SGK’nın uygulama ve denetimleriyle kayıt dışı istihdam oranı 2023 yıl sonu itibarıyla yüzde 25.42’ye düştü. Yeni denetim teknikleri uygulayan ve kadrosunu güçlendiren SGK, yeni çalışma modelleri için de önlemler alıyor.
Kayıt dışı istihdam, hem devlet hem çalışanlar hem de yasal yükümlülüklerini yerine getiren dürüst işverenler açısından büyük problem teşkil ediyor. Ülkemizde kayıt dışı istihdamın en fazla Sosyal Güvenlik Kurumu’nu derinden etkilediği görülüyor. Keza kurumun yegane gelir kaynağı, işveren ve çalışanlardan elde edilen sigorta primleri. Kayıt dışılık, işverenler arasında da haksız rekabete yol açıyor. Çalışanların ise başta sağlık sigortası ve emeklilik olmak üzere tüm sosyal güvenlik haklarından mahrum kalmalarına neden oluyor. Hal böyle olunca kayıt dışı çalışmayla esas mücadelenin SGK tarafından yürütüldüğü görülüyor. Sosyal güvenlik sistemimizde özellikle 1999 yılından itibaren SSK’da başlatılan önleyici, akılcı bilimsel çalışma ve uygulamalarla kayıt dışılığın önemli ölçüde azaltıldığı görülüyor. Bu yazımızda kayıt dışı istihdamla mücadelede 2023 yılı sonu itibarıyla gelinen son durum irdelendi.
YÜZDE 25.42’YE DÜŞTÜ
SGK’nın uygulamalarıyla kayıt dışı istihdam oranı, 2023 yılı dördüncü çeyrek itibarıyla yüzde 25.42’ye düştü. 2023 yılında, prime esas kazanç seviyesinin yüzde 20 ve üzerinde azaldığı belirlenen sigortalılara yönelik bilgilendirme amacıyla SMS gönderimi devam etti. Bu kapsamda, toplamda 181 bin 494 kişiye bilgilendirme mesajı gönderildi.
Eksik ücret bildirimiyle mücadele kapsamında, kalifiye meslek mensubu sigortalılara asgari ücret seviyesi ve buna yakın bir düzeyde bildirimde bulunduğu tespit edilen işverenlere yönelik bilgilendirici mektuplar gönderme faaliyeti planlandı. Ücretlerin eksik bildiriminin önlenmesi amacıyla doktor, mühendis, avukat, sporcu, öğretmen gibi kalifiye meslek gruplarından çalışanlarını asgari ücret seviyesi veya buna yakın bir düzeyde bildirdiği belirlenen 2 bin 505 işverene, bilgilendirici mektuplar e-Tebligat olarak gönderildi.
DENETİM PROGRAMI SONUÇLARI
Sosyal Güvenlik İl Müdürlükleri ve diğer SGK üniteleri tarafından rutin olarak yapılan ihbar ve şikayetlere dayalı denetimlerin yanı sıra, denetim faaliyetlerinde standardizasyonu sağlamak ve etkinliği artırmak amacıyla 2023 yılı Denetim Programı hazırlandı. Bu program kapsamında yapılan çalışmalar şunlar:
YENİ ÇALIŞMA MODELLERİ İÇİN ÖNLEMLER
Teknolojik dönüşümle birlikte esnek çalışma, uzaktan çalışma gibi yeni çalışma modelleri işgücü piyasasında yaygınlaşıyor. Bu çalışma biçimlerinin, sosyal güvenlik ve çalışma mevzuatı göz önünde bulundurularak sosyal güvenlik kapsamına alınması gerekiyor. Aksi halde, bu çalışma biçimlerinin yaygınlaşmasıyla birlikte kayıt dışılığın artması riskiyle karşılaşılabilir. Bu da sosyal güvenliğin sürdürülebilirliğini olumsuz etkileyebilecek. Yeni çalışma modellerinde çalışanların sosyal güvenlik sistemine girişlerinin kolaylaştırılması, sigorta primi teşvikleri sağlanması ve denetimlerin sıkılaştırılması gibi uygulamalar, kayıt dışılığın azaltılması için başvurulabilecek yöntemler olacak.
(Kaynak: İsa Karakaş / İstanbul Ticaret Gazetesi | 13.05.2024)
>> Yılın Kampanyası: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL yerine 999 TL + KDV Ayrıntılar için tıklayın.
>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.
>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.