Servet Karakaş
Yeminli Mali Müşavir
E. Vergi Müfettişi
Bağımsız Denetçi
servetkarakas@zendenetim.com.tr

Depremzedelere Verilen Bedelsiz Konaklama Hizmetinde KDV ve Konaklama Vergisi İle Belge Düzeni Nasıl Olacak?

6/2/2023 tarihinde Kahramanmaraş'ta meydana gelen ve 10 ili kapsayan deprem felaketiyle depremzedelerin konaklaması sorunu gündeme gelmiştir. Bu kapsamda bir çok otel, motel vb tesis bünyesindeki boş odaları depremzedelerin barınması amacıyla kullanıma açmıştır.

Ancak bu durumda bedel alınmaması halinin ilgili vergi kanunları nedeniyle yine emsal bedeli üzerinden vergilendirilip vergilendirilmeyeceği, kdv ve konaklama vergisi hesaplanıp hesaplanmayacağı, belge düzeninin nasıl olacağı hususlarında mükelleflerde tereddüt oluşmuştur.

İşte depremzedelere verilecek bedelsiz barınma hizmetlerinin vergi kanunları karşısındaki durumunun netleştirilmesi adına Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından 09/02/2023 tarih ve VUK-150/2023-1 sayılı Vergi Usul Kanunu Sirküleri yayımlanmıştır.

Yayınlanan sirkülerde deprem felaketinden etkilenen kişilere İl AFAD müdürlükleri tarafından koordine edilerek konaklama tesisleri tarafından bedelsiz barınma hizmetlerinin sağlanması durumunda ortaya çıkan vergisel yükümlülükler konusundaki oluşan tereddütleri gidermek amaçlanmıştır.

Konunun daha iyi anlaşılabilmesi açısından yazımız sorular ve cevapları şeklinde kaleme alınmıştır:

Gelir Veya Kurumlar Vergisi Açısından Emsal Bedel Üzerinden Bir Kazanç/Matrah Oluşacak Mıdır?

3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 27 nci maddesinde, bedeli bulunmayan veya bilinmeyen işlemler ile bedelin mal, menfaat, hizmet gibi paradan başka değerler olması halinde matrahın işlemin mahiyetine göre emsal bedeli veya emsal ücreti olduğu ve emsal bedeli ve emsal ücretinin Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre tespit olunacağı

213 sayılı Vergi Usul Kanunun 267 nci maddesinde ise; emsal bedelin tanımı yapıldıktan sonra nasıl hesaplanacağı ile hangi sıra ve esaslar dahilinde uygulanacağı üç bent halinde sayılmıştır.

Yine Vergi Usul Kanununun 3 üncü maddesinin (B) fıkrasında, vergilendirmede vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin muamelelerin gerçek mahiyetinin esas olduğu, vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin muamelelerin gerçek mahiyetinin yemin hariç her türlü delille ispatlanabileceği, vergiyi doğuran olayla ilgisi tabii ve açık bulunmayan şahit ifadesinin ispatlama vasıtası olarak kullanılamayacağı, iktisadi, ticari ve teknik icaplara uymayan veya olayın özelliğine göre normal ve mutad olmayan bir durumun iddia olunması halinde ispat külfetinin bunu iddia eden tarafa ait olduğu hükme bağlanmıştır.

Konu yukarıda yer alan hüküm ve açıklamalar çerçevesinde Maliye İdaresi tarafından ele alınarak, il AFAD müdürlükleri koordinasyonunda ilgili konaklama tesislerince depremzedelere verilecek olan bedelsiz barınma hizmetlerinin, afetin getirdiği olağanüstü şartlardan doğan bir zorunluluk gereği bedelsiz verileceği anlaşıldığından, bu hizmetlerde, emsal bedelin sıfır (bedelsiz) olarak değerlendirilmesi gerektiği yönünde karar verilmiştir.

Buna göre bedelsiz verilen konaklama hizmetleri nedeniyle bedel sıfır olarak tespit edildiği için herhangi bir kazanç/matrah da oluşmayacaktır.

Katma Değer Vergisi Açısından Emsal Bedel Üzerinden Kdv Hesaplanacak Mıdır?

Yukarıda yapılan değerlendirmeye göre herhangi bir bedel ve dolayısıyla bir kazanç/matrah oluşmayacağı için tabii olarak kdv de oluşmayacaktır. Yani emsal bedel sıfır olarak tespit edildiği için kdv de sıfır olacaktır.

Konaklama Vergisi Hesaplanacak Mıdır?

6802 sayılı Gider Vergileri Kanununun 34 üncü maddesinde otel, motel, tatil köyü, pansiyon, apart otel, misafirhane, kamping, dağ evi, yayla evi gibi konaklama tesislerinde verilen geceleme hizmeti ile bu hizmetle birlikte satılmak suretiyle konaklama tesisi bünyesinde sunulan diğer tüm hizmetlerin (yeme, içme, aktivite, eğlence hizmetleri ve havuz, spor, termal ve benzeri alanların kullanımı gibi) konaklama vergisine tabi olduğu, vergiyi doğuran olayın bu hizmetlerin sunulması ile meydana geldiği ve söz konusu verginin matrahının verginin konusuna giren hizmetler karşılığında, katma değer vergisi hariç, her ne suretle olursa olsun alınan veya bu hizmetler için borçlanılan para, mal ve diğer suretlerde sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaat, hizmet ve değerler toplamı olduğu hüküm altına alınmıştır.

Konaklama Vergisi Uygulama Genel Tebliğinin "Matrah " başlıklı V-A. bölümünde, tesisi işletenler ile yakınlarına, personeline veya üçüncü kişilere bedelsiz verilen konaklama hizmetinde matrah olarak emsal bedelin esas alınacağı açıklanmıştır.

Emsal bedel sıfır olarak tespit edildiği için konaklama vergisi de sıfır olacaktır. Diğer bir ifadeyle konaklama vergisi hesaplanmayacaktır.

Düzenlenecek Faturaların Mahiyeti ve Düzeni Nasıl Olacaktır?

6/2/2023 tarihli depremden etkilenen kişilere verilecek bedelsiz barınma hizmetleri için düzenlenecek faturalarda,

• İşlemin mahiyetine ilişkin olarak “6/2/2023 tarihinde meydana gelen depremden etkilenen 10 ildeki vatandaşlara verilen bedelsiz barınma hizmetleri” açıklamasına yer verilecek
• Barınma hizmet bedelinin sıfır (bedelsiz) olarak gösterilecek
• Kdv ve Konaklama vergisi hesaplanmayacaktır.

Bedelsiz Verilen Konaklama Hizmeti İçin Alınan Mal/Hizmetler Nedeniyle Oluşan Harcamalar Gelir/Kurumlar Vergisinde Gider Kabul Edilecek Ve Kdv’ler İndirim Konusu Yapılabilecek Midir?

Bedelsiz verilen barınma hizmeti nedeniyle mükelleflerce yapılan harcamaların gelir ve kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak dikkate alınabilecek ve kdv’lerde indirim konusu yapılabilecektir.

14.02.2023

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.