YAZARLARIMIZ
Ferhat Fahran
Yeminli Mali Müşavir
E. Maliye Baş Hesap Uzmanı
ferhatfahran@ffyeminli.com.tr



Enflasyon Düzeltmesinde, Sabit Kıymet Yenileme Fonunun Çalışması ve Değerlendirmelerimiz

“Bir Ulusun Gençleri Bozulmaz, Ancak Yetişkinler Bozulduğunda Bozulur.”  MONTESQUIEU      

I-GENEL AÇIKLAMALAR;

Bilindiği üzere, 7338 Sayılı Kanunla getirilen hükümle, enflasyon düzeltmesi 2024 yılına ertelenmiştir. 2024 yılında yapılacak enflasyon düzeltmesi için başlangıç bilançosu sayılan 31.12.2023 tarihli bilançonun enflasyon düzeltmesine tabi tutulması gerekmektedir. Konumuzla ilgili açıklamalara geçmeden önce, bir öz sermaye unsuru olan sabit kıymet yenileme fonu ile enflasyon düzeltmesi hakkında genel açıklamalarda bulunmak konumuzun anlaşılması bakımından yararlı olacaktır.

A-Sabit Kıymet Yenileme Fonu;

V.U.K’ unun 328’inci maddesinde düzenlenmiş olup, 7338 Sayılı Kanun’un 36’ ıncı maddesiyle 4 ve 5inci fıkralarında değişiklik yapılmıştır. Yeni düzenlemede, 4üncü ve 5inci fıkralar yerine, 4üncü fıkra, a, b, c ve ç bentleri halinde düzenlenmiştir.

Bilindiği üzere, S.K.Y.F’u amortismana tabi iktisadi kıymetin satışından doğan karın; kanunda belirtilen şartların yerine getirilmesiyle,  pasifte öz sermaye kalemleri içinde, özel bir fona alınması ve satışı takip eden 3üncü yılın sonuna kadar bu fonda tutulmasıdır. 3üncü yılın sonuna kadar kullanılmayan fonun bu yılın sonunda dönem karına ilavesidir. Değişiklikte, sabit kıymetin satışından doğan karın fona alınması için öngörülen şartlarda önemli bir değişiklik olmamakla birlikte, “sabit kıymetin yerine yenisinin alınması ifadesine “veya benzer mahiyette bir iktisadi kıymet” ifadesi de eklenerek yasanın kapsamı genişletilmiştir. Satılan sabit kıymetin yerine yenisinin alınmasının zaruri olması, yönetimin bu konuda karar alması ve teşebbüse geçmesi gibi şartlarda bir değişiklik yoktur.

Değişiklik öncesi yasal düzenlemeden, yeni düzenlemenin en bariz farkı, pasifte tutulan özel fonun üç yıl süresi ile ilgilidir. Değişiklik öncesi - ki, bu durum sık sık tartışma konusu olmuş-, “ üç yıl süre ile tutulabilir” ve “ her ne sebeple olursa olsun bu süre içinde kullanılmamış olan karlar üçüncü yılın vergi matrahına eklenir.” İfadeleri, “satıştan doğan kâr, satışın yapıldığı tarihi takip eden üçüncü takvim yılının sonuna kadar pasifte geçici bir hesapta tutulabilir. Bu süre içinde, satılan iktisadi kıymetlerin yenilenmesi veya benzer mahiyetteki bir iktisadi kıymetin iktisabı gerçekleşmezse, geçici hesapta tutulan kâr, satışın yapıldığı yılı takip eden üçüncü takvim yılının kâr ve zarar hesabına eklenir.” Şeklinde değişikliğe uğramıştır. Geçmişte, satışın vuku bulduğu yılda dahil olmak üzere, üçüncü yılın sonunda kara ilave söz konusu iken, bu değişiklikle, olayın vuku bulduğu yılı takip eden üçüncü yılın sonuna kadar karın fonda kalacağı hüküm altına alınmıştır.

