Murat Dayanç
Yeminli Mali Müşavir
Eski Baş Hesap Uzmanı
Bağımsız Denetçi
Bilim Uzmanı
mdayanc@bnddenetim.com

3 No.lu KDV Beyannamesi

A.GİRİŞ

7061 sayılı Kanun ile KDV Kanunun “vergi sorumluluğunu” düzenlediği 9 uncu maddeye ilave yapılarak dar mükelleflerin Türkiye’de KDV mükellefiyeti olmayan kişilere elektronik platformda sundukları hizmetler için vergilendirme yapılacağı ve bu konuda düzenleme yetkisinin Maliye Bakanlığı’nda olduğunu belirtilmiştir.

Konuyla ilgili olarak Maliye Bakanlığı bu yetkisini kullanmış ve 31.1.2018 tarih ve 30318 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 17 numaralı KDV Tebliği ile 1 numaralı KDV Genel Uygulama Tebliğine ilaveler yaparak söz konusu işlemlerin vergilendirme esaslarını açıklamıştır. 1.1.2018 tarihinden itibaren uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girecek olan bu uygulamaya göre;

B.ELEKTRONİK TİCARETİN VERGİLENDİRME SÜRECİ

1.Elektronik Hizmet Sunanlar ve Mükellefiyet

Türkiye’de ikametgâhı, işyeri, kanuni merkezi ve iş merkezi bulunmayanlar (dar mükellefler) tarafından Türkiye’de KDV mükellefi olmayan gerçek kişilere, bir bedel karşılığında ve elektronik ortamda sunulan hizmetler sunuldukları anda KDV’ve tabi olacaktır. Dar mükellefler, bu hizmetlere ilişkin KDV’yi, “Elektronik Hizmet Sunucularına Özel KDV Mükellefiyeti” tesis ettirmek suretiyle beyan edeceklerdir. Bu işlemlere ilişkin KDV, 3 No.lu KDV beyannamesi ile elektronik ortamda beyan edilecektir. Öte yandan, müşteriden bedel talep etme, söz konusu hizmete ilişkin genel şartları belirleme yetkisi veya hizmeti ifa etme yükümlülüğü bulunanlar, elektronik hizmet sunucusu olarak kabul edilecektir.

Elektronik hizmet sunucusunun açıkça belirtilmediği ve bu durumun taraflar arasındaki sözleşmeye yansıtılmadığı, düzenlenen fatura ve benzeri belgelerde hizmete ve elektronik hizmet sunucusuna ilişkin bilgilere açıkça yer verilmediği hallerde, elektronik ortamda sunulan hizmetlere ilişkin KDV, elektronik hizmet sunumuna aracılık edenler tarafından beyan edilip ödenir.

Ancak dar mükellefler tarafından Türkiye’de; KDV mükellefi olan gerçek kişilere veya KDV mükellefi olup olmadığına bakılmaksızın gerçek kişi dışındakilere elektronik ortamda sunulan hizmetlerin vergilendirilmesi, 1 numaralı KDV Uygulama Genel Tebliğ’inde açıklanan şartlarda 2 No.lu KDV beyannamesiyle beyan edilip ödenecektir.

Elektronik ortamda sunulan hizmetlerin bir işyeri oluşturacak şekilde verilmesi durumunda (Türkiye’de bir işyerinin oluşup oluşmadığı VUK hükümlerine göre belirlenir.), bu hizmetlere ilişkin verginin genel esaslar çerçevesinde ve 1 No.lu KDV beyannamesi ile beyan edilip ödenmesi gerekmektedir.

2.Elektronik Hizmet Sunucularının KDV Mükellefiyeti

Türkiye’de ikametgâhı, işyeri, kanuni merkezi ve iş merkezi bulunmayıp, Türkiye’de KDV mükellefi olmayan gerçek kişilere bir bedel karşılığında elektronik ortamda hizmet sunanlar, bu hizmetlere ilişkin KDV’yi, “Elektronik Hizmet Sunucularına Özel KDV Mükellefiyeti” tesis ettirmek suretiyle beyan ederler. Söz konusu hizmet sunucuları bu işlemlere ilişkin KDV’yi, 3 No.lu KDV beyannamesi ile elektronik ortamda beyan ederler.

Yukarıda açıklanan hizmeti sunan dar mükelleflerin 3 No.lu KDV beyannamesini vermeden önce, Gelir İdaresi Başkanlığının (GİB) “www.digitalservice.gib.gov.tr” adresinde yer alan elektronik formu doldurmaları gerekir. Bu form GİB tarafından onaylandıktan sonra Büyük Mükellefler Vergi Dairesi Başkanlığı nezdinde, hizmet sunucusu adına “Elektronik Hizmet Sunucularına Özel KDV Mükellefiyeti” tesis ettirilir.

