İbrahim Güler
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Adana SMMM Odası Vergi Mevzuatı
İnceleme Komisyonu Başkanı
ibrahim.guler01@hotmail.com

Anonim Şirketler Yönetim Kurulu Temsil Yetkisinin Devrinde İç Yönerge Mecburiyeti

Bilindiği üzere Anonim Şirketlerde, şirketin yönetimi ve temsili yönetim kuruluna aittir (TTK. md.365).

Yönetim kurulu üyeleri kendi aralarından bir başkan ve başkanın bulunmadığı zamanlarda ona vekâlet etmek üzere en az bir veya daha fazla başkan vekili seçer (TTK.md.366/1).    

6762 sayılı eski TTK'nu hükümlerine göre kurulmuş bulunan Anonim Şirketlerin anasözleşmelerinde, temsil ve ilzam ile ilgili maddesinde, şirketi temsil yetkisinin tamamının veya bir kısmının yönetim kurulu üyesi olan murahhaslara veya pay sahibi olmaları mecburiyeti bulunmayan müdürlere bırakılabileceği (6762/319) yazılıyor ve bu hükme dayanarak da, çoğunlukla yönetim kurulu  başkanı, yönetim kurulu idare ve temsil yetkilerinin tamamına sahip olmak üzere murahhas üye olarak tayin ediliyor ve şirketi tek başına temsil ve ilzam ediyordu

6102 sayılı TTK'na göre ise, yönetim kurulu, esas sözleşmeye konulacak bir hükümle, düzenleyeceği bir iç yönergeye göre, yönetimi, kısmen veya tamamen bir veya birkaç yönetim kurulu üyesine veya üçüncü kişiye devretmeye yetkili kılınabiliyor. Yetki devrinin yapılabilmesi için iç yönergenin yapılması yasal zorunluluk olup (TTK.md.367/1), mevcut anasözleşmelere dayanarak iç yönerge hazırlamadan yönetim kurulu temsil yetkisinin devredilmesi artık mümkün değildir. Bu durum birçok Anonim Şirketi ilgilendirmektedir. Anonim şirketi yönetim kurulu temsil edecekse iç yönergeye ihtiyaç yoktur. Ayrıca, temsil yetkisinin yönetim kurulu üyesi olmayan murahhas müdürlere bırakılması halinde, en az bir yönetim kurulu üyesine temsil yetkisi verilmelidir (TTK.md.370/2)

İç yönerge, şirketin yönetimini düzenler. Bunun için gerekli olan görevleri tanımlar, yerlerini gösterir, özellikle kimin kime bağlı ve bilgi sunmakla yükümlü olduğunu belirler.     

Bundan böyle, süresi dolmuş yönetim kurulunun yeniden seçilmesinden sonra, yönetim kurulunun şirketi temsil yetkisini içlerinden bir yönetim kurulu üyesine veya dışarıdan müdür olarak üçüncü kişilere devretmesi için 6102 sayılı Kanun gereği mevcut anasözmelerdeki yetki devrine cevaz veren hüküm yeterli olmayıp, mevcut anasözleşmelerde tadilat yapılarak yetki devrinin iç yönerge ile yapılabileceği hakkında hüküm konmalı, ve yönetim kurulunca hazırlanmış bir iç yönergenin bulunması gerekmektedir.   

İç yönergenin muhteviyatı, şirketin büyüklüğü ile orantılı olmalıdır.

Halka açık bir Anonim Şirkete örnek olarak verilen bir iç yönergede bulunması gereken bilgiler özet olarak aşağıdaki gibidir (1).

a) İç Yönergenin Dayanağı:

Yönetim kurulunun yetkilerini bireysel olarak üyelere veya üçüncü kişiye devretmesine ilişkin esas sözleşme hükmüne yollamada bulunulur.  

b) İcra Organları:

Şirketi sevk ve idare eden organlar yazılır. Örneğin; yönetim kurulu, YK başkanı, YK başkan yardımcısı, YK murahhas üyeleri, YK komiteleri ve şirketin üst yönetim kadrosu.

