Arif Temir
İş ve Sosyal Güvenlik Uzmanı
ariftemir1@gmail.com

Depremden Zarar Gören 11 İlde Çalışma Hayatı İle İlgili Neler Yapılmalı?

6 Şubatta meydana gelen ve  11 ili etkileyen  Kahraman Maraş depremi hepimizi büyük bir üzüntüye soktu. Bende dahil bir çok kişi yakınlarını, arkadaşlarını ve dostlarını kaybetti. Depremde yaklaşık 40 bini aşkın kişi vefat etti. Bir çok kişi yaralandı. Depremde yaralananlara acil şifalar, vefat edenlere Allahtan rahmet ve yakınlarına sabırlar dilerim. Allah insanlığı  böyle felaketlerden korusun.  Olağanüstü hal süresiyle sınırlı olmak üzere deprem bölgesinde çalışanlara ve işverenlere yönelik çalışma hayatının devamını sağlamak için bazı düzenlemelerin yapılmasına ihtiyaç bulunmaktadır. Bu konuları açıklamaya çalışalım.

Zorlayıcı Nedenden Dolayı Kısa Çalışma Uygulaması Getirilmeli

Kısa Çalışma ve Kısa Çalışma Ödeneği Yönetmeliği hükümlerine göre deprem, yangın, su baskını, heyelan, salgın hastalık, seferberlik gibi durumlar zorlayıcı sebep olarak değerlendirilmektedir. Bu nedenle çalışma hayatının devamını sağlamak amacıyla  olağanüstü hal süresiyle sınırlı olmak üzere kısa çalışma ödeneği uygulamasının biran önce başlatılmasında  fayda var. Zorlayıcı nedenle işverenin başvuru yapmasının önünde herhangi bir neden yoktur, ancak Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğünce deprem nedeniyle başvuru usulünün nasıl olacağının belirlenmesi gerekir. Örneğin deprem nedeniyle kısa çalışma başvurusundan hangi belgeler istenecek, bunların açıklığa kavuşturularak kolaylaştırıcı önlemlerin alınmasında yarar vardır.

Nakdi Ücret Desteği Getirilmeli

Covid 19 nedeniyle getirilen nakdi ücret desteği olağanüstü hal süresince yeniden uygulamaya konularak   işsizlik sigortasına hak kazanamayan çalışanalar için önemli bir gelir desteği sağlanmalıdır. Böylece çalışmakta olan veya işini yeni kaybeden işçilerin belirli bir süre gelire kavuşmalara sağlanmış olacaktır.

İşten Çıkarma Yasağı Getirilmeli

Tümden yıkılmamış olan işyerleri için olağanüstü hal süresince işten çıkarma yasağı getirilerek çalışma hayatının devamının sağlanması gerekmektedir. Aksi  halde bir çok değişik şehirlere taşınmış olan işçilerin hemen işyerine gelip çalışmalarında çeşitli zorluklarla karşılaşılabilir.

İşçilerin Olağanüstü Hal Süresince Ücretsiz İzinli Sayılması

Deprem nedeniyle bulunduğu şehri terk eden işçiler için  işten çıkarma yasağı uygulamasına gidilmezse bu işçilerin işverenleri tarafından belirli bir süre ücretsiz izin verilmesi durumunda, söz konusu işçilerin depremin etkilerinden kurtularak  işyerine dönmelerini sağlayacak ve işverenlerde kalifiye olan işçilerini kaybetmemiş olacaktır.

Deprem Bölgesinden Taşınan İşçiler Ne Yapmalı?

Konuyu iki yönü ile değerlendirmek gerekiyor. Birincisi işyeri tamamen yıkılmış ve faaliyeti bir haftadan fazla durmuşsa, ikincisi işyeri faaliyetine aralıksız devam ediyorsa.

İşyeri tamamen veya kısmen  yıkılmış ve faaliyeti bir haftadan fazla durmuşsa işçi, 4857 sayılı İş Kanununun 24.maddesine göre zorlayıcı nedenlerden dolayı tek taraflı olarak  iş sözleşmesini fesh edebilir. Bu tür fesihlerde işçiye 6 şubattan itibaren 7 günlük yarım ücret ödenir. İşçinin çalışma süresi bir yıl ve üzerinde ise işçiye ayrıca kıdem tazminatı da ödenmesi gerekir.

İşyeri faaliyetine aralıksız devam ediyorsa ancak işçide çalışmak istemiyorsa veya yeni taşındığı şehirlerde iş bulmuşsa işverenine çalışmayacağını bildirerek SGK işten çıkışının yapılmasını isteyebilir. Böyle bir durumda işçi tazminata hak kazanamaz. Yeni işyerinde işçinin tam süreli olarak   SGK işe girişinin yapılabilmesi için deprem bölgesindeki işyerinden SGK işten çıkışının da yapılması gerekir.

Olağanüstü Hal Süresince İşyerini Açık Tutan İşçilerini Çalıştıran İşverenlere ve İşçilere Çeşitli Destekler Verilmeli

Depremden etkilenen 11 ilde işyerini açık tutan işverenlere yönelik  olağanüstü hal süresiyle sınırlı olmak üzere enerji vb destek verilebilir. İşçilerden kendi konutlarında oturuyorlarsa elektrik ve su desteği sağlanabilir, kendi konutları yıkılmış, çadır konteyner  vb yerlerde kalıyorlarsa   çeşitli sosyal yardımlar, parasal yardımlar yapılabilir. Bu tür düzenlemelerin yapılması depremin olumsuz etkilerini azaltacak ve depremden zarar gören şehirlerin biraz olsun  canlı kalmasını sağlayacaktır. Şüphesiz ki bu düzenlemeler  çalışma hayatına  katkı sağlayacaktır.

22.02.2023

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.