Murat Dayanç
Yeminli Mali Müşavir
Eski Baş Hesap Uzmanı
Bağımsız Denetçi
Bilim Uzmanı
mdayanc@bnddenetim.com

Yatırımlarda Devlet Yardımları Konusunda Yapılan Değişiklikler

I- GİRİŞ

Uzmanlığımızca daha evvel kaleme alınan ve 16.11.2018 tarihinde “www.muhasebetr.com” adresinde yayımlanan makalemizde gerek 323 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı (CK) ve gerekse Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca yayımlanan 2018/4 sayılı Tebliğ açıklamalarına yer verilmiştir.

Bu konuyla ilgili olarak 28.02.2018 tarihli ve 30700 sayılı Resmi Gazete (RG)’de 798 sayılı yeni bir CK yayımlanmış ve bu karar ile tekrar 15.06.2012 tarih ve 2012/3305 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı (BKK) ile yürürlüğe konulan “Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar”ın bazı maddelerinde değişiklik ve ilaveler yapılarak yeni bir takım düzenlemelere gidilmiştir.

Çalışmamızın ilerleyen bölümlerinde anılan 798 sayılı CK ile yapılan değişiklik metinleri dikkate alınarak yatırım teşvik sistemine getirilen yenilikler, süre uzatımları, eskiden teşvik kapsamına dâhil olmayan unsurların kapsama alınması veya kapsamdan çıkarılması konularında bilgi aktarılacak ve bu anlamda uygulayıcılara ve meslektaşlarımıza ışık tutmaya çalışılacaktır.

II- YATIRIMLARDA DEVLET YARDIMLARI KONUSUNDA YAPILAN YENİ DEĞİŞİKLİKLER

A) YAPILAN DEĞİŞİKLİKLERİN ESASLARI

1) Uyumlaştırmaya Yönelik İbare Değişiklikleri

Bilindiği üzere ülkemizde yeni hükümet sistemiyle beraber pek çok bakanlık ve idari teşkilat yapıları yeniden organize edilmiş, isimleri değiştirilmiş, bakanlıklar arası yeni görev dağılımları yapılmış ve yine pek çok hizmet türlerinin verileceği hükümet birimleri yeniden tanımlanmıştır. Bu kapsamda 798 sayılı CK ile 15.06.2012 tarih ve 2012/3305 sayılı Kararın;

• 9 uncu maddesinin altıncı fıkrası ile geçici 4 üncü maddesinde yer alan Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ibaresi Ticaret bakanlığı ve Gümrük Ticaret Bakanlığı,
• 12 nci maddesinin yedinci fıkrası ile 17 inci maddesinin 1/f fıkrasında yer alan Savunma Sanayi Müsteşarlığı ibaresi Savunma Sanayi Bakanlığı,
• 16 ncı maddesinin birinci fıkrasında yer alan Maliye Bakanlığı ibaresi Çevre Şehircilik Bakanlığı,
• 17 inci maddesinin 1/h fıkrası ile EK-2B sayılı tablonun 1 numaralı dipnotunda yer alan Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ibaresi ise Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı (Bakanlık),
• EK-4 sayılı ekin II/C bölümünün (1) numaralı sırasında yer alan Ulaştırma, denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı ibaresi Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı,

olarak değiştirilmiştir.

2) Kullanılmış Komple Tesislerinin Ekspertiz Ücretleri

798 sayılı CK ile 2012/3305 sayılı Kararın “Gümrük vergisi muafiyeti” başlıklı 9 uncu maddesine (9) numaralı yeni bir fıkra eklemiştir. Buna göre; yatırım teşviki kapsamında yer alan ve yine 9/3 fıkrada belirtilen kullanılmış komple tesisin bulunduğu ülkeye ekspertiz çalışmaları için Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca görevlendirilen en az iki ve en fazla üç personelin, kullanılmış komple tesise gitmek için katlanılacak ulaşım giderlerinin teşvik belgesi kapsamı yatırımı gerçekleştirecek gerçek veya tüzel kişiler tarafından karşılanması öngörülmüştür.

Bu yeni düzenlemenin neden 9 uncu maddeye eklenerek yapıldığı tarafımızca anlaşılamamakla birlikte teşvik belgesi kapsamına dahil edilecek ve Türkiye sınırları dışında bulunan kullanılmış komple tesisin ekspertiz çalışmalarına ait Bakanlıkça daha önce karşılanan ulaşım giderlerinin 28.02.2018 tarihinden itibaren teşvik belgesi sahiplerince veya bu kapsamda yatırım yapanlarca karşılanması istenmektedir. Fakat Uzmanlığımız bu tür giderlerin gümrük vergisi muafiyeti başlığıyla yer alan madde ile ne tür bir ilgisi bulunduğunu kavrayamamıştır.

