27 Nisan 2010 SALI
Resmî Gazete
Sayı : 27564
Türkiye Muhasebe Standartları Kurulundan:
FİNANSAL ARAÇLARA İLİŞKİN TÜRKİYE FİNANSAL RAPORLAMA
STANDARDI (TFRS 9) HAKKINDA TEBLİĞ
SIRA NO: 172
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu Tebliğin amacı; bu Tebliğin 1 no’lu ekinde yer alan “TFRS 9 Finansal Araçlar” Standardının yürürlüğe konulmasıdır.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu Tebliğin kapsamı Ek/1’de yer alan TFRS 9 metninde belirlenmiştir.
Hukuki dayanak
MADDE 3 – (1) Bu Tebliğ, 28/7/1981 tarih ve 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanununun Ek-1 inci maddesi ile 24/2/2004 tarihli ve 2004/6924 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe giren Türkiye Muhasebe Standartları Kurulunun Çalışmalarına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 9 uncu maddesinin (b) bendine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 – (1) Bu Tebliğde geçen;
(a) TMSK ve Kurul: Türkiye Muhasebe Standartları Kurulunu,
(b) TMS: Türkiye Muhasebe Standartlarını,
(c) TFRS: Türkiye Finansal Raporlama Standartlarını,
(d)Yorum: Türkiye Finansal Raporlama Standartları ile ilgili olarak uygulamaya yön vermek veya standartlara açıklık kazandırmak üzere Kurul onayı ile kamuoyuna duyurulan metni,
ifade eder.
Yürürlük
MADDE 5 – (1) Bu Tebliğ ve bu Tebliğin 1 no’lu ekinde yer alan “TFRS 9 Finansal Araçlar” Standardı, 31/12/2012 tarihinden sonra başlayan hesap dönemlerinde uygulanmak üzere, yayımlandığı tarihte yürürlüğe girer. İsteyen işletmeler, bu Tebliğin 1 no’lu ekinde yer alan TFRS 9 Standardını 1/1/2013 tarihi öncesi hesap dönemlerine ilişkin finansal tablolarında uygulayabilirler.
Yürütme
MADDE 6 – (1) Bu Tebliğ hükümlerini Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu yürütür.
EK 1
Türkiye Finansal Raporlama Standardı 9
(TFRS 9)
Finansal Araçlar
Bölüm 1 Amaç
1.1 Bu TFRS’nin amacı, finansal tablo kullanıcılarına işletmenin finansal varlıklarının tutarını, zamanını ve gelecekteki nakit akışlarının belirsizliğini değerlendirmelerinde, finansal varlıklara ilişkin ihtiyaca uygun ve faydalı bilgiyi sunacak finansal raporlama ilkelerini belirlemektir.
Bölüm 2 Kapsam
2.1 Bu TFRS, “TMS 39 Finansal Araçlar: Muhasebeleştirme ve Ölçme” Standardı kapsamındaki tüm varlıklara uygulanır.
Bölüm 3 Muhasebeleştirme ve Finansal Durum Tablosu Dışı Bırakma
3.1 Finansal Varlıkların İlk Muhasebeleştirmesi
3.1.1 Bir finansal varlık finansal durum tablosunda sadece finansal aracın sözleşmeye bağlı hükümlerine taraf olunması halinde muhasebeleştirilir (bakınız: TMS 39’un UR34 ve UR35 Paragrafları). Bir finansal varlık ilk muhasebeleştirmede 4.1 – 4.5 Paragraflarına göre sınıflandırılır ve 5.1.1 Paragrafı uyarınca ölçülür.
3.1.2 Bir finansal varlığın normal yoldan alımı veya satımı işlemlerinin muhasebeleştirilmesi ve finansal durum tablosu dışı bırakılmasında, TMS 39’un 38 ve UR53-UR56 Paragrafları uygulanır.
Bölüm 4 Sınıflandırma
4.1 4.5 Paragrafının uygulandığı durumlar haricinde finansal varlıklar;
(a) İlgili varlıkların yönetimi için işletmenin kullandığı yönetim modeli (finansal varlık yönetim modeli) ve
(b) Söz konusu varlıkların sözleşmeye bağlı nakit akış özellikleri
esas alınarak, daha sonraki dönemlerde itfa edilmiş maliyeti veya gerçeğe uygun değeri üzerinden ölçülerek sınıflandırılır.
4.2 Bir finansal varlık aşağıdaki iki koşulun birlikte sağlandığı durumlarda itfa edilmiş maliyeti üzerinden ölçülür:
(a) Varlığın, sözleşmeye bağlı nakit akışlarının tahsilini amaçlayan bir yönetim modeli kapsamında elde tutulması.
(b) Finansal varlığın sözleşme hükümlerinin, belirli tarihlerde sadece anapara ve anapara bakiyesine ilişkin faiz ödemelerinin yapılmasına yönelik nakit akışlarına yol açması.
B4.1-B4.26 Paragrafları bu koşulların nasıl uygulanacağı hususunu düzenlemektedir.
4.3 Bu TFRS’de sözü edilen faiz terimi, paranın zaman değerinin ve anapara bakiyesine ilişkin kredi riskinin belirli bir zaman sürecindeki karşılığını ifade eder.
4.4 Bir finansal varlık 4.2 Paragrafı uyarınca itfa edilmiş maliyeti üzerinden ölçülmediği sürece gerçeğe uygun değerinden ölçülür.
Bir finansal varlığı gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan olarak sınıflama (tanımlama) seçeneği
4.5 4.1–4.4 Paragraflarına bağlı kalmaksızın, ilk muhasebeleştirme sırasında, bir finansal varlığın gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılarak ölçülen olarak sınıflanması mümkündür. Bunun için, yapılan sınıflamanın, bu sınıflamanın yapılmaması durumunda varlık veya borçların farklı yöntemlerle ölçülmesinin veya bunlara ilişkin kazanç veya kayıpların farklı esaslardan muhasebeleştirilmesinin yaratacağı ölçüm veya muhasebe tutarsızlığını (‘yanlış muhasebe eşleşmesi’ olarak da adlandırılır) tamamen veya büyük oranda ortadan kaldırması gerekir (bakınız: TMS 39’un UR4D–UR4G Paragrafları).
Saklı türev ürünler
4.6 Saklı türev ürün, türev ürün olmayan asal bir ürün de içeren karma (melez) bir sözleşmenin bileşenidir. İlgili karma finansal aracın nakit akışlarının bir kısmı bağımsız bir türev ürünün nakit akışlarına benzer biçimde farklılaşmaktadır. Söz konusu saklı türev ürün, sözleşmeye ilişkin nakit akışlarının tamamında veya bir bölümünde, belirli bir faiz oranının, finansal araç fiyatının, emtia fiyatının, döviz kurunun, fiyat veya oran endeksinin, kredi derecesinin veya endeksinin ya da başka bir değişkenin (finansal olmayan değişken, taraflardan birine özgü olmamalıdır) esas alınmasıyla mümkün olabilecek bir değişime neden olmaktadır. Bir finansal araca bağlanmış ancak bu araçtan bağımsız bir şekilde sözleşmeye bağlı olarak transfer edilebilen veya farklı bir karşı tarafı bulunan bir türev ürün, saklı bir türev ürün değil bağımsız bir finansal araçtır.
4.7 Karma bir sözleşmenin bu TFRS’nin kapsamına giren bir asal ürün içermesi durumunda, karma sözleşmenin tümüne 4.1-4.5 Paragrafları uygulanır.
4.8 Karma bir sözleşmenin bu TFRS’nin kapsamına girmeyen bir asal ürün içermesi durumunda, saklı türev ürünün asal üründen ayrılmasının gerekip gerekmediğini belirlemek için TMS 39’un 11-13 ve UR27-UR33B Paragrafları uygulanır. Saklı türev ürünün asal üründen ayrılmasının gerektiği durumda:
(a) Türev ürün TMS 39’un türev varlıklara ilişkin 4.1-4.4 Paragrafları ya da diğer türev ürünlere ilişkin 9 uncu Paragrafı uyarınca sınıflandırılır ve
(b) Asal ürün diğer TFRS’ler uyarınca muhasebeleştirilir.
Yeniden Sınıflandırma
4.9 Sadece yönetim modelinin değiştirilmesi durumunda, bu değişiklikten etkilenen tüm finansal varlıklar 4.1-4.4 Paragrafları uyarınca yeniden sınıflandırılır.
Bölüm 5 Ölçme
5.1 Finansal varlıkların başlangıçtaki ölçümleri
5.1.1 Bir finansal varlık ilk muhasebeleştirilmesi sırasında gerçeğe uygun değerinden ölçülür (bakınız: TMS 39’un 48, 48A ve UR69-UR82 Paragrafları). Gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılanlar dışındaki finansal varlıkların ölçümünde, bunların edinimiyle doğrudan ilişkilendirilebilen işlem maliyetleri de gerçeğe uygun değerlerine ilave edilir.
5.2 Finansal varlıkların sonraki ölçümleri
5.2.1 Finansal varlıklar ilk muhasebeleştirmeden sonra 4.1-4.5 Paragrafları uyarınca gerçeğe uygun değeri (bakınız: TMS 39’un 48, 48A ve UR69-UR82 Paragrafları) veya itfa edilmiş maliyeti üzerinden ölçülür.
5.2.2 İtfa edilmiş maliyeti üzerinden ölçülen finansal varlıklar için TMS 39’un 58-65 ve UR84-UR93 Paragraflarında yer alan değer düşüklüğü hükümleri uygulanır.
5.2.3 Finansal riskten korunma konusu kalem olarak tanımlanmış bir finansal varlığa (bakınız: TMS 39’un 78-84 ve UR98-UR101 Paragrafları) TMS 39’un 89-102 Paragraflarında yer alan finansal riskten korunma muhasebesi hükümleri uygulanır.
5.3 Yeniden sınıflandırma
5.3.1 Finansal varlıkların 4.9 Paragrafı uyarınca gerçekleştirilen yeniden sınıflandırma işlemleri, yeniden sınıflandırma tarihinden itibaren ileriye yönelik olarak uygulanır. Bu tür durumlarda, daha önce muhasebeleştirilmiş olan kazanç, kayıp veya faizler için herhangi bir işlem yapılmaz.
5.3.2 Bir finansal varlığın 4.9 Paragrafı uyarınca gerçeğe uygun değeri üzerinden ölçülecek şekilde yeniden sınıflandırılması durumunda, ilgili varlığın gerçeğe uygun değeri yeniden sınıflandırma tarihinde belirlenir ve önceki defter değeri ile gerçeğe uygun değeri arasındaki farktan kaynaklanan kazanç ya da kayıp, kâr veya zararda muhasebeleştirilir.
5.3.3 Bir finansal varlığın 4.9 Paragrafı uyarınca itfa edilmiş maliyeti üzerinden ölçülecek şekilde yeniden sınıflandırılması durumunda, yeniden sınıflandırma tarihindeki gerçeğe uygun değer varlığın yeni defter değerini oluşturur.
5.4 Kazanç ve kayıplar
5.4.1 Gerçeğe uygun değeri üzerinden ölçülen ve finansal riskten korunma ilişkisinin parçası olmayan (bakınız: TMS 39’un 89-102 nci Paragrafları) bir finansal varlıktan kaynaklanan kazanç ve kayıplar, kâr veya zararda muhasebeleştirilir. Ancak bunun için, söz konusu finansal varlığın özkaynağa dayalı bir finansal araç olmaması ve bu varlıktan kaynaklanan kazanç veya kaybın 5.4.4 Paragrafı uyarınca diğer kapsamlı gelirde gösterilmesinin seçilmemesi gerekir.
5.4.2 İtfa edilmiş maliyeti üzerinden ölçülen ve finansal riskten korunma ilişkisinin bir parçası olmayan (bakınız: TMS 39’un 89-102 nci Paragrafları) bir finansal varlıktan kaynaklanan kazanç veya kayıplar, ilgili finansal varlığın finansal durum tablosu dışı bırakılması, değer düşüklüğüne uğraması veya 5.3.2 Paragrafı uyarınca yeniden sınıflandırılması durumunda ve itfa süreci boyunca kâr veya zararda muhasebeleştirilir.
5.4.3 Finansal varlıklardan kaynaklanan kazanç veya kayıplar:
(a) Finansal varlığın finansal riskten korunma konusu kalem olduğu durumlarda (bakınız: TMS 39’un 78-84 ve UR98-UR101 Paragrafları) TMS 39’un 89-102 Paragrafları uyarınca,
(b) Finansal varlığın teslim tarihi muhasebesine göre muhasebeleştirildiği durumlarda TMS 39’un 57 nci Paragrafı uyarınca
muhasebeleştirilir.
Özkaynağa dayalı finansal araçlara yapılan yatırımlar
5.4.4 İlk muhasebeleştirmede, bu TFRS’nin kapsamında olan ve alım satım amacıyla elde tutulmayan özkaynağa dayalı bir finansal araca yapılan yatırımın gerçeğe uygun değerinde sonraki tarihlerde meydana gelecek değişikliklerin diğer kapsamlı gelirde sunulması konusunda, geri dönülemeyecek bir tercihte bulunulabilir.
5.4.5 5.4.4 Paragrafında açıklanan bir tercihte bulunulması durumunda, söz konusu yatırımdan elde edilen temettüler, TMS 18’e göre işletmenin bu temettüleri tahsil etme hakkının ortaya çıktığı tarih itibariyle kâr veya zararda muhasebeleştirilir.
Bölüm 6 Finansal riskten korunma muhasebesi - kullanılmıyor
Bölüm 7 Açıklamalar - kullanılmıyor
Bölüm 8 Yürürlük tarihi ve geçiş hükümleri
8.1 Yürürlük tarihi
8.1. 1 “ - ”
8.2 Geçiş
8.2.1 Bu TFRS, 8.2.4-8.2.13 Paragraflarında belirlenenler hariç olmak üzere, “TMS 8 Muhasebe Politikaları, Muhasebe Tahminlerinde Değişiklikler ve Hatalar” Standardı ile uyumlu bir şekilde geriye dönük olarak uygulanır. Bu TFRS ilk uygulama tarihinden önce finansal durum tablosu dışı bırakılmış olan finansal varlıklara uygulanmaz.
8.2.2 8.2.3-8.2.13 Paragraflarındaki geçiş hükümlerinin amaçları bakımından ilk uygulama tarihi bu TFRS’nin hükümlerinin ilk uygulandığı tarihtir. İlk uygulama tarihi aşağıdakilerden biri olabilir:
(a) Bu TFRS’nin 1 Ocak 2011 tarihinden önce ilk kez uygulanması durumunda bu TFRS’nin yayımlanması ile 31 Aralık 2010 tarihi arasındaki herhangi bir tarih veya
(b) Bu TFRS’nin 1 Ocak 2011 tarihinde ve sonrasında ilk kez uygulanması durumunda bu TFRS’nin uygulandığı ilk raporlama döneminin başlangıcı.
8.2.3 İlk uygulama tarihinin bir raporlama döneminin başlangıcı olmaması durumunda bu husus ve ilk uygulamanın o tarihte yapılmasının nedenleri dipnotlarda açıklanır.
8.2.4 İlk uygulama tarihinde bir finansal varlığın 4.2(a) Paragrafındaki koşulu sağlayıp sağlamadığı ilk uygulama tarihinde geçerli olan koşullar ve durumlar dikkate alınarak değerlendirilir. Değerlendirme sonucunda kararlaştırılan sınıflandırma yöntemi daha önceki raporlama dönemlerindeki yönetim modeli dikkate alınmaksızın geriye dönük olarak uygulanır.
8.2.5 Karma sözleşmelerin 4.4 Paragrafı veya 4.5 Paragrafı uyarınca gerçeğe uygun değeri üzerinden ölçüldüğü ancak ilgili gerçeğe uygun değerin karşılaştırmalı raporlama dönemlerinde tespit edilmemiş olduğu durumlarda, karma sözleşmenin karşılaştırmalı raporlama dönemlerindeki gerçeğe uygun değeri, sözleşmenin unsurlarının (yani türev olmayan asal ürün ve saklı türev ürünün) her bir karşılaştırmalı raporlama dönemi sonundaki gerçeğe uygun değerlerinin toplamıdır.
8.2.6 İlk uygulama tarihinde, karma sözleşmenin tamamının ilk uygulama tarihindeki gerçeğe uygun değeri ile sözleşmeyi oluşturan unsurların ilk uygulama tarihindeki gerçeğe uygun değerlerinin toplamı arasındaki fark,
(a) Bu TFRS’nin bir raporlama döneminin başında ilk defa uygulanması durumunda, ilk uygulamaya ait raporlama döneminin dağıtılmamış kârlarına ilişkin açılış kayıtlarında veya
(b) Bu TFRS’nin bir raporlama dönemi boyunca ilk defa uygulanması durumunda kâr veya zararda
muhasebeleştirilir.
8.2.7 İlk uygulama tarihinde:
(a) Bir finansal varlığın, 4.5 Paragrafı uyarınca, gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan olarak ölçülen veya
(b) Özkaynağa dayalı finansal araca yapılan bir yatırımın, 5.4.4 Paragrafı uyarınca, gerçeğe uygun değer farkı diğer kapsamlı gelire yansıtılan olarak
sınıflanması mümkündür.
Bu tür bir sınıflandırma ilk uygulama tarihinde geçerli olan koşul ve durumlar dikkate alınarak yapılır. Sözü edilen sınıflandırma geriye dönük olarak uygulanır.
8.2.8 İlk uygulama tarihinde:
(a) Bir finansal varlığın 4.5 Paragrafındaki koşulu karşılamadığı durumlarda, ilgili varlığın gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan olarak ölçülen şeklinde yapılmış olan sınıflamasının iptal edilmesi gerekir.
(b) Finansal varlığın 4.5 Paragrafındaki koşulu karşıladığı durumlarda ise, ilgili varlığın gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan olarak ölçülen şeklinde yapılmış olan sınıflamasının iptal edilmesi mümkündür.
Sözü edilen iptal işlemi, ilk uygulama tarihinde geçerli olan koşul ve durumlar dikkate alınarak yapılır. Söz konusu yeniden sınıflandırma geriye dönük olarak uygulanır.
8.2.9 İlk uygulama tarihinde,
(a) Bir finansal borcun gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan olarak ne zaman sınıflanabileceğini ve
(b) Bir finansal borcun gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan olarak ölçülmesine yönelik önceki sınıflamanın ne zaman iptal edilebileceğini ya da edilmesi gerektiğini
belirlemek için TMS 39’un 103M Paragrafı uygulanır.
Sözü edilen iptal işlemi, ilk uygulama tarihinde geçerli olan koşul ve durumlar dikkate alınarak yapılır. Söz konusu yeniden sınıflandırma geriye dönük olarak uygulanır.
8.2.10 TMS 39’un 58-65 ve UR84-UR93 Paragraflarında yer alan etkin faiz yöntemi veya değer düşüklüğüne ilişkin hükümlerin geriye dönük olarak uygulanmasının mümkün olmaması durumunda (TMS 8’de tanımlanan şekliyle) finansal varlığın her bir karşılaştırmalı dönem sonundaki gerçeğe uygun değeri varlığın itfa edilmiş maliyeti olarak kabul edilir. Bu tür durumlarda, finansal varlığın ilk uygulama tarihindeki gerçeğe uygun değeri, bu TFRS’nin ilk uygulandığı tarihteki yeni itfa edilmiş maliyeti olarak kabul edilir.
8.2.11 Borsaya kayıtlı olmayan özkaynağa dayalı finansal araçlara yapılan yatırımın (veya borsaya kayıtlı olmayan bu tür bir özkaynağa dayalı finansal araca bağlı olan ve bu finansal aracın teslimiyle ifa edilmesi gereken bir türev ürünün) geçmişte TMS 39 uyarınca maliyet değeri üzerinden muhasebeleştirilmiş olması durumunda, bu finansal araç ilk uygulama tarihindeki gerçeğe uygun değeri üzerinden ölçülür. Daha önceki defter değeri ile gerçeğe uygun değer arasındaki farklar ilk uygulama tarihinin ilgili olduğu raporlama döneminin dağıtılmamış kârlarına ilişkin açılış kayıtlarında muhasebeleştirilir.
8.2.12 8.2.1 Paragrafında yer alan hükme bağlı kalmaksızın, bu TFRS’nin 1 Ocak 2012’den önce başlayan raporlama dönemleri için uygulanmasının tercih edilmesi durumunda önceki dönemlerin düzeltilmesine gerek yoktur. Önceki dönemlerin düzeltilmemesi durumunda önceki defter değeri ile ilk uygulama dönemine ait yıllık raporlama döneminin başındaki defter değeri arasındaki farklar, ilk uygulama tarihinin ilgili olduğu raporlama dönemine ilişkin dağıtılmamış kârların (veya uygun ise, özkaynağın diğer bir unsurunda) açılış kayıtlarında muhasebeleştirilir.
8.2.13 “TMS 34 Ara Dönem Finansal Raporlama” Standardı uyarınca ara dönem finansal raporların hazırlandığı durumlarda, bu TFRS’de yer alan hükümlerin ilk uygulama tarihinden önceki ara dönemlere uygulanmasının mümkün olmaması halinde anılan hükümlerin söz konusu ara dönemlere uygulanması gerekmez.
Ek A
Tanımlanan terimler
Bu Ek, Standardın ayrılmaz bir parçasıdır.
Yeniden sınıflandırma tarihi Finansal varlıkların yeniden sınıflandırılmasıyla sonuçlanan yönetim modelindeki değişikliği takip eden ilk raporlama döneminin ilk günü.
Aşağıdaki terimler TMS 32’nin 11 inci Paragrafında veya TMS 39’un 9 uncu Paragrafında tanımlanmış olup bu TFRS’de TMS 32 veya TMS 39’da belirtilen anlamları ile kullanılmıştır:
(a) Finansal varlık veya finansal borcun itfa edilmiş maliyeti
(b) Türev ürün
(c) Etkin faiz yöntemi
(d) Özkaynağa dayalı finansal araç
(e) Gerçeğe uygun değer
(f) Finansal varlık
(g) Finansal araç
(h) Finansal borç
(i) Finansal riskten korunma konusu kalem
(j) Finansal riskten korunma aracı
(k) Alım satım amaçlı elde tutulan
(l) Normal yoldan alım veya satım
(m) İşlem maliyetleri.
Ek B
Uygulama rehberi
Bu Ek, Standardın ayrılmaz bir parçasıdır.
