Resul KURT - SSK uygulamalarında alt işveren

Şirketimiz inşaat sektöründe faaliyet göstermekte olup, Antalya'da bir projemiz bulunmaktadır. Bu işi biz taşeronumuz olan bir şirkete yaptırıyoruz. Şu anda orada çalışmamız başlamış olup bu iş için ayrı bir SSK numarası almış bulunmaktayız. Ancak Antalya'daki SSK numaramızda 28.11.2006 tarihi itibariyle çalışanımız bulunmuyor ve taşeronumuzda bizim altımızda SSK numarasını henüz almadı. Taşeronumuz olan şirket, bizim SSK numaramız altında bildirimde bulunursa, şirketimizin şu anda Antalya'da çalışanı olmadığından taşeron şirket asıl işveren konumuna geçer mi?

Bu soruma dayanak olarak web siteniz (www.resulkurt.com) yazarlarından iş müfettişi Sayın Mehmet Koçak'ın 11.03.2006 tarihli "İş hukukunda alt işveren unsurları ve uygulamaları" yazısındaki alt işverenin tanımını alıyorum. Yazıda aynen"1- Alt işverene iş veren asıl işverenin işveren niteliğinde yani işçi çalıştıran gerçek ya da tüzel kişi veya tüzel kişiliği bulunmayan kurum ve kuruluş olması gerekir. Eğer asıl iş veren işçi çalıştırmıyorsa burada asıl işveren alt işveren ilişkisi kurulmaz. Bu durumda işi yapan alt işveren değil ayrı bir işveren konumundadır" denilmektedir. Eğer taşeronumuz olan şirket asıl işveren konumuna geçerse, SSK'ya karşı sorumluluk detayları nasıl olacaktır? Bu bilgilerden hareketle değerli görüşlerinizi rica ediyoruz? Mahmut Ambar

İşverenler, yüklendiği veya yaptığı işin bazı kısım veya eklentilerini kendi adına yapmak üzere başkalarına verirse bunlara, alt işveren, aracı veya taşeron denilmektedir. Sosyal Sigortalar Kanunu'nun 87. maddesinin ikinci fıkrasında, "Bir işte veya bir işin bölüm veya eklentilerinde işverenden iş alan ve kendi adına sigortalı çalıştıran üçüncü kişiye aracı" denileceği hükme bağlanmıştır. Bu tarif karşısında bir kimseye aracı/alt işveren (taşeron) denilebilmesi için genel olarak iki şartın bulunması gerekmektedir. Birincisi sigortalı çalıştıran bir işverenin bulunması, ikincisi de, bu işverenden işin bölüm veya eklentisini taahhüt eden kişinin, yani alt işveren-aracının (taşeronun) bu işi yapmak üzere kendi adına sigortalı çalıştırmasıdır. Ancak, inşaat işlerinde istisnai durumlar ayrıca aşağıda açıklanmıştır.

Eğer, asıl işverenler hiçbir işçi çalıştırmıyor ve işin tamamını üçüncü bir kişiye yaptırıyorsa, bu durumda aralarındaki ilişki asıl işveren-alt işveren ilişkisi olmayacaktır. Aracıların, asıl işverene karşı üstlendikleri işi, devamlı işyeri sigortalıları ile değil de münhasıran bu iş için sigortalı çalıştırmak suretiyle yapmaları halinde, bu aracılar kendi adlarına ayrı bir işyeri dosyası tescil ettirmeyecekler ve çalıştırdıkları sigortalıları asıl işverenin işyeri dosyasından SSK'ya bildireceklerdir.

Asıl işverenin işinin bir kısmı, bir veya birkaç alt işveren (taşeron) tarafından üstlenilmiş, işin geri kalan kısmı asıl işveren tarafından istihdam edilecek sigortalılar tarafından yapılacak ise, işyeri bildirgesi verme yükümlülüğü asıl işverene ait olacak ve işyeri dosyası asıl işveren adına tescil ettirilecektir. Alt işverenler de asıl işverene karşı üstlendikleri işte münhasıran bu iş için sigortalı istihdam etmeyerek, işi devamlı işyeri sigortalıları ile yaparlarsa, aracıların bu işte çalıştıracağı sigortalılarla ilgili yükümlülükler, aracının kendi adına tescil ettirmiş olduğu devamlı işyeri sigortalıları ile yerine getirilecektir.

Ancak, inşaat işlerinde iş sahibinin kendisi işçi çalıştırmaksızın, inşaatta yapılan işleri belirli kısımlara ayırıp başka başka (birden çok) kişilere yaptırması halinde, (işin bunlara devri söz konusu değil ise) bu kişiler aracı(alt işveren) olarak kabul edilecektir. Sosyal Sigortalar Kanunu yönünden inşaatta yapılan işleri bölüp dağıtan asıl işveren niteliğiyle sorumludur. örneğin; yapı kooperatifi, kendisi hariçten işçi çalıştırmayıp, inşaatın kısımlarını ayrı şahıslara yaptırması durumunda, Yapı kooperatifi işveren, bölüm veya eklentilerden iş alanlar ise kurum uygulaması yönünden alt işveren (aracı) sayılacaklardır. Alt işverenlerin/aracıların (taşeron) çalıştırdıkları sigortalıların işçilik (ücret, ihbar/kıdem tazminatı vb.) ve sosyal sigorta haklarından doğan sorumluluklarından, asıl işverende aynı derecede sorumlu tutularak çalışanın (sigortalının) işçilik hakları ve SSK'nın prim ve diğer alacakları güvenceye alınmıştır.

506 sayılı kanun sigortalıları korumak amacıyla, aracı işverenin yanında çalıştırdığı sigortalılarla ilgili yükümlülüklerinden asıl işvereni de sorumlu tutmuştur. Asıl işverenle taşeron kendi aralarında müteselsil sorumluluğu azaltmayı veya ortadan kaldırmayı amaçlayan sözleşmeler yapamazlar. Sosyal Sigortalar Kurumu'nun 506 sayılı kanundan doğan, prim ve diğer alacaklarından dolayı, taşeronla birlikte asıl işveren de sorumludur.

Sonuç olarak, aracı/alt işveren olan şirket, şirketiniz SSK işyeri numarasından aracı/alt işveren kodu ile bildirimde bulunacak olup, şirketinizin şu anda Antalya'da çalışanı olmaması buna engel değildir. Bu nedenle, aracı/alt işveren şirket asıl işveren konumuna geçmez.

(Kaynak: Dünya Gazetesi | 01.12.2006)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.