Gelirler Kontrolörü Mustafa TAN - Kira gelirinin beyanında mahsup sınırı mı var?

mustafa.mt@gmail.com

 

Gelir vergisi mükellefleri için 2007 yılı gelirlerinin beyan dönemi 1 Mart 2008 tarihinde başladı. Beyanname verme süresi 25 Mart 2008 tarihinde sona erecek.

Beyannamelerini vermeyen mükellefler için kira gelirlerinin beyanı konusunda bilinen hususların dışında bir konuyu ele almak istiyoruz.

Sahibi oldukları gayrimenkulleri işyeri olarak kiraya veren mükelleflerin vergileri kiracıları tarafından yıl içinde peşin olarak kesilmektedir. İşyeri kira gelirleri üzerinden yapılan vergi kesintisinin oranı 1 Ocak 2007 tarihinden bu yana yüzde 20 olarak uygulanıyor.

Kira geliri yıl içinde kesinti yoluyla vergilendirildiği için belli bir tutarı aşması kaydı ile beyan edilecektir. Buna göre 2007 yılı içinde işyeri kira geliri elde eden mükellefin kira gelirinin brüt tutarı toplamı 19 bin YTL'yi aşmıyorsa beyanname vermeyecektir. Bu tutar,  mükellefin vergiye tabi başka geliri olmadığı durumda geçerlidir. Vergiye tabi başka gelir olması halinde hesap farklı olacaktır.

Mükellefin hem konut hem işyeri kira geliri var ise bu durumda kira gelirinden 2.300 YTL istisna düşülecek, kalan tutar ile işyeri kira gelirinin brüt tutarı toplanacaktır. Bulunan tutar 19 bin YTL'yi aşıyor ise gelirin tamamı beyan edilecek, aşmıyor ise sadece konut kira gelirinin istisnayı aşan kısmı beyan edilecektir.

Bizim asıl konumuz ise beyanname verilmesi halinde yıl içinde peşin olarak kesinti yoluyla ödenen vergilerin mahsubudur. Yazımızın başında da belirttiğimiz üzere işyeri kira gelirleri üzerinden yıl içinde yüzde 20 oranında vergi kesiliyor.

Kira gelirlerinin beyanında mükellefler gerçek veya götürü gider yöntemini seçebiliyor. Gerçek gider yönteminde, kanunda sayılı giderlerin belgelendirilmesi kaydıyla kira gelirinden düşülmesi mümkün. (GVK md. 74)  Diğer yandan mükellefler bu işlemlerle uğraşmak yerine doğrudan kira gelirlerinin yüzde 25'ini götürü gider olarak düşebilmektedir. Gerçek gider usulü seçildiğinde istisna gelire isabet eden gerçek giderler kabul edilmeyecektir.

Gerçek gider sonrası beyan edilecek gelir çıkmamış ise beyanname verilmesine gerek olmadığı yönünde görüşler verilebiliyor. Hemen belirtelim ki böyle bir durum kanunen mümkün değil. İstisna tutarını (2.300 YTL) aşan konut kira geliri var ise istisnayı aşan kısım için beyanname verilir. Şayet kira geliri istisnaya ve tevkifata tabi değil ise 900 YTL'yi aşan kira gelirlerinin tamamı beyan edilir.

Bu tutarlar beyanname verme zorunluluğunu belirleyen sınırlardır. 2.300 YTL istisna tutarı olduğu için gelirin aşan kısmı, 19 bin ve 900 YTL ise beyan sınırı olduğu için gelirin tamamı beyan edilir.

Her iki yöntemden biri seçilerek hesaplanan gider brüt kiradan düşülecek, kalan tutar ise beyan edilecektir. Beyan edilen matrah üzerinden ise gelir vergisi hesaplanır. Bu noktada yıl içinde kira gelirleri nedeniyle peşin olarak ödenen vergilerin mahsubu söz konusu.

Beyanname düzenlenmesine ilişkin olarak hazırlanan bazı çalışmalarda yıl içinde kesinti yoluyla vergilendirilmiş kira gelirlerinin beyanında mahsup edilecek verginin hesabında götürü gidere isabet eden tevkifatın mahsup edilemeyeceğine dair yorumlar dikkati çekmektedir. Bu yoruma Gelir Vergisi Kanunu hükümleri çerçevesinde katılmak mümkün değil. Mükellefler beyannamede gösterdikleri kazançları dolayısıyla yıl içinde kesinti yoluyla ödedikleri vergileri kanunda aksi bir belirlemesi yapılmadığı müddetçe beyanname üzerinde hesaplanan vergiden mahsup edebilirler. Bu mahsup için beyan edilen tutarla bağlantılı bir hesaplama söz konusu değildir.

Böyle bir yoruma iştirak edildiğinde, ticari kazançta giderlere isabet eden verginin mahsup edilemeyeceğinin de kabul edilmesi gerekir ki bu yoruma katılmak mümkün değil.

Son olarak, işyeri kira gelirlerinin beyanında mahsuplar nedeniyle iade edilecek vergi çıkabilmektedir. Bu tür iadelerin yapılmasında gelirin brüt tutarı ile kesilen vergilerin Hazine'ye intikal edip etmediği vergi daireleri tarafından mutlaka teyit edilmelidir.

 

 

(Kaynak: Dünya Gazetesi | 24.03.2008)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.