Sınıflandırma
Finansal varlık yönetim modeli
B4.1 4.1(a) Paragrafı, finansal varlık yönetim modeli temel alınarak, söz konusu varlıkların sonraki dönemlerde itfa edilmiş maliyeti veya gerçeğe uygun değeri üzerinden ölçülen olarak sınıflandırılmasını gerektirmektedir. Finansal varlıkların bu koşulu sağlayıp sağlamadığı, kilit yönetici personel (“TMS 24 İlişkili Taraf Açıklamaları” Standardında tanımlanan şekliyle) tarafından belirlenen yönetim modelinin amacı dikkate alınarak değerlendirilir.
B4.2 İşletmenin yönetim modeli, yönetimin bireysel bir finansal araca ilişkin niyetine bağlı değildir. Dolayısıyla sınıflandırmaya ilişkin söz konusu koşul finansal araç bazında değil, ilgili finansal araç grubunun geneli için geçerlidir. Ancak, bir işletmenin finansal araçların yönetimine ilişkin birden fazla yönetim modeli olabilir. Bu nedenle, sınıflandırmanın raporlayan işletme bazında belirlenmesine gerek yoktur. Örneğin, bir işletme hem sözleşmeye bağlı nakit akışlarını tahsil etmek amacıyla yönettiği bir yatırım portföyünü hem de gerçeğe uygun değer değişikliklerini nakde dönüştürmek için alım satım amacıyla yönettiği başka bir yatırım portföyünü elinde bulundurabilir.
B4.3 Yönetim modelinin amacı, finansal varlıkları sözleşmeye bağlı nakit akışlarını tahsil etme niyetiyle elde tutmak olsa dahi bu araçların hepsinin vadeye kadar elde tutulması gerekmez. Dolayısıyla, finansal varlık satışlarının olduğu durumlarda dahi, yönetim modeli, finansal varlıkların sözleşmeye bağlı nakit akışlarının tahsili amacıyla elde tutulmasını amaçlayan bir model olabilir. Örneğin, bir finansal varlık aşağıdaki durumlarda satılabilir:
(a) Finansal varlık artık işletmenin yatırım politikasına uymamaktadır (örneğin, varlığın kredi derecesi işletmenin yatırım politikasınca öngörülen seviyenin altına düşmüştür),
(b) Sigortacı süre tahmininde (örneğin ödemelerin beklenen zamanlamasında) meydana gelen bir değişikliği yansıtmak amacıyla yatırım portföyünü düzeltmiştir veya
(c) Yatırım harcamaları için fona ihtiyaç vardır.
Ancak, bir portföy içerisinden yapılan satışların sayısı ender olarak yapılan satış niteliği arz etmiyor ise, bu satışların sözleşmeye bağlı nakit akışlarını elde etme amacı ile tutarlı olup olmadığının ve ne kadar tutarlı olduğunun değerlendirilmesi gerekir.
B4.4 Aşağıda yer alan tablolarda, yönetim modelinin amacının finansal varlıkları sözleşmeye bağlı nakit akışlarını tahsil etme niyetiyle elde tutmak olabileceği durumlara ilişkin örnekler yer almaktadır. Bu örnekler listesi olası her türlü durumu kapsamamaktadır.
Örnek |
Analiz |
Örnek 1 İşletme yatırımlarını sözleşmeye bağlı nakit akışlarını tahsil etme amacıyla elde tutmaktadır. Ancak belirli durumlarda bazı yatırımlarının satışını gerçekleştirmektedir. |
İşletme, diğer bilgilerin yanı sıra, likidite açısından (yani işletmenin varlıkları satma ihtiyacının olduğu durumda gerçekleşecek olan nakit tutar) finansal varlıklarının gerçeğe uygun değerini göz önünde bulundursa dahi, işletmenin amacı finansal varlıkları elde tutmak ve sözleşmeye bağlı nakit akışlarını tahsil etmektir. Bazı yatırımların satılması bu amaçla çelişmemektedir. |
Örnek 2 İşletmenin yönetim modeli, krediler gibi finansal varlık portföyleri satın almaktır. Bu portföyler kredi zararları olan finansal varlıklar içerebilir veya içermeyebilir. Söz konusu kredilere ilişkin ödemelerin zamanında yapılmaması durumunda, işletme sözleşmeye bağlı nakit akışlarını çeşitli yollarla tahsil etmeye çalışmaktadır. Örneğin, borçlu ile posta, telefon veya diğer yöntemlerle irtibata geçmektedir. Bazı durumlarda, işletme portföydeki belirli finansal varlıklar üzerindeki faiz oranını değişken bir faiz oranından sabit bir faiz oranına dönüştürmek için faiz oranı swapı yapmaktadır. |
İşletmenin yönetim modelinin amacı, finansal varlıkları elde tutmak ve sözleşmeye bağlı nakit akışlarını tahsil etmektir. İşletme, portföydeki finansal varlıkları satarak kâr elde etmek amacıyla portföy satın almamaktadır. Aynı analiz, işletmenin sözleşmeye bağlı nakit akışlarının tamamını tahsil etmeyi beklemediği durumda (örneğin, bazı finansal varlıkların kredi zararları oluşması durumunda) dahi geçerlidir. Bunun yanı sıra, işletmenin portföyün nakit akışlarında değişiklik yapmak üzere türev sözleşmesine taraf olması, işletmenin yönetim modelini tek başına değiştirmez. Portföyün gerçeğe uygun değer esasına göre yönetilmediği durumda yönetim modelinin amacı sözleşmeye bağlı nakit akışlarını tahsil etmek için varlıkları elde tutmaktır. |
Örnek 3 İşletmenin, müşterilerine kredi kullandırma ve daha sonra bu kredileri menkul kıymetleştirme için kullanılan bir aracı kuruluşa satma amacı bulunan bir yönetim modeli vardır. Menkul kıymetleştirme için kullanılan aracı kuruluş yatırımcılara finansal araçlar ihraç eder. Kredileri kullandıran işletme menkul kıymetleştirme için kullanılan aracı kuruluşu kontrol etmektedir. Dolayısıyla söz konusu kuruluşu konsolide edecektir. Menkul kıymetleştirme için kullanılan aracı kuruluş, kredilerin sözleşmeye bağlı nakit akışlarını tahsil eder ve bunu yatırımcılarına iletir. Bu örneğin amacı doğrultusunda şöyle bir varsayım yapılmıştır; krediler menkul kıymetleştirme için kullanılan aracı kuruluş tarafından finansal durum tablosu dışı bırakılmamıştır, bu nedenle kredilerin konsolide finansal durum tablosunda muhasebeleştirilmesine devam edilmektedir. |
Konsolide grup, kredileri, sözleşmeye bağlı nakit akışlarını tahsil etmek için elde tutma amacıyla kullandırmıştır. Ancak, kredileri kullandıran işletmenin, kredileri menkul kıymetleştirme için bir aracı kuruluşa satmak suretiyle kredi portföyüne ilişkin nakit akışlarını gerçekleştirme amacı vardır, dolayısıyla kendi bireysel finansal tablolarının amacı açısından, işletmenin bu portföyü sözleşmeye bağlı nakit akışlarını tahsil etme amacıyla yönettiği düşünülemez. |
B4.5 Amacın sözleşmeye bağlı nakit akışlarını tahsil etmek için finansal araçları elde tutmak olmadığı bir yönetim modeli, finansal varlık portföy performansının, varlıkların satışı yoluyla nakit akışlarının elde edilmesi amacı doğrultusunda yönetildiği durumda meydana gelir. Örneğin; bir varlık portföyünün kredi marjlarındaki veya getiri eğrilerindeki değişikliklerden kaynaklanan gerçeğe uygun değer değişikliklerini nakde dönüştürmek için aktif olarak yönetilmesi durumunda işletmenin yönetim modeli, söz konusu varlıkları sözleşmeye bağlı nakit akışlarını tahsil etmek amacıyla elde tutan bir model değildir. İşletmenin amacı doğrultusunda aktif alım ve satımlar gerçekleşmekte ve işletme söz konusu araçları sözleşmeye bağlı nakit akışlarını tahsil etmek amacıyla değil, gerçeğe uygun değer kazançlarını nakde dönüştürmek amacıyla yönetmektedir.
B4.6 Gerçeğe uygun değer esasına (TMS 39’un 9(b)(ii) Paragrafında tanımlandığı gibi) göre yönetilen ve performansı değerlendirilen bir portföy, sözleşmeye bağlı nakit akışlarının tahsil edilmesi amacıyla elde tutulan bir portföy değildir. Ayrıca, alım satım amaçlı elde tutulan tanımını karşılayan bir finansal varlık portföyü de sözleşmeye bağlı nakit akışlarının tahsil edilmesi amacıyla elde tutulan bir portföy değildir. Finansal araçlardan oluşan bu tür portföyler, gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılarak ölçülür.
Sadece anapara ve anapara bakiyesine ilişkin faiz ödemelerini içeren sözleşmeye bağlı nakit akışları
B4.7 4.1 Paragrafı (4.5 Paragrafının uygulanmadığı durumda), sözleşmeye bağlı nakit akışlarının tahsil edilmesi çerçevesinde yönetilen finansal varlıklar grubundaki bir finansal varlığın sözleşmeye bağlı nakit akış özellikleri esas alınarak sonraki dönemlerde itfa edilmiş maliyet veya gerçeğe uygun değer ile ölçülen olarak sınıflandırılmasını gerektirmektedir.
B4.8 Sözleşmeye bağlı nakit akışlarının, sadece anapara ve anapara bakiyesine ilişkin faiz ödemelerini içerip içermediğinin değerlendirilmesi, finansal varlığın ifade edildiği para birimi üzerinden yapılır (ayrıca bakınız: B5.13 Paragrafı).
B4.9 Kaldıraç, bazı finansal varlıkların sözleşmeye bağlı nakit akışlarının bir özelliği niteliğinde olup, sözleşmeye bağlı nakit akışlarının değişkenliğini artırmaktadır. Ortaya çıkan değişkenlikler faizin ekonomik özelliklerine sahip değildir. Solo opsiyon ile forward ve swap sözleşmeleri kaldıraç etkisini içinde barındıran finansal varlıklara örnek olarak gösterilebilir. Dolayısıyla, bu tür sözleşmeler 4.2(b) Paragrafında ifade edilen koşulu karşılamazlar ve sonraki dönemlerde itfa edilmiş maliyetleri üzerinden ölçülemezler.
B4.10 İhraç edene (yani borçluya) bir borç aracını (örneğin bir kredi veya bir bono) erken ödeme hakkı veren veya borçlanma aracını elinde bulundurana (yani alacaklıya) bir borç aracını vadeden önce ihraç edene geri satma hakkı veren sözleşme hükümleri, yalnızca anapara ve anapara bakiyesine ilişkin faiz ödemelerinden oluşan sözleşmeye bağlı nakit akışlarına ancak şu durumlarda neden olur:
(a) İlgili sözleşme hükmü gelecekte meydana gelecek olaylara bağlı değildir; bunun yerine:
(i) Borçlanma aracını elinde bulunduranı; ihraç edenin kredi derecesindeki yıpranmaya (örneğin temerrüde düşmek, kredi notunun düşmesi ya da sözleşme hükümlerinin ihlal edilmesi gibi) veya ihraç edenin kontrol gücündeki bir değişime karşı korumak veya
(ii) Borçlanma aracını elinde bulunduranı veya ihraç edeni ilgili vergi mevzuatı veya yasalardaki değişikliklere karşı korumak amacını taşır ve
(b) Erken ödeme tutarı, esasen anapara ve anapara bakiyesine ilişkin faizlerin ödenmemiş tutarını temsil eder. Erken ödeme tutarı sözleşmenin erken sonlandırılmasından kaynaklanan makul bir ek tazminatı içerebilir.
B4.11 İhraççıya veya hamile bir borçlanma aracının sözleşmeye bağlı olan vadesini uzatma imkânı veren hükümler (yani bir uzatma seçeneği), aşağıda belirtilen durumların her ikisinin birden varlığı halinde, nakit akışlarının anapara ve anapara bakiyesine ilişkin faiz ödemelerini içermesi sonucuna yol açar:
(a) Söz konusu hüküm, aşağıda belirtilen durumlar dışında gelecekte meydana gelecek olaylara bağlı değildir:
(i) Hükmün, hamili ihraççının kredi değerliliğindeki kötüleşmeye karşı (örneğin temerrüde düşmesi, kredi notunun düşmesi ya da sözleşme ihlalleri yapması gibi) veya ihraççının kontrolünde meydana gelen değişmeye karşı korumayı amaçladığı durumlarda veya
(ii) Hükmün, hamili veya ihraç edeni ilgili vergi ve hukuk kurallarındaki değişikliklere karşı korumayı amaçladığı durumlarda.
(b) Vadeyi uzatma seçeneğine ilişkin koşullar, uzatma dönemi süresince, sadece anapara ve anapara bakiyesine ilişkin faiz ödemeleri şeklinde gerçekleşen nakit akışları meydana getirir.
B4.12 Anapara veya faiz ödemelerinin zamanını veya tutarını değiştiren bir sözleşme hükmü, sadece anapara ve anapara bakiyesine ilişkin faiz ödemelerini içeren sözleşmeye bağlı nakit akışları meydana getirmez. Ancak;
(a) İlgili sözleşme hükmünün, paranın zaman değerinin ve anapara bakiyesine ilişkin kredi riskinin (sadece ilk muhasebeleştirme sırasında belirlenebilen ve bu nedenle sabit olabilen) bedeli niteliğindeki bir değişken faiz oranı olduğu ve
(b) Söz konusu hükmün B4.10 Paragrafı hükümlerini karşılayan bir erken ödeme seçeneği veya
(c) B4.11 Paragrafı hükümlerini karşılayan bir vadeyi uzatma seçeneği olduğu
durumlarda, söz konusu sözleşme hükmü sadece anapara ve anapara bakiyesine ilişkin faiz ödemelerini içeren nakit akışları meydana getirir.
B4.13 Aşağıdaki örnekler, sadece anapara ve anapara bakiyesine ilişkin faiz ödemelerinin gerçekleştirildiği sözleşmeye bağlı nakit akışlarını göstermektedir. Örnekler, olası her türlü durumu kapsamamaktadır.
Finansal Araç |
Analiz |
A Finansal Aracı A finansal aracı, belirli bir vadesi olan bir tahvildir. Anapara ile anapara bakiyesine ilişkin faiz ödemeleri finansal aracın ihraç edildiği para birimine dayanan bir enflasyon endeksine bağlıdır. Bu enflasyon bağlantısı borcu artırmaz ve anapara korunur. |
Sözleşmeye bağlı nakit akışları, sadece anapara ve anapara bakiyesine ilişkin faiz ödemelerini içermektedir. Anapara ve anapara bakiyesine ilişkin faiz ödemelerinin kaldıraçsız bir enflasyon endeksine bağlanması paranın zaman değerini bugünkü düzeyine getirir. Bir başka deyişle, finansal aracın faiz oranı reel faizi yansıtmaktadır. Bu nedenle, anapara bakiyesine ilişkin faiz tutarları paranın zaman değeri açısından dikkate alınmalıdır. Ancak, faiz ödemelerinin borçlunun performansı (örneğin borçlunun net geliri) ya da özkaynak endeksi gibi başka bir değişkene endeksli olması durumunda, sözleşmeye bağlı nakit akışlarının sadece anapara ve anapara bakiyesine ilişkin faiz ödemelerini içerdiği söylenemez. Bunun nedeni, faiz ödemelerinin paranın zaman değeri ve anapara bakiyesine ilişkin kredi riski açısından dikkate alınmamasıdır. Piyasa faiz oranları ile tutarlı olmayan sözleşmeye bağlı faiz ödemelerinde değişkenlik vardır. |
B Finansal Aracı B finansal aracı, borçlanan kişiye piyasa faiz oranını sürekli olarak seçme izni veren, belirli bir vade tarihi olan, değişken faizli bir finansal araçtır. Faiz oranının her belirlenme tarihinde, borçlanan kişi üç aylık bir dönem için üç aylık LIBOR ya da bir aylık bir dönem için bir aylık LIBOR ödemeyi tercih edebilir. |
Finansal aracın vadesi boyunca ödenen faiz, paranın zaman değeri ile finansal araçla ilgili kredi riskini yansıttığı sürece sözleşmeye bağlı nakit akışlarının sadece anapara ve anapara bakiyesine ilişkin faiz ödemelerini içermektedir. Finansal aracın vadesi boyunca LIBOR faiz oranının yeniden belirlenmesi söz konusu finansal aracı tek başına etkilemez. Ancak, borçlanan kişi üç aylık bir dönem için bir aylık LIBOR oranı almayı seçebiliyorsa ve söz konusu bir aylık LIBOR oranı her ay yeniden belirlenmiyorsa, sözleşmeye bağlı nakit akışları anapara ve faiz ödemeleri olarak nitelendirilmez. Aynı analiz, borçlanan kişinin borç verenin ilan ettiği bir aylık değişken faiz oranı ile üç aylık değişken faiz oranı arasında seçim yapabiliyor olması durumunda da yapılabilir. Ancak, finansal aracın söz konusu finansal aracın kalan süresini aşan bir vadeye dayanan sözleşmeye bağlı bir faiz oranına sahip olduğu durumda, sözleşmeye bağlı nakit akışları, anapara ve anapara bakiyesine ilişkin faiz ödemeleri olarak nitelendirilmez. Örneğin; dönemsel olarak belirlenen fakat devamlı 5 yıllık bir vadeyi yansıtan değişken faiz oranlı sabit vadeli bir tahvilin sözleşmeye bağlı nakit akışları anapara bakiyesine ilişkin faiz ödemeleri olarak nitelendirilmez. Bunun nedeni her dönemde ödenen faizin finansal aracın vadesinden bağımsız olmasıdır (vade başlangıç dönemi dışında). |
C Finansal Aracı C finansal aracı, belirli bir vadesi olan bir tahvildir ve değişken piyasa faiz oranı ödemektedir. Söz konusu değişken faiz oranı belirli bir faiz oranıyla (tavan faiz oranı) sınırlandırılmıştır.
|
(a) Sabit faiz oranına sahip finansal araçlar ile (b) Değişken faiz oranına sahip finansal araçların sözleşmeye bağlı nakit akışları, ilgili faiz oranı paranın zaman değerini ve finansal aracın vadesi süresince mevcut olan kredi riskini yansıttığı sürece, anapara ve anapara bakiyesine ilişkin faiz ödemeleri olarak nitelendirilir. Bu nedenle, (a) ve (b) maddelerinde yer alan finansal araçlarının kombinasyonu olan bir finansal araç (tavan faiz oranlı bir tahvil gibi) sadece anapara ve anapara bakiyesine ilişkin faiz ödemelerinden oluşan nakit akışlarına sahip olabilir. Bu tür bir özellik, değişken faiz oranına belirli bir sınır getirerek (örneğin, tavan ya da taban faiz oranı) nakit akışlarındaki değişkenliği azaltabilir veya sabit oran değişken orana dönüşeceğinden nakit akışlarındaki değişkenliği artırabilir. |
D Finansal Aracı D finansal aracı tamamı geri ödemeli bir kredidir ve teminat altına alınmıştır. |
Ödenmemesi durumunda tamamı geri çağrılabilir hale gelen bir kredinin teminat altına alınmış olması, sözleşmeye bağlı nakit akışlarının sadece anapara ve anapara bakiyesine ilişkin faiz ödemeleri olup olmadığının değerlendirilmesini etkilemez. |
B4.14 Aşağıda yer alan örnekler, sözleşmeye bağlı nakit akışlarının anapara ve anapara bakiyesine ilişkin faiz ödemelerini ifade etmediği durumları göstermektedir. Örnekler, olası her türlü durumu kapsamamaktadır.
Finansal Araç |
Analiz |
E Finansal Aracı E finansal aracı, ihraç edenin özkaynağa dayalı finansal araçlarına dönüştürülebilir bir tahvildir.
|
Finansal aracı elinde bulunduran taraf, hisse senedine dönüştürülebilir tahvili bütün olarak değerlendirir. Sözü edilen aracın faiz oranı, sadece paranın zaman değerini ve kredi riskini yansıtmadığından, sözleşmeye bağlı nakit akışları, anapara ve anapara bakiyesine ilişkin faiz ödemeleri olarak nitelendirilmez. Ayrıca, ilgili finansal aracın getirisi finansal aracı ihraç edenin özkaynak değerine bağlı da bulunmaktadır. |
F Finansal Aracı F finansal aracı, ters değişken faiz oranı ödemesi olan bir kredidir (şöyle ki faiz oranı piyasa faiz oranları ile ters ilişkilidir). |
Sözleşmeye bağlı nakit akışları, sadece anapara ve anapara bakiyesine ilişkin faiz ödemeleri olarak nitelendirilemez. Faiz tutarları, anapara bakiyesine ilişkin paranın zaman değerinin karşılığı değildir. |
G Finansal Aracı G finansal aracı, sürekli bir finansal araçtır ancak finansal aracı ihraç eden söz konusu finansal aracı herhangi bir zamanda geri çağırabilir ve söz konusu finansal aracı elinde bulundurana finansal aracın nominal değeri ile tahakkuk etmiş faizini öder. G finansal aracı, piyasa faiz oranı üzerinden ödeme yapmaktadır ancak finansal aracı ihraç eden, sonraki dönemlerde bu faizi hemen ödeyebilir durumda olmadıkça bu faiz ödemesi yapılamaz. Ertelenmiş faiz, ek faiz tahakkuk ettirmemektedir. |
Sözleşmeye bağlı nakit akışları, anapara ve anapara bakiyesine ilişkin faiz ödemeleri olarak nitelendirilmez. Bunun nedeni ise finansal aracı ihraç edenin faiz ödemelerini ertelemek zorunda kalabilecek olması ve ertelenen söz konusu faiz tutarları için ek faiz tahakkuk etmeyecek olmasıdır. Sonuç olarak, faiz tutarları anapara bakiyesine ilişkin paranın zaman değerinin karşılığı değildir. Ertelenen tutarlar üzerinde faiz tahakkuk ederse, sözleşmeye bağlı nakit akışları, anapara ve anapara bakiyesine ilişkin faiz ödemesi olarak nitelendirilebilir. G finansal aracının sürekli olması, sözleşmeye bağlı nakit akışlarının anapara ve anapara bakiyesine ilişkin faiz ödemeleri olarak nitelendirilemeyeceği anlamına gelmez. Aslında, sürekli bir finansal araç devamlı olarak (çoklu) uzatma opsiyonlarına sahiptir. Faiz ödemelerinin zorunlu olması ve söz konusu ödemelerin sürekli olarak yapılması durumunda, bu tür opsiyonlar anapara ve anapara bakiyesine ilişkin faiz ödemelerinden oluşan nakit akışları meydana getirebilir. Ayrıca, söz konusu finansal araç anapara ve anapara bakiyesine ilişkin faiz ödemesini önemli ölçüde yansıtmayan bir tutarda geri çağrılabilir olmadıkça, G finansal aracının geri çağrılabilir olması, sözleşmeye bağlı nakit akışlarının da anapara ve anaparaya ilişkin faiz ödemeleri olarak nitelendirilemeyeceği anlamına gelmez. Geri çağrılabilir tutar, finansal aracın erkenden sonlandırılması açısından söz konusu finansal aracı elinde bulunduran tarafı tazmin edecek bir tutarı içerdiği takdirde dahi, sözleşmeye bağlı nakit akışları, anapara ve anapara bakiyesine ilişkin faiz ödemeleri olarak nitelendirilebilir. |
B4.15 Bazı durumlarda, bir finansal varlık anapara ve faiz olarak belirtilen sözleşmeye bağlı nakit akışlarına sahip olmakla birlikte söz konusu nakit akışları bu TFRS’nin 4.2(b) ve 4.3 Paragraflarında ifade edildiği gibi anapara ve anapara bakiyesine ilişkin faiz ödemelerini temsil etmez.