Bu kapsamdaki mükelleflerden ayrıca işe başlama bildirimi aranmaz. Mükellefiyet tesisi üzerine internet vergi dairesinde işlem yapılabilmesi için mükellefe kullanıcı kodu, parola ve şifre verilir. Bu şekilde mükellefiyet tesis ettirenlerin düzenledikleri beyannameyi meslek mensuplarına imzalatma zorunluluğu bulunmamaktadır.

3.Verginin Hesaplanması

Bu tür mükellefiyet tesis edilen elektronik hizmet sunucuları sundukları bu hizmetler için bu hizmetlerin tabi olduğu KDV oranında katma değer vergisi hesaplarlar. Ancak bu mükelleflerin VUK uyarınca defter tutma zorunluluğu bulunmamaktadır. Fakat bu mükelleflerin beyan edilen hizmetlere ilişkin olması şartıyla, Türkiye’de KDV mükellefiyeti bulunanlardan temin edilen mal ve hizmetler nedeniyle düzenlenen fatura ve benzeri belgelerde gösterilen KDV’nin, bu kapsamda beyan edilen işlemlere isabet eden kısmının KDVK’nun 29/1 inci maddesi kapsamında indirim konusu yapılması mümkündür. Bu fatura ve benzeri belgeler, VUK Kanunun muhafaza ve ibraz hükümleri gereğince muhafaza edilmek zorundadır.

Bize göre KDV’nin indirim mekanizmasının sıkı sıkıya şekle ve pek çok kurala bağlandığı bir yasal ortamda bu şekilde mükellefiyet tesis edilen kişilere ayrıcalık tanınması Kanunun genel sistematiği bakımından sakıncalı değerlendirilmektedir. Bu tür mükellefleri KDV kapsamına dahil ederken yasal hükümlerin yasalaşma şekli ile Tebliğ düzenlemelerinin kapsamı açısından dikkatli olunmasında yarar görülmektedir.

4.Verginin Beyanı, Ödenmesi ve Cezai Sorumluluk

“Elektronik Hizmet Sunucularına Özel KDV Mükellefiyeti” kapsamında bulunanlar aylık olarak hesapladıkları KDV’ni takvim yılının aylık vergilendirme dönemleri itibariyle, vergilendirme dönemini takip eden ayın yirmi dördüncü günü akşamına kadar, internet vergi dairesi aracılığıyla ve 3 No.lu KDV Beyannamesi ile Türk Lirası cinsinden beyan ederler. Ancak 17 numaralı KDV Tebliği 31.01.2018 de yayımlandığı ve ilgili madde 1.1.2018 den itibaren yürürlüğe girmiş bulunduğundan sadece 2018 Ocak, Şubat ve Mart dönemlerine ait 3 No.lu KDV beyannamelerinin Nisan 2018 ayının başından itibaren yirmi dördüncü günü akşamına kadar verilmesi gerekir. Fakat Nisan 2018 vergilendirme döneminden itibaren söz konusu 3 numaralı KDV beyannamesinin aylık dönemler halinde verilmesi şarttır.

Anılan mükellefler aylık olarak internet vergi dairesi aracılığıyla vergilendirme dönemini takip eden ayın yirmi dördüncü günü akşamına kadar beyan ettikleri KDV’ni aynı ayın yirmi altıncı günü akşamına kadar öderler. Fakat sadece Ocak, Şubat ve Mart 2018 dönemine ilişkin KDV beyannamesi Nisan 2018 vergilendirme döneminde beyan edileceği için bu dönemlere ait tahakkuk eden vergi 26 Nisan 2018 mesai bitimine kadar ödenmelidir. Ödeme; vergi dairelerine ve tahsile yetkili bankalara yapılabileceği gibi, Gelir İdaresi Başkanlığının internet adresi (www.gib.gov.tr) üzerinden tahsile yetkili bankaların banka kartı veya kredi kartı ile de yapılabilir.

Bu mükelleflerin beyanı gereken herhangi bir işlemin olmaması halinde, ilgili döneme ilişkin beyanname vermelerine gerek bulunmamaktadır.

Bedelin döviz olarak hesaplanması halinde döviz, vergiyi doğuran olayın meydana geldiği günkü Resmi Gazete’de yayımlanan Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz alış kuru üzerinden Türk parasına çevrilir. Merkez Bankasınca Resmi Gazete’de ilan edilmeyen dövizlerin Türk parasına çevrilmesinde ise cari döviz kuru esas alınır.

Kapsam dâhiline giren mükelleflerin yukarıda belirlenen beyan yükümlülüklere uymamaları halinde VUK uyarınca ceza uygulanır.

