Ali TEZEL - Çocuğu dizide oynatmaya da çırak yapmaya da YAŞ SINIRI YOK

 

 

Sosyal Güvenlik Reformu bu hafta sonuna doğru TBMM’den geçebilir ve onaylanıp Resmi Gazete’de yayımlanmak üzere Cumhurbaşkanlığı makamına gönderilebilir. Reform gelmeden sigortalı olmak konusunda bilen de konuşuyor bilmeyen de konuşuyor. Hatta SSK, Bağ-Kur ve T.C. Emekli Sandığı’nın kapatılmasıyla kurulan SGK’nın (Sosyal Güvenlik Kurumu’nun) bazı yetkilileri bile konuyu bilmiyor. Kim olursa olsun sosyal güvenlik kanunları kapsamına girebilmek yani sigortalı olabilmek için kanunlarda belirtilen faaliyetlerde bulunmak bir nevi iş yapmak-çalışmak gerekir. Kanunlar gereğince de çocukların bazı iş ve işyerlerinde çalışmaları yasaktır ama bu yasak bütün faaliyetler için geçerli değildir.

Çocuklar nerelerde çalışabilir?

Çeşitli kanunlar gereğince çocukların çalışabilme yaşlar farklıdır ve bazı kanunlarda çocukların çalışabilmeleri için asgari yaşlar vardır

1- Fabrika-atölyelerde sınır 14

4857 sayılı İş Kanunu’nun 71’inci maddesi gereğince, İş Kanunu’nun uygulandığı işyerlerinde; “Onbeş yaşını doldurmamış çocukların çalıştırılması yasaktır. Ancak, ondört yaşını doldurmuş ve ilköğretimi tamamlamış olan çocuklar, bedensel, zihinsel ve ahlaki gelişmelerine ve eğitime devam edenlerin okullarına devamına engel olmayacak hafif işlerde çalıştırılabilirler...” Görüldüğü üzere fabrika-atölye çocukların çalışabilmelerinin alt yaş sınırı 14’tür. 14 yaşından küçük çocuk çalıştırılırsa yine SSK’lı olur ama işverene ceza uygulanır.

2- Esnaf yanında yaş şartı yok

4857 sayılı İş Kanunu’nun 4’üncü maddesine göre; “...Esnaf ve Sanatkarlar Kanunu’nun 2’nci maddesinin tarifine uygun üç kişinin çalıştığı işyerlerinde...” İş Kanunu uygulanmaz dolayısıyla çocukların çalıştırılmaları konusunda İş Kanunu’ndaki gibi bir sınırlama esnaflar için geçerli değildir. Bu durumda, mahallemizde bulunan bakkal-market-kasap-manav-terzi-berber-kuaför gibi esnafların yanında meslek öğrenmek için işe girenlere iki farklı kanun uygulanır. Esnafın bulunduğu ilçe veya mahalde 3308 sayılı Kanun gereğince açılmış Çıraklık ve Mesleki Eğitim Merkezi yoksa esnaflık faaliyeti konusunda sınıf açılmamışsa, Borçlar Kanunu’nun 318’inci maddesindeki şartları içeren Çıraklık Sözleşmesi yapılmalıdır. Bu sözleşme gereğince de çırak kaç yaşında olursa olsun SSK’ya sigortalı olarak bildirilmelidir. Bu emeklilik için başlangıç sayılır.

3- Çıraklık veya sanat okulunun sigortası hiçbir işe yaramaz

3308 sayılı Mesleki Eğitimi Kanunu gereğince 14 yaşını tamamlamış olan çocuklara çırak denilmektedir. 3308 çıraklığı için yapılan SSK ise emeklilik için başlangıç değildir. 3308 sayılı Kanun gereğince meslek liselerinde okuyan öğrenciler ile Çıraklık Eğitim Merkezi öğrencileri için Milli Eğitim Bakanlığı’nca çırak-öğrenci sigortası yapılmaktadır ve SSK’ya iş kazası-meslek hastalığı ile hastalık sigortası primi ödenmektedir. Bu priminin içinde emeklilik primi olmadığı için bu okul ve merkezlerde yapılan sigortalar emeklilik için başlangıç sayılmaz-bir işe de yaramaz.