B4.16 Bu durum, söz konusu finansal varlığın belirli varlıklara ya da nakit akışlarına yapılmış bir yatırımı temsil ettiği durumlarda söz konusu olabilir ve dolayısıyla, sözleşmeye bağlı nakit akışları sadece anapara ve anapara bakiyesine ilişkin faiz ödemeleri niteliğinde olmaz. Örneğin, sözleşmeye bağlı nakit akışları, paranın zaman değeri ve belirli bir zaman diliminde anapara bakiyesine ilişkin kredi riski dışında, başka unsurlar için yapılan ödemeleri de içerebilir. Sonuç olarak, finansal araç 4.2(b) Paragrafındaki koşulu karşılamayabilir. Bu durum, kredi verenin talebinin borçlunun belirli varlıkları veya belirli varlıklarından kaynaklanan nakit akışları ile sınırlı olduğu durumlarda mümkündür (örneğin, ödenmemesi durumunda geri çağrılabilir nitelikte olmayan finansal varlıklar).
B4.17 Ancak, finansal varlığın geri çağrılabilir olmaması, söz konusu varlığın 4.2(b) Paragrafındaki koşulu karşılamasına her zaman engel olmaz. Bu tür durumlarda, kredi verenin, sınıflandırılan finansal varlığa ait sözleşmeye bağlı nakit akışlarının anapara ve anapara bakiyesine ilişkin faiz ödemeleri niteliğinde olup olmadığının belirlenmesi amacıyla belirli sözleşmeye konu olan varlıkları veya nakit akışlarını değerlendirmesi (“gözden geçirmesi”) gerekir. Finansal varlığın koşullarının başka bir nakit akışına neden olması veya nakit akışlarını anapara ve faizi temsilen yapılan ödemelerle tutarsız bir şekilde sınırlandırması durumunda, ilgili finansal varlık 4.2.(b) Paragrafındaki koşulu karşılamaz. Sözleşmeye konu olan varlıkların finansal ya da finansal olmayan varlık olup olmaması söz konusu varlık üzerinde yapılacak bu değerlendirmeyi etkilemez.
B4.18 Sözleşmeye bağlı nakit akışlarının varlığın doğasından kaynaklanmayan özellikleri, ilgili finansal varlığın sınıflandırılmasını etkilemez. Finansal aracın sözleşmeye bağlı nakit akışlarını, son derece nadir olarak görülen, olağandışı ve meydana gelme ihtimali çok az olan bir olayın gerçekleşmesi durumunda etkileyecek olan bir nakit akış özelliğinin, ilgili varlığın doğasından kaynaklanmadığı ifade edilebilir.
B4.19 Borç verme işlemlerinin neredeyse tamamında, kredi sağlayan kuruluşun finansal aracının tahsil önceliği, diğer alacaklı kuruluşların finansal araçlarının niteliğine göre sıralanmış durumdadır. Borçlunun ödemede bulunmaması durumunda sözleşmenin ihlal edilmiş olduğu ve finansal aracı elinde bulunduranın, borçlunun iflas ettiği durumlarda dâhi, anapara ve anapara bakiyesine ilişkin faizlerin ödenmesini talep etmeye yönelik sözleşmeye bağlı bir hakkının bulunduğu durumlarda, tahsil önceliği diğer finansal araçlardan sonra gelen bir finansal aracın, anapara ve anapara bakiyesine ilişkin faiz ödemelerini içeren sözleşmeye bağlı nakit akışları bulunabilir. Örneğin; alacaklısına normal (tahsil önceliği olmayan) bir alacaklı statüsü kazandıran bir ticari alacak, anapara ve anapara bakiyesine ilişkin faiz ödemelerine sahip olur. Bu durum, ilgili borçlunun, iflası durumunda tahvili elinde bulunduran tarafa teminat kapsamındaki alacaklar açısından normal alacaklıya göre öncelikli talepte bulunma imkanı sağlayan ve normal alacaklının anaparaya ve vadesi gelmiş diğer alacaklarına ilişkin sözleşmeye bağlı haklarını etkilemeyecek olan, teminatlı tahvil ihraç etmiş olduğu durumlarda dahi geçerlidir.
Sözleşme ile birbirine bağlı finansal araçlar
B4.20 Bazı işlemlerde, kredi risk yoğunluğu (kredi risk dilimleri (tranch)) oluşturan ve sözleşme ile birbirine bağlı bulunan birden fazla finansal araç kullanılmak suretiyle, finansal varlıkları elinde bulunduranlara yapılacak olan ödemeler kendi içerisinde önceliklendirilebilir. Her bir dilimin, ihraç eden tarafından oluşturulan nakit akışlarının ilgili dilime dağıtımındaki sırayı belirleyen bir alt sıralaması bulunur. Bu tür durumlarda, herhangi bir dilimde yer alan alacaklıların anapara ve anapara bakiyesine ilişkin faiz ödemeleri üzerinde haklarının bulunması için, ihraç edenin sağladığı nakit akışlarının daha yüksek bir risk diliminde yer alan alacaklıların taleplerini karşılamaya yetecek düzeyde olması gerekir.
B4.21 Bir dilimin anapara ve anapara bakiyesine ilişkin faiz ödemelerinin nakit akış özelliklerine sahip olabilmesi için aşağıdaki nitelikleri taşıması gerekir:
(a) Sınıflandırma açısından değerlendirilecek olan dilime ilişkin sözleşme hükümlerinin (finansal varlıklara dayanak oluşturan finansal araç havuzuna bakılmaksızın), yalnızca anapara ve anapara bakiyesine ilişkin faiz ödemelerinden sağlanan nakit akışlarına sebep olması (örneğin; dilimin faiz oranının bir emtia endeksine bağlı olmaması);
(b) Finansal varlıklara dayanak oluşturan finansal araç havuzunun, B4.23 ve B4.24 Paragraflarında belirtilen nakit akış özelliklerine sahip olması ve
(c) Dilimin içinde var olan finansal varlıklara dayanak oluşturan finansal araç havuzunun maruz kaldığı kredi riskinin, finansal varlıklara dayanak oluşturan finansal araç havuzunun maruz kaldığı kredi riskine eşit veya daha az olması (örneğin; finansal varlıklara dayanak oluşturan finansal araç havuzunun kredi zararları sonucunda yüzde 50 oranında değer kaybetmesi durumunda ve diğer tüm koşullarda ilgili dilimin yüzde 50 veya daha az değer kaybedecek olması).
B4.22 Finansal varlıklara dayanak oluşturan finansal araç havuzlarından nakit akışlarını yaratanı (aktaranı değil) tespit edilinceye kadar araştırma yapılır. Tespit edilen bu havuz, finansal varlıklara dayanak oluşturan finansal araç havuzunu gösterir.
B4.23 Finansal varlıklara dayanak oluşturan finansal araç havuzu, yalnızca anapara ve anapara bakiyesine ilişkin faiz ödemelerinden oluşan sözleşmeye bağlı nakit akışları bulunan bir veya birden fazla finansal aracı içermek zorundadır.
B4.24 Finansal varlıklara dayanak oluşturan finansal araç havuzu, aşağıdaki finansal araçları da içerebilir:
(a) B4.23 Paragrafında belirtilen finansal araçların nakit akış değişkenliğini azaltan finansal araçlar ve B4.23 Paragrafındaki finansal araçlarla birleştirildiğinde yalnızca anapara ve anapara bakiyesine ilişkin faiz ödemelerinin nakit akışlarına neden olan finansal araçlar (örneğin; tavan veya taban faiz oranı ya da B4.23 Paragrafındaki finansal araçların bazıları veya tamamı üzerindeki kredi riskini azaltan sözleşme) veya
(b) Yalnızca aşağıdaki farklılıkları ortadan kaldırmak amacıyla, B4.23 Paragrafında yer alan finansal varlıklara dayanak oluşturan finansal araç havuzunun yarattığı nakit akışları ile dilimin nakit akışlarını uyumlu hale getiren finansal araçlar:
(i) Faiz oranın sabit ya da değişken olmasının yarattığı farklılıklar,
(ii) İlgili para biriminin satın alma gücünde oluşan kayıp da dahil olmak üzere, nakit akışlarının gerçekleştiği para birimindeki farklılıklar veya
(iii) Nakit akışlarının zamanlamasındaki farklılıklar.
B4.25 Havuzdaki herhangi bir finansal aracın B4.23 veya B4.24 Paragrafındaki koşulları yerine getirmemesi durumunda, B4.21(b) Paragrafındaki koşul karşılanmamış olur.
B4.26 Finansal aracı elinde bulunduranın B4.21 Paragrafında yer alan koşulları ilk muhasebeleştirme sırasında değerlendiremediği durumlarda, ilgili dilimin gerçeğe uygun değeri üzerinden ölçülmesi gerekir. Finansal varlıklara dayanak oluşturan finansal araç havuzunun ilk muhasebeleştirme sonrasında, B4.23 ve B.4.24 Paragraflarında yer alan koşulları karşılayamayacak şekilde değişmesi durumunda, ilgili dilim B4.21 Paragrafında yer alan koşulları karşılamaz hale gelir ve gerçeğe uygun değeri üzerinden ölçülür.
Ölçüm
Finansal varlıkların başlangıçtaki ölçümü
B5.1 Bir finansal varlığın ilk muhasebeleştirmedeki gerçeğe uygun değeri normalde söz konusu varlığın işlem fiyatıdır (yani, verilen bedelin gerçeğe uygun değeridir. Bakınız: TMS 39’un UR76 Paragrafı). Ancak, verilen bedelin bir kısmının finansal araçtan başka bir unsur için verilmiş olması durumunda, finansal aracın gerçeğe uygun değeri bir değerleme yöntemi kullanılarak tahmin edilir (bakınız: TMS 39’un UR74-UR79 Paragrafları). Örneğin; faiz getirisi olmayan uzun vadeli bir kredi veya alacağın gerçeğe uygun değeri, gelecekteki tüm nakit akışlarının, aynı kredi derecelendirmesine sahip benzer bir finansal aracın (para birimi, vade, faiz oranının türü ve diğer unsurlar açısından benzer) cari faiz oranı (oranları) kullanılarak iskonto edilmiş bugünkü değeri üzerinden hesaplanabilir. Geriye kalan kredi tutarı, başka tür bir varlık olarak muhasebeleştirilmesi gerekmedikçe, gider veya gelirden indirim olarak kaydedilir.
B5.2 Piyasa faiz oranından farklı bir oranda faiz içeren bir kredinin verilmesi (örneğin benzer krediler için piyasa faiz oranı yüzde 8 iken verilen kredinin faiz oranının yüzde 5 olması) ve bu farkı karşılamak için peşinen ücret alınması durumunda, söz konusu kredi gerçeğe uygun değeri üzerinden (yani alınan ücret tutarı kredi anaparasından düşüldükten sonra) muhasebeleştirilir.
Finansal varlıkların sonraki ölçümü
B5.3 Önceki dönemlerde gerçeğe uygun değeri ile muhasebeleştirilen bir finansal aracın gerçeğe uygun değerinin sıfırın altına düşmesi durumunda, söz konusu araç TMS 39 uyarınca ölçülen bir finansal borca dönüşür. Ancak, finansal varlıkların çoğunlukta olduğu karma sözleşmeler, her zaman TFRS 9 uyarınca ölçülür.
B5.4 Aşağıda yer alan örnek, gerçeğe uygun değeri üzerinden ölçülen ve 5.4.4 Paragrafı uyarınca gerçeğe uygun değerinde meydana gelen değişiklikleri diğer kapsamlı gelire yansıtılan bir finansal varlığın başlangıçtaki ve sonraki ölçümlerinde ortaya çıkan işlem maliyetlerinin muhasebeleştirilmesini göstermektedir.
Bir işletme, 100PB* satın alma fiyatı ile 2PB satın alma komisyonu ödeyerek bir varlık edinmiştir. İşletme, söz konusu varlığı başlangıçta 102PB tutarı üzerinden muhasebeleştirir. Raporlama dönemi, varlığın satın alınmasından bir gün sonradır ve o tarihte varlığın kayıtlı piyasa fiyatı 100PB’dir. Söz konusu varlık satıldığında, 3PB tutarında bir komisyon ödenecektir. Satış tarihinde, işletme söz konusu varlığın değerini 100PB olarak ölçer (satıştaki olası bir komisyon tutarını dikkate almadan) ve 2PB tutarındaki zararı diğer kapsamlı gelirde muhasebeleştirir.
Borsaya kayıtlı olmayan özkaynağa dayalı finansal araçlara yapılan yatırımlar (ve sözü edilen yatırımlara ilişkin olup borsaya kayıtlı olmayan özkaynağa dayalı finansal araçların teslimiyle ifa edilecek sözleşmeler)
B5.5 Özkaynağa dayalı finansal araçlara yapılan tüm yatırımlar ve söz konusu finansal araçlarla ilgili sözleşmeler, gerçeğe uygun değerleri üzerinden ölçülmelidir. Ancak, bazı istisnai durumlarda, maliyet, gerçeğe uygun değerin belirlenmesine ilişkin uygun bir tahmin yöntemi olabilir. Söz konusu durum, gerçeğe uygun değerin belirlenmesine ilişkin yeterli düzeyde yakın zamanlı bilgi bulunmaması ya da gerçeğe uygun değerin birden fazla yöntemle ölçülebilmesi ve bu yöntemler arasında maliyetin gerçeğe uygun değer tahminini en iyi şekilde yansıtıyor olması durumunda mümkün olabilir.
B5.6 Maliyetin gerçeğe uygun değeri yansıtmayabileceği durumlara ilişkin göstergeler aşağıdaki gibidir:
(a) Bütçeler, plânlar veya şirket için önemli olan gelişmeler ile karşılaştırıldığında yatırım yapılan kurumun performansında önemli bir değişim olması.
(b) Yatırım yapılan kurumun teknik ürün hedeflerinin başarılacağına ilişkin beklentilerin değişmesi.
(c) Yatırım yapılan kurumun özkaynağına, ürünlerine veya muhtemel ürünlerine ilişkin piyasada önemli bir değişiklik olması.
(d) Küresel ekonomide ya da yatırım yapılan kurumun faaliyet gösterdiği ekonomik çevrede önemli bir değişiklik olması.
(e) Karşılaştırılabilir işletmelerin performansında ya da piyasa genelinde ortaya konan değerlerde önemli bir değişiklik olması.
(f) Yatırım yapılan kurumun, hile, ticari anlaşmazlıklar, ihtilaf, işletme yönetiminde ya da stratejisinde meydana gelen değişiklikler gibi içsel sorunlarının bulunması.
(g) Yatırım yapılan kurumun özkaynakları ile ilgili olarak, doğrudan kurum tarafından yapılan (yeni bir hisse senedi ihracı gibi) veya üçüncü kişiler arasında gerçekleştirilen işlemlerden elde edilen kanıtlar.
B5.7 B5.6 Paragrafında yer alan liste, olası her türlü durumu kapsamamaktadır. Bir işletme tarafından yatırım yapılan kurumun performansı ve faaliyetlerine ilişkin olarak ilk muhasebeleştirme tarihinden sonra ulaşılabilen tüm bilgi kullanılabilir. Her türlü ilgili unsurun mevcut olması halinde, maliyet gerçeğe uygun değerin bir göstergesi olmayabilir. Bu tür durumlarda, gerçeğe uygun değerin tahmin edilmesi gerekir.
B5.8 Borsaya kayıtlı özkaynağa dayalı finansal araçlara yapılailişkin sözleşmeler için) maliyet, hiçbir zaman gerçeğe uygun değere ilişkin en iyi tahmin olamaz.
Yeniden sınıflandırma
B5.9 Yönetim modelinin amacının değişmesi durumunda söz konusu finansal varlıkların 4.9 Paragrafına göre yeniden sınıflandırılması gerekmektedir. Bu tür değişikliklerin çok nadir olması beklenir. Söz konusu değişiklikler, içsel veya dışsal değişiklikler sonucunda işletmenin üst yönetimi tarafından belirlenir ve işletmenin faaliyetleri açısından önemli ve üçüncü taraflara kanıtlanabilir nitelikte olmalıdır. Yönetim modelindeki değişime ilişkin örnekler aşağıda yer almaktadır:
(a) İşletme, kısa vadede satmak üzere elinde tuttuğu ticari kredilerden oluşan bir portföye sahiptir. Bu işletme, söz konusu ticari kredilerini yönetecek olan ve sözleşmeye bağlı nakit akışlarını tahsil etmek üzere elinde kredi tutan bir yönetim modeline sahip olan bir şirketi satın alır. Ticari krediler portföyü bundan böyle satış amaçlı olmayıp alınan ticari kredilerle birlikte yönetilmektedir ve bütün krediler, sözleşmeye bağlı nakit akışlarını tahsil etmek amacıyla elde tutulmaktadır.
(b) Bir finansal hizmet şirketi, ipotek karşılığı bireysel kredi işini sonlandırmaya karar vermiştir. Artık yeni iş kabul edilmemektedir. Finansal hizmet şirketi ise kendi ipotekli kredi portföyünü satış amacıyla aktif olarak pazarlamaktadır.
B5.10 Yönetim modelinin amacında yapılacak değişiklikler, yeniden sınıflandırma tarihinden önce gerçekleştirilmelidir. Örneğin; bir finansal hizmet şirketi, ipotek karşılığı bireysel kredi işini 15 Şubat tarihinde sonlandırmaya karar veriyor ve bu nedenle söz konusu durumdan etkilenen tüm finansal varlıkları 1 Nisan tarihinde (örneğin işletmenin sonraki raporlama dönemdeki ilk gün) yeniden sınıflandırması gerekiyorsa, söz konusu işletmenin yeni ipotek karşılığı bireysel kredi işini kabul etmemesi veya aksi takdirde 15 Şubat tarihinden sonra önceki yönetim modeline ilişkin faaliyetlerde bulunmaması gerekmektedir.
B5.11 Aşağıda yer alan durumlar, yönetim modelindeki değişim olarak nitelendirilmemektedir:
(a) Belirli finansal varlıklarla ilgili amaçta meydana gelen bir değişim (piyasa koşullarında önemli değişikliklerin olduğu durumlarda bile),
(b) Finansal varlıklar açısından belirli bir piyasanın geçici olarak yok olması,
(c) İşletmenin farklı yönetim modellerine sahip bölümleri arasında finansal varlıkların transferi.
Kazanç ve kayıplar
B5.12 5.4.4 Paragrafı, alım satım amacıyla elde tutulmayan özkaynağa dayalı bir finansal araca yapılan yatırımın gerçeğe uygun değerinde meydana gelen değişimlerin diğer kapsamlı gelirde sunulması için geri dönülemeyecek bir seçim yapılmasına izin vermektedir. Söz konusu seçim, her bir finansal araç için ayrı ayrı yapılır (örneğin; her hisse için ayrı ayrı). Diğer kapsamlı gelirde sunulan tutarlar, sonraki dönemlerde kâr veya zarara transfer edilemez. Ancak, birikimli kazanç veya kayıplar özkaynağa transfer edilebilir. Bu tür yatırımlardan sağlanan temettüler, açıkça yatırımın maliyetinin bir kısmının geri kazanımını göstermedikçe, “TMS 18 Hasılat” Standardı uyarınca kâr veya zararda muhasebeleştirilir.
B5.13 “TMS 21 Kur Değişiminin Etkileri” Standardı, TMS 21 uyarınca parasal kalem olarak nitelendirilen ve yabancı para cinsinden gösterilen finansal varlıklara uygulanır. TMS 21, parasal varlıklardan kaynaklanan kur kazanç veya kayıplarının, kâr veya zararda muhasebeleştirilmesini gerektirir. Bu durumun bir istisnası; nakit akış riskinden (bakınız: TMS 39’un 95-101 Paragrafları) veya net yatırım riskinden korunma (bakınız: TMS 39’un 102 nci Paragrafı) işleminde finansal riskten korunma (hedging) aracı olarak sınıflanan parasal kalemlerdir.
B5.14 5.4.4 Paragrafı, alım satım amacıyla elde tutulmayan özkaynağa dayalı bir finansal araca yapılan yatırımın gerçeğe uygun değerinde meydana gelen değişimlerin diğer kapsamlı gelirde sunulması için geri dönülemeyecek bir seçim yapılmasına izin vermektedir. Bu tür bir yatırım parasal kalem değildir. Dolayısıyla, 5.4.4 Paragrafı uyarınca diğer kapsamlı gelirde sunulan kazanç veya kayıp, ilişkili her türlü yabancı para unsurunu da içerir.
B5.15 Türev olmayan parasal bir varlık ile türev olmayan parasal bir borç arasında finansal riskten korunma amaçlı bir ilişki varsa, söz konusu finansal araçların yabancı para unsurundan kaynaklanan değişiklikler kâr veya zarara yansıtılır.
