Günay Çalışkan
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
smmmgunaycaliskan@gmail.com

Dövize Dayalı Leasinglerde Finansal Kiralama Anapara, Faiz ve Kur Değerlemesi

Değerli Okuyucular, bugünkü yazımızın konusu 3226 sayılı kanunla hüküm altına alınmış olan Leasing (Finansal Kiralama) dır.

‘’Mükerrer 290 ıncı maddenin uygulanmasına ilişkin olarak söz konusu maddenin 3 numaralı bendinde yer alan tanımlarla ilgili açıklamalar aşağıdadır.

1-Finansal Kiralama: Kira süresi sonunda mülkiyet hakkının kiracıya devredilip devredilmediğine bakılmaksızın, bir iktisadi kıymetin mülkiyetine sahip olmaktan kaynaklanan riskler ile yararların tamamının veya tamamına yakınının belli bir dönemde bedel karşılığı kiracıya bırakılması sonucunu doğuran kiralamalardır. Aynı iktisadi kıymete ilişkin birden fazla sözleşme, ilave, tadil ve diğer sözleşmelerin yapılması halinde tüm anlaşmalar bir arada değerlendirilmelidir.’’ demektedir.

Buna istinaden bir örnekle açıklamaya çalışmakta fayda olduğu görüşündeyiz.

Örnek1; GÇL Leasing A.Ş den 04.04.2018 tarihinde %1 KDV  ile bir makine için 4 yıllığına  200.000,00 USD ve faiz olarak da 48.000 USD’lik leasing sözleşmesi yapılmıştır. O dönemki kur ise 3,40tl’ dir. Taksit ödemeleri 4 Haziran 2018 de başlamış ve ilk taksit ödemesine mukabil kur 5,20 tl dir.

---------------------04/04/2018-------------------

260 Haklar Hesabı                                                                680.000,00

302 Ertelenmiş Fin. Kir. Borç. Maliyetleri                                23.800,00

402 Ertelenmiş Fin. Kir. Borç. Maliyetleri                              139.400,00

                               301 Finansal Kiralama İşlemlerinden Borçlar                       122.966,67

                               402 Finansal Kiralama İşlemlerinden Borçlar                       720.233.33

-------------------------------/-----------------------------

163 Nolu VUKGT uyarınca;

İlk Fatura Kaydı;

Leasing Aylık Taksiti: 5.166,67 USD + %1 KDV dir.

Hesaplama;

5.166,67*5,20 =26.866,67 Anapara+Faiz

26.866,67*,01=        268,67KDV

1.000,00*5,20=   5.200,00 Faiz

---------------------04/06/2018-------------------

191 İndirilecek KDV                                                                            268,67

260 Haklar Hesabı                                                                             5.200,00

301 Finansal Kiralama İşlemlerinden Borçlar                                     26.866,67

                302 Ertelenmiş Fin. Kir. Borç. Maliyetleri                                                  5.200,00         

                320 GÇL Leasing A.ş                                                                             27.135,34

-------------------------------/-----------------------------

163 Nolu tebliğ uyarınca ilk yıl edinim maliyeti, kur farkları ve faizleri maliyetine virman yapılmıştır.

Yukarıdaki taksit tutarından ve hesaplamasından hareketle;

 Aşağıda hesaplamada kur değerleri mevcuttur. 31.12.2018 itibari ile de dönem sonu hesaplama kolaylığı açısından değerleme kuru da 5.60 olarak alınmıştır.

301 HESAP

ANAPARA+FAİZ		04.04.2018 KUR		AY/KUR	DEĞERLEME		KUR FARKI
HAZİRAN	5.166,67	3,40	17.566,68	5,20	26.866,68		9.300,01
TEMMUZ	5.166,67	3,40	17.566,68	5,30	27.383,35		9.816,67
AĞISTOS	5.166,67	3,40	17.566,68	5,40	27.900,02		10.333,34
EYLÜL	5.166,67	3,40	17.566,68	5,50	28.416,69		10.850,01
EKİM	5.166,67	3,40	17.566,68	5,60	28.933,35		11.366,67
KASIM	5.166,67	3,40	17.566,68	5,70	29.450,02		11.883,34
ARALIK	5.166,67	3,40	17.566,68	5,60	28.933,35		11.366,67
2019	62.000,00	3,40	210.800,00	5,60	347.200,00		136.400,00
2020	62.000,00	3,40	210.800,00	5,60	347.200,00		136.400,00
2021	62.000,00	3,40	210.800,00	5,60	347.200,00		136.400,00
2022	25.833,31	3,40	87.833,25	5,60	144.666,54		56.833,28
	248.000,00		843.200,00		1.384.150,00		540.950,00
302 HESAP
FAİZ		04.04.2018 KUR		AY/KUR	DEĞERLEME		KUR FARKI
HAZİRAN	1.000,00	3,40	3.400,00	5,20	5.200,00		1.800,00
TEMMUZ	1.000,00	3,40	3.400,00	5,30	5.300,00		1.900,00
AĞISTOS	1.000,00	3,40	3.400,00	5,40	5.400,00		2.000,00
EYLÜL	1.000,00	3,40	3.400,00	5,50	5.500,00		2.100,00
EKİM	1.000,00	3,40	3.400,00	5,60	5.600,00		2.200,00
KASIM	1.000,00	3,40	3.400,00	5,70	5.700,00		2.300,00
ARALIK	1.000,00	3,40	3.400,00	5,60	5.600,00		2.200,00
2019	12.000,00	3,40	40.800,00	5,60	67.200,00		26.400,00
2020	12.000,00	3,40	40.800,00	5,60	67.200,00		26.400,00
2021	12.000,00	3,40	40.800,00	5,60	67.200,00		26.400,00
2022	5.000,00	3,40	17.000,00	5,60	28.000,00		11.000,00
	48.000,00		163.200,00		267.900,00		104.700,00

