YAZARLARIMIZ
Günay Çalışkan
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
smmmgunaycaliskan@gmail.com



Geçici Vergi Döneminde Bilanço ve Gelir Tablosunda Yapılması Gerekenler

Değerli Okuyucular,

Müşavirliğimiz ve firma denetimlerimiz esnasında en çok karşılaştığımız konuların başında bilanço ve gelir tablosuna muhasebe kayıtlarında hiç atılmayan kayıtlar veyahut eksik aktarılan kayıtlarla defaten fazlası ile karşılaşmaktayız. Buna mukabil firmalar, bu kayıtların ya sehven ya da bilgisizlik sonucu atılması veya atılmaması ile vergi ziya, usulsüzlük, özel usulsüzlük ve/veya fazla ve yersiz ödenen vergi ile karşılaşmalarına sebep olmaktadır. Bizde buna malumunuz yine bir geçici vergi dönemindeyiz, kabaca ilgili dönemde neler yapılması gerektiğini kalem altına almamız gerektiğini düşündük.

Bilanço kalemlerinde yapılması gereken kayıtlar;

  1. Kasa hesabının 7000 TL üzeri ödeme ve tahsilatlarının çokluğu en fazla dikkat çeken hususlardandır.7000 TL üzeri tediye ve tahsilatlarınızı banka veya PTT kanalı ile tevsik edilmesi gerekmektedir. Ayrıca döviz kasanız mevcut ise ilgili dönemde döviz kasanıza efektif alış kuru ile değerleme yapmanız gerekmektedir. Not: Noter ve Tapuda yapılan ödemelerde tevsik edici belge kapsamındadır.
  2. Banka hesaplarınızda atılması gereken ve eksik atılan kayıtların tamamlanması ve yine dövizli tevdiat hesaplarınızın kur değerlemesine tabi tutulması gerekmektedir.
  3. 101/103 ve 121/321 hesaplarında çek ve senetlerinizin envanterini çıkarıp kayıtlarınızla doğruluğunu teyit etmeni gerekmektedir. İhtiyari olmakla beraber ilgili hesaplarınıza reeskont yapılıp yapılmayacağı kontrol edilmeli daha önce reeskont hesaplandı ise tekrar reeskonta tabi tutulması gerekmektedir. Dövizli çekiniz mevcut ise kur farkı hesaplamayı unutmayız.
  4. Şüpheli ticari alacağınız varsa ya da alacağınız şüpheli hale geldi ise gerekli karşılıklar ayrılmalı, daha önce kayıtları atılmış olan şüpheli alacağınızın tahsilatı yapılmış ise gelir kaydı atılmalı ve/ veya alacağınız imkansız hale geldi ise gerekli kayıtlar atılması unutulmamalıdır.
  5. Stoklar hesabınızın ilgili dönem için envanteri yapılmalı, hammadde , yardımcı malzemeler ve şekillendirme maliyetleri ile beraber, yarı mamül, mamül  kayıtlarınıza intikal ettirilmeli, ettirilmeyen giriş ve çıkışlarınız kayıt altına alınmalıdır. Varsa iadeleriniz gerekli kayıtları muntazam ve eksiksiz olarak atılmalıdır. Stok değer düşüklüğü veya fazlalığı yine kayıt altına alınmalıdır.
  6. Gider ve gelir tahakkuklarınız ilgili gider ve gelir hesaplarına intikal ettirilmelidir.
  7. Dönem KDV tahakkukları ve bordro tahakkuklarının kayıtları unutulmamalı ve kayıt altına alınmalıdır.
  8. 159 ve 340 hesaplarında ki avanslarınızın doğruluğu kontrol edilmeli atılması gereken kayıtlar atılmalıdır.
  9. Arazi, bina, tesis makine, taşıt, demirbaş ve haklar ile diğer maddi olmayan duran varlıklarınızın hesaplara intikal etmeyen kayıtlarınız tamamlanmalı. İlgili dönem de amortismanlarının doğru hesaplanıp hesaplanmadığı kontrol edilmeli ve gerekli kayıtlar atılmalıdır.
  10. Banka kredileriniz çek edilip, ödenmiş faiz var ve kayıtlara intikal ettirilmedi ise ettirilmeli yine dövizli krediniz var ise değerlemeye tabi tutulmalıdır.
  11. Özkaynaklar grubunda ödenmiş sermayeniz mevcut ise kayıt altına alınmalı geçmiş dönem karlarınızdan yasal yedek veya kar yedeği ayrılıp ayrılmadığı kontrol edilmelidir.