Geçiş
Alım satım amaçlı elde tutulan finansal varlıklar
B8.1 Bu TFRS’nin ilk uygulama tarihinde, finansal varlıkların herhangi birinin yönetimi için oluşturulan yönetim modelinin, 4.2(a) Paragrafında yer alan koşulu karşılayıp karşılamadığının veya söz konusu finansal varlığın 5.4.4 Paragrafında yer alan seçime tabi olup olmayacağının belirlenmesi gerekmektedir. Bu amaçla; finansal varlıkların ilk uygulama tarihinde alınmış olduğu varsayımıyla, “alım satım amacıyla elde tutulan” tanımını karşılayıp karşılamayacağı belirlenir.
—— • ——
Türkiye Muhasebe Standartları Kurulundan:
TÜRKİYE FİNANSAL RAPORLAMA STANDARTLARININ İLK UYGULAMASINA İLİŞKİN
TÜRKİYE FİNANSAL RAPORLAMA STANDARDI (TFRS 1) HAKKINDA TEBLİĞDE
DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA İLİŞKİN TEBLİĞ
SIRA NO: 173
MADDE 1 – 3/5/2009 tarih ve 27217 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 146 Sıra no’lu Türkiye Finansal Raporlama Standartlarının İlk Uygulamasına İlişkin Türkiye Finansal Raporlama Standardı (TFRS 1) Hakkında Tebliğin ekinde yer alan “TFRS 1 Türkiye Finansal Raporlama Standartlarının İlk Uygulaması” Standardının 29 uncu Paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“29. D19A Paragrafı uyarınca, daha önce muhasebeleştirilmiş olan finansal varlığın, gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılarak ölçülen finansal varlık olarak sınıflanmasına izin verilir. Bu şekilde sınıflanan finansal varlıkların sınıflanma tarihindeki gerçeğe uygun değerleri ile önceki dönem finansal tablolarında dahil oldukları sınıflar ve defter değerleri hakkında açıklama yapılır.”
MADDE 2 – Aynı Standardın 29 uncu Paragrafından sonra gelmek üzere, aşağıda yer alan 29A Paragrafı eklenmiştir.
“29A. D19 Paragrafı uyarınca, daha önce muhasebeleştirilmiş olan finansal borcun, gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılarak ölçülen finansal borç olarak sınıflanmasına izin verilir. Bu şekilde sınıflanan finansal borçların sınıflanma tarihindeki gerçeğe uygun değerleri ile önceki dönem finansal tablolarında dahil oldukları sınıflar ve defter değerleri hakkında açıklama yapılır.”
MADDE 3 – Aynı Standardın 39A Paragrafından sonra gelmek üzere, aşağıda yer alan 39B Paragrafı eklenmiştir.
“39B. TFRS 9 Finansal Araçlar” Standardı 29, B1 ve D19 Paragraflarını değiştirmiş, 29A, B8, D19A-D19C, E1 ve E2 Paragraflarını eklemiştir. TFRS 9’un uygulanması durumunda söz konusu değişiklikler de uygulanır.”
MADDE 4 – Aynı Standardın B Ekinin B1 Paragrafının (c) bendinden sonra gelmek üzere aşağıda yer alan (d) bendi eklenmiştir.
“(d) Finansal varlıkların ölçümü ve sınıflanması (B8 Paragrafı)”
MADDE 5 – Aynı Standardın B Ekinin B7 Paragrafından sonra gelmek üzere, aşağıda yer alan başlık ve B8 Paragrafı eklenmiştir.
“Finansal varlıkların sınıflanması ve ölçümü
B8. Bir finansal varlığın TFRS 9’un 4.2 nci Paragrafında yer alan şartları sağlayıp sağlamadığı, TFRS’lere geçiş tarihinde var olan durum ve koşullar esas alınarak değerlendirilir.”
MADDE 6 – Aynı Standardın D Ekinin D19 Paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“D19. TMS 39, bir finansal borcun (belirli koşulları karşılaması durumunda) gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan finansal borç olarak sınıflanmasına izin verir. Bu hükme karşın, anılan sınıflamanın yapılabilmesi için söz konusu borcun ilgili tarihte TMS 39’un 9(b)(i), 9(b)(ii) veya 11A Paragraflarında belirtilen koşulları sağlaması gerekmektedir.”
MADDE 7 – Aynı Standardın D Ekinin D19 Paragrafından sonra gelmek üzere, aşağıda yer alan D19A, D19B ve D19C Paragrafları eklenmiştir.
“D19A. Bir finansal varlık, TFRS’lere geçiş tarihinde mevcut olan durum ve koşullar esas alınarak, TFRS 9’un 4.5 inci Paragrafı uyarınca gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılarak ölçülen finansal varlık olarak sınıflanabilir.
D19B. Özkaynağa dayalı finansal araca yapılan bir yatırım, TFRS’lere geçiş tarihinde mevcut olan durum ve koşullar esas alınarak, TFRS 9’un 5.4.4 üncü Paragrafı uyarınca gerçeğe uygun değer farkı diğer kapsamlı gelire yansıtılan olarak sınıflanabilir.
D19C. TMS 39’un 58-65 ve UR84-UR93 Paragraflarında belirtilen etkin faiz yönteminin ve değer düşüklüğü hükümlerinin geriye dönük olarak uygulanmasının mümkün olmaması durumunda (TMS 8’de belirtildiği gibi), finansal varlığın TFRS’lere geçiş tarihindeki gerçeğe uygun değeri, söz konusu finansal varlığın TFRS’lere geçiş tarihindeki yeni itfa edilmiş maliyetidir.”
MADDE 8 – Aynı Standardın E Ekine aşağıda yer alan başlık ve E1 ile E2 Paragrafları eklenmiştir.
“Karşılaştırmalı bilgilerin TFRS 9 açısından yeniden ifade edilmesi zorunluluğundan muafiyet
E1. (a) 1 Ocak 2012’den önce başlayan yıllık dönemler için TFRS’lerin kabul edilmesi ve (b) TFRS 9’un uygulanması durumunda, TFRS’lerin ilk kez uygulandığı finansal tablolarda en az bir yıllık karşılaştırmalı bilgi verilir. Ancak, TFRS 7’nin gerektirdiği açıklamaların TFRS 9 kapsamındaki varlıklarla ilgili olması halinde, söz konusu karşılaştırmalı bilginin TFRS 7 veya TFRS 9 ile uyumlu olması zorunlu değildir. Anılan durumda “TFRS’lere geçiş tarihi”ne yapılan atıflar sadece TFRS 9 ve TFRS 7’nin uygulanması açısından ilk TFRS raporlama döneminin başlangıcını ifade eder.
E2. TFRS’lere geçişin ilk yılında TFRS 7 ve TFRS 9 ile uyumlu olmayan karşılaştırmalı bilgi sunumunun tercih edilmesi durumunda:
(a) TFRS 9 kapsamındaki varlıklara ilişkin karşılaştırmalı bilgi için, TMS 39 ve TFRS 9’da yer alan hükümler yerine önceki muhasebe ilkelerinde yer alan muhasebeleştirme ve ölçme hükümleri uygulanır.
(b) Söz konusu durum, ilgili bilgiyi hazırlamak için kullanılan esas ile birlikte açıklanır.
(c) Karşılaştırmalı dönemin raporlama tarihindeki finansal durum tablosu (bilânço) (başka bir deyişle, TFRS’lere geçmeden önceki muhasebe ilkelerine göre karşılaştırmalı bilgi içeren finansal durum tablosu (bilânço)) ile ilk TFRS raporlama döneminin (başka bir deyişle, TFRS 9 ve TFRS 7 ile uyumlu bilgi içeren ilk dönemin) başlangıcında hazırlanan finansal durum tablosu (bilânço) arasındaki düzeltmeler, muhasebe politikasındaki değişikliklerden kaynaklanan düzeltmeler gibi ele alınır ve TMS 8’in 28(a)–(e) ve (f)(i) Paragraflarında öngörülen açıklamalar yapılır. 28(f)(i) Paragrafı sadece karşılaştırmalı dönemin raporlama tarihindeki finansal durum tablosunda (bilânçosunda) sunulan tutara uygulanır.
(d) TFRS’lerde yer alan özellikli hükümlere uyumun, finansal tablo kullanıcılarının belirli işlem, olay ve koşulların işletmenin finansal durumu ve finansal performansı üzerindeki etkilerini anlamalarında yetersiz kalması durumunda, ek açıklamaların yapılması amacıyla TMS 1’in 17(c) Paragrafı uygulanır.”
MADDE 9 – Bu Tebliğ 31/12/2012 tarihinden sonra başlayan hesap dönemleri için geçerli olmak üzere, yayımlandığı tarihte yürürlüğe girer. TFRS 9’un 1/1/2013 öncesinde başlayan hesap dönemlerinde uygulanması durumunda, söz konusu önceki dönemler için bu Tebliğ de uygulanır.
MADDE 10 – Bu Tebliğ hükümlerini Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu yürütür.
—— • ——
Türkiye Muhasebe Standartları Kurulundan:
İŞLETME BİRLEŞMELERİNE İLİŞKİN TÜRKİYE FİNANSAL RAPORLAMA STANDARDI
(TFRS 3) HAKKINDA TEBLİĞDE DEĞİŞİKLİK
YAPILMASINA İLİŞKİN TEBLİĞ
SIRA NO: 174
MADDE 1 – 13/8/2008 tarih ve 26966 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 67 Sıra no’lu İşletme Birleşmelerine İlişkin Türkiye Finansal Raporlama Standardı (TFRS 3) Hakkında Tebliğin ekinde yer alan “TFRS 3 İşletme Birleşmeleri” Standardının 16 ncı Paragrafının (a) ve (c) bentleri aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(a) Belirli finansal varlık ve borçların “TFRS 9 Finansal Araçlar” ve “TMS 39 Finansal Araçlar: Muhasebeleştirme ve Ölçme” Standartları uyarınca gerçeğe uygun değerinden veya itfa edilmiş maliyetinden ölçülen olarak sınıflandırılması;
(c) Saklı bir türev ürünün TMS 39 uyarınca, TFRS 9’un kapsamı dışındaki bir ana sözleşmeden ayrılması gerekip gerekmediğinin değerlendirilmesi (söz konusu değerlendirme, TFRS’nin bu terimi kullanışı itibariyle “sınıflandırma” ya yöneliktir).”
MADDE 2 – Aynı Standardın 42 nci Paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“42. Aşamalı olarak gerçekleşen bir işletme birleşmesinde edinen işletme, daha önceden elinde bulundurduğu edinilen işletmedeki özkaynak payını, birleşme tarihindeki gerçeğe uygun değeri ile yeniden ölçer ve sonuç olarak ortaya çıkan bir kazanç veya kayıp varsa bunu da kâr veya zararda ya da uygun görülürse diğer kapsamlı gelir içerisinde muhasebeleştirir. Daha önceki raporlama dönemlerinde edinen işletme, edinilen işletmedeki özkaynak payının değerindeki değişiklikleri diğer kapsamlı gelir içerisinde muhasebeleştirmiş olabilir. Böyle bir durum söz konusu ise, diğer kapsamlı gelir içerisinde muhasebeleştirilmiş olan tutar, edinen işletmenin daha önceden elinde bulunan özkaynak payını doğrudan elden çıkarmış olması halinde zorunlu olacak muhasebeleştirme esası ile aynı esas çerçevesinde muhasebeleştirilir.”
MADDE 3 – Aynı Standardın 58 inci Paragrafının (b) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(b) Varlık veya borç olarak sınıflandırılan koşullu bedelin:
(i) Finansal araç niteliğinde olması ve TFRS 9 veya TMS 39 kapsamında bulunması durumunda, söz konusu koşullu bedel gerçeğe uygun değerinden ölçülür ve TFRS 9 veya TMS 39’dan uygun olanı uygulanmak suretiyle, değişiklikten kaynaklanan kazanç ya da kayıp, kâr veya zararda ya da diğer kapsamlı gelirde muhasebeleştirilir.
(ii) TFRS 9 veya TMS 39 kapsamında olmayanlar ise, TMS 37 veya diğer uygun TFRS’ler uyarınca muhasebeleştirilir.”
MADDE 4 – Aynı Standardın 64 üncü Paragrafından sonra gelmek üzere aşağıda yer alan 64A Paragrafı eklenmiştir.
“64A. “ –””
MADDE 5 – Bu Tebliğ 31/12/2012 tarihinden sonra başlayan hesap dönemleri için geçerli olmak üzere, yayımlandığı tarihte yürürlüğe girer. TFRS 9’un 1/1/2013 öncesinde başlayan hesap dönemlerinde uygulanması durumunda, söz konusu önceki dönemler için bu Tebliğ de uygulanır.
MADDE 6 – Bu Tebliğ hükümlerini Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu yürütür.
—— • ——
Türkiye Muhasebe Standartları Kurulundan:
SİGORTA SÖZLEŞMELERİNE İLİŞKİN TÜRKİYE FİNANSAL RAPORLAMA STANDARDI
(TFRS 4) HAKKINDA TEBLİĞDE DEĞİŞİKLİK
YAPILMASINA İLİŞKİN TEBLİĞ
SIRA NO: 175
MADDE 1 – 25/3/2006 tarih ve 26119 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 30 Sıra no’lu Sigorta Sözleşmelerine İlişkin Türkiye Finansal Raporlama Standardı (TFRS 4) Hakkında Tebliğin ekinde yer alan “TFRS 4 Sigorta Sözleşmeleri” Standardının 3 üncü Paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“3. Bu TFRS, 45 inci Paragraftaki geçiş hükümleri haricinde, sigortacılar tarafından elde tutulan finansal varlıkların ve sigortacılar tarafından ihraç edilen finansal borçların muhasebeleştirilmesi gibi sigortacıların diğer muhasebe konularına değinmez (bakınız: “TMS 32 Finansal Araçlar: Sunum”, “TMS 39 Finansal Araçlar: Muhasebeleştirme ve Ölçme”, TFRS 7 ve “TFRS 9 Finansal Araçlar”).”
MADDE 2 – Aynı Standardın 41B Paragrafından sonra gelmek üzere aşağıdaki 41C Paragrafı eklenmiştir.
“41C. “-””
MADDE 3 – Aynı Standardın 45 inci Paragrafının ilk cümlesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“TFRS 9’un 4.9 uncu Paragrafına karşın sigortacının, sigorta borçlarına ilişkin muhasebe politikalarını değiştirmesi durumunda, finansal varlıklarının bir kısmını veya tamamını gerçeğe uygun değeri üzerinden ölçülen olarak yeniden sınıflandırmasına izin verilir; fakat bu husus zorunluluk arz etmez.”
MADDE 4 – Bu Tebliğ 31/12/2012 tarihinden sonra başlayan hesap dönemleri için geçerli olmak üzere, yayımlandığı tarihte yürürlüğe girer. TFRS 9’un 1/1/2013 öncesinde başlayan hesap dönemlerinde uygulanması durumunda, söz konusu önceki dönemler için bu Tebliğ de uygulanır.
MADDE 5 – Bu Tebliğ hükümlerini Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu yürütür.
—— • ——
Türkiye Muhasebe Standartları Kurulundan:
SATIŞ AMAÇLI ELDE TUTULAN DURAN VARLIKLAR VE DURDURULAN
FAALİYETLERE İLİŞKİN TÜRKİYE FİNANSAL RAPORLAMA STANDARDI
(TFRS 5) HAKKINDA TEBLİĞDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA İLİŞKİN TEBLİĞ
SIRA NO: 176
MADDE 1 – 16/3/2006 tarih ve 26110 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 25 Sıra no’lu Satış Amaçlı Elde Tutulan Duran Varlıklar ve Durdurulan Faaliyetlere İlişkin Türkiye Finansal Raporlama Standardı (TFRS 5) Hakkında Tebliğin ekinde yer alan “TFRS 5 Satış Amaçlı Elde Tutulan Duran Varlıklar ve Durdurulan Faaliyetler” Standardının 5 inci Paragrafının (c) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(c) “TFRS 9 Finansal Araçlar” Standardı kapsamındaki finansal varlıklar.”
MADDE 2 – Bu Tebliğ 31/12/2012 tarihinden sonra başlayan hesap dönemleri için geçerli olmak üzere, yayımlandığı tarihte yürürlüğe girer. TFRS 9’un 1/1/2013 öncesinde başlayan hesap dönemlerinde uygulanması durumunda, söz konusu önceki dönemler için bu Tebliğ de uygulanır.
MADDE 3 – Bu Tebliğ hükümlerini Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu yürütür.
—— • ——
Türkiye Muhasebe Standartları Kurulundan:
FİNANSAL ARAÇLAR: AÇIKLAMALARA İLİŞKİN TÜRKİYE FİNANSAL
RAPORLAMA STANDARDI (TFRS 7) HAKKINDA TEBLİĞDE
DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA İLİŞKİN TEBLİĞ
SIRA NO: 177
MADDE 1 – 30/1/2007 tarih ve 26419 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 42 Sıra no’lu Finansal Araçlar: Açıklamalara İlişkin Türkiye Finansal Raporlama Standardı (TFRS 7) Hakkında Tebliğin ekinde yer alan “TFRS 7 Finansal Araçlar: Açıklamalar” Standardının 2 nci Paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“2. Bu TFRS’de yer alan ilkeler, “TMS 32 Finansal Araçlar: Sunum”, “TMS 39 Finansal Araçlar: Muhasebeleştirme ve Ölçme” ve “TFRS 9 Finansal Araçlar” Standartlarında yer alan finansal varlık ve borçların muhasebeleştirilmesi, ölçülmesi ve sunumuna ilişkin ilkeleri tamamlar.”
MADDE 2 – Aynı Standardın 3 üncü Paragrafının (a) bendinin 2 nci cümlesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(a) “Diğer taraftan, bazı durumlarda, TMS 27, TMS 28 ve TMS 31, bağlı ortaklık, iştirak ve iş ortaklıklarındaki payların TMS 39 ve TFRS 9’a göre muhasebeleştirilmesine izin vermektedir.”
MADDE 3 – Aynı Standardın 4 üncü Paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“4. Bu TFRS, finansal tablolara yansıtılmış olup olmadığına bakılmaksızın finansal araçların tümü için uygulanır. Finansal tablolara yansıtılmış finansal araçlar, TMS 39 ve TFRS 9 kapsamındaki finansal varlık ve finansal borçları içerir. Finansal tablolara yansıtılmamış finansal araçlar ise, TMS 39 ve TFRS 9’un kapsamı dışında olmalarına rağmen bu TFRS kapsamında olan bazı finansal araçları içerir (bazı kredi taahhütleri gibi).”
MADDE 4 – Aynı Standardın 5 inci Paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“5. Bu TFRS, finansal olmayan bir kalemin alımı veya satımına ilişkin olarak düzenlenen TMS 39 ve TFRS 9 kapsamındaki sözleşmelere (bakınız: TMS 39 Paragraf 5 – 7) uygulanır.”
MADDE 5 – Aynı Standardın 8 inci Paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“8. TMS 39’da ya da TFRS 9’da belirtildiği üzere aşağıdaki sınıflardan her birine ilişkin defter değeri, finansal durum tablosu (bilânço) veya dipnotlarda açıklanır:
(a) Gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılarak ölçülen finansal varlıklar; (i) ilk muhasebeleştirmede bu şekilde sınıflananlar ve (ii) TFRS 9 uyarınca zorunlu olarak gerçeğe uygun değeri üzerinden ölçülenler ayrı ayrı gösterilmek suretiyle.
(b) – (d) “–”
(e) Gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan finansal borçlar; (i) ilk muhasebeleştirmede bu şekilde sınıflananlar ile (ii) TMS 39’da yer alan alım satım amaçlı elde tutulan tanımını karşılayanlar ayrı ayrı gösterilmek suretiyle.
(f) İtfa edilmiş maliyeti üzerinden ölçülen finansal varlıklar.
(g) İtfa edilmiş maliyeti üzerinden ölçülen finansal borçlar.
(h) Gerçeğe uygun değer farkı diğer kapsamlı gelire yansıtılarak ölçülen finansal varlıklar.”
MADDE 6 – Aynı Standardın 9 uncu Paragrafının (a) bendi, (c) bendinin ilk cümlesi ve (d) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“9. Aksi takdirde itfa edilmiş maliyeti üzerinden ölçülecek olan bir finansal varlığın (veya finansal varlık grubunun) gerçeğe uygun değer üzerinden ölçülen olarak sınıflanmış olması durumunda aşağıda belirtilen hususlar açıklanır:
(a) İlgili finansal varlığa (veya finansal varlık grubuna) ilişkin raporlama dönemi sonu itibariyle maruz kalınan azami kredi riski tutarı (bakınız: Paragraf 36 (a)).
(c) Aşağıdaki şekillerden biriyle tespit edilen, finansal varlığın (veya finansal varlık grubunun) gerçeğe uygun değerinde meydana gelen ve finansal varlığın kredi riskiyle ilişkilendirilebilen değişikliğin dönem içerisinde gerçekleşen tutarı ve birikmiş tutarı:
(d) İlgili herhangi bir kredi türevi veya benzeri bir aracın gerçeğe uygun değerinde dönem içerisinde meydana gelen değişim tutarı ile finansal varlığın sınıflandığı tarihten bu yana söz konusu türev ürün veya aracın gerçeğe uygun değerinde meydana gelen birikmiş değişim tutarı.”
MADDE 7 – Aynı Standardın 11 inci Paragrafından sonra gelmek üzere aşağıda yer alan başlık ile 11A ve 11B Paragrafları eklenmiştir.
“Gerçeğe uygun değer farkı diğer kapsamlı gelire yansıtılarak ölçülen finansal varlıklar
11A. Özkaynağa dayalı finansal araçlara yapılan yatırımların gerçeğe uygun değer farkı diğer kapsamlı gelire yansıtılarak ölçülen yatırım olarak sınıflanması durumunda, TFRS 9’un 5.4.4 üncü Paragrafının izin verdiği şekilde aşağıdaki hususlarda açıklama yapılır:
(a) Özkaynağa dayalı finansal araçlara yapılan yatırımların gerçeğe uygun değer farkı diğer kapsamlı gelire yansıtılarak ölçüleceği hususu.
(b) Söz konusu sunum seçeneğinin kullanım nedenleri.
(c) Bu tür yatırımlardan her birinin raporlama dönemi sonundaki gerçeğe uygun değeri.
(d) Raporlama dönemi boyunca finansal durum tablosu (bilânço) dışı bırakılan yatırımlara ilişkin olanlar ile raporlama dönemi sonunda elde tutulanlara ilişkin olanlar ayrı ayrı gösterilmek suretiyle, dönem içinde muhasebeleştirilmiş temettü tutarı.
