Harun Açıkgöz
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
info@vizyonersmmm.com.tr

Su Akar, Yolunu Bulur: Enflasyon Düzeltmesinin Sessiz Vedası Yakın

Ekonomide bazı uygulamalar vardır ki, baştan yanlış kurgulanmış olmasa bile yanlış zamanda, yanlış şekilde devreye alınır ve sonunda herkes için bir yük haline gelir. Yaşadığımız enflasyon düzeltmesi macerası tam da böyle bir hikâyeye dönüştü. İş dünyası yıllarca “enflasyon muhasebesi şart” dedi. Haklıydılar da… Çünkü yüksek enflasyon ortamında bilançolar kâğıt üzerinde şişer, şirketin gerçek durumu görünmez hale gelir. Teoride bu uygulama, rakamları gerçeğe yaklaştırmak için son derece değerli bir araçtı.

Ama pratik? İşte tam da orada film koptu.

Kamu Bütçesi Şaştı

Kurumlar vergisi tahsilatı beklenenin çok altında kaldı. Plan ve Bütçe Komisyonu’nda Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz’ın açıkça söylediği gibi, “bütçedeki sapmanın ana nedeni enflasyon muhasebesiydi. Yan etkisi öyle büyük oldu ki, kamu gelirlerinde öngörülemeyen bir delik açıldı. Bürokrasi tarafı bunun olacağını yeterince öngörememişti. Hal böyleyken uygulamayı sürdürmek, tek kelimeyle bütçe intiharı olacaktı.

Vergi Adaletinde Tuhaf Bir Terslik

Enflasyon düzeltmesi, vergi adaletini sağlasın diye gelmişti. Ama ortaya çıkan tablo tam tersini gösterdi.

• Öz kaynakları güçlü firmalar vergi yükünü dramatik biçimde azaltırken,
• Borçluluk seviyesi yüksek, zaten ayakta durmakta zorlanan hatta gayri faal şirketler daha fazla vergiye maruz kaldı.

Yani güçlüye indirim, zayıfa vergi yükü geldi.

Devlet, vergi ödeme kapasitesi yüksek şirketlerden daha az vergi topladı; ödeme gücü düşük olanlara ve gayri faal firmalara da fiktif rakamlar üzerinden vergi gönderdi.

2025 Kurumlar Vergisi Beyanları ile,

Geçici Vergi Kaosu ve “İade Tsunamisi “ olabilir.

2025 geçici vergi dönemlerinde enflasyon düzeltmesi yaptırılmadı. Neden? Çünkü Maliye gelir kaybının farkına vardı. Ama bu kez de başka bir sorun ortaya çıktı:

Yıl sonunda uygulama ertelenmezse, mükelleflerin önemli bir kısmı “ödedikleri geçici vergiyi geri isteme” hakkına sahip olacak. Yani devlet bir yıl vergi toplayacak, ertesi yıl mayıs ayında o vergiyi iade edecek.

Teknik Sorunlar da Cabası oldu.

VUK başka telden, TFRS başka telden çalıyor. ÜFE bir yana, TÜFE öbür yana gidiyor. Bağımsız denetçiler tabloları inceliyor ama gördüğü şeyin ne kadar gerçek olduğunu kendisi bile sorguluyor.

Rakamlar reel durumu göstermiyor; bilançolar ekonomiyi değil, teknik ayar hatalarını anlatıyor.

Bir de SMMM Meslek Cephesi Var

Bu uygulamanın perde arkasında, en çok yorulan ve en çok bunalan kesim mali müşavirler oldu.

Üç ayda bir geçici vergi döneminde enflasyon düzeltmesi yapma zorunluluğu mesleği bıktırdı. 2024’ün Ağustos sıcağında SMMM’ler Ankara’da eylem yaptı. Bu, camia için bir ilkti. Meslek mensuplarının sesi sonunda duyuldu ve 2025 geçici vergi dönemlerinde düzeltme kaldırıldı.

Bugün geldiğimiz noktada, Maliye de iş dünyası da meslek mensupları da aynı şeyi söylüyor:

“Bu iş böyle olmaz!”

Rasyonel Çözüm İse: Şimdilik Raf, Sonra Revizyon

Görünen o ki enflasyon düzeltmesi, mevzuatta bir kenarda duracak ama fiiliyatta rafa kaldırılacak. Bu, bir geri adım değil; bilakis bütçeyi, reel sektörü ve uygulayıcıları korumak için zorunlu bir ara olacaktır.

Bu süreçte yapılması gereken üç şey var:

1. Teknik uyumsuzlukların giderilmesi
   VUK–TFRS karmaşası çözülmelidir.
2. Vergisel etkinin nötralize edilmesi
   Finansal raporlama ayrı, vergi etkisi ayrı tutulmalı başka bir yol ile düzeltme yapılacaksa bile vergisel sonuç doğurmamalı.
3. Öngörülebilir bir takvim açıklanması gerekiyor.
   Mükelleflerde, meslek mensupları da Maliye de önünü görmek zorunda.

Son Söz

Enflasyon muhasebesi doğru bir araçtır, ama doğru uygulanırsa… Bizdeki örneği, “iyi niyetle başlayan ama hatalı tasarlanmış bir uygulamanın” ders niteliğindeki hikâyesi olarak literatürde yerini alıyor.

Bugün geldiğimiz yerde yapılacak en rasyonel şey belli: 2025 ve 2026 için enflasyon düzeltmesini ertelemek.

Hazinenin bu denli büyük bir gelir kaybı varken uygulamayı devam ettirmeyeceğini 2025 bilançolarından itibaren enflasyon düzeltmesini durduracağını düşünüyorum.

Bazen bir sistemi düzeltmek için önce durdurmak gerekir. Bizimki tam olarak böyle bir durum olmalı ve ısrar edilmemelidir.

Su aktı, yolunu buldu.

2025 yılı 4.dönem Geçici Verginin tekrar başlaması bunun öncü ayak sesleri olarak değerlendirildiğinde, yıl bitmeden aralık ayı başlarında bu konuya ilişkin olarak kanuni düzenlemeyi yapıp bir an evvel erteleme müjdesini bekliyoruz.

01.12.2025

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.

>> YILIN KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.279 TL + KDV  Ayrıntılar için tıklayın.