Yalçın Pekgöz
Yeminli Mali Müşavir
E.Vergi Müfettişi
yalcin.pekgoz@prodenetim.com

KDV İade Alacaklarında Zamanaşımı ve Talep Süreleri

I. GİRİŞ:

Katma Değer Vergisi Kanunu’na göre KDV iadeleri tam istisnadan, indirimli orana tabi teslim ve hizmetlerden, tevkifat uygulamalarından, uluslararası anlaşmalardan ve fazla ve yersiz ödenen vergilerden kaynaklanmaktadır. Şirketlerin üzerinde finansman yükü oluşturan devreden KDV tutarlarının devletten iade olarak alınabilmesi için KDV Kanunu ve ikincil mevzuatta yapılan düzenlemelere göre belirlenmiş işlemlerin süresinde ve eksiksiz bir şekilde tamamlanması gerekmektedir. KDV iade taleplerinde zamanaşımı süresi ile ilgili  Katma Değer Vergisi Kanunu’nda açık bir hüküm bulunmasa da VUK’un 114. maddesine göre beş yıllık süre zamanaşımı süresi olarak uygulanmaktaydı.

7104 sayılı Kanun’un 10’uncu madesiyle Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 32 nci maddesinin birinci fıkrasına “indirilemeyen Katma Değer Vergisi,” ibaresinden sonra gelmek üzere “işlemin gerçekleştiği dönemi izleyen ikinci takvim yılının sonuna kadar talep edilmesi şartıyla” ibaresi eklenmiş ve bu hüküm 01.01.2019 tarihinden itibaren yürürlüğe girmiştir. Yapılan bu düzenleme ile tam istisnadan kaynaklanan KDV iade alacakları istisna işlemin gerçekleştiği yılı izleyen yıl başından itibaren iki yıl içinde iade talep dilekçesi verilmek suretiyle talep edilmez ise zamanaşımına uğrayacaktır. Resmi Gazete’de 15.02.2019 tarihinde yayımlanan 23 Seri No'lu Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliği’nde değişiklik yapılmasına dair tebliğ ile indirimli orana tabi teslim ve hizmetlerden ve tevkifat uygulamalarından kaynaklanan iade talep süreleri ile YMM KDV İade Tasdik raporlarının ibraz süreleri düzenlenmiştir.

Yazımızda KDV iade talep sürelerinin yasal dayanakları ile KDV iade başvuru sürecinde dikkat edilmesi gereken hususlar  ortaya konulacaktır.

II. TAM İSTİSNADAN KAYNAKLANAN KDV İADE TALEPLERİNDE SÜRE

Mal ve hizmet ihracat istisnası, araçlar, petrol aramaları ve teşvik belgeli yatırımlarda istisna, taşımacılık istisnası, diplomatik istisnalar ve engellilere tanınan istisna Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 32’inci maddesi uyarınca tam istisna olarak değerlendirilmektedir. 7104 sayılı Kanun’un 10’uncu madesiyle Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 32 nci maddesinin birinci fıkrasına “indirilemeyen Katma Değer Vergisi,” ibaresinden sonra gelmek üzere “işlemin gerçekleştiği dönemi izleyen ikinci takvim yılının sonuna kadar talep edilmesi şartıyla” ibaresi eklenmiş ve bu hüküm 01.01.2019 tarihinden itibaren yürürlüğe girmiştir.

Buna göre, 01.01.2019 tarihinden sonra gerçekleşen işlemler için, tam istisnadan kaynaklanan KDV iade alacakları istisna işlemin gerçekleştiği yılı izleyen yıl başından itibaren iki yıl içinde iade talep dilekçesi verilmek suretiyle talep edilmez ise zamanaşımına uğrayacaktır.

23 Seri No'lu Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliği’nde değişiklik yapılmasına dair tebliğin 10’uncu maddesi ile KDV Genel Uygulama Tebliği’nin 3/C-3 bölümü aşağıdaki gibi değiştirilmiştir.