(e) Özkaynak içerisinde yer alan birikimli kazanç ya da kayıplara ilişkin olarak dönem içerisinde hesaplar arasında gerçekleştirilen aktarımlar ve bu işlemlerin gerekçesi.
11B. Gerçeğe uygun değer farkı diğer kapsamlı gelire yansıtılarak ölçülen özkaynağa dayalı finansal araçlara yapılan yatırımların finansal durum tablosu (bilânço) dışı bırakılması durumunda, aşağıdaki hususlarda açıklama yapılır:
(a) Yatırımların elden çıkarılma gerekçeleri.
(b) Yatırımların finansal durum tablosu (bilânço) dışı bırakılma tarihindeki gerçeğe uygun değerleri.
(c) Elden çıkarma sonucu oluşan birikimli kazanç ya da kayıplar.”
MADDE 8 – Aynı Standardın 12 ve 12A Paragrafları aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“12-12A. “–””
MADDE 9 – Aynı Standardın 12A Paragrafından sonra gelmek üzere aşağıda yer alan 12B, 12C ve 12D Paragrafları eklenmiştir.
“12B. Herhangi bir finansal varlığın TFRS 9’un 4.9 uncu Paragrafı uyarınca cari dönemde veya önceki raporlama dönemlerinde yeniden sınıflandırıldığı durumlarda, aşağıdaki hususlarda açıklama yapılır:
(a) Yeniden sınıflandırma tarihi.
(b) Yönetim modelindeki değişimin detaylı bir açıklaması ve işletmenin finansal tabloları üzerindeki etkisi.
(c) Her bir sınıf içinde ve dışında yeniden sınıflandırılan tutar.
12C. Finansal durum tablosu (bilânço) dışı bırakmaya kadar yeniden sınıflandırmayı takip eden her bir raporlama dönemi için, yeniden sınıflandırılan varlıklar ile ilgili olarak aşağıdaki hususlarda açıklama yapılır ve böylece söz konusu varlıklar TFRS 9’un 4.9 uncu Paragrafı uyarınca itfa edilmiş maliyetinden ölçülmüş olur:
(a) Yeniden sınıflandırma tarihinde belirlenmiş etkin faiz oranı ve
(b) Muhasebeleştirilen faiz gelir veya gideri.
12D. Finansal varlıklar yeniden sınıflandırıldığı ve bunun sonucunda ilgili varlıkların son yıllık raporlama tarihinden itibaren itfa edilmiş maliyetinden ölçülmeye başlandığı durumlarda aşağıdaki hususlarda açıklama yapılır:
(a) Finansal varlıkların raporlama dönemi sonundaki gerçeğe uygun değeri ve
(b) Finansal varlıklar yeniden sınıflandırılmamış olsaydı, raporlama dönemi boyunca kâr veya zarar içerisinde muhasebeleştirilecek olan gerçeğe uygun değer kazanç ya da kaybı.”
MADDE 10 – Aynı Standardın 20 nci Paragrafının (a), (b) ve (c) bentleri aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“20. Aşağıda yer alan gelir, gider, kazanç ve kayıplar hakkında kapsamlı gelir tablosunda veya dipnotlarda açıklama yapılır:
(a) Aşağıdakilerden elde edilen net kazanç veya kayıplar:
(i) İlk muhasebeleştirme sırasında gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan olarak sınıflanmış finansal varlıklar ile TFRS 9 uyarınca zorunlu olarak gerçeğe uygun değeri üzerinden ölçülen finansal varlıklardan kaynaklananlar ayrı ayrı gösterilmek suretiyle, gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılarak ölçülen finansal varlıklardan kaynaklanan net kazanç veya kayıplar.
(ii)-(iv) “-”
(v) İlk muhasebeleştirme sırasında gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan olarak sınıflanmış finansal borçlar ile TMS 39’da yer alan alım satım amaçlı elde tutulan tanımını karşılayan finansal borçlardan kaynaklananlar ayrı ayrı gösterilmek suretiyle, gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan olarak sınıflandırılmış finansal borçlardan kaynaklanan net kazanç ya da kayıplar.
(vi) İtfa edilmiş maliyetinden ölçülen finansal varlıklardan kaynaklanan net kazanç ya da kayıplar.
(vii) İtfa edilmiş maliyetinden ölçülen finansal borçlardan kaynaklanan net kazanç ya da kayıplar.
(viii) Gerçeğe uygun değer farkı diğer kapsamlı gelire yansıtılarak ölçülen finansal varlıklardan kaynaklanan net kazanç ya da kayıplar.
(b) İtfa edilmiş maliyetinden ölçülen finansal varlıklar veya gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılarak ölçülmeyen finansal borçlara ilişkin toplam faiz gelir ve giderleri (etkin faiz yöntemi kullanılarak hesaplanan);
(c) Aşağıdakilerden kaynaklanan ücret gelir ve giderleri (etkin faiz oranının belirlenmesinde kullanılan tutarların dışında kalanlar):
(i) Gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılmayan itfa edilmiş maliyetle ölçülen finansal varlıklar veya finansal borçlar ve
(ii) Varlıkların bireyler, vakıflar, emeklilik fayda plânları ve kurumlar adına saklanması veya yatırım olarak değerlendirilmesi sonucunu doğuran emanet ve diğer saklama faaliyetleri;”
MADDE 11 – Aynı Standardın 20 nci Paragrafından sonra gelmek üzere aşağıda yer alan 20A Paragrafı eklenmiştir.
“20A. İtfa edilmiş maliyetinden ölçülen finansal araçların finansal durum tablosu (bilânço) dışı bırakılmasından kaynaklanan ve kapsamlı gelir tablosunda muhasebeleştirilen kazanç ve kayıpların analizine ilişkin açıklamada, bu finansal araçların finansal durum tablosu (bilânço) dışı bırakılmasından kaynaklanan kazanç ve kayıplar ayrı olarak gösterilir. Söz konusu açıklama, finansal araçların finansal durum tablosu (bilânço) dışı bırakılmanın nedenlerini de içerir.”
MADDE 12 – Aynı Standardın 29 uncu Paragrafının (b) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(b) Gerçeğe uygun değeri güvenilir olarak ölçülemediğinden TMS 39 uyarınca maliyeti üzerinden ölçülen, aktif bir piyasada kayıtlı bir fiyatı bulunmayan özkaynağa dayalı finansal araçlara yapılan yatırımlara bağlı bulunan türev ürünler için veya”
MADDE 13 – Aynı Standardın 30 uncu Paragrafının ilk cümlesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Paragraf 29(b) ve (c)’de yer alan durumlarda, finansal tablo kullanıcılarının ilgili sözleşmelerin defter değerleri ile gerçeğe uygun değerleri arasındaki olası farklılıkların düzeyi hakkında değerlendirmede bulunabilmelerine yardımcı olacak bilgi açıklanır.”
MADDE 14 – Aynı Standardın 44G Paragrafından sonra gelmek üzere aşağıda yer alan 44H, 44I ve 44J Paragrafları eklenmiştir.
“44H. “-”
44I. TFRS 9’un ilk uygulamasında, ilk uygulama tarihinde her bir finansal varlık sınıfı için aşağıdaki hususlar açıklanır:
(a) TMS 39 uyarınca belirlenen orijinal ölçüm sınıfı ve defter değeri;
(b) TFRS 9 uyarınca belirlenen yeni ölçüm sınıfı ve defter değeri;
(c) Daha önce gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan olarak sınıflanan fakat artık bu şekilde sınıflanmayacak olan finansal varlıkların finansal durum tablosunda (bilânçoda) yer alan tutarları. Söz konusu varlıklar, TFRS 9’un yeniden sınıflanmasını zorunlu kıldığı ve işletmenin yeniden sınıflamayı tercih ettiği finansal varlıklar olarak ayrıştırılır.
Söz konusu sayısal bilgiler başka bir format uygun olmadığı sürece tablo formatında sunulur.
44J. TFRS 9’u ilk kez uygulayan işletmelerin, finansal tablo kullanıcılarının aşağıda belirtilen hususları anlamaları için niteliksel bilgi sunmaları gerekir:
(a) TFRS 9’un uygulanması sonucu sınıfı değişen finansal varlıklara TFRS 9’un sınıflandırmaya ilişkin hükümlerinin nasıl uygulandığı.
(b) Gerçeğe uygun değer farkı kâr ya da zarara yansıtılarak ölçülen finansal varlık veya finansal borçların sınıflandırılma veya sınıflandırma dışı bırakılma nedenleri.”
MADDE 15 – Aynı Standardın A Ekinin son fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Aşağıdaki terimler TMS 32’nin 11 inci Paragrafı ile TMS 39’un 9 uncu Paragrafında tanımlanmıştır ve TMS 32 ve TMS 39’da belirlenen anlamlarıyla kullanılır.
• finansal varlık veya finansal borcun itfa edilmiş maliyeti
• finansal durum tablosu (bilânço) dışı bırakma
• türev ürün
• etkin faiz yöntemi
• özkaynağa dayalı finansal araç
• gerçeğe uygun değer
• finansal varlık
• gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan finansal borç
• finansal teminat sözleşmeleri
• finansal araç
• finansal borç
• tahmini işlem
• finansal riskten korunma aracı
• alım satım amaçlı elde tutulan
• normal yoldan alım veya satım”
MADDE 16 – Aynı Standardın B Ekinde yer alan B1 Paragrafının 2 nci cümlesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“6 ncı Paragrafta yer alan sınıflar, işletme tarafından belirlenmeleri nedeniyle TMS 39’da ve TFRS 9’da yer alan finansal araç sınıflarından farklıdır (Bu Standartlar finansal araçların nasıl ölçüleceğini ve gerçeğe uygun değerde meydana gelen değişimlerin nerede muhasebeleştirileceğini belirler).”
MADDE 17 – Aynı Standardın B Ekinde yer alan B5 Paragrafının (a) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(a) Gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan olarak sınıflanan finansal borçlar açısından:
(i) Gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan olarak sınıflanan finansal borçların nitelikleri;
(ii) Sözü edilen finansal borçların ilk muhasebeleştirme sırasında bu şekilde sınıflanmalarında göz önüne alınan kriterler ve
(iii) İşletmenin bu tür bir sınıflamanın yapılması için TMS 39’un, 9, 11A veya 12 nci Paragraflarında yer alan koşulları nasıl karşıladığı. TMS 39’da yer alan gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan finansal borç tanımının (b)(i) Paragrafı uyarınca sınıflanan araçlar açısından yapılacak olan açıklamada aksi halde ortaya çıkacak ölçüm ve muhasebeleştirme tutarsızlığının ardındaki nedenlere de yer verilir. TMS 39’da yer alan gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan finansal borç tanımının (b)(ii) Paragrafı uyarınca sınıflanan araçlar açısından yapılacak açıklamada, gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan olarak yapılan sınıflamanın işletmenin belgelendirilmiş risk yönetimi ve yatırım stratejisiyle tutarlılığına ilişkin açıklamalara da yer verilir.”
MADDE 18 – Aynı Standardın B Ekinde yer alan B5 Paragrafının (a) bendinden sonra gelmek üzere aşağıda yer alan (aa) bendi eklenmiştir.
“(aa) Gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan olarak sınıflanan finansal varlıklar açısından:
(i) Gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan olarak sınıflanan finansal varlıkların nitelikleri;
(ii) Sözü edilen finansal borçların bu şekilde sınıflanmaları için TFRS 9’un 4.5 inci Paragrafında yer alan kriterlerin nasıl karşılandığı.”
MADDE 19 – Aynı Standardın B Ekinde yer alan B5 Paragrafının (b) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(b) “–””
MADDE 20 – Aynı Standardın B Ekinde yer alan B10 Paragrafının (a) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(a) Müşterilere sağlanan krediler ile diğer işletmelere verilen avanslar. Bu durumlarda, azami kredi riski ilgili finansal varlıkların defter değeri tutarıdır.”
MADDE 21 – Aynı Standardın B Ekinde yer alan B22 Paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“B22. Faiz oranı riski, finansal durum tablosuna (bilânçoya) yansıtılmış olan faiz içeren finansal araçlardan (edinilmiş ya da ihraç edilmiş borçlanma araçları gibi) ve finansal durum tablosuna (bilânçoya) yansıtılmamış olan diğer bazı finansal araçlardan (bazı kredi taahhütleri gibi) kaynaklanır.”
MADDE 22 – Aynı Standardın B Ekinde yer alan B27 Paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“B27. Paragraf 40(a) uyarınca, kâr veya zarardaki duyarlılık (örneğin, gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılarak ölçülen finansal araçlardan kaynaklanan), diğer kapsamlı gelirdeki duyarlılıktan (örneğin, gerçeğe uygun değerinde meydana gelen değişikliklerin diğer kapsamlı gelirde sunulduğu özkaynağa dayalı araçlara yapılan yatırımlardan kaynaklanan) ayrı olarak açıklanır.”
MADDE 23 – Bu Tebliğ 31/12/2012 tarihinden sonra başlayan hesap dönemleri için geçerli olmak üzere, yayımlandığı tarihte yürürlüğe girer. TFRS 9’un 1/1/2013 öncesinde başlayan hesap dönemlerinde uygulanması durumunda, söz konusu önceki dönemler için bu Tebliğ de uygulanır.
MADDE 24 – Bu Tebliğ hükümlerini Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu yürütür.
—— • ——
Türkiye Muhasebe Standartları Kurulundan:
FİNANSAL TABLOLARIN SUNULUŞUNA İLİŞKİN TÜRKİYE MUHASEBE
STANDARDI (TMS 1) HAKKINDA TEBLİĞDE DEĞİŞİKLİK
YAPILMASINA İLİŞKİN TEBLİĞ
SIRA NO: 178
MADDE 1 – 13/8/2008 tarih ve 26966 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 66 Sıra no’lu Finansal Tabloların Sunuluşuna İlişkin Türkiye Muhasebe Standardı (TMS 1) Hakkında Tebliğin ekinde yer alan “TMS 1 Finansal Tabloların Sunuluşu” Standardının 7 nci Paragrafında yer alan “diğer kapsamlı gelir” tanımındaki (d) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(d) “TFRS 9 Finansal Araçlar” Standardının 5.4.4 üncü Paragrafı uyarınca gerçeğe uygun değer farkı diğer kapsamlı gelire yansıtılan özkaynağa dayalı finansal araçlardaki yatırımlardan kaynaklanan kazanç ya da kayıplar.”
MADDE 2 – Aynı Standardın 68 inci Paragrafının 4 üncü cümlesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Dönen varlıklar ayrıca, esas itibariyle alım satım amaçlı elde tutulan varlıkları (örneğin; TMS 39’da yer alan alım satım amaçlı elde tutulan tanımını karşılayan bazı finansal varlıklar) ve uzun vadeli finansal varlıkların kısa vadeli kısımlarını içerir.”
MADDE 3 – Aynı Standardın 82 nci Paragrafının (a) bendinden sonra gelmek üzere aşağıda yer alan (aa) bendi eklenmiştir.
“(aa) İtfa edilmiş maliyetinden ölçülen finansal varlıkların finansal durum tablosu (bilânço) dışı bırakılmasından kaynaklanan kazanç veya kayıplar,”
MADDE 4 – Aynı Standardın 82 nci Paragrafının (c) bendinden sonra gelmek üzere aşağıda yer alan (ca) bendi eklenmiştir.
“(ca) Bir finansal varlığın yeniden sınıflandırılması neticesinde gerçeğe uygun değeri üzerinden ölçülmesi durumunda, önceki defter değeri ile yeniden sınıflandırma tarihindeki gerçeğe uygun değeri arasındaki farktan kaynaklanan kazanç ya da kayıplar (TFRS 9’da tanımlandığı üzere),”
MADDE 5 – Aynı Standardın 93 üncü Paragrafının 4 üncü cümlesi yürürlükten kaldırılmıştır.
MADDE 6 – Aynı Standardın 95 inci Paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“95. Yeniden sınıflandırma düzeltmeleri örneğin; yabancı ülkede bulunan işletmenin elden çıkarılması (bakınız: TMS 21) gibi bir olaydan ve finansal riskten korunmaya konu olan tahmin işleminin kâr ya da zararı etkilemesinden kaynaklanır (nakit akış riskinden korunma ile ilgili olarak bakınız: TMS 39’un 100 üncü Paragrafı).”
MADDE 7 – Aynı Standarda 139D Paragrafından sonra gelmek üzere aşağıda yer alan 139E Paragrafı eklenmiştir.
“139E. “-””
MADDE 8 – Bu Tebliğ 31/12/2012 tarihinden sonra başlayan hesap dönemleri için geçerli olmak üzere, yayımlandığı tarihte yürürlüğe girer. TFRS 9’un 1/1/2013 öncesinde başlayan hesap dönemlerinde uygulanması durumunda, söz konusu önceki dönemler için bu Tebliğ de uygulanır.
MADDE 9 – Bu Tebliğ hükümlerini Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu yürütür.
—— • ——
Türkiye Muhasebe Standartları Kurulundan:
STOKLARA İLİŞKİN TÜRKİYE MUHASEBE STANDARDI (TMS 2) HAKKINDA
TEBLİĞDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA İLİŞKİN TEBLİĞ
SIRA NO: 179
MADDE 1 – 15/1/2005 tarih ve 25701 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan 3 Sıra no’lu Stoklara İlişkin Türkiye Muhasebe Standardı (TMS 2) Hakkında Tebliğin ekinde yer alan “TMS 2 Stoklar” Standardının 2 nci Paragrafının (b) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(b) Finansal araçlar (bakınız: “TMS 32 Finansal Araçlar: Sunum”, “TMS 39 Finansal Araçlar: Muhasebeleştirme ve Ölçme” ve “TFRS 9 Finansal Araçlar” Standartları) ve”
MADDE 2 – Aynı Standardın 40 ıncı Paragrafından sonra gelmek üzere aşağıda yer alan 40A Paragrafı eklenmiştir.
“40A. “-””
MADDE 3 – Bu Tebliğ 31/12/2012 tarihinden sonra başlayan hesap dönemleri için geçerli olmak üzere, yayımlandığı tarihte yürürlüğe girer. TFRS 9’un 1/1/2013 öncesinde başlayan hesap dönemlerinde uygulanması durumunda, söz konusu önceki dönemler için bu Tebliğ de uygulanır.
MADDE 4 – Bu Tebliğ hükümlerini Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu yürütür.
—— • ——
Türkiye Muhasebe Standartları Kurulundan:
MUHASEBE POLİTİKALARI, MUHASEBE TAHMİNLERİNDE DEĞİŞİKLİKLER VE
HATALARA İLİŞKİN TÜRKİYE MUHASEBE STANDARDI (TMS 8)
HAKKINDA TEBLİĞDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA
İLİŞKİN TEBLİĞ
SIRA NO: 180
MADDE 1 – 20/10/2005 tarih ve 25972 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 5 Sıra no’lu Muhasebe Politikaları, Muhasebe Tahminlerinde Değişiklikler ve Hatalara İlişkin Türkiye Muhasebe Standardı (TMS 8) Hakkında Tebliğin ekinde yer alan “TMS 8 Muhasebe Politikaları, Muhasebe Tahminlerinde Değişiklikler ve Hatalar” Standardının 53 üncü Paragrafının 2 nci cümlesi silinmiş ve 3 üncü cümlesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“53. Örneğin, çalışanların hastalık izinlerine ilişkin olarak “TMS 19 Çalışanlara Sağlanan Faydalar’’ Standardı uyarınca yapılan borç hesaplamasında meydana gelen önceki döneme ilişkin hatanın düzeltilmesinde, sonraki dönemde ortaya çıkan ciddi grip salgınına ilişkin olarak, geçmiş dönem finansal tablolarının yayım için onaylanmasından sonra elde edilen bilgiler dikkate alınmaz.”
MADDE 2 – Aynı Standardın 54 üncü Paragrafından sonra gelmek üzere aşağıda yer alan 54A Paragrafı eklenmiştir.
“54A. “-””
MADDE 3 – Bu Tebliğ 31/12/2012 tarihinden sonra başlayan hesap dönemleri için geçerli olmak üzere, yayımlandığı tarihte yürürlüğe girer. TFRS 9’un 1/1/2013 öncesinde başlayan hesap dönemlerinde uygulanması durumunda, söz konusu önceki dönemler için bu Tebliğ de uygulanır.
MADDE 4 – Bu Tebliğ hükümlerini Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu yürütür.
—— • ——
Türkiye Muhasebe Standartları Kurulundan:
GELİR VERGİLERİNE İLİŞKİN TÜRKİYE MUHASEBE STANDARDI (TMS 12)
HAKKINDA TEBLİĞDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA İLİŞKİN TEBLİĞ
SIRA NO: 181
MADDE 1 – 28/3/2006 tarih ve 26122 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 31 Sıra no’lu Gelir Vergilerine İlişkin Türkiye Muhasebe Standardı (TMS 12) Hakkında Tebliğin ekinde yer alan “TMS 12 Gelir Vergileri” Standardının 20 nci Paragrafın ilk cümlesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“20. TFRS’ler bazı varlıkların gerçeğe uygun değerden gösterilmelerine ya da bunlar için yeniden değerleme yapılmasına izin vermekte ya da bu işlemi zorunlu kılmaktadır (örneğin bakınız: “TMS 16 Maddi Duran Varlıklar”, “TMS 38 Maddi Olmayan Duran Varlıklar”, “TFRS 9 Finansal Araçlar” ve “TMS 40 Yatırım Amaçlı Gayrimenkuller” Standartları).”
MADDE 2 – Aynı Standardın 95 inci Paragrafından sonra gelmek üzere aşağıda yer alan 96 ncı Paragraf eklenmiştir.
“96. “-””
MADDE 3 – Bu Tebliğ 31/12/2012 tarihinden sonra başlayan hesap dönemleri için geçerli olmak üzere, yayımlandığı tarihte yürürlüğe girer. TFRS 9’un 1/1/2013 öncesinde başlayan hesap dönemlerinde uygulanması durumunda, söz konusu önceki dönemler için bu Tebliğ de uygulanır.
MADDE 4 – Bu Tebliğ hükümlerini Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu yürütür.
