Enflasyon düzeltmesinden kaynaklanan pasif kalemlere ait enflasyon fark hesaplarının işletmeden çekilmesinin vergisel boyutu nedir?

 

Soru:

 

Enflasyon düzeltmesinden kaynaklanan pasif kalemlere ait enflasyon fark hesaplarının işletmeden çekilmesinin vergisel boyutu nedir?

Cevap:
“Bilindiği üzere, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 298 inci maddesinin (A) fıkrasının 5 inci bendinde “… Pasif kalemlere ait enflasyon fark hesapları, herhangi bir suretle başka bir hesaba nakledildiği veya işletmeden çekildiği takdirde, bu işlemlerin yapıldığı dönemlerin kazancı ile ilişkilendirilmeksizin, bu dönemde vergiye tâbi tutulur. Ancak öz sermaye kalemlerine ait enflasyon farkları düzeltme sonucu oluşan geçmiş yıl zararlarına mahsup edilebilir veya kurumlar vergisi mükelleflerince sermayeye ilave edilebilir; bu işlemler kâr dağıtımı sayılmaz.” hükmü yer almaktadır.

Diğer taraftan, bahsi geçen Kanunun geçici 25 inci maddesinin (g) bendinde ise; “31.12.2003 tarihli bilançonun düzeltilmiş aktif toplamından düzeltilmiş sermaye, düzeltilmiş hisse senetleri ihraç primleri ve düzeltilmiş hisse senedi iptal kârları ile borç toplamının çıkarılması sonucu bulunan fark, geçmiş yıllar kâr/zararı hesabında gösterilir. Bu şekilde tespit edilen geçmiş yıl kârı vergiye tâbi tutulmaz, geçmiş yıl zararı ise zarar olarak kabul edilmez.

Pasif kalemlere ait enflasyon fark hesapları, herhangi bir suretle başka bir hesaba nakledildiği veya işletmeden çekildiği takdirde, bu işlemlerin yapıldığı dönemlerin kazancı ile ilişkilendirilmeksizin, bu dönemde vergiye tâbi tutulur. Ancak öz sermaye kalemlerine ait enflasyon farkları düzeltme sonucu oluşan geçmiş yıl zararlarına mahsup edilebilir veya kurumlar vergisi mükelleflerince sermayeye ilave edilebilir; bu işlemler kâr dağıtımı sayılmaz.” hükmü bulunmaktadır.

Anılan hükümler uyarınca, pasif kalemlere ait enflasyon fark hesaplarının işletmeden çekilmesi halinde, işletmeden çekilen tutarın söz konusu işlemlerin yapıldığı dönemlerin kazancı ile ilişkilendirilmeksizin vergilenmesi icap etmektedir.

Buna göre, anılan şirket tarafından yapılan sermaye azaltımının, “502- Sermaye Düzeltmesi Olumlu Farkları” hesabında oluşan fiktif bir tutardan yapılması, enflasyon düzeltmesinden kaynaklanan pasif kalemlere ait enflasyon fark hesaplarından çekiş olarak değerlendirilmesi ve yukarıdaki hüküm ve açıklamalar uyarınca işlemin yapıldığı dönemlerin kazancı ile ilişkilendirilmeksizin vergiye tabi tutulması gerekmektedir.



Koray ATEŞ
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
E. Öğretim Görevlisi - Denetçi
korayates@muhasebetr.com
www.MuhasebeTR.com

(02.04.2010)

Kaynak: www.MuhasebeTR.com

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.