Fuat Tekgül
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
fuattekgul02@gmail.com

KDV İadesinde Geçmiş Yıllardan Yüklenilen Alımlar

KDV genel uygulama tebliğine 52 Seri no’lu KDV tebliği 16.maddesinde yer alan ; ‘’Tam istisna kapsamında işlemleri bulunan mükelleflerin bu işlemler nedeniyle yüklendikleri KDV'nin, yüklenildiği dönem ile iadenin talep edildiği dönem arasındaki KDV beyannamelerinde yer alan devreden KDV ile karşılaştırılmaksızın iadenin talep edildiği dönem beyannamesindeki toplam indirim KDV ile karşılaştırılarak iade talebi sonuçlandırılır.” ifadesi ile geçmiş dönemlerden yüklenilen alımlara ait KDV konusunda nasıl hareket edileceğine ilişkin düzenleme yapılmıştır.

Yapılan düzenleme ile yüklenim listesi oluşturulur iken yüklenim konusu yapılan alımların geçmiş dönemlere ait olması halinde devreden KDV yönünden izlenecek yol hakkında düzenleme yapılmıştı.

Sonuç olarak önceki dönemlerde yapılan alımların yüklenim konusu yapılması halinde aradaki dönemlerdeki devreden KDV ile kıyas yapılmaması gerektiği şeklinde düzenlemeye yön verilmişti. Konu ile ilgili makalemiz ilgi duyanlar için aşağıda sunulmuştur.

https://www.muhasebetr.com/yazarlarimiz/fuattekgul/020/

Geçmiş yıllara ait alımların yüklenimi konusunda KDV yönünden kıyaslamaya gitmeyen Gelir İdaresi Başkanlığı yapılan analiz çalışmaları sonucunda aynı alımları ‘’devreden stok yönünden’’ incelemeye alarak iade hak sahibi mükelleflere sonuçlanmış iade talepleri ile ilgili olarak izahat yazıları göndermeye başladı.

Gelen yazıda ‘’önceki dönemlerde yapılan alımların yüklenim konusu yapılan tutar toplamının önceki yıllara ait 31.12 tarihli bilançolarda yer alan stok tutarlarını aşması sebebi ile’’ belgeleri ile izahatı ya da düzeltme verilerek aradaki farka isabet eden tutarlara isabet eden KDV’nin tenzil edilmesi gerektiği hususuna yer verilmektedir.

KDV iadesi taleplerinin 2023 yılına ait olduğu bir örnek ile konuyu bir örneklendirmek gerekir ise;

             

Yukarıdaki tablodan anlaşılacağı üzere Vergi İdaresinin eleştirisi;

-2022 yılı sonunda stokta yer alan toplam stok bedelinin (150-151-152-153 toplamı) 500.000,00 TL olmasına rağmen,

-2022 yılında yapılan alımlardan 4.000.000,00 TL yüklenilen stok mevcudiyeti ve

-Aradaki 3.500.000,00 TL’lik stokun 2022 yılı sonunda stokta yer almaması sebebi ile yüklenim konusu yapılmaması gerektiği yönündedir.

Maliyet muhasebesi uygulamaları gereği ;Satışların Maliyeti hesabında ilgili dönemde satışı yapılan malların bünyesine giren alımlara yer verilmesi gerekmektedir. Yukarıda belirtilen fark; maliyet hesaplamalarının doğru yapılmamış olmasından, geçici vergi dönemlerinde stokta yer aldığı halde mamul maliyetine tüketilmiş gibi eklenmesi vb. sebeplerle olabilir.

Bir diğer husus bilançoda yer alan 159-Verilen Sipariş Avansları hesabının stok alımı ile ilgili olması ve sipariş verilen malların yılı sonuna kadar firmaya teslim edilmiş olmasına rağmen sipariş avanslarının kapatılmayarak stokta yer alması gerektiği halde avanslarda bekletilmesi olabilir. Bu durum Gelir İdaresi Başkanlığı yazısında ele alınmış olup sipariş avansı ile ilgili bir belgeleri sunulmak kaydı ile izahat yapılabileceği hususu da belirtilmiştir. Bu izahat yapıldığında 159-Verilen Sipariş Avansları hesabı ile stoklar hesabı arasındaki bağlantının hassas bir şekilde yapılması gerektiği tabiidir.

Vergi İdaresinin izahat talebi ile ilgili firmaların önünde 2 seçenek bulunmaktadır.

1. (Bilançoda varsa) 159-Verilen Sipariş Avansları hesabı ile stoklar hesabı arasındaki bağlantının belgeleri ile izahatı.
2. Fazla yüklenim konusu yapılan stok tutarına ait alımın yüklenilen KDV listelerinde yapılacak düzeltmeler ile çıkarılması ve söz konusu tutarlara isabet eden KDV’lerin KDV düzeltme beyanı verilerek iade hesabından çıkarılması.

İdareden gelen yazılar ile firmaların ve meslek mensubunun gündemini meşgul eden ve nasıl bir yol haritası çizileceği konusu özelge talebine, vergi davalarına ve belki idari yeni bir düzenlemeye sebebiyet verecek gibi görünüyor.

KDV düzeltmesi yapılmaması veya izahatların yeterli görülmemesi halinde Vergi İdaresince ‘’incelemeye sevk ‘’ yolu seçileceği görülmektedir.

İncelemeye sevk halinde dönem sonu stok sayımının kaydi envanter yanı sıra fiili envanter yapılıp yapılmadığı, satışların maliyetine eklenen alımların satışı yapılan mallara ait olup olmadığı irdelenebilecek olup KDV iade talepleri yönünden haksız iade ve/veya Gelir/Kurumlar Vergisi tarhiyatları da söz konusu olabilecektir.

Makalemizin başında belirttiğimiz gibi KDV yönünden devreden KDV eleştirisi yapılmaması yönünde uygulamaya yön veren idare konuya stok yönünden farklı bir gözle bakmaktadır.

SONUÇ OLARAK:

1. Vergi idaresinin söz konusu geçmiş yıllardan yüklenilen ‘’stok yönünden’’ yapılan çalışmasının iade talepleri sonuçlandıktan sonra değil iade aşamasında KDVİRA kontrol raporunda oluşturulacak bir segmente yer vererek cezalı tarhiyat aşamasından önce tespitlerin yapılması gerektiği,
2. Maliyet oluşturma aşamasında firmalar/meslek mensuplarınca kapasite raporu/Ticaret odası verileri gibi ölçüleri de baz alarak envanter dengesine ve fiili envanter konusuna özen gösterilmesi gerektiği kanaatindeyiz.

KAYNAKLAR:

-52 Seri no’lu KDV tebliği.

-Gelir İdaresi Başkanlık yazıları.

25.06.2025

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.

>> YILIN KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL + KDV  Ayrıntılar için tıklayın.