—— • ——
Türkiye Muhasebe Standartları Kurulundan:
HASILATA İLİŞKİN TÜRKİYE MUHASEBE STANDARDI (TMS 18) HAKKINDA
TEBLİĞDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA İLİŞKİN TEBLİĞ
SIRA NO: 182
MADDE 1 – 9/12/2005 tarih ve 26018 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 10 Sıra no’lu Hasılata İlişkin Türkiye Muhasebe Standardı (TMS 18) Hakkında Tebliğin ekinde yer alan “TMS 18 Hasılat” Standardının 6 ncı Paragrafının (d) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(d) Finansal varlık veya finansal borçların gerçeğe uygun değerindeki değişmeler veya bunların elden çıkarılması (bakınız: “TFRS 9 Finansal Araçlar” ve “TMS 39 Finansal Araçlar: Muhasebeleştirme ve Ölçme” Standartları);”
MADDE 2 – Aynı Standardın 11 inci Paragrafının son cümlesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Satış bedelinin nominal tutarı ile gerçeğe uygun değeri arasındaki fark, bu Standardın 29 ve 30 uncu Paragrafları ile TMS 39 ve TFRS 9 uyarınca faiz geliri olarak muhasebeleştirilir.”
MADDE 3 – Aynı Standardın 38 inci Paragrafından sonra gelmek üzere aşağıda yer alan 39 uncu Paragraf eklenmiştir.
“39. “-””
MADDE 4 – Bu Tebliğ 31/12/2012 tarihinden sonra başlayan hesap dönemleri için geçerli olmak üzere, yayımlandığı tarihte yürürlüğe girer. TFRS 9’un 1/1/2013 öncesinde başlayan hesap dönemlerinde uygulanması durumunda, söz konusu önceki dönemler için bu Tebliğ de uygulanır.
MADDE 5 – Bu Tebliğ hükümlerini Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu yürütür.
—— • ——
Türkiye Muhasebe Standartları Kurulundan:
KUR DEĞİŞİMİNİN ETKİLERİNE İLİŞKİN TÜRKİYE MUHASEBE STANDARDI
(TMS 21) HAKKINDA TEBLİĞDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA
İLİŞKİN TEBLİĞ
SIRA NO: 183
MADDE 1 – 31/12/2005 tarih ve 26040 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 13 Sıra no’lu Kur Değişiminin Etkilerine İlişkin Türkiye Muhasebe Standardı (TMS 21) Hakkında Tebliğin ekinde yer alan “TMS 21 Kur Değişiminin Etkileri” Standardının 3 üncü Paragrafının (a) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(a) “TMS 39 Finansal Araçlar: Muhasebeleştirme ve Ölçme” ve “TFRS 9 Finansal Araçlar” Standartlarının kapsamında olan türev işlemler ve bakiyeler hariç; yabancı para işlemlerin ve yabancı para cinsinden bakiyelerin muhasebeleştirilmesinde;”
MADDE 2 – Aynı Standardın 4 üncü Paragrafının 1 ve 2 nci cümleleri aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“TFRS 9 ve TMS 39 birçok yabancı para cinsinden türev araçlara uygulandığından, söz konusu türev araçlar bu Standart kapsamı dışındadır. Bununla birlikte; TFRS 9 ve TMS 39’un kapsamında olmayan yabancı para cinsinden türev araçlar (örneğin diğer sözleşmelerde saklı yabancı para cinsinden türev araçlar) bu Standart kapsamındadır.”
MADDE 3 – Aynı Standardın 52 nci Paragrafının (a) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(a) TFRS 9 ve TMS 39’a göre finansal araçların gerçeğe uygun değerleri üzerinden ölçülmesinden kaynaklanan ve kâr veya zararda muhasebeleştirilen kur farkları hariç olmak üzere, kâr veya zararda muhasebeleştirilen kur farkları tutarı ve”
MADDE 4 – Aynı Standardın 60B Paragrafından sonra gelmek üzere aşağıda yer alan 60C Paragrafı eklenmiştir.
“60C. “-””
MADDE 5 – Bu Tebliğ 31/12/2012 tarihinden sonra başlayan hesap dönemleri için geçerli olmak üzere, yayımlandığı tarihte yürürlüğe girer. TFRS 9’un 1/1/2013 öncesinde başlayan hesap dönemlerinde uygulanması durumunda, söz konusu önceki dönemler için bu Tebliğ de uygulanır.
MADDE 6 – Bu Tebliğ hükümlerini Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu yürütür.
—— • ——
Türkiye Muhasebe Standartları Kurulundan:
KONSOLİDE VE BİREYSEL FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN TÜRKİYE
MUHASEBE STANDARDI (TMS 27) HAKKINDA TEBLİĞDE
DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA İLİŞKİN TEBLİĞ
SIRA NO: 184
MADDE 1 – 13/8/2008 tarih ve 26996 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 68 Sıra no’lu Konsolide ve Bireysel Finansal Tablolara İlişkin Türkiye Muhasebe Standardı (TMS 27) Hakkında Tebliğin ekinde yer alan “TMS 27 Konsolide ve Bireysel Finansal Tablolar” Standardının 35 inci Paragrafında yer alan 3 üncü cümle aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Örneğin, bağlı ortaklığın yurtdışındaki işletme ile ilgili olarak birikmiş kur farklarının bulunması ve ana ortaklığın bağlı ortaklık üzerindeki kontrolünü kaybetmesi durumunda, ana ortaklık yurtdışındaki işletme ile ilgili olarak daha önce diğer kapsamlı gelirde muhasebeleştirilen kazanç veya kaybı, kâr ya da zararda yeniden sınıflandırır.”
MADDE 2 – Aynı Standardın 37 nci Paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“37. Eski bağlı ortaklıkta sahip olunan herhangi bir yatırımın gerçeğe uygun değeri bağlı ortaklığın kontrolünün kaybedildiği tarih itibariyle, “TFRS 9 Finansal Araçlar” Standardı uyarınca finansal varlık olarak ilk muhasebeleştirilmesindeki gerçeğe uygun değeri olarak veya uygun olması durumunda bir iştirakteki veya müştereken kontrol edilen işletmedeki yatırımın ilk muhasebeleştirilmesindeki maliyet bedeli olarak dikkate alınır.”
MADDE 3 – Aynı Standardın 38 inci Paragrafının (b) bendi ile aynı Paragrafın son cümlesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(b) TFRS 9 ve TMS 39’a uygun olarak muhasebeleştirir.
Bu tür durumlarda, yatırımların TFRS 9 ve TMS 39’a göre muhasebeleştirilmesinde bir değişiklik olmaz.”
MADDE 4 – Aynı Standardın 40 ıncı Paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“40. Konsolide finansal tablolarda TFRS 9 ve TMS 39 uyarınca muhasebeleştirilen müştereken kontrol edilen işletmeler ve iştiraklerdeki yatırımlar, yatırımcının bireysel finansal tablolarında da aynı yöntemle muhasebeleştirilir.”
MADDE 5 – Aynı Standardın 45C Paragrafından sonra gelmek üzere aşağıda yer alan 45D Paragrafı eklenmiştir.
“45D. “-””
MADDE 6 – Bu Tebliğ 31/12/2012 tarihinden sonra başlayan hesap dönemleri için geçerli olmak üzere, yayımlandığı tarihte yürürlüğe girer. TFRS 9’un 1/1/2013 öncesinde başlayan hesap dönemlerinde uygulanması durumunda, söz konusu önceki dönemler için bu Tebliğ de uygulanır.
MADDE 7 – Bu Tebliğ hükümlerini Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu yürütür.
—— • ——
Türkiye Muhasebe Standartları Kurulundan:
İŞTİRAKLERDEKİ YATIRIMLARA İLİŞKİN TÜRKİYE MUHASEBE
STANDARDI (TMS 28) HAKKINDA TEBLİĞDE DEĞİŞİKLİK
YAPILMASINA İLİŞKİN TEBLİĞ
SIRA NO: 185
MADDE 1 – 27/12/2005 tarih ve 26036 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 12 Sıra no’lu İştiraklerdeki Yatırımlara İlişkin Türkiye Muhasebe Standardı (TMS 28) Hakkında Tebliğin ekinde yer alan “TMS 28 İştiraklerdeki Yatırımlar” Standardının 1 inci Paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“1. Bu Standart, iştiraklerdeki yatırımların muhasebeleştirilmesinde uygulanır. Ancak;
(a) Risk sermayesi (girişim sermayesi) kuruluşları veya
(b) Yatırım fonları ve yatırım amaçlı sigorta fonlarını kapsayan benzer işletmeler
tarafından elde bulundurulan ve “TFRS 9 Finansal Araçlar” ile “TMS 39 Finansal Araçlar: Muhasebeleştirme ve Ölçme” Standartları uyarınca gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılarak ölçülen iştirak yatırımları bu Standart kapsamında değildir. Bu tür yatırımlar, TFRS 9 uyarınca gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılarak ölçülür. Bu tür bir yatırımı elinde bulunduranlar 37(f) Paragrafında yer verilen açıklamaları yapar.”
MADDE 2 – Aynı Standardın 18 inci Paragrafının ilk cümlesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Bir iştirak yatırımı, bir bağlı ortaklığa ya da TMS 31’de tanımlandığı şekliyle iş ortaklığına dönüşmediği sürece, yatırımcı iştirakteki önemli etkinin bittiği tarihten itibaren özkaynak yöntemini uygulamayı bırakır ve yatırımını söz konusu tarihten itibaren TFRS 9 ve TMS 39 uyarınca muhasebeleştirir.”
MADDE 3 – Aynı Standardın 19 uncu Paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“19. Bir yatırımın iştirak niteliği sona erdiğinde ve TFRS 9 ile TMS 39’a göre muhasebeleştirildiğinde, söz konusu yatırımın iştirak niteliğinin sona erdiği tarihteki gerçeğe uygun değeri TFRS 9 uyarınca bir finansal varlık olarak onun ilk muhasebeleştirmedeki gerçeğe uygun değeri olarak kabul edilir.”
MADDE 4 – Aynı Standardın 19A Paragrafının 3 üncü cümlesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Örneğin, iştirakin yurtdışındaki işletme ile ilgili olarak birikmiş kur farklarının bulunması ve yatırımcının iştirak üzerindeki önemli etkiyi kaybetmesi durumunda, yatırımcı yurtdışındaki işletme ile ilgili olarak daha önce diğer kapsamlı gelirde muhasebeleştirilen kazanç veya kaybı, kâr ya da zararda yeniden sınıflandırır.”
MADDE 5 – Bu Tebliğ 31/12/2012 tarihinden sonra başlayan hesap dönemleri için geçerli olmak üzere, yayımlandığı tarihte yürürlüğe girer. TFRS 9’un 1/1/2013 öncesinde başlayan hesap dönemlerinde uygulanması durumunda, söz konusu önceki dönemler için bu Tebliğ de uygulanır.
MADDE 6 – Bu Tebliğ hükümlerini Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu yürütür.
—— • ——
Türkiye Muhasebe Standartları Kurulundan:
İŞ ORTAKLIKLARINDAKİ PAYLARA İLİŞKİN TÜRKİYE MUHASEBE
STANDARDI (TMS 31) HAKKINDA TEBLİĞDE DEĞİŞİKLİK
YAPILMASINA İLİŞKİN TEBLİĞ
SIRA NO: 186
MADDE 1 – 31/12/2005 tarih ve 26040 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 14 Sıra no’lu İş Ortaklıklarındaki Paylara İlişkin Türkiye Muhasebe Standardı (TMS 31) Hakkında Tebliğin ekinde yer alan “TMS 31 İş Ortaklıklarındaki Paylar” Standardının 1 inci Paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“1. İş ortaklıklarındaki payların muhasebeleştirilmesi ve iş ortaklıklarının yapılarına ve faaliyetlerinin gerçekleştirilme şekline bağlı olmaksızın; iş ortaklığının varlık, borç, gelir ve giderlerinin ortak girişimcilerin ve yatırımcıların finansal tablolarında raporlanması bu Standart uyarınca yapılır. Ancak bu Standart, gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılarak ölçülen ve “TFRS 9 Finansal Araçlar” ile “TMS 39 Finansal Araçlar: Muhasebeleştirme ve Ölçme” Standartları uyarınca muhasebeleştirilen;
(a) Girişim (risk) sermayesi organizasyonları veya
(b) Yatırım fonları ve yatırım amaçlı sigorta fonları dahil benzer işletmeler
tarafından elde tutulan, müştereken kontrol edilen işletmelerdeki ortak girişimci katılım paylarına uygulanmaz. Bu tür yatırımlar, TFRS 9 uyarınca gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılarak ölçülür. Bu tür bir katılım payını elinde tutan ortak girişimci, 55 ve 56 ncı Paragraflar uyarınca gerekli açıklamaları yapar.”
MADDE 2 – Aynı Standardın 45 inci Paragrafının ilk cümlesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“İşletme üzerindeki müşterek kontrolü sona eren bir yatırımcı, önceden müştereken kontrol edilen işletmenin kontrolün sona erdiği tarihten itibaren bağlı ortaklık ya da iştirak niteliğine dönüşmediği durumlarda, geriye kalan yatırımını müşterek kontrolün sona erdiği tarihten itibaren TFRS 9 ve TMS 39 uyarınca muhasebeleştirir.”
MADDE 3 – Aynı Standardın 45A Paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“45A. Bir yatırımın müştereken kontrol edilen işletme olma niteliği sona erdiği ve ilgili yatırımın TFRS 9 ve TMS 39’a göre muhasebeleştirildiği durumlarda, söz konusu yatırımın müştereken kontrol edilen işletme niteliğini kaybettiği tarihteki gerçeğe uygun değeri, bu yatırımın TFRS 9’a göre finansal varlık olarak ilk kez muhasebeleştirildiği tarihteki gerçeğe uygun değeri olarak kabul edilir.”
MADDE 4 – Aynı Standardın 45B Paragrafının 3 üncü cümlesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“45B. Örneğin; müştereken kontrol edilen bir işletmenin yurtdışındaki işletme ile ilgili olarak birikimli kur farkları varsa ve yatırımcı işletmedeki müşterek kontrolünü kaybediyorsa, yatırımcı yurtdışındaki işletme ile ilişkili olarak daha önce cari dönemde diğer kapsamlı gelire yansıtılan kazanç veya kaybı, kâr veya zararda yeniden sınıflandırır.”
MADDE 5 – Aynı Standardın 51 inci Paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“51. İş ortaklığındaki yatırımı üzerinde müştereken kontrolü olmayan bir yatırımcı bu yatırımını TFRS 9 ve TMS 39 uyarınca veya iş ortaklığında önemli etkiye sahip ise TMS 28 uyarınca muhasebeleştirir.”
MADDE 6 – Aynı Standardın 58B Paragrafından sonra gelmek üzere aşağıda yer alan 58C Paragrafı eklenmiştir.
“58C. “-””
MADDE 7 – Bu Tebliğ 31/12/2012 tarihinden sonra başlayan hesap dönemleri için geçerli olmak üzere, yayımlandığı tarihte yürürlüğe girer. TFRS 9’un 1/1/2013 öncesinde başlayan hesap dönemlerinde uygulanması durumunda, söz konusu önceki dönemler için bu Tebliğ de uygulanır.
MADDE 8 – Bu Tebliğ hükümlerini Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu yürütür.
—— • ——
Türkiye Muhasebe Standartları Kurulundan:
FİNANSAL ARAÇLAR: SUNUMA İLİŞKİN TÜRKİYE MUHASEBE STANDARDI
(TMS 32) HAKKINDA TEBLİĞDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA
İLİŞKİN TEBLİĞ
SIRA NO: 187
MADDE 1 – 28/10/2006 tarih ve 26330 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 40 Sıra no’lu Finansal Araçlar: Sunuma İlişkin Türkiye Muhasebe Standardı (TMS 32) Hakkında Tebliğin ekinde yer alan “TMS 32 Finansal Araçlar: Sunum” Standardının 3 üncü Paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“3. Bu Standartta yer alan ilkeler, “TFRS 9 Finansal Araçlar” ve “TMS 39 Finansal Araçlar: Muhasebeleştirme ve Ölçme” Standartlarında yer alan finansal varlık ve borçların muhasebeleştirilme ve ölçümüne ilişkin ilkeler ile bunlara ilişkin bilginin kamuoyuna açıklanmasına yönelik olarak “TFRS 7 Finansal Araçlar: Açıklamalar” Standardında yer alan ilkeleri tamamlar.”
MADDE 2 – Aynı Standardın 12 nci Paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“12. Aşağıdaki kavramlar TMS 39’un 9 uncu Paragrafında tanımlanmış olup bu Standartta TMS 39’da belirtilen anlamları ile kullanılmıştır:
• finansal varlık veya finansal borcun itfa edilmiş maliyeti
• finansal durum tablosu (bilânço) dışı bırakma
• türev ürün
• etkin faiz yöntemi
• gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan finansal borçlar
• finansal teminat sözleşmeleri
• kesin taahhüt
• tahmini işlem
• finansal riskten korunma işleminin etkinliği
• finansal riskten korunma konusu kalem
• finansal riskten korunma aracı
• alım satım amaçlı elde tutulan
• normal yoldan alım veya satım
• işlem maliyetleri”
MADDE 3 – Aynı Standardın 31 inci Paragrafının ilk cümlesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“TFRS 9 finansal varlıkların, TMS 39 finansal borçların ölçümünü açıklar.”
MADDE 4 – Aynı Standarda 97E Paragrafından sonra gelmek üzere, aşağıdaki şekilde 97F Paragrafı eklenmiştir.
“97F. “-””
MADDE 5 – Aynı Standardın UR2 Paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“UR2. Bu Standart, finansal araçların muhasebeleştirilmesi veya ölçülmesi ile ilgilenmez. Finansal varlıkların muhasebeleştirilmesi ve ölçülmesine ilişkin hükümler TFRS 9’da, finansal borçların muhasebeleştirilmesi ve ölçülmesine ilişkin hükümler TMS 39’da yer alır.”
MADDE 6 – Aynı Standardın UR30 Paragrafının 3 üncü cümlesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“TFRS 9, hamili açısından bileşik finansal araç niteliğindeki finansal varlıkların sınıflandırılmasını ve ölçümünü açıklar.”
MADDE 7 – Bu Tebliğ 31/12/2012 tarihinden sonra başlayan hesap dönemleri için geçerli olmak üzere, yayımlandığı tarihte yürürlüğe girer. TFRS 9’un 1/1/2013 öncesinde başlayan hesap dönemlerinde uygulanması durumunda, söz konusu önceki dönemler için bu Tebliğ de uygulanır.
MADDE 8 – Bu Tebliğ hükümlerini Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu yürütür.
—— • ——
Türkiye Muhasebe Standartları Kurulundan:
VARLIKLARDA DEĞER DÜŞÜKLÜĞÜNE İLİŞKİN TÜRKİYE MUHASEBE STANDARDI
(TMS 36) HAKKINDA TEBLİĞDE DEĞİŞİKLİK
YAPILMASINA İLİŞKİN TEBLİĞ
SIRA NO: 188
MADDE 1 – 18/3/2006 tarih ve 26112 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 28 Sıra no’lu Varlıklarda Değer Düşüklüğüne İlişkin Türkiye Muhasebe Standardı (TMS 36) Hakkında Tebliğin ekinde yer alan “TMS 36 Varlıklarda Değer Düşüklüğü” Standardının 2 nci Paragrafının (e) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(e) “TFRS 9 Finansal Araçlar” Standardı kapsamındaki finansal varlıklar;”
MADDE 2 – Aynı Standardın 5 inci Paragrafının ilk cümlesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Bu Standart; TFRS 9 kapsamındaki finansal varlıklara, TMS 40 uyarınca gerçeğe uygun değerden ölçülen yatırım amaçlı gayrimenkullere, TMS 41 uyarınca gerçeğe uygun değerden satış maliyetleri düşülmek suretiyle ölçülen tarımsal faaliyetlere ilişkin canlı varlıklara uygulanmaz.”
MADDE 3 – Aynı Standardın 140E Paragrafından sonra gelmek üzere aşağıda yer alan 140F Paragrafı eklenmiştir.
“140F. “ – ””
MADDE 4 – Bu Tebliğ 31/12/2012 tarihinden sonra başlayan hesap dönemleri için geçerli olmak üzere, yayımlandığı tarihte yürürlüğe girer. TFRS 9’un 1/1/2013 öncesinde başlayan hesap dönemlerinde uygulanması durumunda, söz konusu önceki dönemler için bu Tebliğ de uygulanır.
MADDE 5 – Bu Tebliğ hükümlerini Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu yürütür.
—— • ——
Türkiye Muhasebe Standartları Kurulundan:
FİNANSAL ARAÇLAR: MUHASEBELEŞTİRME VE ÖLÇMEYE İLİŞKİN
TÜRKİYE MUHASEBE STANDARDI (TMS 39) HAKKINDA TEBLİĞDE
DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA İLİŞKİN TEBLİĞ
SIRA NO: 189
MADDE 1 – 3/11/2006 tarih ve 26335 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 41 Sıra no’lu Finansal Araçlar: Muhasebeleştirme ve Ölçmeye İlişkin Türkiye Muhasebe Standardı (TMS 39) Hakkında Tebliğin ekinde yer alan “TMS 39 Finansal Araçlar: Muhasebeleştirme ve Ölçme” Standardının 1 inci Paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“1. Bu Standardın amacı; finansal borçların ve finansal olmayan kalemlerin alım veya satımına ilişkin sözleşmelerin muhasebeleştirme ve ölçülmesine yönelik ilkeleri belirlemektir. Finansal araçlarla ilgili bilgilerin sunumuna ilişkin hükümler “TMS 32 Finansal Araçlar: Sunum” Standardında; finansal araçlara ilişkin olarak kamuoyuna yapılması gereken açıklamalara yönelik hükümler “TFRS 7 Finansal Araçlar: Açıklamalar” Standardında; finansal varlıkların sınıflandırılmasına ve ölçümüne yönelik hükümler ise “TFRS 9 Finansal Araçlar” Standardında yer almaktadır.”
MADDE 2 – Aynı Standardın 9 uncu Paragrafında yer alan “Dört finansal araç çeşidine ilişkin tanımlar” başlığı “Finansal araç çeşitlerinin tanımlanması” olarak değiştirilmiştir.
MADDE 3 – Aynı Standardın 9 uncu Paragrafında yer alan “Dört finansal araç çeşidine ilişkin tanımlar” başlığından sonra gelmek üzere “Alım satım amaçlı elde tutulan finansal varlık veya finansal borç” tanımı eklenmiştir.
