Mustafa Yorulmaz
Yeminli Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
yrlmzmstf@gmail.com

Vadesi Geçmiş Vergi Borçlarının Kamu Alacağından Mahsubu İmkanı Getirildi

5 Mart 2022 tarihli ve 31769 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 77 sıra nolu Muhasebat Genel Müdürlüğü Tebliği (ÖDEME BELGELERİNDE VADESİ GEÇMİŞ VERGİ BORÇLARI İLE YASAL TEVKİFAT VE DİĞER KESİNTİLERİN MAHSUBU) ile önemli bir düzenleme yürürlüğe girmiş oldu.

Kamu kurum ve kuruluşlarına iş yapan birçok mükellef yaptıkları teslim/hizmetler karşılığı hakedişlerinde zaman zaman gecikme yaşamaktadırlar. Bu aşama da şayet mükellefin vadesi geçmiş bir vergi borcu varsa hakedişlerini alamaması nedeniyle hem borcunun faizi artmakta hem de yeni kamu ihalelerine girememektedir. (Kamu ihalelerinde vergi dairesine vadesi geçmiş vergi borçlarının ödenmesi şartı bulunduğundan)

Bu noktada ilgili sektörlerdeki birçok mükellefin (özellikle kamu kurum ve kuruluşlarına iş yapan müteahhitlerin) vadesi geçmiş vergi borçlarının hakediş aşamasındaki kamu alacaklarından mahsubuna ilişkin talepleri bulunmakta idi.

5 Mart 2022 tarihli ve 31769 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 77 sıra nolu Muhasebat Genel Müdürlüğü Tebliğinin ilgili bölümleri aşağıdaki gibidir:

“Amaç ve kapsam

MADDE 1- (1) Bu Tebliğin amacı, merkezi yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin ödemelerinde, öncelikle vadesi geçmiş vergi borcu ile yasal tevkifat ve diğer kesintilerin mahsubuna ilişkin usul ve esasları belirlemektir.

Dayanak

MADDE 2- (1) Bu Tebliğ, 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununun 80 inci maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.

Mahsup işlemleri

MADDE 3- (1) Hak sahibine ait hakedişin tamamına ilişkin ödeme süreci tamamlanıncaya kadar, hak sahibinin vadesi geçmiş vergi borcunu ve diğer kesintilerini karşılayacak tutara kadar olan kısmı için ödeme emri belgesi düzenlenerek mahsuben ödeme gerçekleştirilebilir. Mahsuben ödemenin gerçekleştirilebilmesi için;

a) Vadesi geçmiş vergi borcunun mahsubunu isteyen hak sahibinden, ilgili vergi dairesi tarafından düzenlenmiş ve vadesi geçmiş vergi borcu tutarını gösteren belge talep edilir. Bu belge, İnteraktif Vergi Dairesi uygulaması üzerinden de alınabilir. Bu belgenin teyidi Gelir İdaresi Başkanlığı sistemleri aracılığı ile https://ivd.gib.gov.tr internet adresinde yer alan “Doğrulamalar” / “Mükellefiyet Yazısı / Borç Durum Yazısı Doğrulama” ekranından yapılır.

b) Harcama birimince, mevcut veya temin edilecek ödenek karşılığında, hakedişin vergi borcunu ve diğer kesintilerini karşılayacak tutara kadar olan kısmı için oluşturulacak ödeme emri belgesine, ödemeye ilişkin kanıtlayıcı belgelerin tamamı ve vadesi geçmiş vergi borcunu gösteren belge eklenir.

c) Harcama birimince ödeme emri belgesinin, muhasebe birimince muhasebe işlem fişinin açıklama alanına ödemenin vadesi geçmiş vergi borcu ve diğer kesintiler için yapıldığı belirtilir ve kanıtlayıcı belgeler (fatura vb.) üzerine de kısmi ödemeye konu tutar belirtilerek şerh düşülür.

