Prof. Dr. Necdet Sağlam
Anadolu Üniversitesi
İktisadi İdari Bilimler Fakültesi
nsaglam@anadolu.edu.tr

VUK 555 Enflasyon Muhasebesi Tebliği İle Meslek Mensuplarının 2024 Yılında İşleri Çok Zor

Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (Enflasyon Muhasebesi - Sıra No: 555) 30.12.2023 tarihli 32415 No.lu (2. Mükerrer) 30 Aralık 2023 tarihli Resmi Gazete ’de yayımlanmıştır.

2023 hesap dönemi sonunda çıkarılacak kesin mizan üzerinden stoklar, maddi duran varlıklar, sermaye gibi parasal olmayan bilanço kalemleri enflasyon düzeltmesine tabi tutulacak ve yeni bir bilanço düzenlenecektir. Enflasyon düzeltmesinde kullanılacak düzeltmeye esas tarihler ve düzeltme katsayıları belirlenecektir. Düzeltmeye esas tutarlar, düzeltme katsayılarıyla çarpılarak parasal olmayan kıymetlerin düzeltilmiş tutarları hesaplanacaktır. Düzeltilmiş değerler ile düzeltme öncesi değerler arasındaki farklar muhasebe kayıtlarına alınacaktır. Enflasyon düzeltme hesabında oluşan bakiye; olumlu fark ise geçmiş yılar karları, olumsuz fark ise geçmiş yıllar zararları hesabına kaydedilecek ve bu düzeltme karı veya zararı vergi ile ilişkilendirilmeyecektir.

Enflasyon düzeltmesi isteğe bağlı değil, zorunlu bir uygulamadır. 2023 mali tablolardan sadece bilanço enflasyon düzeltmesine tabi tutulurken 2024 yılında enflasyon etkisi gelir tablosunda da yer alacaktır. 2024 yılı geçici vergi ve hesap dönemleri sonu bilançoları düzeltme işlemine tabi tutulacaktır.

2023 hesap dönemi mizanına dönem sonu işlemleri ve enflasyon düzeltmesi yapılarak Mart Ayı sonunda gelir vergisi, Nisan Ayı sonunda kurumlar vergisi beyannamesi ekinde, 2023 hesap dönemi sonuna ait bilançonun düzeltme öncesi ve düzeltme sonrası haline birlikte yer verilecektir.

Duran varlıkların maliyet değeri artacağından dolayı daha fazla amortisman gideri hesaplamak mümkün olabilecektir. Düzeltilmiş değerler üzerinden ilk amortisman 2024 yılından itibaren ayrılabilecektir.

Enflasyon düzeltmesine tabi tutulan parasal olmayan kıymetlerin elden çıkarılması halinde, bunlara ilişkin enflasyon düzeltme farkları maliyet olarak dikkate alınacaktır.

Düzeltme işlemine tabi tutulmuş olan 2023 hesap dönemi sonuna ait bilançoda yer alan parasal olmayan kıymetlerden amortismana tabi olmayan kıymetlerin (arsalar, iştirakler, stoklar gibi), düzeltilmiş değerlerinin altında bir bedelle satılması halinde, düzeltme sonrası değer ile düzeltme öncesi değer arasındaki farka isabet eden zarar, gelir veya kurumlar vergisi matrahının tespitinde dikkate alınmayacaktır.

Amortismana tabi olmayan kıymetlerin 2024 yılı için yapılan düzeltme işlemi neticesinde bulunan yeni değerlerin altında bedelle satışında ise 2024 yılından kaynaklı düzeltmeye isabet eden bedel matrahın tespitinde zarar olarak kabul edilecektir.

Enflasyon şartları devam ettiği sürece 2024 yılı ve devam eden yıllara yapılacak düzeltme işlemlerden kaynaklanan kar/zarar ise geçici vergi dönemleri dahil kar ve zararla ilişkilendirilecek ve vergi matrahına doğrudan etki edecektir. Bu nedenle düzeltme işlemlerinin doğru ve sağlıklı yapılması gerekir.

Daha 2023 yılı enflasyon düzeltmesi yeni bitmişken (30 Nisan 2024) 2024 yılı 1. geçici vergi dönemine ait 3 aylık enflasyon düzeltmesi yapılarak 17 Mayıs’ta beyanname verilecektir. Kurumlar vergisi beyanı ile geçici vergi beyanı arasında 47 gün vardır. Bu süre içinde meslek mensupları çok çalışarak beyanı vereceklerdir. Belki birkaç gün erteleme yapılabilir ama bütçede para ihtiyacı olduğu için bu ertelemenin uzun olmayacağını düşünüyorum.

2. döneme ait geçici vergi beyannamesi 17 Ağustos ve 3. dönem geçici vergi beyannamesi 17 Kasım 2024’te verilirken de enflasyon düzeltmesi yapılacaktır. Aynı zamanda 2024 yılı sonunda da enflasyon düzeltmesi yapılacaktır. Görüldüğü gibi 2024 yılında 4 defa enflasyon düzeltmesi yapılacaktır.

2025 yılında enflasyon muhasebesi ile ilgili yapılacakları düşünmek için oldukça erken…

Yapılacaklar; mevcut muhasebe programlarına sağlıklı enflasyon düzeltmesi modülleri eklenmeli ve meslek mensupları ile çalışanlarına uygulamalı eğitimler verilmelidir. Hazine ve Maliye Bakanlığı, VUK 555 No.lu Genel Tebliği’ndeki bazı konulara sirküler ile açıklama getirmeli ve bir uygulama rehberi yayınlamalıdır.

SON OLARAK, MESLEK MENSUPLARININ AĞIRLIKLI GÖRÜŞ VE TALEPLERİNE GÖRE 2024 YILI GEÇİCİ VERGİ DÖNEMLERİNDEKİ UYGULAMA 2024 DÖNEMİ SONUNA ERTELENMELİDİR.

14.02.2024

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.