Vedat Nair
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
vedatnair@hotmail.com

Sanayi Sicil Kaydı, İşletme Cetvelinin Bildirimi ve Yaptırımlar

Sanayi Sicil Kanunun 2. maddesinde, sanayi işletmelerinin üretim faaliyetlerine başladıktan sonra iki ay içinde Bakanlıkça tutulacak sanayi siciline kayıt olması buna karşılık kendilerine Sanayi Sicil Belgesi verilmesi düzenlenmiştir. El ve ev sanatları ile küçük tamirhaneler ise bu kapsama dahil edilmemiştir. Sicile kaydedilen işletmeler beyanlarında bir değişiklik olması ve işletmenin daimi veya geçici kapatılması ya da tekrar faaliyete geçmesi durumunu Bakanlığa bir ay içinde bildirilmeleri gerekmektedir. Sanayi Siciline kayıtlı işletmelerin ayrıca bir yıllık faaliyetlerini Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca belirlenen şekilde işletme cetvelinde göstermesi ve bu cetvelleri hesap dönemi sonu itibariyle dört ay içinde Bakanlığa bildirmeleri gerekmektedir. Özel hesap döneminde faaliyet gösteren işletmelerin kendileri için belirlenen dönemin sonu itibariyle bildirmeleri gerekmektedir. Mücbir sebebin olması ve kabul gördüğü hallerde ek süre verilebilir. Sanayi Sicil Kanunu hükümlerine uygun olarak, sanayi işletmelerini müddetinde sanayi siciline tescil ettirmeyenler veya kanunun 2. maddesine göre verilen beyannamelerde meydana gelen değişiklikleri kapanma ve faaliyete geçme durumlarını müddetinde ilgili kurumlara bildirmeyenler veya senelik işletme cetvellerini zamanında Bakanlığa göndermeyenlere 500 Türk Lirası idari para cezası verilir. Ayrıca sanayi sicil belgesini salahiyetli memurlara ibraz etmeyenlere 250 Türk Lirası idari para cezası verilir. İstenen bilgileri gerçeğe aykırı bildirenlere ise 1.000 Türk Lirası idari para cezası verilir. Bu kanuna göre belirlenen idari para cezaları o yerin mülki amiri tarafından verilir. Sanayi işletmeleri tarafından verilen bilgileri izinsiz olarak başkaları ile paylaşan kamu görevlileri TCK. 258. maddesine göre cezalandırılır. Bu yaptırımların icrası için ilgili bakanlığın yazılı müracaatı gereklidir.

Bu defa Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından 25 Ekim 2014 tarih ve 29156 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan  (SGM 2014/11) sayılı Sanayi Sicil Tebliği ile bazı düzenlemeler yapılarak Sanayi Sicil Belgesi hakkında açıklamalarda bulunulmuştur.  Tebliğe göre;