“Alım satım amaçlı elde tutulan finansal varlık veya finansal borç: Bir finansal varlık veya finansal borç, aşağıdaki durumlarda alım satım amaçlı elde tutulan olarak sınıflandırılır:
(a) İlgili varlık veya borç, esas itibariyle, yakın bir tarihte satılmak veya geri satın alınmak amacıyla edinilmiş veya yüklenilmiştir,
(b) İlk muhasebeleştirme sırasında, birlikte yönetilen ve son zamanlarda kısa dönemde kâr etme konusunda belirgin bir eğilimi bulunduğu yönünde delil bulunan belirli finansal araçlardan oluşan portföyün bir parçasıdır veya
(c) Bir türev üründür (finansal teminat sözleşmesi olan veya etkin bir finansal riskten korunma aracı niteliğinde bulunan türev ürünler hariç).”
MADDE 4 – Aynı Standardın 9 uncu Paragrafında yer alan “Gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan finansal varlık ve finansal borçlar” tanımı “Gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan finansal borç” olarak değiştirilmiştir.
MADDE 5 – Aynı Standardın 9 uncu Paragrafında yer alan “Gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan finansal varlık ve finansal borçlar” tanımının (a) bendi ile (b) bendinin (ii) altbendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(a) Alım satım amaçlı elde tutulan tanımını karşılamaktadır.
(b) (ii) Bir finansal borç grubu veya finansal varlıklar ile finansal borçları birlikte içeren bir grup, belgelendirilmiş bir risk yönetimi veya yatırım stratejisi çerçevesinde gerçeğe uygun değer esas alınarak yönetilmekte, performansları buna göre değerlendirilmekte ve işletmenin kilit yönetici personeline (“TMS 24 İlişkili Taraf Açıklamaları” Standardında (2009 yılında gözden geçirilen) tanımlandığı şekliyle), örneğin yönetim kuruluna ve icra kurulu başkanına, ilgili grup hakkında bu esasa göre bilgi sunulmaktadır.”
MADDE 6 – Aynı Standardın 9 uncu Paragrafında yer alan “Gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan finansal varlık ve finansal borçlar” tanımının 2 nci fıkrasının 1 inci cümlesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“TFRS 7’nin 10 ve 11 inci Paragrafları, gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan olarak sınıflanan finansal borçlar hakkında, bunların gerekli koşulları ne şekilde yerine getirdiği de belirtilmek suretiyle açıklama yapılmasını gerektirir (bakınız: TFRS 7 B4 ve B5 Paragrafları).”
MADDE 7 – Aynı Standardın 9 uncu Paragrafında yer alan “Gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan finansal varlık ve finansal borçlar” tanımının 3 üncü fıkrası yürürlükten kaldırılmıştır.
MADDE 8 – Aynı Standardın 9 uncu Paragrafında yer alan “Gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan finansal varlık ve finansal borçlar” tanımının 4 üncü fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Bir finansal borcun gerçeğe uygun değerinin güvenilir olarak tespit edilebilmesi için gerekli olan koşulların belirtildiği 48, 48A ve 49 uncu Paragraflar ile Ek A’da yer alan UR69-UR82 arasındaki Paragrafların, sonradan bu şekilde sınıflanmaları nedeniyle veya başka bir nedenle gerçeğe uygun değerlerinden ölçülen ya da gerçeğe uygun değeri kamuoyuna açıklanmış bulunan bütün kalemlere eşit olarak uygulanması gerekir.”
MADDE 9 – Aynı Standardın 9 uncu Paragrafında yer alan “vadeye kadar elde tutulacak yatırımlar”, “kredi ve alacaklar” ve “satılmaya hazır finansal varlıklar”ın tanımlandığı bölümler, tüm fıkra ve bentleriyle birlikte yürürlükten kaldırılmıştır.
MADDE 10 – Aynı Standardın 10 uncu Paragrafının ilk cümlesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Saklı türev ürün, türev ürün olmayan asal bir ürün de içeren karma (melez) bir sözleşmenin bileşenidir. İlgili karma finansal aracın nakit akışlarının bir kısmı bağımsız bir türev ürünün nakit akışlarına benzer biçimde farklılaşmaktadır.”
MADDE 11 – Aynı Standardın 11 inci Paragrafının (b), (c) ve (d) bentleri ile 2 nci fıkrasının 1 inci cümlesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(b) Saklı türev ürünle aynı sözleşme koşullarını haiz farklı bir aracın, türev ürün tanımını karşılamakta olması;
(c) İlgili karma (melez) sözleşmenin, gerçeğe uygun değerindeki değişiklikler kâr veya zararda muhasebeleştirilecek şekilde gerçeğe uygun değerden ölçülmemesi (diğer bir ifadeyle, gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan finansal borçta saklı bulunan türev ürün ilgili asal sözleşmeden ayrıştırılamaz) ve
(d) İlgili asal sözleşmenin TFRS 9’un kapsamı dışında olması.
Saklı türev ürünün ayrıştırılması durumunda, asal sözleşme, ilgili TFRS’lere göre muhasebeleştirilir.”
MADDE 12 – Aynı Standardın 11A Paragrafının ilk cümlesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Bir karma sözleşmenin bir veya daha fazla saklı türev ürün içermesi ve asal sözleşmenin TFRS 9’un kapsamı dışında bulunması durumunda, 11 inci Paragrafa bağlı kalınmaksızın ilgili karma sözleşmenin tamamının gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan finansal varlık veya finansal borç olarak sınıflanması mümkündür. Bunun için aşağıdaki koşulların mevcut olmaması gerekir:”
MADDE 13 – Aynı Standardın 13 üncü Paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“13. Saklı türev ürünün gerçeğe uygun değerinin türev ürüne ilişkin sözleşme koşulları ile diğer koşullar esas alınarak güvenilir bir şekilde tespit edilemediği durumlarda, saklı türev ürünün gerçeğe uygun değeri, bu Standarda göre tespit edilebilmeleri durumunda karma sözleşmenin gerçeğe uygun değeri ile asal sözleşmenin gerçeğe uygun değeri arasındaki fark olarak hesaplanır. Saklı türev ürünün gerçeğe uygun değerinin bu yöntemle tespit edilememesi durumunda 12 nci Paragraf hükümleri uygulanır ve ilgili karma sözleşme, gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan finansal araç olarak sınıflanır.”
MADDE 14 – Aynı Standardın 14 üncü Paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“14. İşletme, bir finansal borcu, sadece ve sadece, ilgili finansal aracın sözleşmeye bağlı koşullarına taraf olduğu durumlarda finansal durum tablosuna (bilânçosuna) yansıtır.”
MADDE 15 – Aynı Standardın 26 ncı Paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“26. Bir finansal varlığın tamamen finansal durum tablosu (bilânço) dışı bırakılması sonucunda:
(a) Defter değeri (finansal durum tablosu (bilânço) dışı bırakıldığı tarihte ölçülen) ile
(b) Elde edilen tutar (elde edilen yeni varlıklardan, üstlenilen yeni borçların çıkarılması sonucunda bulunan tutar dahil)
arasındaki fark, kâr veya zararda muhasebeleştirilir.
MADDE 16 – Aynı Standardın 27 nci Paragrafının (a) ve (b) bentleri ile 2 nci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(a) Finansal durum tablosu (bilânço) dışı bırakılan kısma ilişkin defter değeri (finansal durum tablosu (bilânço) dışı bırakıldığı tarihte ölçülen) ile
(b) Finansal durum tablosu (bilânço) dışı bırakılan kısım karşılığında elde edilen tutar (elde edilen yeni varlıklardan, üstlenilen yeni borçların çıkarılması sonucunda bulunan tutar dahil)
arasındaki fark, kâr veya zararda muhasebeleştirilir.”
MADDE 17 – Aynı Standardın 31 inci Paragrafının 2 nci cümlesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Bu Standart ile TFRS 9’da yer verilen diğer ölçüm hükümleri dikkate alınmaksızın, devredilen varlık ve buna bağlı borç, işletmenin elinde bulundurmaya devam ettiği hak ve yükümlülükleri yansıtacak şekilde ölçülür.”
MADDE 18 – Aynı Standardın 33 üncü Paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“33. Daha sonra yapılacak ölçümlere yönelik olarak, devredilen varlığın ve buna bağlı borcun gerçeğe uygun değerinde gözlenen değişiklikler, 55 inci Paragraf ile TFRS 9’un 5.4.1 Paragrafı hükümleri çerçevesinde birbirleriyle tutarlı bir şekilde muhasebeleştirilir ve karşılıklı olarak netleştirilmez.”
MADDE 19 – Aynı Standardın 34 üncü Paragrafının (a) ve (b) bentleri ile 2 nci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(a) Finansal durum tablosu (bilânço) dışı bırakılan kısma ilişkin defter değeri (finansal durum tablosu (bilânço) dışı bırakıldığı tarihte ölçülen) ile
(b) Finansal durum tablosu (bilânço) dışı bırakılan kısım karşılığında elde edilen tutar
arasındaki fark, kâr veya zararda muhasebeleştirilir.”
MADDE 20 – Aynı Standardın 43 üncü Paragrafı ve söz konusu Paragraftan önce gelen başlık aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Finansal borçların başlangıçtaki ölçümleri
43. Bir finansal borç, ilk muhasebeleştirme sırasında gerçeğe uygun değerinden ölçülür. Gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan olarak sınıflandırılmayan finansal borçların ilk muhasebeleştirmesinde, ilgili finansal borçların ihracı ile doğrudan ilişkilendirilebilen işlem maliyetleri bunların gerçeğe uygun değerlerinden düşülür.”
MADDE 21 – Aynı Standardın 44 üncü Paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“44. İşletmenin sonraki ölçümünde itfa edilmiş maliyetinden ölçülen bir varlık için teslim tarihi muhasebesini uygulaması durumunda, söz konusu varlık başlangıçta işlem tarihindeki gerçeğe uygun değerinden muhasebeleştirilir (bakınız: Ek A UR53-UR56 Paragrafları).”
MADDE 22 – Aynı Standardın 45 inci Paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve söz konusu Paragraftan önce gelen başlık yürürlükten kaldırılmıştır.
“45. “-””
MADDE 23 – Aynı Standardın 46 ncı Paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“46. “-””
MADDE 24 – Aynı Standardın 47 nci Paragrafının (a) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(a) Gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan finansal borçlar. Borç niteliğindeki türev ürünler de dâhil olmak üzere, söz konusu borçlar gerçeğe uygun değerlerinden ölçülür. Kayıtlı bir piyasa fiyatı bulunmaması nedeniyle gerçeğe uygun değeri güvenilir olarak ölçülemeyen bir özkaynağa dayalı finansal araca bağlı olan ve söz konusu özkaynağa dayalı finansal aracın teslimiyle ödenmesi gereken türev ürün borçları maliyetlerinden ölçülür (bakınız: Ek A UR80 ve UR81 Paragrafları).”
MADDE 25 – Aynı Standardın 48 inci Paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“48. TMS 32, TFRS 7, TFRS 9 veya bu Standardın uygulanması açısından, bir finansal varlık veya finansal borcun gerçeğe uygun değerinin tespit edilmesinde Ek A UR69 - UR82 Paragraflarında yer alan açıklamalar dikkate alınır.”
MADDE 26 – Aynı Standardın 50 nci Paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“50. 53 üncü ve 54 üncü Paragraflarda belirtilen durumlar haricinde, finansal borçların yeniden sınıflandırılması mümkün değildir.”
MADDE 27 – Aynı Standardın 50A Paragrafının (c) bendi yürürlükten kaldırılmıştır.
MADDE 28 – Aynı Standardın 50B, 50C, 50D, 50E, 50F, 51 ve 52 nci Paragrafları aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“50B “-”
50C “-”
50D “-”
50E “-”
50F “-”
51 “-”
52 “-””
MADDE 29 – Aynı Standardın 53 üncü Paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“53. Önceden güvenilir olarak ölçülemeyen bir finansal borç için güvenilir ölçümler elde edilmiş olması ve bunun sonucunda ilgili borcun gerçeğe uygun değerinden ölçülmesinin gerekmesi durumunda (bakınız: 47(a) Paragrafı), söz konusu borç gerçeğe uygun değerinden ölçülür ve defter değeri ile gerçeğe uygun değeri arasındaki fark 55 inci Paragrafa göre muhasebeleştirilir.”
MADDE 30 – Aynı Standardın 54 üncü Paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“54. Gerçeğe uygun değere ilişkin güvenilir ölçümlerin elde edilememeye başlanması gibi istisnai durumlarda (bakınız: 47(a) Paragrafı), finansal borç, gerçeğe uygun değeri yerine maliyet değeri üzerinden ölçülür. Söz konusu finansal borcun yeniden sınıflandırma tarihindeki gerçeğe uygun değeri yeni maliyet değeri olarak kabul edilir.”
MADDE 31 – Aynı Standardın 55 inci Paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“55. Finansal riskten korunma ilişkisinin parçası olmayan (bakınız: 89-102 nci Paragraflar) ve gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılarak ölçülen bir finansal borcun gerçeğe uygun değerinde meydana gelen değişiklik nedeniyle ortaya çıkan kazanç veya kayıp kâr veya zararda muhasebeleştirilir.”
MADDE 32 – Aynı Standardın 56 ncı Paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“56. İtfa edilmiş maliyetinden ölçülen finansal borçların finansal durum tablosu (bilânço) dışı bırakılmaları ve itfa edilmeleri durumlarında ortaya çıkan kazanç veya kayıplar, kâr veya zararda muhasebeleştirilir. Ancak, finansal riskten korunma konusu kalem olan finansal borçlar açısından (bakınız: 78 - 84 üncü Paragraflar ve Ek A UR98 - UR101 Paragrafları), ilgili kazanç ya da kayıp 89 - 102 nci Paragraflarda belirtildiği şekilde muhasebeleştirilir.”
MADDE 33 – Aynı Standardın 57 nci Paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“57. İtfa edilmiş maliyetinden ölçülen varlıkların teslim tarihi muhasebesi uygulanarak muhasebeleştirildiği durumlarda (bakınız: 38 inci Paragraf ve Ek A UR53 ve UR56 Paragrafları), işlem tarihi ile teslim tarihi arasındaki süre içerisinde elde edilecek olan varlığın gerçeğe uygun değerinde meydana gelen değişiklikler (değer düşüklüğü zararları hariç) finansal tablolara yansıtılmaz. Ancak, gerçeğe uygun değerinden ölçülen varlıkların gerçeğe uygun değerlerinde meydana gelen bu tür değişiklikler, TFRS 9’un 5.4.1 Paragrafı uyarınca kâr veya zararda ya da özkaynaklarda muhasebeleştirilir.”
MADDE 34 – Aynı Standardın 58 inci Paragrafı ve söz konusu Paragraftan önce gelen başlık aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“İtfa edilmiş maliyetinden ölçülen finansal varlıklarda değer düşüklüğü ve tahsil edilememe
58. Her raporlama dönemi sonunda, itfa edilmiş maliyetinden ölçülen finansal varlıkların veya finansal varlık gruplarının değer düşüklüğüne uğradığına ilişkin tarafsız göstergeler bulunup bulunmadığı değerlendirilir. Bu tür bir göstergenin bulunması durumunda, değer düşüklüğü zararının tutarı 63 üncü Paragraf uygulanarak tespit edilir.”
MADDE 35 – Aynı Standardın 61 inci Paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“61. “-””
MADDE 36 – Aynı Standardın 63 üncü Paragrafının ilk cümlesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve söz konusu Paragraftan önce gelen başlık yürürlükten kaldırılmıştır.
“İtfa edilmiş maliyetinden ölçülen finansal varlıkların değer düşüklüğüne uğradığına ilişkin tarafsız bir göstergenin bulunması durumunda, ilgili zararın tutarı, gelecekteki tahmini nakit akışlarının (henüz oluşmamış gelecekteki kredi zararları hariç) finansal varlığın orijinal faiz oranı (diğer bir ifadeyle, ilk muhasebeleştirme sırasında hesaplanan etkin faiz oranı) üzerinden iskonto edilerek hesaplanan bugünkü değeri ile defter değeri arasındaki fark olarak ölçülür.”
MADDE 37 – Aynı Standardın 66 ncı Paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve söz konusu Paragraftan önce gelen başlık yürürlükten kaldırılmıştır.
“66. “-””
MADDE 38 – Aynı Standardın 67 nci Paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve söz konusu Paragraftan önce gelen başlık yürürlükten kaldırılmıştır.
“67. “-””
MADDE 39 – Aynı Standardın 68, 69 ve 70 inci Paragrafları aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“68. “-”
69. “-”
70. “-””
MADDE 40 – Aynı Standardın 79 uncu Paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“79. “-””
MADDE 41 – Aynı Standardın 88 inci Paragrafının (d) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(d) Finansal riskten korunma işleminin etkinliği güvenilir bir şekilde ölçülebilmelidir. Bir başka deyişle, finansal riskten korunma konusu kalemin korunulan finansal risk ile ilişkilendirilebilen gerçeğe uygun değeri ve nakit akışları ile finansal riskten korunma aracının gerçeğe uygun değerinin güvenilir bir şekilde ölçülebilmesi gerekir (gerçeğe uygun değerin belirlenmesi hakkında bilgi için bakınız: 47(a) Paragrafı ile Ek A UR80 ve UR81 Paragrafları).”
MADDE 42 – Aynı Standardın 89 uncu Paragrafının (b) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(b) Finansal riskten korunma konusu kalemden kaynaklanan ve korunulan riskle ilişkilendirilebilen kazanç veya kayıp, finansal riskten korunma konusu kalemin defter değerine yansıtılır ve kâr veya zararda muhasebeleştirilir. Söz konusu durum, finansal riskten korunma konusu kalem maliyeti üzerinden ölçülmüş olsa dahi geçerlidir.”
MADDE 43 – Aynı Standardın 90 ıncı Paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Finansal riskten korunma konusu kaleme ilişkin yalnızca belirli risklerin finansal riskten korunma işlemine konu edilmiş olması durumunda, söz konusu kalemin gerçeğe uygun değerinde meydana gelen ve sözü edilen risklerle ilişkilendirilemeyen değişiklikler bu Standardın 55 inci Paragrafı ile TFRS 9’un 5.4.1 Paragrafına göre muhasebeleştirilir.”
MADDE 44 – Aynı Standardın 96 ncı Paragrafının (c) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(c) Bir işletmenin belirli bir finansal riskten korunma ilişkisi ile ilgili belgelendirilmiş risk yönetim stratejisinin, finansal riskten korunma işleminin etkinliğini ölçmede, finansal riskten korunma aracına ilişkin kazanç veya kaybı ya da ilgili nakit akışlarının belirli bir bölümünü dikkate almadığı durumlarda (bakınız: 74, 75, ve 88 (a) Paragrafları), dikkate alınmayan söz konusu kazanç veya kayıp bu Standardın 55 inci Paragrafı ile TFRS 9’un 5.4.1 Paragrafına göre muhasebeleştirilir.”
MADDE 45 – Aynı Standardın 103K Paragrafından sonra gelmek üzere aşağıda yer alan 103L ve 103M Paragrafları eklenmiştir.
“103L. “-”
103M. IFRS 9’un ilk uygulama tarihinde:
(a) IAS 39’un 9(b)(i) Paragrafına uygun olarak bir finansal borç, gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan olarak sınıflanabilir.
(b) İlgili finansal borcun gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan olarak sınıflanması şeklindeki önceki gösterimi, bu sınıflamanın, ilk muhasebeleştirmede IAS 39’un 9(b)(i) Paragrafına uygun olarak yapıldığı ve böyle bir sınıflamanın IFRS 9’un ilk uygulama tarihinde söz konusu koşulu karşılamadığı durumlarda iptal edilir.
(c) İlgili finansal borcun gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan olarak sınıflanması şeklindeki önceki gösterimi, bu sınıflamanın ilk muhasebeleştirmede IAS 39’un 9(b)(i) Paragrafına uygun olarak yapıldığı ve böyle bir gösterimin IFRS 9’un ilk uygulama tarihinde söz konusu koşulu karşıladığı durumlarda iptal edilebilir.
Bu tür sınıflama IFRS 9’un ilk uygulama tarihinde var olan durum ve koşullar dikkate alınarak yapılır. Bu sınıflama geriye dönük olarak uygulanır.”
MADDE 46 – Aynı Standardın ayrılmaz parçası olan EK A – Uygulama Rehberi’nde yer alan UR3 Paragrafının 4 üncü cümlesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Özkaynak veya oransal konsolidasyon yöntemlerinden hiçbirinin uygulanamadığı durumlarda, ilgili “stratejik yatırım” için bu Standart ve “TFRS 9 Finansal Araçlar” Standardı uygulanır.”
MADDE 47 – Aynı Standardın ayrılmaz parçası olan EK A – Uygulama Rehberi’nde yer alan UR3A Paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“UR3A. Bu Standart ve TFRS 9, sigortacıların, TFRS 4 kapsamındaki sözleşmelerde ortaya çıkan ve bu nedenle 2(e) Paragrafında bu Standardın uygulanmasından istisna edilen hak ve yükümlülükleri dışındaki finansal varlık ve borçlarına uygulanır.”
MADDE 48 – Aynı Standardın ayrılmaz parçası olan EK A – Uygulama Rehberi’nde yer alan UR4B Paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“UR4B. Bu Standardın 9 uncu Paragrafı ve TFRS 9’un 4.5 Paragrafı, nispeten daha doğru sonuç vermesi koşuluyla, bir finansal varlığın, finansal borcun ya da finansal araç grubunun (finansal varlıkları, finansal borçları veya her ikisini birden içeren) gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan olarak sınıflanmasına izin verir.”
MADDE 49 – Aynı Standardın ayrılmaz parçası olan EK A – Uygulama Rehberi’nde yer alan UR4C Paragrafının 3 üncü cümlesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Örneğin, bir finansal borcun gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan olarak sınıflanmasında, 9 uncu Paragraf, ihtiyaca daha uygun bilgi sağlanması hükmünün karşılanacağı iki durumu içerir.”
MADDE 50 – Aynı Standardın ayrılmaz parçası olan EK A – Uygulama Rehberi’nde yer alan UR4D Paragrafının 1 ve 2 nci cümleleri aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“TMS 39 ve TFRS 9’a göre bir finansal varlık veya finansal borcun ölçüm yöntemi ile değerinde meydana geldiği tespit edilen değişikliklerin sınıflanma şekline, ilgili kalemin ne şekilde sınıflandığına ve finansal riskten korunma ilişkisinin bir parçası olup olmadığına göre karar verilir. Bu hükümler, örneğin, gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan olarak sınıflama söz konusu olmasaydı finansal varlığın TFRS 9 uyarınca gerçeğe uygun değerinden ölçülen olarak sınıflanmasının ve varlıkla ilişkili olduğu düşünülen borcun itfa edilmiş maliyetinden ölçülmesinin gerekeceği (gerçeğe uygun değerde meydana gelen değişikliklerin muhasebeleştirilmemiş olacağı) durumlarda bir ölçüm ya da muhasebeleştirme tutarsızlığına (bazen “muhasebe uyumsuzluğu” olarak da nitelendirilir) sebep olabilirdi.”
