Zekeriya Aslan
Yeminli Mali Müşavir
zekeriyaaslan@finansalymm.com

Halı, İplik, Yağ, Çocuk Bezi, Mobilya İmalatçıları Makinalarının Değerini Nasıl Artırabilir?

530 Sıra Numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile; Halı, İplik, Yağ, Çocuk Bezi, Makarna, Un, Mobilya İmalatçıları gibi tüm imalatçı firmalara, enflasyon artışı oranında makinalarının değerini artırma imkanı getirilmiştir.

Bu konudaki usul, esas ve hesaplamalar aşağıda açıklanmıştır:

A- Yeniden Değerleme  İşleminde Makinaların Hangi Değeri Esas Alınır?

Yeniden değerleme, iktisadi kıymetlerin ve varsa bunlara ait amortismanların, 213 sayılı Kanunda yer alan değerleme hükümlerine göre tespit edilen ve mezkûr Kanunun geçici 31 inci maddesinin yedinci fıkrasının yürürlüğe girdiği 09/06/2021 tarihi itibarıyla yasal defter kayıtlarında yer alan değerleri üzerinden yapılır.

B-Yeniden Değerleme Hangi Tarihe Kadar Yapılabilir?

Mükellefler, 09/06/2021 tarihi itibarıyla yasal defter kayıtlarında yer alan iktisadi kıymetler ve varsa bunlara ait amortismanları 31/12/2021 tarihine kadar değerleyebilir.

C-Yeniden Değerleme Katsayısı Nasıl Hesaplanır?

c- 213 sayılı Kanunun mükerrer 298 inci maddesi uyarınca hesap dönemi takvim yılı olan mükellefler için son olarak 2004 takvim yılı itibarıyla enflasyon düzeltmesi yapılmıştır. Bu durumda, hesap dönemi takvim yılı olan mükellefler için 31/12/2004 tarihli bilançolarında yer alan taşınmazlar ve bunların amortismanlarının düzeltilmesinde dikkate alınacak yeniden değerleme oranı, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten bir önceki ay olan 2021/Mayıs ayına ilişkin Yİ-ÜFE değerinin (666,79), 31/12/2004 tarihli bilançoyu takip eden ay olan 2005 yılı Ocak ayına ilişkin Yİ-ÜFE değerine (114,83) bölünmesi ile bulunan katsayı olacaktır (666,79/114,83=5,806).

d-Enflasyon düzeltmesi yapılmış son bilanço tarihinden (31/12/2004) sonra iktisap edilen taşınmazlar ve bunların amortismanlarının düzeltilmesinde dikkate alınacak yeniden değerleme oranı ise, 7326 Sayılı Yasanın yürürlüğe girdiği tarihten (09/06/2021) bir önceki ay olan Mayıs ayına ilişkin Yİ-ÜFE değerinin 666,79, taşınmazın iktisap edildiği ayı izleyen aya ilişkin Yİ-ÜFE değerine bölünmesi ile bulunan katsayı olacaktır.

D-Faydalı Ömür Süresini Tamamlayan Makinalar Yeniden Değerlemeye Tabi Tutulabilir mi?

Amortismana tabi olup faydalı ömür süresini tamamlayan iktisadi kıymetlerin yeniden değerleme uygulamasından yararlanmaları mümkün bulunmaktadır.

E-Değer Artış Vergisi Nasıl Hesaplanır ve Kaç Taksitte Ödenir?

Yeniden değerlemede hesaplanan ve pasifte özel bir fon hesabında gösterilen değer artışı tutarı üzerinden %2 oranında hesaplanan vergi, yeniden değerleme işleminin yapıldığı tarihi izleyen ayın son günü akşamına kadar gelir veya kurumlar vergisi yönünden bağlı olunan vergi dairesine beyan edilip, 3 eşit taksitte (ilk taksiti beyanname verme süresi içinde, izleyen taksitler sırasıyla beyanname verme süresini takip eden 2. ve 4. ayda olmak üzere) ödenir. 

Örnek:

(T) Halı A.Ş.’nin 31.03.2021 tarihli bazı hesapları şöyledir:

Hesaplar	Alış Tarihi/Hesap Tarihi	Tutarlar (TL)	Yeniden Değerleme Tarihi
253-Halı Makinası (10 Adet)	31.01.2018	100.000.000	02.08.2021
257-Birikmiş Amortisman	31.03.2021	40.625.000	02.08.2021

T) Halı A.Ş.’nin 02.08.2021 tarihli değerleme tutarları şöyle hesaplanır:

Hesaplar	Yeniden Değerleme Katsayısı	Esas Değer (TL)	Yen.Değerlenmiş Değer (TL)
253-Halı Makinası (10 Adet)	666,79/328,17=2,031	100.000.000	203.100.000
257-Birikmiş Amortisman	666,79/328,17=2,031	40.625.000	82.509.375
Net Fefter Değeri		59.375.000	120.590.625
522-Yeniden Değerleme Fonu			61.215.625
Yeniden Değerleme Vergisi			1.224.313

 

Beyan ve Ödeme Taksitleri	Beyan ve Ödeme  Vadeleri	Tutarlar (TL)
Değer Artış Vergisi En Son Beyan Tarihi	30.09.2021
Değer Artış Vergisi Birinci Taksit Ödeme Tarihi	30.09.2021	408.104
Değer Artış Vergisi İkinci Taksit Ödeme Tarihi	30.11.2021	408.104
Değer Artış Vergisi Üçüncü Taksit Ödeme Tarihi	31.01.2022	408.104

Muhasebe Kayıtları:

02.08.2021

Borçlu Hesaplar	Alacaklı Hesaplar	Borç (TL)	Alacak (TL)
253-MAKİNALAR		103.100.000
	257-BİRİKMİŞ AMORTİSMANLAR		41.884.375
	522-YENİDEN DEĞERLEME FONU		61.215.625

30.09.2021

Borçlu Hesaplar	Alacaklı Hesaplar	Borç (TL)	Alacak (TL)
770-GENEL YÖNETİM GİDERLERİ (KKEG)		1.224.313
	360-ÖDENECEK VERGİ VE FONLAR		1.224.313
Vergi Tahakkuku

30.09.2021

Borçlu Hesaplar	Alacaklı Hesaplar	Borç (TL)	Alacak (TL)
770-GENEL YÖNETİM GİDERLERİ (KKEG)		1.224.313
	360-ÖDENECEK VERGİ VE FONLAR		1.224.313
Vergi Tahakkuku

30.11.2021

Borçlu Hesaplar	Alacaklı Hesaplar	Borç (TL)	Alacak (TL)
360-ÖDENECEK VERGİ VE FONLAR		408.104
	102-BANKALAR		408.104
İkinci Taksit Ödeme

31.01.2022

Borçlu Hesaplar	Alacaklı Hesaplar	Borç (TL)	Alacak (TL)
360-ÖDENECEK VERGİ VE FONLAR		408.104
	102-BANKALAR		408.104
Üçüncü Taksit Ödeme

Kaynakça

Resmi Gazete Tarihi ve Numarası	Yasal Dayanak
16.07.2021-31543	530 Sıra Numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğ

26.07.2021

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.