Fatih Genç
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
fatih.genc@ismmmo.org.tr

Ticari Defterler ve Tasdik Zamanları

Değerli okurlar 2018 yılının sonuna doğru yaklaştığımız şu günlerde hesap dönemi takvim yılı olan mükelleflerin 2019 yılında kullanacakları ve fiziki ortamda tutulan ticari defterleri Aralık ayının sonuna kadar notere tasdik ettirilmesi gerekmektedir.

VERGİ USUL KANUNUNA GÖRE KULLANILACAK DEFTERLERİN TASDİKİ

Vergi Usul Kanunu (VUK) 220. Maddesinde ‘Tasdike Tabi Defterler’ Başlığı altında yer alan aşağıda belirtilen defterlerin, aynı kanun içerisinde yer alan esaslara göre tasdik ettirilmesi zorunludur.

1. Yevmiye ve envanter defterleri

2. İşletme defteri

3. Çiftçi işletme defteri

4. İmalat ve İstihsal Vergisi defterleri; (Basit İstihsal Vergisi defteri dahil)

5. Nakliyat Vergisi defteri

6. Yabancı nakliyat kurumlarının hasılat defteri

7. Serbest meslek kazanç defteri

213 Sayılı Vergi Usul Kanunu (VUK) 221. Maddesinde ise, tasdike tabi defterlerin  ‘tasdik zamanları’  açıklanmıştır.  Bu maddeye göre, yukarıda belirtilen tasdike tabi defterleri kullanacak olanlar aşağıda belirtilen zamanlarda tasdik ettirmeye mecburdurlar.

• Ötedenberi işe devam etmekte olanlar defterin kullanılacağı yıldan önce gelen son ayda;
• Hesap dönemleri Maliye Bakanlığı tarafından tesbit edilenler, defterin kullanılacağı hesap döneminden önce gelen son ayda;
• Yeniden işe başlayanlar, sınıf değiştirenler ve yeni bir mükellefiyete girenler, işe başlama, sınıf değiştirme ve yeni mükellefiyete girme tarihinden önce; vergi muafiyeti kalkanlar, muaflıktan çıkma tarihinden başlayarak on gün içinde;
• Tasdike tabi defterlerin dolması dolayısıyla veya sair sebeplerle yıl içinde yeni defter kullanmaya mecbur olanlar bunları kullanmaya başlamadan önce.

Aynı Kanunun ‘Tasdik Yenileme’ Başlıklı 222. Maddesinde, defterlerini ertesi yılda da kullanmak isteyenlerin Ocak ayı, hesap dönemleri Maliye Bakanlığınca tespit edilenlerin bu dönemin ilk ayı içinde tasdiki yeniletmeye zorunlu olduklarına hükmedilmiştir.

TÜRK TİCARET KANUNUNA GÖRE KULLANILACAK DEFTERLERİN TASDİKİ

6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun ‘Defter Tutma Yükümlülüğü’ Başlığı altında yer alan 64. Maddenin 3. Fıkrasında ; Fiziki ortamda tutulan yevmiye defteri, defteri kebir ve envanter defteri ile dördüncü fıkrada sayılan defterlerin (Pay defteri, yönetim kurulu karar defteri, limited şirketlerde müdürler kurulu karar defteri ile genel kurul toplantı ve müzakere defteri gibi işletmenin muhasebesiyle ilgili olmayan defterlerin) açılış onayları, defterlerin kullanılacağı faaliyet döneminin ilk ayından önceki ayın sonuna kadar notere yaptırılır. Pay defteri ile genel kurul toplantı ve müzakere defteri yeterli yaprakları bulunmak kaydıyla izleyen faaliyet dönemlerinde de açılış onayı yaptırılmaksızın kullanılmaya devam edilebilir. Yevmiye defterinin kapanış onayı, izleyen faaliyet döneminin altıncı ayının sonuna kadar, yönetim kurulu karar defterinin kapanış onayı ise izleyen faaliyet döneminin birinci ayının sonuna kadar notere yaptırılır. Açılış onayının noter tarafından yapıldığı hâllerde noter, ticaret sicili tasdiknamesini aramak zorundadır. Ticari defterlerin elektronik ortamda tutulması hâlinde bu defterlerin açılışlarında ve yevmiye defteri ile yönetim kurulu karar defterinin kapanışında noter veya ticaret sicili müdürlüğü onayı aranmaz.

Anlaşılacağı üzere, Türk Ticaret Kanunu’nda kapanış tasdikleri sadece yevmiye defteri ve yönetim kurulu karar defteri ile sınırlandırılmış olup, diğer defterler için bu şekilde bir zorunluluk yer almamaktadır.

 

Özetle ;

• Yevmiye defteri, defteri kebir, envanter defteri ile yönetim kurulu karar defterinin açılış onaylarının her hesap dönemi için yapılması zorunludur.
• Pay defteri ile genel kurul toplantı ve müzakere defteri yeterli yaprakları bulunmak kaydıyla izleyen hesap dönemlerinde de açılış onayı yaptırılmaksızın kullanılmaya devam edilebilir.
• Onaya tabi defterlerin hesap dönemi içinde dolması dolayısıyla veya başka sebeplerle yıl içinde yeni defter kullanmaya mecbur olanlar ya da yıl içinde kurulan şirketler bu defterlerine kullanmaya başlamadan önce açılış onayı yaptırmak zorundadırlar.
• Pay defteri ve yönetim kurulu karar defterinin yenilenmesinin gerektiği durumlarda açılış onayı yapılacak yeni defter, kullanımına son verilecek defterle veya zayi edilmişse zayi belgesi ile birlikte notere ibraz edilir. Yeni defterin açılış onayının yapıldığı sırada noter, eski deftere veya zayi belgesine, yeni defterin açılış onayının yapıldığını tarih ve sayıyı belirterek şerh düşer. Eski defterde veya zayi belgesinde söz konusu şerhi gören noter tekrar bir açılış onayı yapamaz.
• Limited şirketlerde müdür veya müdürler kurulunun şirket yönetimi ile ilgili olarak aldığı kararlar genel kurul toplantı ve müzakere defterine kaydedilebileceği gibi ayrı bir müdürler kurulu karar defteri de tutulabilir. Müdürler kurulu karar defterinin tutulması halinde açılış ve kapanış onayları dahil olmak üzere yönetim kurulu karar defterine ilişkin hükümler uygulanır. Ayrı bir müdürler kurulu karar defteri tutulması halinde müdür veya müdürler kurulu kararları genel kurul toplantı ve müzakere defterine kaydedilemez.
• Yönetim kurulu karar defteri, yevmiye defteri, envanter defteri ve defteri kebirde yeterli yaprakları bulunması halinde yeni hesap döneminin ilk ayı içerisinde onay yenilemek suretiyle kullanılmaya devam edilebilir

ELEKTRONİK ORTAMDA TUTULACAK DEFTERLER

19.12.2012 Tarihli 28502 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Ticari Defterlere İlişkin Tebliğin 23. Maddesinde “Elektronik Ortamda Tutulacak Defterler” ile ilgili hükümler bulunmaktadır.

1 Sıra Numaralı Elektronik Defter Genel Tebliğinin 3.3.2 maddesine göre;

· Açılış onayı: Hesap döneminin ilk ayına ilişkin olarak alınan elektronik defter beratını,

· Kapanış onayı: Hesap döneminin son ayına ilişkin olarak alınan elektronik defter beratını, ifade etmektedir.

Kaynaklar:

• 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu,
• 213 Sayılı Vergi Usul Kanunu,
• Ticari Defterlere İlişkin Tebliğ,

04.12.2018

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.