Ancak anılan 9 uncu maddenin 3 numaralı fıkrasında kullanılmış komple tesisin proje bazında değerlendirilmesinin Bakanlıkça yapılacağı ve bu değerlendirme sonucuna göre ithalatına izin verileceği hükmü yer aldığından kanımızca bu hükmün devamı niteliğinde olmak üzere bu yeni fıkranın ihdas edildiğini ifade edebiliriz.

3) Öncelikli Yatırım Konularında Yapılan Değişiklikler

798 sayılı CK ile 2012/3305 sayılı Kararın “Öncelikli Yatırım Konuları” başlıklı 17 nci maddesinde yer alan (t) ve (v) bentleri değiştirilmiştir. Bu değişikliklere göre;

17/t bendinde yapılan değişiklikler

• Eski düzenlemede kapsam dâhilinde olmayan ve asgari 5 milyon TL tutarındaki 25 dekar ve üzeri yurtiçinde üretilen sera teknolojilerini de ihtiva eden otomasyona dayalı (bilgisayar kontrollü iklimlendirme, sulama, gübreleme ve ilaçlama sistemi ihtiva eden) sera yatırımları için İstanbul İli kapsama alınmıştır.
• Bu kapsamda eskiden asgari 6 milyon TL tutarında olan yatırım tutarı 5 milyon TL’ne ve 50 dekar ve üzeri olan arazi büyüklüğü 25 dekar ve üzerine indirilmiştir.

17/v bendinde yapılan değişiklikler

• Eskiden sadece sağlık turizmi kapsamında yapılan yaşlı ve/veya engelli bakım köyleri ve esenlik tesis (wellness)’leri teşvik edilirken, yeni düzenlemede sağlık turizmi kapsamında olsun veya olmasın tüm yaşlı ve/veya engelli bakım köyleri ve esenlik tesisleri için teşvik öngörülmüştür.
• Eskiden asgari bir yatırım tutarı ve asgari kapasite sınırı yokken yeni düzenlemede teşvik edilecek yatırım için Asgari 5 milyon TL ve asgari 100 kişi ve üzeri kapasiteli olması öngörülmüştür.

4) Asgari Yatırım Tutarları ve Kapasitelerini İçeren EK-2A Tablosunda Yapılan Değişiklikler

798 sayılı CK ile 2012/3305 sayılı Kararın EK-2A sayılı ve “Bölgesel Desteklerden Faydalanabilecek Sektörler Ve Bölgeler İtibariyle Asgari Yatırım Tutarları Veya Kapasiteleri” başlıklı tablosunun 50 sektör koduna karşılık gelen “Seracılık” sektörünün bölgeler için öngörülen 40 dekar alan büyüklüğü 20 dekara ve 20 dekar olarak öngörülen alan büyüklüğü de 10 dekara indirilmiştir.

Böylece artık 1 inci ve 2 nci bölgelere yapılacak sera yatırımlarında asgari büyüklük 20 dekar olarak ve eskiden 20 dekar olarak öngörülen 3 üncü bölge sera yatırımları için 10 dekar büyüklüğünde yatırım yapmak yeterli olacaktır. 4üncü 5 inci ve 6 ncı bölgeler için sera yatırımlarında her hangi bir değişiklik olmayacak ve bu yerlerde de 10 dekar sera yatırımı yapılması yeterli kabul edilecektir.

5) Dokuma Sektörü İçin Yapılan Değişiklikler

a) İllere Göre Teşvikli Sektörleri İçeren EK-2B Tablosunda Yapılan Değişiklikler

798 sayılı CK ile 2012/3305 sayılı Kararın EK-2B sayılı ve “İllerin Bölgesel Desteklerden Yararlanabilecek Sektörlerine İlişkin Sektör Numaraları” başlıklı tablosunun 8 numaralı dipnotu değiştirilmiştir. Buna göre;

Eskiden dokuma konusunda sadece modernizasyon cinsindeki yatırımlar bölgesel desteklerden yararlanırken bu yeni düzenlemede teşvik uygulamasından çıkarılmıştır.

Eskiden halı, tafting, dokunmamış-örülmemiş kumaş, çuval gibi konulardaki modernizasyon cinsindeki yatırımlar teşvik uygulaması kapsamına dâhil edilmezken bu yeni düzenleme ile teşvik kapsamına dâhil edilmiştir.