“3065 sayılı Kanunun 32 nci maddesinde, Kanunun 11, 13, 14, 15 inci maddeleri ile (17/4-s) maddesi uyarınca vergiden istisna edilmiş bulunan işlemlerle ilgili fatura ve benzeri vesikalardagösterilen KDV’nin, mükellefin vergiye tabi işlemleri üzerinden hesaplanan KDV’den indirilebileceği, vergiye tabi işlemlerin mevcut olmaması veya hesaplanan verginin indirilecekvergiden az olması hallerinde indirilemeyen KDV’nin, işlemin gerçekleştiği dönemi izleyen ikinci takvim yılının sonuna kadar talep edilmesi şartıyla Hazine ve Maliye Bakanlığınca tespit edilecek esaslara göre bu işlemleri yapanlara iade olunacağı; Hazine ve Maliye Bakanlığının KDV iadesini, hak sahiplerinin vergi ve sosyal sigorta prim borçları ile genel ve katma bütçeli daireler ile belediyelere olan borçlarına ya da döner sermayeli kuruluşlar ile sermayesinin (% 51)'i veya daha fazlası kamuya ait olan veya özelleştirme kapsamında bulunan işletmelerden temin ettikleri mal ve hizmet bedellerine ilişkin borçlarına mahsup suretiyle sınırlayabileceği hükme bağlanmıştır.

Buna göre, iade talebinde bulunacak mükelleflerin istisnaya tabi işlemin gerçekleştiği dönemi izleyen ikinci takvim yılının sonuna kadar ilgili dönem beyannamelerinde istisnaya ilişkin yüklenilen KDV sütununu doldurmaları ve en geç bu süre içinde standart iade talep dilekçesiyle

birlikte iade talepleri için Tebliğin ilgili bölümlerinde sayılan belgelerle (teminatla talep edilen

iadelerde teminat dahil) vergi dairelerine başvurmaları zorunludur. Bu sürelere uygun olarak YMM KDV İadesi Tasdik Raporuyla talep edilen iadelerde, söz konusu YMM Raporunun, istisnaya tabi işlemin gerçekleştiği dönemi izleyen ikinci takvim yılının sonundan itibaren altı ay içinde ibrazı zorunludur. Bu süre içinde YMM Raporunun ibraz edilmemesi halinde iade talebi ivedilikle incelemeye sevk edilir.”

Yapılan düzenleme ile Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 11, 13, 14, 15 inci maddeleri ile (17/4-s) maddesi uyarınca gerçekleştirilen istisna işlemlerden kaynaklanan KDV iade talep süresi istisna işlemin gerçekleştiği yılı izleyen yıl başından itibaren iki yıl olarak belirlenmiştir. Tam istisna kaynaklı iade taleplerinin tamamı YMM KDV İadesi Tasdik Raporu ile talep edilebilmektedir ve yapılan değişiklikle YMM Raporunun, istisnaya tabi işlemin gerçekleştiği dönemi izleyen ikinci takvim yılının sonundan itibaren altı ay içinde ibrazı zorunlu hale getirilmiştir.

III. KISMİ TEVKİFAT UYGULANAN İŞLEMLERE İLİŞKİN KDV İADE TALEPLERİNDE SÜRE

15.02.2019 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan 23 Seri No'lu Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliği’nde değişiklik yapılmasına dair tebliğ ile kısmi tevkifat uygulanan işlemlerden kaynaklanan iade talep süreleri ile YMM KDV İade Tasdik Raporlarının ibraz süreleri aşağıdaki şekilde düzenlenmiştir.