Örneğin; eski yasal düzenlemeye göre, 2023 yılında satılan sabit kıymetin satışından doğan karla ilişkili olarak bu yılda oluşturulan fon, 2025 yılının sonuna kadar kullanılmadığı takdirde bu yılın vergi matrahına eklenirken, yen düzenlemede 2026 yılın sonunda vergi matrahına ilave edilecektir. 

Eski düzenlemedeki, 5inci fıkra, kanunda belirtilen şartlar dahilinde iktisap edilen amortismana tabi iktisadi kıymet için ayrılan amortismanların, fona alınan kardan mahsup edileceğine ilişkindir. Yine ayni fıkrada, karın, amortismanın itfasında yeterli olmaması halinde, itfa edilmemiş kalan değerin amortismanına devam olunacağı belirtilmiştir.

Yeni düzenlemede ise, 5inci fıkraya karşılık gelen (b), (c) ve (ç) bentleri düzenlenmiştir. Yeni düzenlemenin (b) bendinin, yukarıda belirtilen eski düzenlemeden farkı; 1incisi; fonun, finansal kiralama yoluyla iktisap edilen sabit kıymetler için ayrılan amortismanların mahsubunda kullanılacağı, 2incisi de; “Her ne sebeple olursa olsun” ifadesi kaldırılarak, aşağıda ayrıntılı olarak belirtileceği üzere, mahsuba rağmen 3üncü yılın sonunda kalan kar bakiyesinin, dönem karına ilave edilip, edilmeyeceği tartışmasına son verilmiştir. Öte yandan, eklenen (c) ve (ç) bentleri yeni düzenlemeleri içermektedir.  

(c) bendinde, eski düzenlemede olmayan bir duruma ilişkindir. Eğer, fonda tutulan kar, iktisap edilen yeni kıymetin amortisman tutarından fazla ise, bu fazlalığın satışın yapıldığı yılı takip eden üçüncü yılın kar ve zarar hesabına ekleneceği hüküm altına alınmıştır. Keza, (ç) bendi, eski Kanunun 4’üncü fıkrasına karşılık gelmek üzere, herhangi bir değişiklik içermemektedir.     

B-Enflasyon Düzeltmesi;

Bilindiği üzere, enflasyon düzeltmesi, Vergi Mevzuatımıza ilk olarak 5024 Sayılı Kanunla girmiş ve 31.12.2003 tarihli bilançoların düzeltmesiyle başlamış ve 2004 yılında uygulama alanı bulmuştur. Ancak, V.U.K. Mükerrer 298 inci maddesinde yer alan enflasyon düzeltmesi için öngörülen şartların gerçekleşmesi halinde uygulanacağı hüküm altına alınan enflasyon düzeltmesi, 2021 yılına kadar Kanunda öngörülen şartların gerçekleşmemesi nedeniyle uygulanmamıştır.

Öte yandan, V.U.K.’ ununa 7352 Sayılı Kanunla eklenen Geçici 33’üncü maddesiyle, 2021 Yılında, V.U.K. Mükerrer 298’inci maddesinde öngörülen şartların gerçekleşmesiyle uygulanması gereken enflasyon düzeltmesi 2024 Yılına ertelenmiştir. Buna göre, 31.12.2023 Bilançosu başlangıç düzeltmesine esas olmak üzere, enflasyon düzeltmesi 2024 yılında uygulanacaktır.

Buna göre, 31.12.2023 düzeltmeye konu başlangıç bilançosu olmak üzere, 2024 yılı faaliyet sonuçları enflasyon düzeltmesine tabi tutulacaktır. Vergi İdaresi, bu erteleme öncesi, 2021 yılında enflasyon düzeltmesinin uygulanacağına ilişkin olarak, enflasyon düzeltme Tebliğ taslağı yayımlamıştır. Ancak, söz konusu yasal ertelemeyle, bu Tebliğ taslak olarak kalmış ve işlerlik kazanmamıştır. 2024 Yılında, enflasyon düzeltmesi yürürlüğe girmesi ile söz konusu tebliğ taslağının işlerlik kazanacağı açıktır. Bu tebliğ taslağı da, 2004 yılında uygulanan enflasyon düzeltmesi mevzuatı esas alınarak ve bu mevzuata atıf yapılarak hazırlanmıştır. Nitekim Tebliğ taslağında, şu ifadelere yer verilmektedir;