ç) Mahsuba konu ödeme işleminde, faturanın e-fatura olarak düzenlenmesi halinde, harcama birimince, e-faturanın kağıt çıktısı alınıp, yetkilendirilmiş görevli tarafından "Bu e-fatura elektronik imzalı aslı ile aynıdır." ibaresine yer verilir ve hak sahibinin vergi borcunun mahsubunda kullanılacağına ilişkin şerh düşülerek imzalanır.

d) Muhasebe birimince, işleme konu ödeme emri belgesi ve eki kanıtlayıcı belgeler, hakedişin kalan kısmına ilişkin ödeme sürecinde kullanılmak üzere, işlem tarihini izleyen üç iş günü içerisinde, 11/3/2015 tarihli ve 29292 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Hesaba Aktarma Suretiyle Ödeme başlıklı Muhasebat Genel Müdürlüğü Genel Tebliği (Sıra No: 43) hükümleri çerçevesinde iade edilir.

e) Harcama birimince, ilgili faturaya ilişkin sonraki ödemelerde belgeler üzerinde yer alan şerhlerin kontrolünde azami özen ve önem gösterilir.

f) Mahsuben yapılan vadesi geçmiş vergi borcu tahsilatı, genel bütçe kapsamındaki idarelerde hesaben; genel bütçe kapsamı dışındaki idarelerde ise nakden ilgili vergi dairesine gönderilir.

g) Vadesi geçmiş vergi borcuna istinaden yapılacak ödemelerde, ödenek ve nakit temini ile ödemeye ilişkin diğer işlemler ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde gerçekleştirilir.

Diğer hususlar

MADDE 4- (1) Bu Tebliğ kapsamındaki ödemelere ilişkin işlemlerin elektronik ortamda yürütülmesine ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkça belirlenir.

(2) Bakanlık, bu Tebliğ kapsamındaki işlemlerde kamu idareleri ve ödeme türleri itibarıyla farklı uygulamalar belirlemeye yetkilidir.”

Tebliğde görüleceği üzere kamu kurum ve kuruluşlarına iş yapan mükelleflerin vadesi geçmiş vergi borçlarının kamu kurum ve kuruluşlarından olan alacaklarında hak sahibine ait hakedişin tamamına ilişkin ödeme süreci tamamlanıncaya kadar, hak sahibinin vadesi geçmiş vergi borcunu ve diğer kesintilerini karşılayacak tutara kadar olan kısmı için mahsup imkanı getirilmiştir.  

Böylece mükellefler kamu kurum ve kuruşlarına yaptıkların hizmetlerin karşılığında almaya hak kazandıkları hakedişin tamamının ödenmesini beklemeden vadesi geçmiş vergi borçlarının hakedişten mahsubunu isteyebileceklerdir. Böylece hem vadesi geçmiş vergi borçlarına işleyecek faizin önüne geçmiş olacaklar hem de yeni kamu ihalelerine girmelerinin önündeki engeli kaldırmış olacaklardır. Ayrıca kamu alacağı olan vergi alacağı da hızlı bir şekilde tahsil edilebilecektir. Bu noktada firmaların mahsuben Katma Değer Vergisi İadesindeki iade tutarından vergi borçlarının mahsubu müessesesine benzer bir müessesenin hakedişli kamu alacaklarına getirildiğini söyleyebiliriz.

Örneğin: Devlet Su İşlerine iş yapan bir firmanın hakediş aşamasına geldiğini ve ilgili kurumda ödenek sıkıntısı nedeniyle hakedişin henüz yapılmadığını varsayalım. Firmanın bu durumda hem vadesi geçmiş vergi borcuna işleyen faizi artacak hem de yeni kamu ihalelerine giremeyecektir. İşte bu tebliğ bu tarz durumdaki firmalara çözüm sağlamaktadır. Firma vadesi geçmiş vergi borcuna ilişkin ilgili belgelerle iş yaptığı kamu idaresine başvuracaktır. Bu belgeler, İnteraktif Vergi Dairesi uygulaması üzerinden de alınabilecektir. Belgenin teyidi Gelir İdaresi Başkanlığı sistemleri aracılığı ile https://ivd.gib.gov.tr internet adresinde yer alan “Doğrulamalar” / “Mükellefiyet Yazısı / Borç Durum Yazısı Doğrulama” ekranından yapılacaktır.

Bu uygulamanın özellikle özel bütçeli idarelere iş yapan ve vergi borcu bulunan firmalardaki hakediş sıkıntısına çözüm getirebileceğini söyleyebiliriz. Bu noktada ilgili uygulama hem kamu alacağının hızlı tahsilini sağlayacak, hem de mükellefleri faiz ve ihalelere katılamama külfetinden kurtarmış olacaktır.

07.03.2022

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.