“Mükelleflerin, 3065 sayılı Kanunun 9 uncu maddesi kapsamındaki kısmi tevkifat uygulanan işlemlerine ilişkin iade taleplerini, tevkifata tabi işlemin gerçekleştiği dönemi izleyen ikinci takvim yılının sonuna kadar ilgili dönem beyannamelerinde iadeye konu olan KDV alanında beyan etmeleri ve en geç bu süre içinde standart iade talep dilekçesiyle birlikte iade talepleri için Tebliğin ilgili bölümlerinde sayılan belgelerle (teminatla talep edilen iadelerde teminat dahil) vergi dairelerine başvurmaları zorunludur. YMM KDV İadesi Tasdik Raporuyla talep edilen iadelerde, söz konusu YMM Raporunun, tevkifata tabi işlemin gerçekleştiği dönemi izleyen ikinci takvim yılını sonundan itibaren altı ay içinde ibrazı zorunludur. Bu süre içinde YMM Raporunun ibraz edilmemesi halinde iade talebi ivedilikle incelemeye sevk edilir. İade talep süresinin dolmasından sonra, geçmiş dönemler için düzeltme beyannamesi verilmek suretiyle ve/veya standart iade talep dilekçesi ve ilgili belgeler ibraz edilmek suretiyle iade talep edilmesi mümkün değildir. Ancak, Tebliğin ilgili bölümlerinde aranan belgeler süresinde ibraz edilmekle birlikte, bu belgelerin muhteviyatında eksiklikler bulunması halinde, eksikliklerin bu süreden sonra tamamlanabilmesi mümkündür.”

Yapılan düzenleme ile kısmi tevkifat uygulanan işlemlerden kaynaklanan KDV iade talep süresi tevkifata tabi işlemin gerçekleştiği dönemi izleyen yıl başından itibaren 2 yıl olarak belirlenmiştir. Mükelleflerin bu süre içerisinde standart iade talep dilekçesiyle birlikte iade talepleri için Tebliğin ilgili bölümlerinde sayılan belgelerle vergi dairelerine başvurmaları gerekmektedir. YMM KDV İadesi Tasdik Raporuyla talep edilen iadelerde, söz konusu YMM Raporunun, tevkifata tabi işlemin gerçekleştiği dönemi izleyen ikinci takvim yılını sonundan itibaren altı ay içinde ibrazı zorunlu hale getirilmiştir.

IV. İNDİRİMLİ ORANA TABİ TESLİM VE HİZMETLERDEN DOĞAN KDV İADE TALEPLERİNDE SÜRE

15.02.2019 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan 23 Seri No'lu Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliği’nde değişiklik yapılmasına dair tebliğ ile indirimli orana tabi teslim ve hizmetlerden kaynaklanan iade talep süreleri ile YMM KDV İade Tasdik raporlarının ibraz süreleri aşağıdaki şekilde düzenlenmiştir.

“3065 sayılı Kanunun (29/2) nci maddesine göre, Cumhurbaşkanı tarafından vergi nispeti indirilen teslim ve hizmetlerle ilgili olup indirim yoluyla giderilemeyen ve tutarı Cumhurbaşkanınca tespit edilecek sınırı aşan verginin iadesinin en geç izleyen yıl talep edilmesi gerekmektedir.

Bu çerçevede mükelleflerin, indirimli orana tabi işlemlerden kaynaklanan iade taleplerini, en