Gelir tablosu kalemlerinde yapılması gerekenler;

1- 600/601 grup hesapta kayıtlara intikal ettirilmeyen satış ve gelirler hesaplara intikal ettirilmeli, bu ilgi hesaplarda netleme yapılmamalıdır.

______________xx/xx/xxxx____________

100/101/102/120 Hesaplar                                   xxxxxx

                           600/601/602 Hesaplar                                          xxxxxx

Gelir kaydı

___________________________________

2- 610/611/612 grup hesaplarda iade ve fiyat farklarınızın kayıtları hesaplara aktarılmalı

______________xx/xx/xxxx____________

610/611/612 Hesaplar                                   xxxxxx

                           100/101/102/120 Hesaplar                                          xxxxxx

İade kaydı

___________________________________

______________xx/xx/xxxx____________

150/151/152/153                                                       xxxxxx

                           620/621 Hesaplar                                          xxxxxx

İadenin maliyetten düşülmesi

___________________________________

3- Satılan Mamül ve Ticari Mal Maliyetlerinin kayıtlara intikal ettirilmesi

______________xx/xx/xxxx____________

620/621             Hesaplar                                           xxxxxx

                           151/152/153 Hesaplar                                          xxxxxx

Satılan Mamül ve Ticari Mal Maliyeti

___________________________________

4- Gider Karşılıklarının kayıtlara ve hesaplara aktarılması

______________xx/xx/xxxx____________

630/631/632/660 Hesaplar                                   xxxxxx

                           751/761/771/781 Hesaplar                                          xxxxxx

Gider Heaplarının Gelir Tablosu hesaplarına Yansıtılması

___________________________________

______________xx/xx/xxxx____________

151    Hesap                                                                 xxxxxx

                           711/721/731 Hesaplar                                          xxxxxx

Üretim Şekillendirme Maliyetlerini Yarı Mamüle virmanı

___________________________________                       

5- Karşılık ve Kur farkı Giderlerinin Kayıtlarının atılması

______________xx/xx/xxxx____________

654 Hesap                                                                                    xxxxxx

                           129/158 Hesaplar                                                                  xxxxxx

Karşılık ayırma                         

___________________________________

______________xx/xx/xxxx____________

657 Hesap                                                                                    xxxxxx

                           122 Hesap                                                                                 xxxxxx

Alacak Senetleri reeskontu

___________________________________

______________xx/xx/xxxx____________

656 Hesap                                                                                    xxxxxx

                           100/101/102/120 Hesaplar                                          xxxxxx

Kur Farkı zararı

___________________________________

______________xx/xx/xxxx____________

100/101/102/120 Hesaplar                                                     xxxxxx

                           646  Hesap                                                                                     xxxxxx

Kur Farkı Karı

___________________________________

Yukarıda da bahsettiğimiz gibi hesaplara intikallerde en çok rastlanan durumların başında bu ve bu tarz işlemlerin atlanması uygulanmaması gelmektedir. İdarenin de en çok üzerinde durduğu konuların başında bunlar gelmektedir. Malumunuz İdare gelirin toplanmasından sorumludur. Bizlerde vergi mükellefleri ve ödevlileri olarak gelirimizi doğru ve eksiksiz hesaplamakla sorumluyuz. Anılan eksiklikler, yapılmayan ve uyulmayan her sorumluluk beraberinde vergi zaiyatı, ceza ve fazla ve yersiz ödenen vergi demektir. İstifade etmeniz dileğimle.

09.11.2022

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.


GÜNDEM