Berkay Özgüven
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
umutberkayozguven@gmail.com

1 Taşla 3 Kuş: Stok Affı!

Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına Dair 7440 Sayılı Kanun Genel Tebliği (Seri No: 1) 25 Mart 2023 tarihinde resmi gazetede yayımlandı.

Şimdi sıra, başvuruların sistem üzerinden alınması ve işlemlerin tamamlanmasında.

Birbirinden önemli değişikliklerin yer aldığı bu düzenlemede, bize göre en önemli konu elbette, stok affı.

Stok Affı Ne Anlama Geliyor?

Stok affını, işletmede fiilen mevcut olan fakat kayıtlarında yer almayan ya da kayıtlarında görünen ancak fiil olarak mevcut olmayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşların düzeltilmesi olarak tanımlayabiliriz.

Stok Affından Kimler Faydalanabiliyor?

Stok affından tüm gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri yararlanabilecek.

Yani, serbest meslek erbabı, ferdi ticari işletmeler, adi ortaklıklar, kollektif şirketler, adi komandit şirketler ile sermaye şirketleri, kooperatifler, iktisadi kamu kuruluşları, dernek ve vakıflara ait iktisadi işletmeler ve iş ortaklıkları bu düzenlemeden yararlanarak, stok beyanında bulunabilecekler.

Stok Affı Beyanı Rayiç Bedel Üzerinden Yapılabilecek!

Stok beyanı; emtia, makine, teçhizat ve demirbaşların bildirim tarihindeki rayiç bedelleri üzerinden yapılacak. Rayiç bedeller mükellefin bizzat kendisi tarafından tespit edilebileceği gibi, bağlı olduğu meslek kuruluşuna da tespit ettirilebilecek.

Peki, Hangi Ürünler Stok Affı Kapsamında?

• Alım satım işletmelerinde satışa hazır mallar,
• İmalat işletmelerinde hammadde, malzeme, yarı mamul ve mamul mallar
• İnşaat şirketleri (yıllara sari inşaat ve onarım işi, kat karşılığı veya kendi adlarına inşaat yapıp satanlar) varsa inşa edilen ve emtia niteliğindeki taşınmazları (daire, dükkan vb.) ile üretimde kullandıkları demir, çimento, tuğla gibi ilk madde ve malzemelerini veya yarı mamullerini bildirebilecek.

Stok Affı’nın Vergisel Yükü Var Mı?

Vermeden, almak ne yazık ki mümkün değil.

Faturasız olarak satın alınan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşların “stok affı” kapsamında kayıtlara alınabilmesi için, bunların rayiç bedeli üzerinden tabi oldukları oranın yarısı esas alınmak suretiyle KDV hesaplanarak, stok beyanına ilişkin beyanname ve envanter listesinin 31 Mayıs 2023 tarihine (bu tarih dâhil) kadar verilmesi ve tahakkuk edecek verginin de aynı süre içinde ödenmesi gerekiyor. 

Bu şekilde kayıtlara intikal ettirilecek;

- Makine, teçhizat ve demirbaşlar ile emtia genel orana (yüzde 18) tabi ise, bunların rayiç bedeli üzerinden yüzde 9,

- Makine, teçhizat ve demirbaşlar ile emtia indirimli orana (yüzde 1, yüzde 8) tabi ise, bunların rayiç bedeli üzerinden tabi oldukları oranın yarısı (yüzde yarım, yüzde 4),

KDV hesaplanması ve ödenmesi gerekiyor.

Stok Affı İle 1 Taşla 3 Kuş Nasıl Vurulacak?

Stok affı düzenlemesi ile; gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerine, işletmelerinde mevcut olduğu halde kayıtlarında yer almayan yani faturasız emtia, makine, teçhizat ve demirbaşları yasal kayıtlarına intikal ettirmek suretiyle, kayıtlar fiili duruma uygun hale getiriliyor.

Vergisel açıdan en önemli dezavantaj, stok affı ile kayıt altına alınan faturasız emtia, makine, teçhizat ve demirbaşlar için ödenecek olan KDV’nin vergi yükü.

Bu noktada, ödeyeceğiniz KDV’nin karşılığında, şirketinizin gerek bilançosu, gerekse ileriye dönük uzun vadeli vergi planlaması doğrudan etkilenecek.

Yani, ödeyeceğiniz KDV’yi düşündüğünüz de elde edeceğiniz avantaj düşündüğünüzden çok fazlası.

Nasıl Mı?

Öncelikle, emtia için ödediğiniz KDV’yi indirim konusu yapabileceksiniz. Bu birinci avantaj.

Kayıtlara aldığınız emtialar bilançoda 15 kodlu grupta yani bilançonun aktifinde artışa neden olurken Karşılığı ise bilançonun 5 kodlu grupta yer alarak, işletmenizin öz kaynaklarında bir artış sağlanmış olacak.

Dilerseniz, şirketinizin sermayesine de ilave edilebilecek. Bunu ikinci önemli avantaj olarak görüyoruz. Bu durum özellikle şirketin, banka kanalında kredibilitesini artıran bir unsur.

Stok affı ile bildirdiğiniz emtianın değeri kaç TL ise, o kadar para işletmenin ortakları tarafından vergisiz olarak çekilebilecek. Bu da üçüncü ve bize göre en önemli avantaj.

Öte yandan, kayda alınan faturasız makine, teçhizat ve demirbaşlar için ödenen KDV indirim konusu yapılamayacağını, sermayeye ilave edilemeyeceğini, amortisman ayrılamayacağını ve satılırsa satış karı olarak vergilendireceğini hatırlatmakta fayda var.

Yani, bahsettiğimiz avantajların tamamı emtia için geçerli olduğu unutulmamalı.

Örneğin, 5.000.000,00 TL stok affı kapsamında emtia bildiren bir işletme, 5.000.000,00 TL’nin karşılığında, beyan etmiş olduğu stoğun KDV oranını %18 olduğunu varsayarsak, bu oranın yarısı olan %9’u 450.000,00 TL devlete ödeyecek.

Ancak, yapmış olduğunuz bu ödemenin karşılığında, 450.000,00 TL’nin tamamını tıpkı mal ve hizmet alımın da olduğu gibi İndirilecek KDV olarak indirim konusu yapabilecek.

Bildirilen tutar olan 5.000.000,00 TL, bilançonun aktif tarafında yer alan stok grubunda muhasebeleştirilirken karşılığı şirketin bilançosunda Öz Kaynak grubu altında muhasebeleştirilecek.

Yani, bilançonun aktifi ile öz kaynağı paralel olarak 5.000.000,00 TL artacak. Ayrıca, bu stok tutarı işletmede uzun vadede “maliyet” olarak değerlendirilebilecek.

Bütün bunların yanında, şayet şirket ortağı stok affı ile beyan etmiş olduğu işletmede bulunan tutarı işletmeden çekmek isterse, bildirilmiş olan stok tutarının tamamını “vergisiz” olarak çekebilecek.

Görüldüğü gibi, süreç işletmeler için hafife alınabilecek bir durum değil.

Sonuç Olarak;

Bir bütün olarak bakıldığında emtia stok affı, yararlananlara ciddi vergisel avantajlar getiriyor.

Bütün bunların yanında Devlet güvencesinde geleceğe yönelik risksiz, düşük KDV’li stok yaratılacak olması çok önemli.

Şirketiniz için değer mi? Karar sizin.

27.03.2023

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.