- 2 -

c) Yönetim Kurulu:

Seçim ölçütleri: Yönetim kuruluna seçilme şartları yazılır.

Özel yükümlülükler: Özen ve sadakat yükümlülüğüne işaret edilmeli ve cezai hükümlere yer verilmeli.

Üyeliğin sona ermesine ilişkin özel sebepler: Yaş haddi gibi özel sebepler yer alır.

Görev süresinin sınırlandırılması: Örneğin YK üyesi en fazla 12.kez seçilebilir gibi.

Başka bir şirketin veya vakfın yönetiminde görev almaması: Aksi halde görevinin sona ereceği v.b.

d) Yönetim Kurulunun Oluşturulması:

Genel kuruldan sonra yönetim kurulunun toplanarak görev taksimi yapması.

e) Yönetim Kurulu Toplantıları:

Toplantıya davet usulü, gündemin oluşturulması, toplantı nisabı v.b.

f) Görev ve Yetkiler:

Başkanın, başkan vekilinin ve üyelerin münferit görev ve yetkileri belirtilir. Sonra, tüm yönetimin, üyelerden biri veya birkaçına ya da üçüncü kişiye devrine ilişkin hüküm yer alır. Görev ve yetkiler ayrıntılı olarak tespit edilir. Yönetim kurulu veya YK komitesinin onayına bağlı tutulan riskli işlemler yer alabilir. Örneğin, işletme konusu dışında üçüncü kişilerle yapılan sözleşmeler, yeni bir faaliyet alanının kabulü, mevcut olanın kapatılması, iştiraklerin devredilmesi, taşınmazların satışı veya ipotek verilmesi, kredi alınması, kefalet ya da garanti şeklinde yükümlülükler üstlenilmesi.

g) Yönetim Kurulunun, Bir Yönetim Kurulu Üyesi Tarafından Toplantıya çağrılması:

Bir yönetim kurulu üyesi tarafından toplantıya çağrılan yönetim kurulunun en geç ne zaman toplanacağı, başkanın toplantıya davet etmekten kaçınması halinde, başkan vekilinin çağrıya yetkili olduğu hususları yazılır.

h) Yönetim Kurulu Üyelerine Ödenecek Tazminatlar: 

Ücret ve huzur hakları yer almaz. Esas sözleşmede öngörülmüş olmak şartıyla kazançtan pay verilebilir. İkramiye ve şirketin hisse senetleri verilebilir.

i) Yönetim Kurulu Üyelerinin Bilgi Alma ve İnceleme Hakları:

 TTK'nun 437.maddesine yollamada bulunulması yeterlidir.

j) Raporların Sunulması:

Şirketin yönetimi çerçevesinde kimin, nasıl ve ne zaman bilgi vereceğinin düzenenmesi gerekir.

k) Temsil:

İç yönerge, şirketi temsile ilişkin olarak kimlerin imzaya yetkili olduklarını içermesi gerekir.

l) Yönetim Kurulu Üyelerinin Yükümlülükleri:

Yönetim kurulu üyeleri veya yöneticilerin müzakerelere katılmaması, şirket belgelerini iade etmesi, medyaya nasıl davranılacağı ve kimin bilgi vermeye yetkili olduğu, sır saklama yükümlülüğü ve cezai şartlar yazılır.

m) Son Hükümler:

İç yönergenin yürürlük tarihi, yönetim kurulunun basit çoğunlukla alacağı kararla yönetmeliği herzaman değiştirebileceği ve değişiklik yapabileceği yazılır.

___________________________________________________________________________

(1) Prof.Dr.Hasan PULAŞLI. 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu'na göre Şirketler Hukuku Şerhi Adalet Yayınevi Ankara 2011, Cilt:1 Sh:1007-1012

19.010.2012

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.