Ücretlilerde Beyanname Yükümlülüğü

Ücretlilerin yıllık gelir vergisi beyannamesi zorunluluğunda kritik sınırlar 2025 yılı için yeniden belirlendi. Tek işverenden elde edilen ücretin 4 milyon 300 bin lirayı aşması veya birden fazla işverenden alınan ek ücretlerin 330 bin lirayı geçmesi durumunda beyanname verilmesi gerekiyor. Yıl içinde iş değiştirenler dahil, birden fazla işverenden ücret alan herkes bu kurallara tabi.

Basında Mali İdare’nin, beyanname vermesi gerektiği halde vermeyen ücretliler için bu güne kadar belki pişmanlıkla beyannamelerini verirler düşüncesi ile beklediği, ancak yılın sonuna az kalması dolayısıyla ilgililere uyarı ve beyana davet yazılarını göndermeye bağladığına dair haberlerin yer alması dolayısıyla ben de bu konuyu ele alayım dedim.

Kimlerin beyanname vermesi gerektiği sorusu üzerinde, hem geçmiş yıl hem de bu yılı dikkate alacak şekilde duracağım. Geçmişte bu konuda yapılan denetimlerin pek çoğu cezalı tarhiyatlarlarla sonuçlanmasına rağmen bu konu maalesef ücretliler açısından titizlikle izlenen bir konu değildir. Oysa konu idare açısından, ücretlilerin kimlik numaraları ve sosyal güvenlik kayıtları hareket noktası olarak alınmak suretiyle denetimi çok kolay bir alanı oluşturmaktadır

Bu konudaki temel kurallar Gelir Vergisi Kanunu’nun 86. maddesinde yer almıştır. Bu düzenlemeye ilişkin idari yorum ise, 311 sayılı Gelir Vergisi Genel Tebliği ile yapılmıştır. Ücret gelirlerinin diğer gelirlerle birleşmesi olasılığının yarattığı karmaşayı şimdilik bir kenara bırakarak bu düzenlemelere ve hem 2024 hem de 2025 parametrelerine göre tam mükellef gerçek kişilerin tevkif yoluyla vergilendirilmiş ücretlerini üç duruma göre ayrı ayrı değerlendirelim.

- Sadece bir işverenden elde edilmesi halinde ve yıllık brüt tutarının 2025 yılı için 4.300.000 lirayı geçmemesi (2024 yılı için bu sınır 3.000.000 TL idi)

- Birden fazla işverenden ücret geliri elde edilmesi durumunda ise, birinci işverenden sonraki işverenden / işverenlerden alınan ücretlerin toplamının 2025 yılında 330.000 lirayı (2024 yılı için bu sınır 230.000 TL idi) aşmaması halinde yıllık gelir vergisi beyannamesi verilmeyecektir.

Birden fazla işverenden ücret alınması halinde, birinci işverenden alınan ücretin hangisi olacağının belirlenmesi, mükellefin takdirine bırakılmıştır. Kısaca mükelleflere, bu hesaplamada en yüksek ücreti hesaplama dışı bırakma hakkı tanınmıştır.

Bu koşullara göre bir işverenden alınan ücretin yıllık 2025 için 4.300.000 lirayı (2024 için 3.000.000 TL) aşması veya birden fazla işverenden ücret geliri elde edilen hallerde, birden sonraki işverenden alınan brüt ücretlerin toplamının 2025 için 330.000 lirayı (2024 için 230.000 lirayı) aşması durumunda (birinci işverenden alınan da dahil olmak üzere) ücret gelirlerinin tamamı yıllık beyanname ile beyan edilecektir.

- Yukarıdaki koşullara göre yıllık beyanname verme koşulları gerçekleşmemiş olsa dahi bütün ücret gelirlerinin brüt toplamının 2025 yılı için 4.300.000 lirayı (2024 yılı için bu sınır 3.000.000 lirayı) geçmesi halinde yine bütün ücret gelirlerini kapsayacak şekilde yıllık beyanname verilmesi gerekmektedir.

Bu açıklamalarımıza göre 2025 yılında bir anonim şirketin 4.000.000 Lira yıllık brüt ücret alan Genel Müdürü’nün, bir başka şirketten de 320.000 lira brüt huzur hakkı alması durumunda, toplam brüt ücret gelirinin 4.300.000 Lirayı aşması nedeniyle üçüncü duruma göre yıllık beyanname vermesi gerekecektir. 