31/12/2021 (31.12.2023) tarihli bilançonun düzeltilmesi; 213 sayılı Kanunun mükerrer 298 inci Maddesinin (A) fıkrası hükümleri, mezkûr fıkranın uygulamasına ilişkin daha önce yayımlanan Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğleri ile bu Tebliğde belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde yapılır.” İfadelerine yer verilmiştir. Dolayısıyla, 5024 Sayılı Kanunla yürürlüğe giren enflasyon düzeltmesine ilişkin Vergi Mevzuatımızda yer alan tüm düzenlemeler geçerliliğini korumaktadır. Bu durumda, V.U.K. Mükerrer 298 ve Geçici 25’inci maddelerindeki yasal hükümleri ile bu hükümlerinin uygulanmasına ilişkin V.U.K. 328,338 no.lu tebliğler ve Gelir İdaresinin yayımladığı 3, 9 ve 17 Seri no.lu V.U.K. sirküleri geçerliliğini korumaktadır.

Bu açıklamalarımızın ışığı altında, enflasyon düzeltmesine ilişkin V.U.K.’ nu 328 Seri no.lu Tebliğinde;Sabit Kıymet Yenileme Fonuöz sermaye kalemleri içinde yer aldıktan sonra, sabit kıymet yenileme fonunun, Ödenmiş sermaye, yasal yedek akçeler, olağanüstü yedek akçeler, statü yedekler gibi enflasyon düzeltmesine tabi olacağı belirtilmiştir.

Mevzuata ilişkin bu tespitimizden sonra, 31.12.2023 tarihli bilançoda öz sermaye kalemleri içinde ve  “549- Özel Fonlar” hesabında yer alan sabit kıymet yenileme fonunun, enflasyon düzeltmesine ilişkin sonuçlarının değerlendirilmesine geçelim.

III-SABİT KIYMET YENİLEME FONUNUN ENFLASYON DÜZELTMESİNE İLİŞKİN DEĞERLENDİRMELERİMİZ VE ÖRNEK OLAYLAR;                                                            

A- Eski Ve Yeni Yasal Düzenlemelere İlişkin S.K.Y.F.’ un, Enflasyon Düzeltmesi;  

Konuya ilişkin örnek olaylar üzerinden değerlendirmelerimize geçmeden önce, düzenlenecek 31.12.2023 tarihli bilanço ile ilgili şu hususa dikkat çekmeyi uygun görüyoruz, Yukarıda da belirttiğimiz üzere, V.U.K. 328’ inci maddesindeki değişiklikler, 7338 Sayılı Kanunun 36’ ıncı maddesinde yer almış olup, bu maddenin yürürlük tarihi de, Kanunun Resmi Gazetede yayımlanma tarihidir. Bu tarih de, 26 Ekim 2021 dir. Yukarıda ayrıntılı olarak açıkladığımız üzere, değişiklik öncesi, satılan sabit kıymetin satışından doğan karın, sabit kıymetin yenilenmesi amacıyla, pasifte fon hesabına alınarak, bu hesapta üçüncü yılın sonuna kadar tutulacağı hüküm altına alınmıştır. Değişiklikte, bu süre, satışı takip eden 3üncü yılın sonuna kadar ifadesi ile eskiye nazaran bir yıl daha karın fonda tutulacağı öngörülmektedir.