5.Taslak Metin ile Farklılıklar ve Sorunları

Yukarıda açıklanan ve bilgileri esas olarak 17 numaralı KDV tebliğinde yer alan mükellef gruplarının tespit edilmesi, uygulama kapsamına dahil edilmesi ve takibi bakımından yeterli bilgi sunulmadığı tarafımızca değerlendirilmektedir. Bu itibarla bu kapsamda daha evvel 17 numaralı KDV Tebliğinin taslağını teşkil eden metinde yer alan bazı önleyici ve kavrayıcı unsurların yayımlanan 17 numaralı KDV tebliğinde olmadığı bu nedenle bazı sorunları bünyesinde taşıdığı düşünülmektedir.

Öte yandan elektronik hizmet sunucularının verdikleri hizmetler kapsamında yer alan ve bu hizmetlerin sunulmasına dayanak teşkil eden ve Türkiye’de yerleşik kişilerden satın alınan hizmet ve mallara ait KDV’nin indirim konusu yapılması hususu bahse konu taslak metinde yer almazken yayımlanan bu metinde kapsama dahil edilmiştir. Bu konudaki değişikliğin neden kaynaklandığı anlaşılmamakla birlikte dar mükelleflerin elektronik ticarete konu edecekleri ürünleri Türkiye’den temin edip aynen veya başka şekillerde Türkiye’deki KDV mükellefiyeti bulunmayan gerçek kişilere sunmalarını, bu mükelleflerin adı geçen ticaretini nasıl kavrayacakları da ayrı bir tartışma konusudur. Zira Türkiye’de bile elektronik ticaretin pek çok sıkıntı ve sorunları çözülmemişken dar mükelleflerin bu tür ticaretini mükellefiyet kapsamına dahil etmek, denetlemek ve düzenlemek oldukça sorunlu gibi görünmektedir.

Öte yandan taslak metinde bu tür ticaretin ödenmesine aracılık eden bankalar ile 6493 sayılı Kanuna göre faaliyette bulunan elektronik para ve ödeme kuruluşları, kapsama dahil edilen dar mükelleflere yapılan ödemeleri, üçer aylık dönemleri itibariyle, üçer aylık dönemi takip eden ayın sonuna kadar, GİB’na iletmek zorunda bırakılmışlardı. Ancak yayımlanan bu Tebliğ’de bu hüküm yer almamaktadır. Bize göre bu hükmün yer alması veya başka bir yeni düzenleme ile esaslarının belirlenmesi adı geçen dar mükellef hizmet sağlayıcılarının takibi ve denetimi açısından önem arz edecektir.

C.SONUÇ

Yazının önceki bölümlerinde yer alan açıklamalardan hareketle;

1. Türkiye’de ikametgâhı, işyeri, kanuni merkezi ve iş merkezi bulunmayan dar mükelleflerce elektronik ortamda Türkiye’de yerleşik gerçek kişilere sunulan hizmet için mükellefiyet tesis ettirmeleri ve bu hizmetten doğan KDV’sini 3 No.lu KDV beyan edip ödemeleri gerektiği,
2. Elektronik ortamda verilen hizmetin KDV oranı verilen hizmet için geçerli olan oran olduğu,
3. Bu tür mükelleflerin defter tutma zorunlulukları ile düzenledikleri beyannameyi meslek mensuplarına imzalatma zorunluluğunun bulunmadığı,
4. Bu mükelleflerin beyan edilen hizmetlere ilişkin olması şartıyla, Türkiye’de KDV mükellefiyeti bulunanlardan temin ettikleri mal ve hizmet faturalarında yer alan KDV’ni indirim konusu yapabilecekleri ve bu faturaları muhafaza ve ibraz yükümlülüklerinin bulunduğu,
5. Bedelin döviz olarak hesaplanması halinde döviz, vergiyi doğuran olayın meydana geldiği günkü Resmi Gazete’de yayımlanan Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz alış kuru üzerinden Türk parasına çevrileceği,
6. Sadece Ocak, Şubat ve Mart 2018 vergilendirme dönemine mahsus olmak üzere, 3 Nolu KDV beyannamesinin 24 Nisan 2018’de verileceği ve bu ayın yirmi altıncı günü akşamına kadar ödeneceği, ancak diğer vergilendirme dönemlerinde ise vergilendirme dönemini takip eden ayın yirmi dördüncü günü akşamına kadar beyan edip aynı ayın yirmi altıncı günü akşamına kadar ödeyecekleri,
7. 17 numaralı KDV Tebliğinde yer almazken bu Tebliğin taslak metninde yer alan KDV indirimi ile bu tür ticaretin ödenmesini sağlayan finans kuruluşlarının bilgi verme zorunluluğundan çıkarılmış olmasının kapsam ve denetim daraltıcı niteliği barındırdığı,

özet sonuçlarına varılmıştır.

K A Y N A K Ç A

1. 1 sıra numaralı KDV Genel Tebliğ,
2. KDV Kanunu
3. 31.1.2018 tarih ve 17 Sıra numaralı KDV Tebliği ile bu Tebliğin taslak metni.

07.02.2018

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.