Eskiden öngörülmemiş bir şekilde İstanbul ili hariç olmak üzere, 1 inci ve 2 nci bölgelerde asgari 2 milyon TL, 3 üncü, 4 üncü ve 5 inci bölgelerde asgari 1 milyon TL ve 6 ncı bölgede asgari 500 bin TL tutarındaki dokuma yatırımları bulunduğu bölgenin bölgesel desteklerinden yararlandırılacaktır. Eğer bu yatırım tutarları belirtilen miktardan az olursa dahi genel teşvik uygulamalarından yararlanacaktır. Ayrıca bu uygulama daha önceki kararlara istinaden düzenlenen teşvik belgeleri de dâhil olmak üzere tamamlama vizesi yapılmamış teşvik belgelerine de uygulanacaktır.

b) Teşvik Edilmeyecek Yatırımları İçeren EK-4 Tablosunda Yapılan Değişiklikler

798 sayılı CK ile 2012/3305 sayılı Kararın EK-4 sayılı ve “Teşvik Edilmeyecek Veya Teşviki Belirli Şartlara Bağlı Yatırım Konuları” başlıklı ekinin I/B-3 numaralı sırası değiştirilmiştir. Buna göre;

Eskiden teşvik edilmeyecek yatırımlar arasında yer alan dokuma konusunda modernizasyon yatırımları dışındaki yatırımlar bu yeni düzenlemede teşvik kapsamına dâhil edilmiştir.

Eskiden halı, tafting, dokunmamış-örülmemiş kumaş, çuval üretimine yönelik modernizasyon yatırımı dışındaki yatırımlar teşvik edilmeyecek yatırım konuları içinde yer alırken bu yeni düzenleme ile bu tablo kapsamından çıkarılmıştır.

6) İmalat Sanayi İçin İlave Teşvik ve Katkı Oranlarında Süre Uzatımı

798 sayılı CK ile 2012/3305 sayılı Kararın geçici 8 inci maddesinde yer alan ve uygulama süresi 31.12.2018 tarihinde sona ermiş bulunan süre, 31.12.2019 olarak yeniden revize edilmiş ve bu uygulama 1.1.2019 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere 28.2.2019 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Bu yeni düzenleme ile;

Eskiden olduğu gibi 2012/3305 sayılı Karar ve daha önceki Kararlar uyarınca imalat sanayiine yönelik (US-97 Kodu: 15-37) düzenlenen yatırım teşvik belgeleri kapsamında, 1/1/2017 ile 31/12/2019 tarihleri arasında gerçekleştirilecek yatırım harcamaları için;

a) Bina-inşaat harcamalarında KDV iadesi,

b) Bölgesel, büyük ölçekli ve stratejik teşvik uygulamaları kapsamında vergi indirimi,

desteğinde uygulanacak yatırıma katkı oranları her bir bölgede geçerli olan yatırıma katkı oranına 15 puan ilave edilmek suretiyle, kurumlar vergisi veya gelir vergisi indirimi tüm bölgelerde yüzde yüz oranında ve yatırıma katkı tutarının yatırım döneminde yatırımcının diğer faaliyetlerinden elde ettiği kazançlarına uygulanacak oranı yüzde yüz olmak üzere, teşvik belgesi üzerinde herhangi bir işlem yapılmaksızın uygulanmaya devam olunacaktır.

III- SONUÇ

Makalenin (II) bölümünde yer alan açıklamalardan anlaşılacağı üzere ve 798 sayılı CK ile,

• Yeni hükümet sistemine uygun olarak idari teşkilat yapısındaki değişikliklere paralel olarak yeniden organize edilen bakanlıkların görev dağılımı esas alınarak gerekli ibare değişiklikleri yapılarak,
• Yurtdışında kurulu kullanılmış komple tesislerin Bakanlık görevlilerince ekspertiz çalışmaları için gönderilmesi durumunda bu personelin ulaşım giderlerinin teşvik belgeli yatırımı yapanlarca karşılanması temin edilerek,
• Seracılık teknoloji yatırımlarına İstanbul ili de dahil edilerek ve bu yatırımlar için asgari yatırım tutarı ile asgari yatırım yapılacak arazi büyüklüğü düşürülerek,
• Seracılık sektörü için yatırım yapılacak bölgelerdeki asgari yatırım yapılacak arazi büyüklüğü düşürülerek,
• Dokuma sektörü yatırım yapılmayacak tablodan çıkarılıp, teşvik uygulaması dahil edilerek,
• İmalat sanayiine yönelik (US-97 Kodu: 15-37) düzenlenen yatırım teşvik belgeleri için getirilen ilave yatırma katkı oran uygulamasının süresi 31.1.2.2019 tarihine kadar uzatılarak,

bir takım önemli teşvikler sağlanmış ve böylelikle şu an içinde bulunulan ekonomik kriz veya durgunluktan kaynaklı sıkıntıların aşılması adına yeni adımlar atılmaya çalışılmıştır.

K A Y N A K Ç A

1. 323 ve 798 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı.
2. 2012/3305 sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar ve ekleri.

15.03.2019

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.