Şimdi bu tespitlerimizin ışığı altında, eski ve yeni yasal düzenlemeyi dikkate aldığımızda, 2020 yılında ve 2021 yılının 26 Ekiminden önce oluşturulan fonlar, bu yasal düzenlemeden yararlanamayacaklardır. Örneğin, Eylül/2021 tarihinde satılan bir sabit kıymet ile ilgili oluşturulan özel fonun kara ilavesi 31.12.2023 tarihli bilançoda olacaktır. Dolayısıyla, bu fon, 31.12.2023 tarihli bilançoda yer almayacağı için enflasyon düzeltmesine tabi olmayacaktır. Oysa, örneğin 30 Ekim 2021 tarihinde satılan bir sabit kıymet satışı ile ilgili olarak oluşturulan özel fonun, yenilemede kullanılmaması halinde, kara ilave edileceği bilanço tarihi 31.12.2024 dür. Bu durumda, 31.12.2023 tarihli bilançoda özel fonda yer alan sabit kıymet yenileme fonu enflasyon düzeltmesine tabi olacaktır.           

B- Örnek Olaylar Ve Değerlendirmeler;

1-Satıştan Doğan Karın Fona Alınmamasının Tercihi Halinde;

(X) a.ş.’i 2022 yılının temmuz ayında aktifine kayıtlı bir makineyi satmıştır. Satılan sabit kıymetle ile ilgili veriler aşağıdaki gibidir;

*Sabit Kıymet, 2018 yılının Mayıs ayında 937.500TL.na satın alınmıştır.

*Makine normal amortisman usulüne göre itfa edilmekte olup, oran %10’dur.

* Sabit Kıymet Temmuz/2022’de, peşin bedelle 687.500TL’na satılmıştır.

* Sabit Kıymetin Birikmiş Amortismanı 375.000TL.dir.

*Şirket, sabit kıymetin satışından gerçekleşen karı, V.U.K.’ unun 328’inci maddesine göre, özel fona almamıştır.

*Sabit Kıymetin satışından doğan karın tespiti aşağıdaki gibidir;

-----------------------------------------------/-----------------------------------------------

102- Bankalar                           811.250 TL

257- Birikmiş Amortismanlar.   375.000 TL

                                             253- Makineler                           937.500 TL

                                             391- K.D.V.                                123.750 TL

                                             679- Olağan dışı Gel. Ve Karl.  125.000 TL

-----------------------------------------------/-----------------------------------------------

Örnek olayımızda, sabit kıymetin satışından doğan kar özel fona alınmadığı için, söz konusu kar 2022 yılının kurum kazancına dahil edilecektir. Dolayısıyla, 31.12.2023 yılı bilançosunda, sabit kıymet yenileme fonunun enflasyon düzeltmesi gibi bir durumu da söz konusu olmayacaktır. 

2-  Satıştan Doğan Karın, V.U.K. 328’e Göre Özel Fona Alınması Ve Enflasyon Düzeltmesi;    

Şirket, sabit kıymetin satışından doğan karı, V.U.K. 328’inci maddesine göre özel fona almıştır. İlgili muhasebe kaydı aşağıdaki gibidir;

-----------------------------------------------/-----------------------------------------------

679- Olağan Dışı Gelirler ve Karlar.         125.000 TL

                                 549- Özel Fon                    125.000 TL

-----------------------------------------------/-----------------------------------------------

Söz konusu fonun pasifte tutulmasına ilişkin süre, satış ve fona alınma tarihi, yasanın yürürlüğe girmesinden sonra gerçekleştiği için, şirket satılanın yerine yenisi veya benzerini almadığı takdirde bu fon, 31.12.2025 tarihine kadar bilançoda görülmeye devam edecektir. Söz konusu fon, bu tarihte 2025 yılının kurum kazancına ilave edilecektir. Öte yandan, bu fon artık,  31.12.2025 tarihli bilançoda yer almayacağı için, enflasyon düzeltmesi uygulansa bile, düzeltmeye tabi olmayacaktır.