İlk kayıt müracaatı; sicile kayıt, üretim yapan işletmeler tarafından e-Devlet veya Başbakanlık web sayfasında yer alan Sanayi Sicil Bilgi Sistemi üzerinden geçekleştirilir. Başvuru sırasında Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca (Bundan sonra Bakanlık veya ilgili Bakanlık olarak adlandırılacaktır.) belirlenen beyannamenin, müracaat tarihinden önceki yılda faaliyeti varsa yıllık işletme cetvelinin, anket formunun elektronik ortamda doğru ve eksiksiz olarak doldurulması gerekmektedir. KOBİ.’lerin makine ve tesisat, üretim ve tüketim kapasitesi bilgileri kapasite raporu esas alınarak elektronik ortamda doldurulmalıdır. Müracaat esnasında kapasite raporları, ticaret sicil veya esnaf sicil gazeteleri bir dilekçe ekinde ilgili Bilim, Sanayi ve Teknoloji İl Müdürlüğü’ne (Bundan sonra İl Müdürlüğü olarak adlandırılacaktır.)  verilir. Kamu Kurumu niteliği taşıyan kuruluşların ise elektronik ortamda vermiş oldukları beyanları onaylayarak İl Müdürlüğüne vermeleri gerekmektedir. Mikro işletme niteliğinde olan sanayi işletmelerinin kapasite raporunun olmaması halinde firma beyan yazısı esas alınır. Şayet kapasite raporu yoksa ekspertiz raporu nüshası, veya onaylı firma beyanı ile ticaret sicili, esnaf sicili gazetelerinin (adi ortaklıklarda her ortak için) nüshaları veya gazetelerde yer alan bilgileri ibraz eden belge bir dilekçeyle ilgili İl müdürlüğüne verilir. İl Müdürlükleri yapılan müracaatları ilgili mevzuat hükümleri ve ürün sınıflaması çerçevesinde inceler ve elektronik kayıt ile teslim edilen belgeler kontrol edilerek müracaat onaylanır. Eksik yada hatalı müracaatlar gerekçesi belirtilerek reddedilir, yazılı ve elektronik ortamda işletmeye bildirilir. İl Müdürlüğü gerekli görmesi halinde üretim veya işletmenin hukuki durumuyla ilgili ilave bilgi ve belge talep edebilir, üretim sahasında inceleme yapabilir. İlgili Bakanlık sanayi sicil belgesi, beyanname, yıllık işletme cetveli, anket içerik ve formatında değişiklik ve yeniden düzenleme yapma yetkisine sahiptir. Herhangi bir zorunluluk bulunması halinde taahhütlü posta, kargo ve kurye firmaları ile ya da yazılı olarak yapılan müracaatların sanayi sicil bilgi sistemine elektronik ortamda giriş işlemleri İl Müdürlükleri tarafından yerine getirilir. İşletmelerin sanayi siciline kayıt işlemleri üretim yerinin bulunduğu ilin İl Müdürlüğünce yapılır. Faaliyete başlama tarihi esasen sanayi sicil bilgi sistemi şirket kimlik bilgileri bölümünde yer alan ve işletme tarafından beyan edilen tarihtir. Ancak İl Müdürlüğünün beyan edilen üretime başlama tarihini tevsik edici ilave belge ve bilgi isteme yetkisi bulunmaktadır. Birden fazla üretim yerinin olması halinde her üretim yerinin ayrı ayrı sanayi siciline kaydedilmesi gerekmektedir. Eğer üretim yerinin yetersiz kalması nedeniyle bitişik yerlerde üretim yapılırsa ikinci üretim yerinin kapı numarası da sanayi sicilinde belirtilir.  Bu açıklamada geçen “bitişik” ifadesinden yola çıkarak aynı il sınırları içerisinde farklı adreste üretim varsa bu durumda her üretim yeri için sanayi sicil belgesi gerekecektir. Yapılan müracaat sonucunda uygun görülmesi halinde içeriği ve formatı Bakanlıkça belirlenen sanayi sicil belgesi İl Müdürlüğü tarafından bir nüsha olarak düzenlenir, elden ya da posta ile yetkili kişiye teslim edilir. Sanayi sicil belgesinin tarihi elektronik ortamda yapılan kayıt veya zorunlu hallerde İl Müdürlüğüne yapılan müracaat tarihidir. Sanayi sicil belgesinin tanzim tarihinde ünvan, fiili üretim yeri adresi ve ürün değişikliği veya ürün ilavesi konularında değişiklik yapılması söz konusu değildir. Ancak sanayi siciline kayıt olan işletmelerin fiili üretim yeri, adres değişikliği, ürün değişikliği veya ürün ilavesi ile ünvan değişikliği nedeniyle sanayi sicil belgesi değiştirilir. İşletme ile ilgili değişiklik elektronik ortamda işletme tarafından yapılabilirken zorunlu hallerde İl Müdürlüklerince de yapılabilir. Değişiklik müracaatı esnasında sanayi sicil belgesinin aslı, kayıp olma söz konusu ise gazete zayi ilanı dilekçe ekinde İl Müdürlüğüne verilmelidir. Değişiklik talebi uygun bulunması halinde İl Müdürlüğünce aynı numara ve aynı tarihli yeni bir belge düzenlenerek işletmeye verilir.  Nevi değişikliğinde eski ünvanlı kayıt iptal edilir. Yeni ünvanlı kayıt bir dilekçe ile İl Müdürlüğünün uygun bulması halinde düzenlenir.

Sanayi sicil belgesi vizesi; veriliş tarihi itibariyle iki yılda bir düzenli olarak yapılmalıdır. Vize yaptırmama ile ilgili bir idari ceza düzenlenmemiştir. Vize süresi ile ilgili olarak işletmeler elektronik posta ile bilgilendirilirler. Süresinde vize müracaatı yapmadıysa en son müracaat tarihine göre vize işlemi yapılır. Geriye dönük vize işlemi yapılması söz konusu değildir. Üretim yerinin bulunduğu İl Müdürlüğüne yapılan vize işlemi sırasında işletmenin bilgileri en son yıla ait işletme cetveliyle karşılaştırılarak güncellenir. Bilgilerin farklı olması halinde sanayi sicil belgesinde değişiklik ve ünvan değişikliğindeki uygulamalar kıyasen uygulanır. Vize aşamasında gerekli hallerde İl Müdürlüğü ek bilgi isteyebilir.

