Behin Pektaş
Avukat
Arabulucu
behinpektas@hotmail.com

Dövize Endeksli Sözleşmelerde Yeni Dönem ve Arabuluculuk

Kurlardaki yukarı yönlü hareketin neden olduğu olumsuzlukları ortadan kaldırmak ve dövize olan talebi azaltmaya çalışmaya yönelik 13 Eylül 2018 tarihinde “Türk Parası Kıymetini Korunması Kanunu hakkında 32 Sayılı Kararda Değişiklik Yapılmasına Dair Karar (Karar Sayısı: 85)” Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın imzasıyla 3054 Resmi Gazete’de yayınlanmıştır.

Kararnameye göre; Türkiye'de yerleşik kişilerin bakanlıkça belirlenen haller dışında kendi aralarındaki,

• menkul ve gayrimenkul alım satım sözleşmeleri, 
• taşıt ve finansal kiralama dahil her türlü menkul ve gayrimenkul kiralama sözleşmeleri,
• iş sözleşmeleri,
• hizmet sözleşmeleri,
• eser sözleşmeleri 

için sözleşme bedelleri ve bu sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme yükümlülükleri döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak kararlaştırılamayacakları belirtilmiştir.

Karara göre anılan sözleşmelerde döviz cinsi üzerinden belirlenmiş bedeller 13 Ekim 2018’e kadar Türk Lirasına dönüştürülmesi zorunluluğu getirilmiştir.

TÜRKİYE’DE YERLEŞİK OLMAK

Bu ifadeye göre:

• Gelir Vergisi Kanunu'nda ikametgahı Türkiye'de bulunanlar,
• bir takvim yılı içinde Türkiye'de devamlı olarak 6 aydan fazla oturanlar

Türkiye'de yerleşmiş sayılmaktadır.

Eğer sözleşmenin taraflarından biri Türkiye’de yerleşik değilse, taraflar sözleşmelerindeki bedelleri döviz olarak kararlaştırabilirler.

KİRALAR TL OLARAK YENİDEN BELİRLENECEK

Peki, Cumhurbaşkanlığı kararından önce imzalanan ve sözleşme bedeli döviz cinsi olarak belirlenen sözleşmelerin akıbeti ne olacak?

Cumhurbaşkanlığı kararının 2. maddesine göre bu sözleşmeler geçerli kalmaya devam edecektir. Ancak, tarafların bir araya gelerek sözleşme bedellerini Türk Lirası olarak yeniden belirlemesi zorunluluğu getirilmiştir. Bu süre 13 Ekim 2018 tarihinde sona ermektedir.

ANLAŞMAZLIKLAR TAHKİM YA DA ARABULUCUK YOLUYLA ÇÖZÜLEBİLİR

Eski sözleşmelerin yenilenmesi konusunda döviz yükümlülüğü olan taraf rakamın düşük bir kur oranı ile Türk Lirasına dönmesini isteyecek diğer taraf ise mevcut kurdan daha yüksek bir rakam belirlemek arzusunda olacaktır.

Tarafların 13 Ekim 2018 tarihine kadar anlaşamamaları halinde ilgili mahkemelere başvurabileceklerdir. Mahkemelerin iş yükü, davaların çokluğu ve yargılamaların uzun sürmesi mağduriyetlere neden olabilir. Bu nedenle tarafların arabuluculuk veya tahkim yoluna başvurmaları daha etkin bir çözüm olacaktır.

13 EKİM 2018 TARİHİNE KADAR KARARNAME İLE BELİRLENEN SÖZLEME BEDELLERİNİN TÜRK LİRASINA ÇEVRİLMEMESİNİN YAPTIRIMI NEDİR?

1567 sayılı Kanun 3. maddesi kapsamında 13 Ekim 2018 tarihine kadar aralarında anlaşarak sözleşmede daha önceden döviz cinsi üzerinden belirledikleri bedelleri Türk Lirasına çeviremeyenler 3 bin ila 25 bin lira arasında idari para cezasına çarptırılacakları düzenlenmiştir.

 

FUTBOL KULÜPLERİ AÇISINDAN DURUM NASIL DEĞERLENDİRİLMELİDİR?

Türkiye’de yerleşik ifadesi futbol kulüplerimizi yakından ilgilendirmektedir. Bu kapsamda Türkiye'de kalma süreleri 6 ayı aşan yabancı futbolcular, teknik adamlar ve/veya yabancı kulüp CEO'ları Türkiye’de yerleşik sayılmaktadır.

Bu nedenle, kararnameye göre

• Türk futbolcular,
• Türkiye'de kalma süreleri 6 ayı aşan yabancı futbolcular, teknik adamlar ve/veya yabancı kulüp CEO'ları

ile yapılacak sözleşmeler Türk Lirası olarak düzenlenme zorunluluğu getirilmiştir.

Eğer bahse konu kişilerle daha önceden yabancı para üzerinden yapılmış sözleşmeler varsa, bu sözleşmeler de kararnamenin yayınlandığı tarihten itibaren 30 gün içinde (13 Ekim 2018’e kadar) Türk Lirasına dönüştürülme zorunluluğu getirilmiştir.

Yabancı futbolcular ile "döviz kuru" üzerinden yapılan sözleşmelerde herhangi bir değişiklik yapılmayacaktır.

YENİLENEN SÖZLEŞMELERE DAMGA VERGİSİ ZORUNLULUĞU

Bu düzenlemeyle yenilenen sözleşmelere ‘’Damga Vergisi Kanunu'nun 14. maddesi’’ kapsamında sözleşme bedelinde bir değişiklik yapılması durumunda, artan bedel üzerinden Damga Vergisi hesaplanması gerekmektedir.

(Damga Vergisi m:14 Belli parayı ihtiva eden mukavelenamelerin değiştirilmesi halinde artan miktar aynı nispette vergiye tabidir. (Ek cümle: 15/7/2016- 6728/25 md.)

28.09.2018

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.