*(X) a.ş.’ inin 31.12.2023 Tarihli enflasyon düzeltme öncesi bilançosu aşağıdaki gibidir;              

AKTİF          31.12.2023 TARİHLİ BİLANÇO (DÜZELTMEÖNCESİ BİLANÇO  )                   PASİF

KASA

50.000,-

K.VADELİ YABANCI KAYNAKLAR

     1.000.000.-

BANKALAR                                                  

500.000,-

U.VADELİ YABANCI KAYNAKLAR

     4.000.000.-

MAKİNELER

4.250.000.-

ÖZ KAYNAKLAR

      6.450.000.-

BİRİKMİŞ AMORTİSMAN(-)

-2.550.000.-

SERMAYE                     (5.000.000.-)

 

BİNALAR                                               

10. 000.000:-

 ÖZEL FON(S.K.Y.F.)  (125.000.-)

 

BİRİKMİŞ AMORTİSMAN(-)

          -  800.000.-

 YASAL .Y. AKÇELER (50.000.-)

 

 

 

 SERBEST Y. AKÇELER (900.000.-)

 

 

 

DÖNEM KARI             (375.000.-)

 

TOPLAM

11.450.000.-

TOPLAM

11.450.000.-

* Makinelerin İktisap Tarihi Mayıs/2018 olup, söz konusu makinelerden 937.500TL iktisap edileni, yukarıda anılan tarihte satılmıştır. Binaların İktisap Tarihi ise, 01.02.2020 dir. Şirket, 2018 yılı ocak ayında kurulmuş olup, Sermayesinin tamamı ortaklar tarafından nakden taahhüt edilip, aynı ay içinde ödenmiştir. Yasal Yedek akçeler ve Serbest yedek akçeler, 2022 yılının Haziran ayında ayrılmıştır.

* 31.12.2023 TAHMİNİ Yİ-ÜFE. 3.031,79 olarak hesaplanmıştır.(2023 yılında, 2022 yıl aralık ayı endeksi esas alınarak, Yİ-ÜFE’nin 0.50 oranında artış olacağı varsayımına göre)

*Makinelerin İktisap Tarihi Olan Mayıs/2018 Yİ-ÜFE endeksi;354,85

    * Binaların İktisap Tarihi Olan Şubat/2020 Yİ-ÜFE endeksi;464,64

    * Makinelerin E. Düzeltme Katsayısı; 3.031,79/354.85= 8.5439

    * Binaların E. Düzeltme Katsayısı; 3.031,79/464.64= 6.5250

     * Sermayenin E. Düzeltme Katsayısı; 3.031,79/319.60= 9.4862

   *Sabit Kıymet Yenileme Fonu E. Düzeltme Katsayısı;3.031,79/1.738,21= 1.7442

     * Y.Y. Akç.ve Serbest Y. Akç. E.Düz eltme Katsayısı; 3.031,79/1.652,75= 1.8334.

Yukarıda parasal olmayan kalemlerin enflasyon düzeltmesine ilişkin endeks katsayılarını tespit ettikten sonra, bilançonun düzeltmesi aşağıdaki gibi olacaktır;

698-Enflasyon Düzeltme Hesabı;

Enflasyon Düzeltme Hesabı(698)

 Sermaye E.D.F.          42.430.000.-.            Makineler E.D.F.        32.061.575.-               

 S.K.Y.F.E.D.F.                   93.025.-             Binalar E.D.F.             55.250.000.-                                                                               

Yasal Yedekler E.D.F.        41.670.-               Dönem Karı.                     375.000.-                           

 S. Yedek Akçeler E.D.F.  750.000.-                                                                                  

 M.B. Amortism. E.D.F. 19.236.945.-                                                                                                                              

 Bin.B. Amortism. E.D.F.4.420.000.-

TOPLAM.         66.971.640TL                              TOPLAM 87.686.575TL                                                                                                               

 FARK              20.714.935TL

-----------------------------------------------/-----------------------------------------------

Enflasyon Düzeltme Hesabı.       20.714.935 TL

                  ENFLASYON GEÇMİŞ YIL KARLARI.  20.714.935 TL

-----------------------------------------------/-----------------------------------------------

Bu hesaplamalar sonucu şirketin düzeltilmiş bilançosu aşağıdaki gibi olacaktır;  

AKTİF              31.12.2023 TARİHLİ BİLANÇO (Enf. Göre Düzelt. Bilanço)                               PASİF

KASA

      50.000.-

K.VADELİ YABANCI KAYNAKLAR

              1.000.000.-

BANKALAR                                                  

          500.000.-

U.VADELİ YABANCI KAYNAKLAR

             4.000.000.-

MAKİNELER

     36.311.575. -

ÖZ KAYNAKLAR

70.104.630,-

BİRİKMİŞ AMORTİSMAN(-)

     -   21.786.945.-           

SERMAYE                               47.430.000.