4- Sanatsal faaliyetlerde yaş sınırı yok

5953 sayılı Basın İş Kanunu, 854 sayılı Deniz İş Kanunu veya 4857 sayılı Kanun gibi henüz özel bir çalışma kanunu-düzenlemesi olmayan güzel sanatlar konularında Borçlar Kanunu’nun 353 üncü maddesi uygulanır. (Madde 353 - Bu babın hükümleri hizmet akdinin teşekkül unsurlarını havi olmakla beraber ilmi veya bedii malümatı mahsusayı haiz olanlar tarafından ücretle yapıla gelen mesai hakkındaki akitlere de tatbik olunur.)

Borçlar Kanunu gereğince yapılacak hizmet akitlerinde ise belli alt yaş şartı yoktur bu nedenle güzel sanatlar konularında faaliyet gösteren, mesela-reklam filminde rol alan, katalog çekimlerinde görev verilen-hizmet akdi yapılan çocuklarımız KAÇ YAŞINDA OLURSA OLSUN 506 sayılı Kanun’un

ek 10’ uncu maddesi gereğince sigortalı yapılmak zorundadır.

5- 18 yaşından büyük bayanlar çalışmadan sigortalı olabilir

SİGORTALI olabilmek için yani SSK’lı olabilmek için bir iş bir faaliyette bulunmak gerektirmekle birlikte 18 yaşını tamamlamış bayanların herhangi bir iş yapmalarına gerek kalmadan sosyal güvenlik kapsamına girme hakları vardır. 1479 sayılı Kanun’un 79 uncu maddesine göre; “...ev kadınları ... talepleri halinde isteğe bağlı sigortalı olabilirler... İsteğe bağlı sigortalılık, sigortalılık tescil talebinin Kuruma intikal ettiği tarih itibariyle başlar...”. Görüldüğü üzer ev kadını olup da 18 yaşını tamamlamış kim varsa Bağ-Kur’a isteğe bağlı sigortalı olmak için yeni yasa çıkmadan evvel müracaat ederse yeni yasanın getirdiği olumsuzluklardan kurtulabilir.

 

 

---

 

Yeni yasadan önce sigortalı olmanın faydaları

1- 65 yaşında emeklilikten kurtulun

YENİ yasa yürürlüğe girmeden sosyal güvenlik kapsamına giren kadınlar 58 ve erkekler 60 yaşında, SSK’lı iseler 7000 gün, Bağ-Kur ve T.C. Emekli Sandığı iştirakçisi iseler 9000 günle emekli olacaklar. Öte yandan yeni yasadan sonra ise girenlerden SSK’lı olanlar 7200 günle emekli olacaklar.

2- Emekli aylıklarınız 10 puan fazla olacak

YENİ yasadan önce sosyal güvenlik sistemi kapsamına girenlerin ilk 3600 günlerinin her 360 günü için aylık bağlama oranları yüzde 3 olacak ama daha sonra girenlerin her 360 günleri için yüzde 2 olacak.

3- Emekli olduktan sonra da çalışın

YENİ yasadan önce sisteme girenler emekli olduktan sonra SGDP (Sosyal Güvenlik Destek Primi) ödeyerek hem emekli aylıklarını alıp hem de çalışabilecekler. Yasa çıktıktan sonra bu şans yok.

4- Reformdan önce devlet memuru olanlar en şanslı kesim olacak

YENİ yasadan önce memur olacak olanlar ise en şanslıları olacak. Çünkü, memurlar emeklilik zamanları ve şartları ile emekli aylığının hesaplanması yönünden eski 5434 sayılı Kanuna tabi olacaklar ama yeni yasadan sonra işe giren memurlar yeni yasaya (5510’a) tabi olacaklar. Mesela aylık bağlama oranları eski memurlar için (25 yıla kadar) yıllık yüzde 3 iken yeni memurları için yüzde 2 olacak.

 

(Kaynak: Akşam Gazetesi | 08.04.2008)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.