 

 Aylık Kur Farkı Kaydı

---------------------04/06/2018-------------------

260 Haklar Hesabı                                                                          9.300.01                                                                  
302 Ertelenmiş Fin. Kir. Borç. Maliyetleri                                        1.800,00

                301 Finansal Kiralama İşlemlerinden Borçlar                                                       9.300,01

                260 Haklar Hesabı                                                                                             1.800,00

-------------------------------/-----------------------------

31.12.2018 Kur Farkı Kaydı

---------------------31/12/2018-------------------

260 Haklar Hesabı                                                                540.950,00                                                              
302 Ertelenmiş Fin. Kir. Borç. Maliyetleri                                14.500,00

402 Ertelenmiş Fin. Kir. Borç. Maliyetleri                                90.200,00         

                301 Finansal Kiralama İşlemlerinden Borçlar                                                       74.916,72

                401 Finansal Kiralama İşlemlerinden Borçlar                                                      466.033,28

                260 Haklar Hesabı                                                                                            107.700,00

-------------------------------/-----------------------------

187 Nolu VUKGT uyarınca;

YATIRIM İNDİRİMİNDEN YARALANILACAK  TUTAR			1.154.550,00
KAPSAM	İLK ALIM MALİYETİ	FAİZ (ilkyıl)	KUR FARKI(ilkyıl)
LEASİNG	680.000,00	38.300,00	436.250,00

İlk yıl oluşan kur farkı ve faiz giderleri yatırım indiriminde dikkate alınır sonraki yıllar da oluşan kur farkı ve faiz giderleri seçimlilik esası uygulanıp maliyetine eklense dahi yatırım indirimine konu edilemez.

(Not: Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında finansal kiralamalarda yatırım indirimi ödediğiniz taksit kadar değil ilk yılki 260 hesaba yazılan tutar kadardır.)

333 Nolu VUKGT uyarınca;

Aşağıdaki tabloya göre normal amortisman ayırımı ve örnek muhasebe kaydı mevcuttur.

Üretim Amaçlı Leasingin Amortisman Muhasebe Kaydı:

---------------------04/06/2018-------------------

730 Genel Üretim Giderleri                                                       115.455,00                                                        

                268 Birikmiş Amortismanlar Hesabı                                                         115.455,00

-------------------------------/-----------------------------

Sonuç olarak,

 163 Nolu VUKGT ne ilişkin aktife giren finansal kiralamanın ilk yıl faiz ve kur farkları (31.12.2018) tamamı maliyete virman yapılıp amortisman yoluyla gider kaydedileceği hüküm altına alınmıştır. Sonraki yıllarda ise mükellefin takdirine bırakılmış olup, gider kaydedilmesi veyahut maliyete virman yapılması konusunda serbest bırakılmıştır. Maliyete virman yapılması dahilin de sonrasında değiştirilemeyeceği hüküm altına alınmıştır.

187 Nolu VUKGT uyarınca yatırım indirimden yararlanılacak tutar ilk edinim maliyetiyle beraber,  31.12.2018 tarihine ilk yıl kadar gerçekleşen faiz ve kur farklarının toplamıdır. Sonraki yıllarda oluşacak faiz ve kur farkları yatırım indirimine konu edilemeyeceği hüküm altına alınmıştır.

333 Nolu VUKGT uyarınca amortismana tabi olan tutar ilk edinim maliyetiyle beraber faiz ve kur faklarının ilk yılki tutarları kadardır. Ancak sonraki yıllarda seçimlilik esası uygulanması dahilinde kira süresi bitime kadar ki oluşacak faiz ve kur fakları amortismana tabi tutarı belirleyecektir.

12.04.2019

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.