geç indirimli orana tabi işlemin gerçekleştiği yılı izleyen yılın Ocak-Kasım vergilendirme dönemlerine ilişkin beyannamelerin (yılın sonuna kadar verilen Ocak-Kasım vergilendirme dönemlerine ilişkin verilen düzeltme beyannameleri dahil) herhangi birinde iadeye konu olan KDV alanında beyan etmeleri ve indirimli orana tabi işlemin gerçekleştiği yılı izleyen yılın sonuna kadar standart iade talep dilekçesiyle birlikte iade talepleri için Tebliğin ilgili bölümlerinde sayılan belgelerle (teminatla talep edilen iadelerde teminat dahil) vergi dairelerine başvurmaları zorunludur. Bu sürelere uygun olarak YMM KDV İadesi Tasdik Raporuyla talep edilen iadelerde, söz konusu YMM Raporunun, indirimli orana tabi işlemin gerçekleştiği yılı izleyen yılın sonundan itibaren altı ay içinde ibrazı zorunludur. Bu süre içinde YMM Raporunun ibraz edilmemesi halinde iade talebi ivedilikle incelemeye sevk edilir. İade talep süresinin dolmasından sonra, geçmiş dönemler için düzeltme beyannamesi verilmek suretiyle ve/veya standart iade talep dilekçesi ve ilgili belgeler ibraz edilmek suretiyle iade talep edilmesi mümkün değildir. Ancak, Tebliğin ilgili bölümlerinde aranan belgeler süresinde ibraz edilmekle birlikte, bu belgelerin muhteviyatında eksiklikler bulunması halinde, eksikliklerin bu süreden sonra tamamlanabilmesi mümkündür.

Örnek 1: (Y) Gıda A.Ş., 2019 yılında yaptığı indirimli orana tabi teslimlerinden doğan KDV iadesini 2020/Temmuz beyannamesinin "Diğer İade Hakkı Doğuran İşlemler" tablosundan 439 kodlu satırı seçerek beyan etmiştir. Mükellef 15/11/2020 tarihinde standart iade talep dilekçesi ve belgeleri ibraz etmiş ancak bu iade talebine ilişkin yüklenilen KDV listesini vermemiştir. Mükellef, yüklenilen KDV listesini 15/7/2021 tarihinde sisteme girmiştir.

Buna göre, (Y) Gıda A.Ş. KDV iade talebini süresinde beyan etmekle birlikte, yüklenilen KDV listesini süresinde (31/12/2020 tarihine kadar) sisteme girmediğinden mükellefin iade talebi reddedilecektir.

Örnek 2: (M) İnşaat Ltd. Şti. 2019 yılında teslim ettiği indirimli orana tabi konutlarla ilgili olarak vermiş olduğu 2020/Kasım beyannamesine ilişkin 439 kodlu satırda 500 bin TL “İadeye Konu Olan KDV” beyan etmiştir. (M) İnşaat Ltd. Şti., 27/12/2020 tarihinde standart iade talep dilekçesi ve diğer belgeleri ibraz ederek artırımlı teminat vermek suretiyle iade talebinde bulunmuştur.

Buna göre, (M) İnşaat Ltd. Şti., 2019 yılındaki indirimli orana tabi işlemlerinden kaynaklanan KDV iadesini süresi içinde usulüne uygun olarak talep ettiğinden, iade talebi vergi dairesi tarafından değerlendirilerek sonuçlandırılacaktır.”

Yukarıda belirtilen düzenleme yapılmadan önce indirimli orana tabi teslim ve hizmetlerden doğan KDV iade talebinin izleyen yılın Kasım ayı beyannamesi ile iadeye konu olan KDV alanında beyan etmeleri aksi takdirde  KDV iade hakkının sona erdiği gerekçesi ile süresinden sonra yapılan taleplerin reddedilmesi yasal dayanağı olmasa da idare tarafından uygulanmaktaydı. İndirimli orana tabi teslim ve hizmetlerden doğan KDV iade talebi izleyen yılın Kasım ayı beyannamesi ile talep edilmiş ise VUK’un 114. maddesine göre beş yıllık süre zamanaşımı süresi kabul edilmekte ve bu süre içerisinde listelerin sisteme yüklenmesi vb. işlemler tamamlanıp iade talep dilekçesi verilmek suretiyle iade talebi gerçekleştirilmekteydi.