Sanayi sicil bilgileri kayıt iptali; İşletmelerin üretim faaliyeti devam ettikçe sanayi sicil belgesi geçerlidir. Üretim faaliyetinin sonlandırılması halinde sanayi sicil belgesi bilgi sistemi üzerinden elektronik ortamda veya zorunlu hallerde posta yoluyla ya da yazılı olarak İl Müdürlüğüne kayıt iptali başvurusu yapılır. İptal başvurusunda sanayi sicil belgesinin aslı gereklidir. Zayi olması halinde ise gazete zayi ilanı İl Müdürlüğüne verilmelidir. İki yıl üst üste işletme cetvelinin verilmemesi halinde İl Müdürlüğü faaliyetin devamı hususunda denetim yapabilir. Faaliyetin olmaması ve yeni adresine de ulaşılmaması halinde İl Müdürlüğü tarafından tespit yapılarak tutanağa bağlanır ve işletmenin kaydı gerekçe gösterilerek iptal edilir. İptal işleminden sonra ilgili yerlere bilgi verilir. Kaydı silinen işletmenin bilgileri elektronik ortamda muhafaza edilir. Sanayi sicil belgesi iptal edilen işletme ünvanı ve sicil numarasıyla İl Müdürlüğü web sitesinde ilan edilir.

Yıllık işletme cetvelinin verilmesi; Yıllık işletme cetveli e-Devlet veya Başbakanlık web sayfası üzerinden elektronik ortamda verilir ve İl Müdürlüğünce incelenip onaylanır. Zorunluluk durumunda taahhütlü posta, kargo ve kurye marifetiyle ya da yazılı olarak gönderilen işletme cetveli İl Müdürlüğünce sisteme aktarılır. İşletme cetvelinde ürün sınıflaması yapılırken Avrupa Birliği sanayi ürünleri listesine göre oluşturulan Türkiye sanayi ürünleri listesi baz alınır.

Aynı adresteki birden fazla işletmenin faaliyeti;

Aynı adreste faaliyette bulunan birden fazla işletmenin sanayi siciline kaydında aşağıdaki hususlar aranır.

1) İşletmelerin üretim faaliyetlerinin farklı olması,

2) Kullandıkları fiziki alanın görülebilir şekilde bölünmüş olması ve ortak makine ve teçhizatın olmaması,

3) Her türlü Oda ve Sosyal Güvenlik Kurumu işyeri kayıtlarının yapılmış olması,

4) Sosyal Güvenlik Kurumu bildirimlerine göre ortak personel kullanılmaması,

5) İşletmelerin ayrı ayrı kapasite raporuna sahip olması.

Ayrıca Sanayi sicil işlemlerinde kapasite raporu düzenlenmesi zorunlu olmayan mikro ölçekli işletme vasfındaki sanayi işletmelerinin kapasite bilgilerinin belirlenmesinde işletme beyanı esas alınması gereklidir.  İl Müdürlüğü yetkilileri tarafından yukarıdaki belirtilen hususların yerine getirilip getirilmediği yerinde incelenir ve bir tespit tutanağı hazırlanır. Tespit tutanağı sonucuna göre işlem yapılır.

Üretime başlamadan önce yapılan müracaatlar;

Hammadde temin edemediğinden üretim faaliyetine başlayamayan işletmelerin müracaatlarında, işyerinin İl Müdürlüğü yetkilileri tarafından yerinde incelenerek; yatırımın büyük ölçüde tamamlanmış olması, yerli makine ve teçhizatın monte edilmiş olması, ithal makinelerin geri dönülmez şekilde akreditiflerinin açılmış olduğunun belgelendirilmesi halinde, düzenlenecek rapora istinaden ilgili yerlere ibraz edilmek üzere, işletmenin üretime başladığında sanayi siciline kaydedileceğine dair yazı düzenlenir. Bu kapsamdaki işletmelerin üretim faaliyetine geçip geçmedikleri takip edilir. Üretim faaliyetine geçilmiş ise, Sanayi Sicil Belgesi düzenlenir ve ilgili kurum ve kuruluşlara bilgi verilir.

Sonuç itibariyle; Sanayi işletmelerinin üretim faaliyetlerine başladıktan sonra ve faaliyetlerine devam ederken Sanayi Sicil Belgesine ilişkin görevlerini, her hangi bir cezaya muhatap olmamak için süresinde yapmaları gereklidir. Aksi halde idari para cezası ve denetim gibi yaptırımlarla karşı karşıya kalabilirler. Yukarıda açıklanan idari para cezaları her yıl için yeniden belirlenmektedir. Buna göre 2016 yılı için sicil belgesini zamanında tescil ettirmemenin 881 TL., faaliyete son verme, ara verme, yeniden üretime başlama ve değişiklik hallerinin zamanında bildirilmemesinin 881 TL., yıllık işletme cetvelinin süresinde verilmemesinin 881 TL., sicil belgesinin yetkililere ibrazının yapılmamasının 440 TL., istenen belgelerin gerçeğe aykırı bildirilmesinin 1.766 Türk Lirası idari para cezası bulunmaktadır.

30.06.2016

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.