Ali Rıza Akbulut
Yeminli Mali Müşavir
E. Baş Hesap Uzmanı
alirizaakbulut@gmail.com

İcatlardan Vergi Alınmayacak ! (Sinai Mülkiyet Haklarında Yeni İstisna)

Az gelişmişlik ve gelişmişlik farkını yaratan en önemli unsurlardan biri de ARGE harcamaları. Dünyada doğal olarak ARGE harcamaları gelişmiş ülkelerde oldukça yüksek paylara sahip. ARGE harcamaları için bizim vergi kanunlarında yer alan teşviklerden daha önceki yazılarımızda bahsetmiştik. Ülkemizde de AR-GE konusunda oldukça geniş kapsamlı düzenlemeler var. Hem vergi kanunlarında hem de 5746 sayılı ve 4691 yasalarda alternatif teşvikler öngörülmüş durumda.

Ancak şu sıralarda TBMM de görüşülen torba yasa, ARGE harcamaları konusunda önemli bir teşvik imkanı daha getiriyor.

Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısında (1/796) alt komisyonda çerçeve 89. Madde ile eklenen değişiklikle ARGE sonucu oluşturulan veya elde edilen kıymetlerin devrine ilişkin de vergi istisnaları düzenleniyor.

Kurumlar Ve Gelir Vergisi Yönünden

Söz konusu yasa hükmüne göre; Türkiyede gerçekleştirilen araştırma, geliştirme ve yenilik faaliyetleri ile yazılım faaliyetleri neticesinde ortaya çıkan buluşların; kiralanması neticesinde elde edilen kazanç ve iratların, devir veya satışı neticesinde elde edilen kazançların, seri üretime tabi tutularak pazarlanmaları halinde elde edilen kazançların, üretim sürecinde kullanılması sonucu üretilen ürünlerin satışından elde edilen kazançların patentli veya faydalı model belgeli buluşa atfedilen kısmının yüzde 50si kurumlar ve gelir vergisinden istisna ediliyor.

Yani hem buluşun devri, kiralanması, satışı hem de buluşun üretim sürecinde kullanılması sonucu elde edilen diğer ürünlerin satışından elde edilen gelir istisna edilmiş durumda.

5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununa 5/B maddesi olarak eklenen söz konusu istisna uygulaması patent veya faydalı model belgesinin verildiği tarihten itibaren başlayıp patent veya faydalı modele yönelik koruma süresi boyunca öngörülen istisnadan yararlanılması imkanı getiriyor.

Söz konusu istisnanın uygulanabilmesi için gerekli şartlar yine madde metninde belirtilmiş durumda. Buna göre; istisnanın uygulanabilmesi için; 

a)İstisna uygulamasına konu buluşun, 551 sayılı Patent Haklarının Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname kapsamında patent veya faydalı model belgesi verilerek koruma altına alınan buluşlar arasında yer alması ve buluşa ilişkin incelemeli sistem ile patent veya araştırma raporu sonucunda faydalı model belgesi alınması,
b)İstisna uygulamasından yararlanabilecek kişilerin, 551 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 2 nci maddesinde belirtilen nitelikleri taşıması ve bu kişilerin patentli veya faydalı model belgeli buluşu geliştirme yetkisini haiz bulunması şartıyla, patent veya faydalı model belgesinin sahibi ya da patent veya faydalı model belgesi üzerinde tekel niteliğinde özel bir ruhsata sahip olması,
c) İstisnadan yararlanılacak ilk yıl, buluşun oluşturacağı katma değer dikkate alınarak devir veya satış halindeki değerinin tespitine yönelik Maliye Bakanlığı tarafından değerleme raporu düzenlenmesi, gerekmektedir.

Her bir mükellef tarafından yararlanılabilecek istisna tutarı; değerleme raporunda belirtilen bedelin % 50sini, bu madde kapsamında yararlanılabilecek toplam istisna tutarı ise değerleme raporunda belirtilen bedelin % 100ünü aşamayacaktır. Buluşun üretim sürecinde kullanılması sonucu üretilen ürünlerin satışından elde edilen kazançların, patentli veya faydalı model belgeli buluşa atfedilen kısmı, ayrıştırılmak suretiyle transfer fiyatlandırması esaslarına göre tespit edilecektir. 

Katma Değer Vergisi Yönünden

Söz konusu patent ve buluşların devrine ilişkin kurumlar ve gelir vergisi kanunlarında yapılan değişikliğe paralel olarak Katma Değer Vergisi Kanununun 17. Maddesinde yer alan istisnalara bir yenisi ekleniyor.

Buna göre; 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 5/B maddesi kapsamındaki araştırma ve geliştirme, yenilik ile yazılım faaliyetleri neticesinde ortaya çıkan patentli veya faydalımodel belgeli buluşa ilişkin gayri maddi hakların kiralanması, devri veya satışı katma değer vergisinden istisna ediliyor.

Ayrıca bu istisna için daha önce yüklenilen katma değer vergileri de aynen kabul ediliyor. Bildiğiniz üzere KDV Kanunun 17. Madde kapsamında yapılan teslimler her ne kadar vergiden istisna tutulmuşsa da daha önce söz konusu ürün için yüklenilen vergilerin indirilecek katma değer vergisi hesabından çıkarılıp ilave edilecek katma değer vergisi olarak beyan edilmesi gerekiyor. Oysa yapılan bu yeni düzenleme de buluşların elden çıkarılması sırasında hem katma değer vergisi hesaplanmayacak hem de geçmişte bu buluşun elde edilmesi için yüklenilen katma değer vergileri için herhangi bir düzeltme işlemi de yapılmayacaktır. Bu da buluşlara ikinci bir katma değer vergisi avantajı olarak görülmelidir.

Bakanlar Kuruluna ARGE Merkezlerini Genişletme Yetkisi

Söz konusu torba yasada, 5746 sayılı Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanunun 4 üncü maddesinin beşinci fıkrasından sonra gelmek üzere eklenen fıkra ile; elli tam zaman eş değer Ar-Ge personeli sayısını otuza kadar indirmek, kanuni seviyesine kadar artırmak veya sektörler itibarıyla belirlenen sınırlar dâhilinde farklılaştırmak için Bakanlar Kuruluna yetki verilmiştir.
Bu da ARGE Merkezi olarak kanunda düzenlemesi yapılan birimlerin daha da yaygınlaştırılması adına önemli bir düzenlemedir.

 

11.02.2014

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.