Prof.Dr. Muhammet Akdiş
Yeminli Mali Müşavir
Mizan Yeminli Mali Müşavirlik A.Ş.
muhammetakdis@yahoo.com

İzaha Davet Müessesesi ve Vergi İdaresine Bir Öneri

Bilindiği gibi Vergi Usul Kanununun “İzaha Davet” başlıklı 370. maddesinin Maliye Bakanlığına verdiği yetkiye dayanılarak çıkarılan 482 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği 25/7/2017 tarihli ve 30134 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanmış ve bu tebliğ ile izaha davetin kapsamı ve şekli, ön tespitin niteliği, izaha daveti yapacak ve yapılan izahı değerlendirecek merciler, davet yapılacaklar, yapılan izahta kullanılacak bilgi ve belgeler ile uygulamaya ilişkin diğer usul ve esaslar belirlenmiştir.

Özetle, vergi idaresince şimdilik belirlenen 16 farklı konuda tereddüt uyandıran hususlar için mükellefler açıklama yapmaya davet edilecekler, 15 günlük süre içinde yaptıkları yazılı açıklamalar izaha davet komisyonunca değerlendirilecek ve sonuç 10 gün içinde mükellefe bildirilecektir. İzaha davet komisyonunun mükellefin izahını yeterli bulması halinde bu konuda inceleme ve takdire sevk işlemi yapılmayacaktır. Ancak mükellef tarafından yapılan izahın komisyonca yeterli görülmemesi halinde, yazılı izahatın yapıldığı tarihten itibaren 15 günlük sürenin henüz bitmemiş olması şartıyla mükellefçe, hiç verilmemiş olan vergi beyannamelerinin verilmesi, eksik veya yanlış yapılan vergi beyanının tamamlanması veya düzeltilmesi, ödeme süresi geçmiş bulunan vergilerin, ödemenin geciktiği her ay ve kesri için, 6183 sayılı Kanunun 51. maddesinde belirtilen nispette uygulanacak gecikme zammı oranında bir zamla ödenmesi şartlarıyla vergi ziyaı cezası, ziyaa uğratılan vergi üzerinden %20 oranında yani %80 eksiği ile kesilecektir.

Görebildim kadarı ile izaha davet müessesesini ihdas eden tebliğin yayınlanması ile birlikte  bu konuda çıkan yazı ve değerlendirmeler hep olumlu olmuş, özellikle eski inceleme elemanları, inceleme yaptıkları dönemde eksikliğini hissettikleri bu düzenlemeyi memnuniyetle karşılamışlardır. Yine bir eski inceleme elemanı olarak ben de bu kurumun hem inceleme elamanları yani Devlet tarafını, hem de  Mükellefler ile onların mali işlerini yürüten Muhasebeci ve Mali müşavirler tarafını büyük oranda rahatlatacağını; mükellef-vergi idaresi arasındaki karşılıklı güveni daha fazla pekiştireceğini, gereksiz ihtilafları azalacağını, incelemeye sevk halinde ortaya çıkabilecek belirsizlik, gecikme ve endişeleri de ortadan kaldıracağını düşünüyorum.

Ancak bu ve benzer düzenlemelerde dikkat edilmesi gereken bir hususa da dikkatleri çekmek istiyorum: O da mükellefler açısından lehe yorumlanabilecek bu düzenlemenin öncesinde kalanlar açısından durum ne olacaktır? Yani, 1 Eylül’de yürürlüğe girecek bu düzenlemeye kadar benzer konulardan dolayı incelemeye alınmış olanlar veya alınacak olanlar açısından bir talihsizlik yaşanmış olmayacak mıdır?

Ceza hukuku alanında herkesin az çok bildiği yerleşmiş bir kural vardır: Yeni yapılan düzenlemelerin lehe olan hükümleri geçmişe uygulanır, aleyhe olan hükümleri ise yürürlük tarihinden sonra geçerlidir. Bu genel kural ülkemizdeki pek çok düzenlemede maalesef ihmal edilmektedir. Vergi idaresinin yeni düzenlediği ve 1 Eylül’de yürürlüğü girecek olan “İzaha Davet” müessesesi bence böyle olmamalıdır. Mali yapıya yeni bir kurum kazandırılmıştır, bu yeni kurum maliye-mükellef işbirliğini, mükellef güvenini, vergiye gönüllü uyumu artıracak bir uygulamadır; öyle ise sadece 1 Eylül sonrası için değil, öncesi için de uygulanabilmelidir. Yoksa 1 Eylül’e kadar izaha davet kapsamındaki konulardan incelemeye alınanlar bu düzenlemeden yararlanamayacaklar ve onlar açısından kısmi bir haksızlık yapılmış olacaktır. Bu tür mükellefler için tarhiyat öncesi ve sonrası uzlaşma kurumları belki bir alternatif olarak ileri sürülebilir;  ancak takdir edilir ki, “İzaha Davet Müessesesi” mükellefler açısından daha öngörülebilir, daha önü-sonu belli, daha az vergi ziyaı cezası içeren ve üstelik bunu da tarhiyat sonrası uzlaşmaya götürme imkanı olan bir uygulama olmaktadır.  

1 Eylül öncesi için yakınmalar oluşturmamak açısından Vergi İdaresine acizane teklifim, “İzaha Davet” müessesesinden, izaha davet konularını içeren konulardan dolayı 1 Eylül’e kadar incelemeye alınanlar ile bu tarih itibariyle incelemede olanları da yararlandıracak bir düzenleme yapılmasıdır. Böyle olması, Vergi İdaresi açısından bir kayıp olmayacak; ancak 1 Eylül öncesi benzer konularda incelemeye alınan mükellefler açısından oluşabilecek bir haksızlığın önüne geçilerek toplumsal barışa katkı sağlanmış olacaktır.

31.07.2017

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.