Yapılan düzenlemeye göre, mükellefler iade taleplerini, en geç indirimli orana tabi işlemin gerçekleştiği yılı izleyen yılın Ocak-Kasım vergilendirme dönemlerine ilişkin beyannamelerin herhangi birinde iadeye konu olan KDV alanında beyan etmeleri ve indirimli orana tabi işlemin gerçekleştiği yılı izleyen yılın sonuna kadar standart iade talep dilekçesiyle birlikte iade talepleri için Tebliğin ilgili bölümlerinde sayılan belgelerle vergi dairelerine başvurmaları zorunludur. Ayrıca YMM KDV İadesi Tasdik Raporuyla talep edilen iadelerde, söz konusu YMM Raporunun, indirimli orana tabi işlemin gerçekleştiği yılı izleyen yılın sonundan itibaren altı ay içinde ibraz zorunluluğu getirilmiştir.

7104 sayılı Kanun’un 10’uncu madesiyle yapılan kanun değişikliği ile kanun koyucu istisna işlemlerden kaynaklanan KDV iade talep süresini 2 yıl olarak sınırlandırmış fakat idarenin gerçekleştirdiği tebliğ değişikliği ile indirimli orana tabi teslim ve hizmetlerden doğan KDV iade talep süre sınırı kanun koyucunun süre sınırının da ötesinde 1 yıl olarak belirlemiştir. İdare tarafından indirimli orana tabi teslim ve hizmetlerden doğan KDV iade taleplerinde hak düşürücü sürenin 1 yıl olarak belirlenmesinin kanuni dayanaktan yoksun bir uygulama olduğu kanaatindeyim. Yapılan kanuni değişikliğin amacının tüm KDV iade talep sürelerini 2 yıl olarak sınırlamak olduğu düşüncesi ile indirimli orana tabi teslim ve hizmetlerden doğan KDV iade taleplerinde de hak düşürücü süre olarak 2 yıllık sürenin belirlenmsinin hakkaniyete uygun olacağı düşüncesini paylaşmaktayım.

V. SONUÇ

7104 sayılı Kanun’un 10’uncu madesiyle yapılan değişiklik sonucunda 01.01.2019 tarihinden sonra gerçekleşen işlemler için, tam istisnadan kaynaklanan KDV iade alacakları istisna işlemin gerçekleştiği yılı izleyen yıl başından itibaren iki yıl içinde iade talep dilekçesi verilmek suretiyle talep edilmez ise zamanaşımına uğrayacaktır. Bu nedenle 01.01.2019 tarihinden sonra gerçekleşen işlemler için mükelleflerin iade taleplerini belirlenen süre içerisinde gerçekleştirmeleri ve mükelleflerin vergi incelemesi ile karşı karşıya kalmamaları için Yeminli Mali Müşavirlerin KDV iade tasdik raporlarını süresinde vergi dairesine ibraz etmeleri önem arz etmektedir. Yapılan bu düzenlemedeki hak düşürücü süre uygulaması kısmi tevkifat uygulanan işlemlerden kaynaklanan KDV iade taleplerinde de benimsenmiş fakat indirimli orana tabi teslim ve hizmetlerden kaynaklanan iade talep sürelerinde hak düşürücü süre özel olarak bir yıl olarak belirlenmiştir. İndirimli orana tabi teslim ve hizmetlerden kaynaklanan iade taleplerinin en geç izleyen yıl Kasım ayı beyannamesinde beyan edilmesi gerektiğine ilişkin süre sınırlamasının doğru olmadığına, KDV iadesinin zamanaşımı süresi içerinde her zaman istenebileceğine yönelik yargı kararları bulunmaktadır. Dolayısıyla idarenin indirimli orana tabi teslim ve hizmetlerden kaynaklanan iade talep sürelerinde hak düşürücü süre olarak belirlediği 1 yıllık süre konusunu gözden geçirmesi gerektiği aksi takdirde yargı tarafından idare aleyine kararlar çıkacağı görüşünü paylaşmaktayım.

KAYNAKÇA

1. 3065 Sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu
2. Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliği
3. 7104 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu ve Bazı Kanunlar ile 178 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun
4. 23 Seri No'lu Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ

08.10.2019

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.