Kadir Erkeçoğlu
Yeminli Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
kadirerkecoglu@deneyimymm.com

TTK’nın 376. Maddesi Kapsamında Şirketlerde Sermaye Kaybı, Borca Batıklık Nedir? Sonuçları Nelerdir? Ne Tür İyileştirici Tedbirler Alınabilir?(1)

Şirketler ülke ekonomisinde çok önemli yere sahiptirler. Yeni yatırımlarla ülkenin rekabet gücünü, ihracat potansiyelini, milli gelirini, istihdamını  artırmakta hatta savunma sanayini geliştirerek ülke ekonomisine ve savunmasına önemli katkılar yapmaktadırlar. Ve daha bir çok katkı…

Şirketlerin faaliyetleri üçüncü kişileri yakından ilgilendirmekte olup şirketlerin sermaye kaybı , borca batıklık durumu, ilişki içerisinde olduğu tüm çıkar gruplarını olumsuz etkilemektedir.

Günümüzde şirketlerin bozulan mali yapısına sık rastlanılır hale gelinmiştir. Şirketlerde,  sermaye kaybının,  borca batıklığın ve teknik iflasın ne olduğunu, TTK’ nu madde 376 ‘ daki  düzenlemeler ışığında açıklayacak ve iyileştirici tedbirlere ilişkin akılda kalıcı tablolar ile anlatmaya çalışacağım.

Sermaye Farsça kökenli bir kelime olup Ser = Baş, Kafa – Maye = Para, Mal anlamına gelmektedir.

Sermayenin tanımı ise ; Bir ticaret işinin kurulması, yürütülmesi için gereken anapara ve paraya çevrilebilir malların tamamı, anamal, başmal, kapital, meta olarak tanımlanır.

Muhasebede Sermaye ise ; ÖZ SERMAYE ve ESAS SERMAYE olmak üzere  ikiye ayrılır.

Öz Kaynak olarak da adlandırılan Öz Sermaye , Ödenmiş Sermaye ile İhtiyari ve Zorunlu Yedek Akçelerin Toplamı ve Dağıtılmamış Karlardan oluşur.

Esas Sermaye ise , Kayıtlı Sermaye Sisteminden faydalanılmayan , tamamı esas sözleşme ile ortaklar tarafından taahhüt edilmiş, fiilen getirilmiş sermayenin tamamıdır.

Esas sermaye sisteminde, sermaye terimi yerine ödenmis sermaye terimi kullanilir.

Ticaret Şirketleri , TTK’ nun 124 ila 644. Maddeleri arasında düzenlenmiştir.

TTK’ nın 124 ve 125. Maddeleri ise aşağıdaki gibidir.

TTK 124.Madde

(1) Ticaret şirketleri; kollektif, komandit, anonim, limited ve kooperatif şirketlerden ibarettir.

(2) Bu Kanunda,  kollektif  ile komandit şirket şahıs; anonim, limited ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirket sermaye şirketi sayılır.

TTK 125.Madde

(1) Ticaret şirketleri tüzel kişiliği haizdir.

(2) Ticaret şirketleri, Türk Medenî Kanununun 48 inci maddesi çerçevesinde bütün haklardan yararlanabilir ve borçları üstlenebilirler. Bu husustaki kanuni istisnalar saklıdır.

Yukarıda görüleceği üzere TTK’ nun 124.maddesinin ikinci fıkrasında ticaret şirketleri şahıs şirketi ve sermaye şirketleri olarak düzenlenmiş, kollektif ve komandit şirketlerin “şahıs şirketi” , anonim, limited ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerin ise “sermaye şirketi” olduğu belirtilmiştir.

Yukarıdaki maddeler ışığında TTK’ da düzenlenmiş olan bu şirketlerin tüzel kişiliği olup tüm hak ve borçlarını şirket iktisap eder. Bu tüzel kişilik,  şirketin ortaklardan ayrı bir ünvanının, mal varlığının, hak ve fiili ehliyetinin , yerleşim yerinin olduğunu gösterir. Bundan dolayı şirketin tüzel kişiliği ön planda olup hukuki bağ daha kuvvetlidir.

Adi Şirket ise , Türk Borçlar Kanununun 620 ve devamı maddelerinde “ Adi Ortaklık Sözleşmesi “ başlığı altında bir sözleşme türü olarak düzenlenmiş ve  Adi şirketin ise tüzel kişiliğinin olmaması sebebiyle tüm hak ve borçları ortaklar edinir. Bundan dolayı ortaklar arasındaki kişisel ilişki ve güven ön plandadır.

Şirket Ortaklarının ise şirkete sermaye koyma borcu vardır.Sermaye Koyma Borcu TTK’ nın 128/1. Maddesinde, her ortak usulüne göre düzenlenmiş ve imza edilmiş şirket sözleşmesiyle koymayı taahhüt ettiği sermayeden dolayı şirkete karşı borçludur.

TTK’ nın 127. Maddesine göre, kanunda aksi hüküm olmadıkça sermaye olarak ,  

Para, alacak, kıymetli evrak ve sermaye şirketlerine ait paylar, fikrî mülkiyet hakları, taşınırlar ve her çeşit taşınmaz, taşınır ve taşınmazların faydalanma ve kullanma hakları, kişisel emek, ticari itibar, ticari işletmeler, haklı olarak kullanılan devredilebilir elektronik ortamlar, alanlar, adlar ve işaretler gibi değerler, maden ruhsatnameleri ve bunun gibi ekonomik değeri olan diğer haklar, devrolunabilen ve nakden değerlendirilebilen her türlü değer konabilir.

Böylece Ortaklar Sermaye koyma borcunu şirkete nakdi sermaye koymak suretiyle yerine getirebilecekleri gibi, ayni sermaye ( nakdi sermaye dışında kalan tüm malvarlığı unsurları )  koymak suretiyle de yerine getirebilmektedir.

Değerli okurlar konumuz ile ilgili temel kavramlar yukarıda izah edilmiş ve bir sonraki yazımız olan , Sermaye Kaybı Kavramı , Sermaye Kaybının Ortaya Konulması, Sonuçları ve Sermaye Kaybı Karşısında Alınabilecek İyileştirici Tedbirler, Yönetim Kurulunun Sorumlulukları ve Teknik İflas Kavramını kapsayan yazımızda görüşmek üzere…

03.03.2020

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.