 

BİNALAR       

    65.250.000,

  S.K.Y.F.                                     218.025.-

 

 BİRİKMİŞ AMORTİSMAN(-)                

- 5.220.000.-     

 YASAL YEDEK AKÇELER.         91.670.-                              

 

 

 

SERBEST YEDEK AKÇELER 1.650.000.-   

 

  

 

 ENFL. GEÇ. YIL  KARL        20.714.935.-                           

 

TOPLAM

75.104.630TL

TOPLAM

75.104.630TL

Yukarıda enflasyona göre düzeltilmiş bilançodan görüleceği üzere, S.K.Y.F.’ u düzeltme sonucu, 218.025TL’na yükselmiştir. Yine yukarıda belirttiğimiz üzere, bu fon, satılan sabit kıymetin yerine yenisinin ve benzerinin alınmaması halinde, 31.12.2025 tarihinde dönem kurum kazancına ilave edilecektir. Ancak, 2024 yılında enflasyon muhasebesi uygulanacağı için, başlangıç bilançosunda görülen, 218.025TL S.K.Y.F’u, taşıma katsayısı ile düzeltilerek bu fon yine artacaktır. Örneğin, 2024 yılı için, Yİ-ÜFE’nin %30 artış kaydettiğini varsayarsak, Taşıma Katsayısı;       (3.031,79*1.30=3.941,13)/3.031,79=1.2999 olacaktır. Bu durumda, 31.12.2024 tarihi itibariyle, S.K.Y.F.’ u; 218.025*1.2999= 283.411TL olacaktır. Eğer, 2025 yılı yasada öngörülen enflasyon düzeltmesi şartları oluşsa bile, yılsonunda kara ilave edileceği için, düzeltmeye tabi olmayacaktır. Diğer bir deyişle, 2025 yılı sonunda kara ilave edilecek tutar, 283.411TL olacaktır.

Dikkat edilirse, yukarıdaki örnek olayımızda S.K.Y.F.’ unun, satılan sabit kıymetin yerine yenisinin alınmadığı varsayımıyla, 3 yıl süre ile pasifte özel fonda tutulduğu durum esas alınmıştır.

3-   Özel Fona Alınan Karın, Satılan Sabit Kıymetin Yerine Yenisinin Alınması Halinde, Karın Kullanılması Durumu Ve Enflasyon Düzeltmesi;     

Örnek olayımızdaki şirketin, 2022 yılında sattığı makinenin yerine, 2025 yılının Kasım ayında, 1.000.000TL. tutarında yeni bir makine satın aldığını ve makineye ilişkin amortisman oranının yine %10 olduğunu ve 2025 yılı için şartlar oluşmadığı için enflasyon düzeltmesinin uygulanmayacağını varsayalım.   

2’inci halde, enflasyon düzeltmesinde 31.12.2024 tarihi itibariyle, S.K.Y.F.’ unun düzeltmesi sonucu 283.411TL.olduğunu tespit etmiştik.

Ayrıca, 2024 yılında taşıma katsayısı ile fonda artış sağlanmakla birlikte, 698- Enflasyon düzeltme hesabında bu düzeltmenin kar olarak, bu hesabın bakiyesini etkileyeceğini ve dönem gelir tablosunda yer alacak, 658- Enflasyon fark Gelirleri veya 658- Enflasyon fark Zararı hesabında, kurum matrahını artırıcı etkide bulunmasını da göz önünde bulundurmak gerekir       

Diğer taraftan, Kasım/2025 yılında satın alınan makine için ayrılacak amortisman tutarı, 100.000TL.dir. Yeni sabit kıymetin amortisman tutarı, özel fondaki 283.411TL’den mahsup edilir. Kalan bakiyenin (283.411-100.000TL=183.411TL), takip eden yıllarda ayrılacak amortismanlara mahsup edileceği anlaşılmaktadır.