Stopaja tabi tutulmamış ücret gelirlerinin ise (Gelir Vergisi Kanunu’nun 64’üncü maddesinde yer alan diğer ücretler ile vergiden istisna olanlar hariç), tutarı ne olursa olsun yıllık beyanname ile beyan edilmesi gerekmektedir.

Burada dikkat edilmesi gereken husus, yıl içerisinde ücret alınan işveren sayısıdır. Birden fazla işverenden ücret almış olmak ibaresi, aynı anda birden fazla işverenden ücret almayı kapsadığı gibi, yıl içerisinde birden fazla işverenden ücret almayı da kapsamaktadır. Önemli olan takvim yılı içerisinde kaç işverenden ücret alındığıdır. Örneğin Nisan sonunda bir işyerinden ayrılan, Temmuz’da yeni iş bularak orada işe başlayan bir ücretli de, yıl içerisinde birden fazla işverenden ücret aldığından, yukarıdaki kurallara tabi olacaktır.

Birden fazla işverenden ücret geliri elde etme durumu, genellikle grup şirketlerde veya holding yapılanmalarında ve iştirak ilişkilerinde, bir şirkette görev yapan bir kişinin, iştirak konumundaki şirketlerde de yönetim kurulu üyeliklerini üstlenmesi ve bu ek görevleri karşılığında ücret veya huzur hakkı gibi gelir elde etmesi durumunda karşımıza çıkmaktadır.

Oysa bu gibi hallerde, birden fazla ücreti ortadan kaldırmak için, kişinin çalıştığı şirketi diğer şirkette yönetim kurulu üyesi yapmak, bu şekilde ücretin şirket tarafından tahsilini sağlamak ve söz konusu kişiye çalıştığı şirketten aldığı ücretle birlikte tek bordro üzerinden ödeme yapmak yoluna gitmek mümkündür. Birden fazla ücretin beyanname kapsamına alınmasındaki amaç, ücret gelirlerine de artan oranlı tarifeyi uygulamak olduğundan, önerdiğimiz yolla bu amaç gerçekleştirilmiş olacak ve her hangi bir vergi ziyaına yol açılmamış olunacaktır. Ancak bu defa, huzur hakkının yönetim kurulu üyesi atanan şirkete -fatura karşılığı- ödenecek olması dolayısıyla huzur hakkının stopajsız, ancak KDV’ye tabi tutularak ödenmesi gerekecektir.

Buna karşılık çalışılan şirketin bir başka şirketle birleşmesi veya bir başka şirket tarafından devralındığı hallerde ise, ücretlilere vergi oranı birleşme veya devir öncesi ödenen ücretler de nazara alınarak uygulanacağından ve ayrıca tüzel kişi işverenin tüzel kişiliği birleşilen veya devralan şirketin tüzel kişiliği içerisinde varlığını sürdüreceğinden, bize göre birden fazla işveren olgusu ve ayrıca vergi ziyaı oluşmayacaktır.

Birden fazla işverenden ücret alıp da beyanname vermek durumunda olanlar, Gelir Vergisi Kanunu’nun 89. maddesinde yazılı indirimlerden (örneğin kendilerine, eş ve çocuklarına ait özel sigorta primlerini, eğitim ve sağlık harcamalarını) yararlanma olanağına da kavuşmaktadırlar.

2024 gelirleri için henüz uyarı yapılmamış mükelleflere, Gelir İdaresi Başkanlığı'nın internet sitesinde bulunan 'Hazır Beyan Sistemi' üzerinden 'pişmanlık' seçeneğini işaretleyerek cezasız şekilde beyannamelerini verme olanağına sahip olduklarını da hatırlatalım.

Bu arada yarın, gazetemizin bugünkü adıyla yayın hayatına başlamasının üçüncü kuruluş yıl dönümü. Gazetemize, emeği geçenlere, gazeteyi bu güne taşıyan okurlara, nice güzel ve başarılı yıllar diliyorum.

(Kaynak: Bumin Doğrusoz / Ekonomim.com | 20.11.2025)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.

>> YILIN KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.279 TL + KDV  Ayrıntılar için tıklayın.