Yeni metnin düzenlenmesinde, 3üncü yılda ayrılan amortisman tutarının fondan, küçük olması halinde; Bizim görüşümüz; Maddenin düzenleniş amacı ve (b) bendinin lafzından hareketle, özel fondaki karın, ayrılan amortismanlarla itfa edilinceye kadar devam olunacağıdır. Nitekim, Değişik Maddenin (c) bendini göz önüne aldığımızda, (b) bendinin alternatifi sayılacak düzenlemeyi belirtmektedir. Yeni alınan sabit kıymet için ayrılacak toplam amortisman tutarı, fondaki kardan düşük ise, bu farkın 3 üncü takvim yılının kar/zararına ekleneceği hüküm altına alınmıştır. Burada, yasa fondaki karın, ayrılan amortismanlarla karşılaştırılarak, uzun yıllara sarkabilecek mahsup işleminin istismarını önlemek istemiştir. Diğer bir deyişle, Fonun, kara ilavesinde, Kanunun öngördüğü süreden daha uzun bir süreye inhisar edecek şekilde intikali engellenmek istenmiştir.

IV-SONUÇ;

Bilindiği üzere, amortismana tabi iktisadi kıymetin elden çıkarılması halinde oluşan karın, mükellefin tercih etmesi ve Kanunda öngörülen şartları yerine getirmesi halinde, bu karın pasifte özel bir fona alınması bir vergi erteleme rejimidir. V.U.K.’ unun 328’inci maddesinde ve öteden beri V.U.K.’ muzda yer alan bu hüküm, 26 Ekim 2021 tarihinden itibaren yürürlük kazanmak üzere önemli bir değişikliğe uğramıştır. Her ne kadar Kanunun esasında ve amacında önemli bir değişiklik olmamakla birlikte, öteden beri uygulamada idare ile tartışma konuları açıklığa kavuşturulmuştur. Madde daha sarih hale gelmiştir.

Yazımızın konusu, bu değişikliklerin açıklanmasından ve değerlendirilmesinden ziyade, 2024 yılında uygulanacak enflasyon muhasebesinin özel fona olan etkileri ve değerlendirmelerimizi içermektedir. Parasal olmayan bir kıymet olarak, düzeltmeye tabi olan bu özel fonun, enflasyon düzeltmesinin, vergilendirmeye ilişkin sonuçları değerlendirilmiştir.

Mükelleflere bir vergiden kaçınma imkanı veren bu yasal düzenlemeyi tercih edip, etmeyecekleri, tercih etmeleri halinde; oluşturulan özel fonun, amortismanlarla mahsubunda, 3 yıllık süre içinde hangi sürede yeni kıymeti iktisap edecekleri, iktisap edilecek yeni kıymetin iktisap bedeli, 2025 yılından itibaren enflasyon düzeltmesinin devam edip, etmeyeceği gibi, birçok parametreye dayanan hususların birlikte değerlendirilerek, doğru bir vergi yönetimi için karar verilmesi gerekmektedir.

YARARLANILAN KAYNAKLAR; 

  1. Ferhat FAHRAN, “ Vergi Usul Kanunu Muhasebe Uygulamaları Ve TFRS/TMS Karşılaştırmaları” Yaklaşım Yayıncılık,2016
  2. Vergi Usul Kanunu 328 Seri no.lu Genel Tebliği,
  3. Yılmaz ÖZBALCI. “ Vergi Usul Kanunu Yorum Ve Açıklamaları” Oluş Yayıncılık, OCAK/2008
  4.  Ferhat FAHRAN,“31.12.2023 Tarihli Bilançolarda Enflasyon Düzeltme Öncesi Görülen Geçmiş Yıl Karlarına, Düzeltmenin Yararı İçin Yapılması Gereken İşlemler Ve Değerlendirmelerimiz” İzmir YMM Odası Nisan/2023 Sayısında Yayımlanacak

05.04.2023

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.


GÜNDEM