MADDE 51 – Aynı Standardın ayrılmaz parçası olan EK A – Uygulama Rehberi’nde yer alan UR4E Paragrafının (a), (b) ve (d) bentleri aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“UR4E. Aşağıdaki örnekler bu koşulun ne zaman sağlanacağını gösterir. Her durumda, sadece 9(b)(i) Paragrafında veya TFRS 9’un 4.5 Paragrafında yer alan hükmün karşılanması kaydıyla, bu koşul, finansal varlık ve borçların gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan olarak sınıflanması için kullanılabilir.
(a) “-”
(b) İşletmenin sigorta sözleşmelerinden kaynaklanan ve ölçümünde güncel bilgilerin kullanıldığı (“TFRS 4 Sigorta Sözleşmeleri” Standardının 24 üncü Paragrafında izin verildiği üzere) birtakım borçları ve aksi durumda itfa edilmiş maliyetinden ölçülmesi gerekecek olan, bunlarla ilişkili gördüğü birtakım finansal varlıkları bulunmaktadır.
(d) İşletmenin, faiz oranı riski gibi belirli bir riski paylaşan ve ilgili riskin gerçeğe uygun değerlerde birbirini dengeleyici zıt yönde değişimlere sebep olduğu birtakım finansal varlıkları, finansal borçları veya finansal varlık ve borçları bulunmaktadır. Diğer yandan, hiçbir aracın türev ürün olmaması sebebiyle finansal riskten korunma muhasebesi uygulanamamaktadır. Buna ek olarak, finansal riskten korunma muhasebesi uygulanamadığından kazanç ve kayıpların muhasebeleştirilmesinde önemli tutarsızlıklar ortaya çıkmaktadır. Örneğin; işletme, belirli bir kredi grubunu birtakım tahvillerin ihracı yoluyla finanse etmiş olup bunların gerçeğe uygun değerlerinde meydana gelen değişimler birbirlerini dengeleme eğilimindedir. İşletmenin sözü edilen tahvilleri düzenli olarak alıp satmasına karşılık ilgili kredileri nadiren alıp satmakta olması durumunda, hem kredi hem de tahvillerin gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan olarak raporlanması, aksi halde her ikisinin birden itfa edilmiş maliyetlerinden ölçülmesinden ve tahvilin geri alındığı her seferde kazanç ya da kayıp muhasebeleştirilmesinden kaynaklanacak, kazanç ve kayıpların muhasebeleştirme zamanındaki tutarsızlıkları ortadan kaldırmaktadır.”
MADDE 52 – Aynı Standardın ayrılmaz parçası olan EK A – Uygulama Rehberi’nde yer alan UR4H Paragrafının ilk cümlesi ve söz konusu Paragraftan önce gelen başlık aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Paragraf 9(b)(ii): Bir finansal borç grubu ya da finansal varlık ve borç grubu belgelendirilmiş risk yönetimi ve yatırım stratejisi çerçevesinde yönetilmekte ve performansları buna göre değerlendirilmektedir.
İşletmenin bir finansal borç grubunun veya finansal varlık ve finansal borç grubunun performansını yönetme ve ölçme şekli, söz konusu grubun gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılarak ölçülmesinin daha ihtiyaca uygun bilgiyle sonuçlanmasına sebep olabilir.”
MADDE 53 – Aynı Standardın ayrılmaz parçası olan EK A – Uygulama Rehberi’nde yer alan UR4I Paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“UR4I. Örneğin işletme, 9(b)(ii) Paragrafında yer alan ilkenin karşılanması kaydıyla bu koşulu, finansal borçlarını gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan olarak sınıflandırmak için kullanabilir ve işletmenin bir veya birden fazla risk taşıyan ve bu risklerin, belgelendirilmiş varlık ve borç yönetimi politikasına uygun bir biçimde gerçeğe uygun değer esasında yönetilip değerlendirildiği finansal varlık ve borçları bulunmaktadır. Çoklu saklı türev ürünler içeren “yapısal ürünler” ihraç eden ve ortaya çıkan riski, türev ve türev olmayan finansal araçların bir birleşimi aracılığıyla gerçeğe uygun değer esasında yöneten bir işletme buna örnek olarak gösterilebilir.”
MADDE 54 – Aynı Standardın ayrılmaz parçası olan EK A – Uygulama Rehberi’nde yer alan UR8 Paragrafının son cümlesi yürürlükten kaldırılmıştır.
MADDE 55 – Aynı Standardın ayrılmaz parçası olan EK A – Uygulama Rehberi’nde yer alan UR14 Paragrafının üzerinde yer alan başlık aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Alım satım amaçlı olarak elde tutulan finansal borçlar”
MADDE 56 – Aynı Standardın ayrılmaz parçası olan EK A – Uygulama Rehberi’ndeki UR16 Paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve söz konusu Paragraftan önce gelen başlık yürürlükten kaldırılmıştır.
“UR16. “-””
MADDE 57 – Aynı Standardın ayrılmaz parçası olan EK A – Uygulama Rehberi’ndeki UR17, UR18, UR19, UR20, UR21, UR22, UR23, UR24 ve UR25 Paragrafları aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“UR17. “-”
UR18. “-”
UR19. “-”
UR20. “-”
UR21. “-”
UR22. “-”
UR23. “-”
UR24. “-”
UR25. “-””
MADDE 58 – Aynı Standardın ayrılmaz parçası olan EK A – Uygulama Rehberi’ndeki UR26 Paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve söz konusu Paragraftan önce gelen başlık yürürlükten kaldırılmıştır.
“UR26. “-””
MADDE 59 – Aynı Standardın ayrılmaz parçası olan EK A – Uygulama Rehberi’nde yer alan UR29 Paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“UR29. Tek bir karma (melez) sözleşmede bulunan çoklu saklı türev ürünler, genellikle, tek bir bileşik saklı türev ürün olarak kabul edilirler. Buna karşılık, özkaynak olarak sınıflandırılan saklı türev ürünler (bakınız: “TMS 32 Finansal Araçlar: Sunum”) varlık veya borç olarak sınıflandırılanlardan ayrı olarak muhasebeleştirilirler. Diğer yandan, karma (melez) sözleşmenin birden fazla saklı türev ürün içermesi ve söz konusu türev ürünlerin farklı risklerle ilgili olup, istenildiğinde ayrıştırılabilir ve birbirlerinden bağımsız nitelikte olmaları durumunda, sözü edilen saklı türev ürünler birbirlerinden ayrı olarak muhasebeleştirilirler.”
MADDE 60 – Aynı Standardın ayrılmaz parçası olan EK A – Uygulama Rehberi’ndeki UR30 Paragrafının (b) ve (f) bentleri aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(b) “-”
(f) “-””
MADDE 61 – Aynı Standardın ayrılmaz parçası olan EK A – Uygulama Rehberi’nde yer alan UR31 Paragrafının ilk cümlesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Hamiline, hisse senedi veya mal endeksindeki artış ya da azalışlara göre değişebilen nakit veya diğer finansal varlık tutarları üzerinden ilgili finansal aracı ihraççısına geri satma hakkı veren finansal araç (“satılabilir araç”), karma (melez) sözleşmeye bir örnektir.”
MADDE 62 – Aynı Standardın ayrılmaz parçası olan EK A – Uygulama Rehberi’nde yer alan UR32 Paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“UR32. Satılabilir finansal aracın, işletmenin net varlık değerindeki oransal payına (açık uçlu bir yatırım fonunun parçaları veya aynı parçadaki yatırım ürünlerinden bazıları) eşit bir nakit karşılığında her an geri satılabilir olması durumunda, saklı türev ürünün ayrıştırılması ve her bir bileşenin ayrıca muhasebeleştirilmesi, ilgili melez sözleşmenin, hamilin anılan finansal aracı ihraççıya geri satma hakkını kullanması durumunda raporlama dönemi sonu itibariyle yapılması gereken itfa ödemesi tutarından ölçülmesi anlamına gelir.”
MADDE 63 – Aynı Standardın ayrılmaz parçası olan EK A – Uygulama Rehberi’nde yer alan UR33 Paragrafının (a) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(a) Aksi halde faiz içeren asal borç sözleşmesi veya sigorta sözleşmesine göre ödenmesi veya tahsil edilmesi gereken faiz tutarını, sözleşmedeki faiz oranı veya faiz oranı endeksine göre değiştiren bir saklı türev ürün, ilgili melez sözleşmenin hamilin muhasebe kayıtlarında izlenen yatırımının tamamını geri kazanamayacağı bir şekilde ödenmesi mümkün olduğu veya ilgili saklı türev ürün asal sözleşmenin baştaki getiri oranını ikiye katlamadığı ve asal sözleşme ile aynı koşulları haiz bir sözleşme için piyasada gerçekleşecek orana göre iki katı bir getiri oranı ile sonuçlanmadığı sürece, asal sözleşme ile yakından ilişkilidir.”
MADDE 64 – Aynı Standardın ayrılmaz parçası olan EK A – Uygulama Rehberi’nde yer alan UR33A Paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“UR33A. İşletmenin bir ya da daha fazla saklı türev ürün içeren karma (melez) bir sözleşmeye taraf olması durumunda, 11 inci Paragraf, işletmenin bu tür saklı türev ürünleri tespit etmesini, bunların asal sözleşmeden ayrıştırılmasının gerekip gerekmediğini değerlendirmesini ve ayrıştırılması gerekenleri ilk muhasebeleştirme sırasında ve müteakiben gerçeğe uygun değerden ölçmesini gerektirir. Anılan hükümler aracın tamamının gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılarak ölçülmesinden çok daha karmaşık olabilirler ya da daha az güvenilir olan ölçümlerle sonuçlanabilirler. Dolayısıyla bu Standart, ilgili sözleşmenin tamamının gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan olarak sınıflanmasına izin verir.”
MADDE 65 – Aynı Standardın ayrılmaz parçası olan EK A – Uygulama Rehberi’nde yer alan UR33B Paragrafının 2 nci cümlesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Diğer yandan 11A Paragrafı, 11A(a) ve b Paragraflarında yer alan durumlarda ilgili karma sözleşmenin gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan olarak tanımlanmasını (sınıflanmasını) haklı çıkarmaz; çünkü bu durum karışıklığı azaltmayacak veya güvenilirliği arttırmayacaktır.”
MADDE 66 – Aynı Standardın ayrılmaz parçası olan EK A – Uygulama Rehberi’nde yer alan UR34 Paragrafının ilk cümlesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“14 üncü Paragrafta ve TFRS 9’un 3.1.1 Paragrafında yer alan ilkenin bir sonucu olarak, işletme finansal varlığın devrinin satış olarak muhasebeleştirilmesini engelleyen türev ürünler haricinde (bakınız: UR49 Paragrafı), finansal durum tablosunda (bilânçosunda) yer alan türev ürünlere ilişkin sözleşmeye bağlı hak ve yükümlülüklerini sırasıyla, varlık ve borç olarak muhasebeleştirir.”
MADDE 67 – Aynı Standardın ayrılmaz parçası olan EK A – Uygulama Rehberi’nde yer alan UR35 Paragrafının ilk cümlesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“14 üncü Paragraftaki ve TFRS 9’un 3.1.1 Paragrafındaki ilkenin uygulanmasıyla ilgili örnekler aşağıda yer almaktadır:”
MADDE 68 – Aynı Standardın ayrılmaz parçası olan EK A – Uygulama Rehberi’nde yer alan UR50 Paragrafının 3 üncü cümlesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Devredenin (bir geri alım sözleşmesinde olabileceği gibi) devredilen varlığın tamamının kontrolünü sabit bir tutar karşılığında geri almaya yönelik hem bir hak hem de bir yükümlülüğünün bulunması durumunda, devralan, söz konusu alacağını, TFRS 9’un 4.2 Paragrafındaki koşulları karşılıyorsa, itfa edilmiş maliyetinden ölçebilir.”
MADDE 69 – Aynı Standardın ayrılmaz parçası olan EK A – Uygulama Rehberi’nde yer alan UR53 Paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“UR53. Bir finansal varlığın normal yoldan alımı veya satımı, UR55 ve UR56 Paragraflarında yer verildiği üzere ticari işlem tarihi ya da teslim tarihi muhasebesi yöntemlerinden birisi kullanılarak muhasebeleştirilir. TFRS 9 uyarınca aynı şekilde sınıflandırılmış tüm finansal varlıkların her türlü alış ve satış işlemlerine, aynı yöntem tutarlı biçimde uygulanır. Bunun için, alım satım amaçlı olarak elde tutulan tanımına uyan varlıklar, gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılarak ölçülen varlıklardan farklı bir sınıf oluşturur. Ayrıca, TFRS 9’un 5.4.4 Paragrafında yer verilen seçenek kullanılarak muhasebeleştirilen özkaynağa dayalı finansal araçlara yapılan yatırımlar, ayrı bir sınıf oluşturur.”
MADDE 70 – Aynı Standardın ayrılmaz parçası olan EK A – Uygulama Rehberi’nde yer alan UR56 Paragrafının 4 üncü cümlesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Başka bir ifadeyle, itfa edilmiş maliyetinden ölçülen varlıkların gerçeğe uygun değerinde meydana gelen değişimler finansal tablolara yansıtılmaz. Diğer yandan, gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılarak ölçülen finansal varlıkların gerçeğe uygun değerinde meydana gelen değişimler kâr veya zararda muhasebeleştirilir iken, TFRS 9’un 5.4.4 üncü Paragrafı uyarınca muhasebeleştirilen özkaynağa dayalı finansal araçlara yapılan yatırımların gerçeğe uygun değerinde meydana gelen değişimler diğer kapsamlı gelirde muhasebeleştirilir.”
MADDE 71 – Aynı Standardın ayrılmaz parçası olan EK A – Uygulama Rehberi’nde yer alan UR64 Paragrafı ve söz konusu Paragrafın üzerinde yer alan başlıklar aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Ölçme (43–65 Paragrafları)
Finansal borçların başlangıçtaki ölçümleri (Paragraf 43)
UR64. Bir finansal borcun ilk muhasebeleştirilmedeki gerçeğe uygun değeri, genellikle işlem fiyatıdır (başka bir deyişle, alınan veya verilen bedelin gerçeğe uygun değeridir; bakınız: UR76 Paragrafı). Bununla birlikte, alınan veya verilen bedelin bir kısmının finansal borca ilişkin olmaması durumunda, ilgili finansal borcun gerçeğe uygun değeri bir değerleme yöntemi kullanılarak tahmin edilir (bakınız: UR74–UR79 Paragrafları).”
MADDE 72 – Aynı Standardın ayrılmaz parçası olan EK A – Uygulama Rehberi’nde yer alan UR65 Paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"UR65. “-””
MADDE 73 – Aynı Standardın ayrılmaz parçası olan EK A – Uygulama Rehberi’ndeki UR66 Paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve söz konusu Paragraftan önce gelen başlık yürürlükten kaldırılmıştır.
“UR66. “-””
MADDE 74 – Aynı Standardın ayrılmaz parçası olan EK A – Uygulama Rehberi’nde yer alan UR67 ve UR68 Paragrafları aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“UR67. “-”
UR68. “-””
MADDE 75 – Aynı Standardın ayrılmaz parçası olan EK A – Uygulama Rehberi’nde yer alan UR76A Paragrafının ilk cümlesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Finansal varlık veya borcun sonraki ölçümleri ile kazanç veya kayıpların sonraki muhasebeleştirmeleri, bu Standardın ya da TFRS 9’un hükümleriyle tutarlı olmalıdır.”
MADDE 76 – Aynı Standardın ayrılmaz parçası olan EK A – Uygulama Rehberi’nde yer alan UR80 Paragrafı ve söz konusu Paragrafın üzerinde yer alan başlık aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Aktif piyasanın olmaması: Kayıtlı bir fiyatı bulunmayan özkaynağa dayalı finansal araçlara ilişkin türev ürünler
UR80. Kayıtlı bir fiyatı bulunmayan özkaynağa dayalı finansal araçlara bağlı olan ve bunların teslimiyle ödenmesi gereken türev ürünlere yapılan yatırımların (bakınız: 47 nci Paragraf) gerçeğe uygun değeri, (a) bu araçların gerçeğe uygun değerlerine ilişkin makul tahminleri gösteren değer aralığındaki değişkenliğin önemli olmaması ya da (b) anılan aralık içinde yer alan farklı tahminlerin gerçekleşme olasılıklarının makul bir biçimde değerlendirilebilir ve gerçeğe uygun değerin tahmininde kullanılabilir olmaları durumunda güvenilir olarak ölçülebilir.”
MADDE 77 – Aynı Standardın ayrılmaz parçası olan EK A – Uygulama Rehberi’nde yer alan UR81 Paragrafının 1 ve 2 nci cümleleri aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Kayıtlı bir piyasa fiyatı bulunmayan özkaynağa dayalı finansal araçlara bağlı olan ve bunların teslimiyle ödenmesi gereken türev ürünlerin (47 nci Paragraf) gerçeğe uygun değerlerine ilişkin makul tahminleri gösteren değer aralığındaki değişkenliğin önemli olmadığı birçok durumun bulunması muhtemeldir. Normalde, işletmenin üçüncü bir taraftan edindiği bu tür türev araçların gerçeğe uygun değerini tahmin etmek mümkündür.”
MADDE 78 – Aynı Standardın ayrılmaz parçası olan EK A – Uygulama Rehberi’nde yer alan UR83 Paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“UR83. TMS 21’e göre parasal kalem niteliğinde olan finansal borçlar ile yabancı para cinsinden finansal borçlara TMS 21 hükümleri uygulanır. TMS 21’e göre, parasal borçlara ilişkin her türlü kur farkı kazanç ve kaybı, kâr ya da zararda muhasebeleştirilir. Nakit akış riskinden (bakınız: 95–101 inci Paragraflar) veya net yatırım riskinden (bakınız: 102 nci Paragraf) korunma işleminde finansal riskten korunma aracı olarak sınıflanan parasal kalemler bunun bir istisnasını oluşturur. Türev olmayan parasal bir varlık ile türev olmayan parasal bir borç arasında finansal riskten korunma ilişkisi bulunduğu durumlarda, söz konusu finansal araçlarla ilgili olarak oluşan kur farkları kâr veya zararda muhasebeleştirilir.”
MADDE 79 – Aynı Standardın ayrılmaz parçası olan EK A – Uygulama Rehberi UR84 Paragrafının üzerinde yer alan başlık aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve bu başlıktan sonra gelen alt başlık yürürlükten kaldırılmıştır.
“İtfa edilmiş maliyeti üzerinden ölçülen finansal varlıklarda değer düşüklüğü ve tahsil edilememe (Paragraf 58-65)
MADDE 80 – Aynı Standardın ayrılmaz parçası olan EK A – Uygulama Rehberi’nde yer alan UR84 Paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“UR84. İtfa edilmiş maliyetinden ölçülen bir finansal varlığa ilişkin değer düşüklüğü tutarı, ilgili finansal aracın orijinal etkin faiz oranı kullanılarak ölçülür; çünkü cari piyasa faiz oranlarının kullanılması suretiyle yapılan iskonto, aksi halde itfa edilmiş maliyetinden ölçülmesi gerekecek olan finansal varlıkların gerçeğe uygun değerlerinin ölçülmesini gerektirir. İtfa edilmiş maliyeti üzerinden ölçülen finansal varlıklara ilişkin koşulların, borçlunun veya ihraççının içinde bulunduğu finansal zorluklar nedeniyle yeniden görüşülmesi veya değiştirilmesi durumunda, ilgili değer düşüklüğü, anılan koşullarda yapılan değişiklik öncesinde, orijinal etkin faiz oranı kullanılmak suretiyle ölçülür. Kısa vadeli alacaklara ilişkin nakit akışları, iskonto edilmelerinin yaratacağı etkinin önemsiz olduğu durumlarda iskonto edilmezler. İtfa edilmiş maliyetinden ölçülen finansal varlıkların değişken faiz oranlı olması durumunda, 63 üncü Paragrafa göre yapılacak değer düşüklüğü ölçümlerinde kullanılacak iskonto oranı, sözleşmede kararlaştırılmış bulunan cari etkin faiz oranıdır. Uygulama kolaylığı dolayısıyla, alacaklı, itfa edilmiş maliyetinden ölçülen bir finansal varlığa ilişkin değer düşüklüğünü, gözlemlenebilir bir piyasa fiyatını kullanmak suretiyle bir finansal aracın gerçeğe uygun değerine göre de ölçebilir. Teminata bağlanmış bir finansal varlığın gelecekteki tahmini nakit akışlarının bugünkü değerinin hesaplanması, teminatın nakde çevrilmesinin muhtemel olup olmamasından bağımsız olarak, nakde çevirme eksi teminatı edinme ve satma maliyetlerinden kaynaklanan nakit akışlarını yansıtır.”
MADDE 81 – Aynı Standardın ayrılmaz parçası olan EK A – Uygulama Rehberi’nde yer alan UR95 Paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“UR95. İtfa edilmiş maliyetinden ölçülen bir finansal varlık, yabancı para riskinden korunma işleminde finansal riskten korunma aracı olarak sınıflanabilir.”
MADDE 82 – Aynı Standardın ayrılmaz parçası olan EK A – Uygulama Rehberi’nde yer alan UR96 Paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“UR96. Gerçeğe uygun değerinin güvenilir olarak ölçülememesi sebebiyle gerçeğe uygun değerinden gösterilemeyen, kayıtlı fiyatı bulunmayan özkaynağa dayalı finansal araçlara bağlı olan ve söz konusu aracın teslim edilmesiyle ödenecek olan türev ürünler, finansal riskten korunma aracı olarak sınıflanamazlar.”
MADDE 83 – Aynı Standardın ayrılmaz parçası olan EK A – Uygulama Rehberi’nde yer alan UR114 Paragrafının (a) bendinin 3 üncü cümlesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(a) İşletme, iki veya daha fazla portföy de belirleyebilir.”
MADDE 84 – Aynı Standardın ayrılmaz parçası olan EK A – Uygulama Rehberi’nde yer alan UR133 Paragrafının üzerindeki başlıkta yer alan “103-108B” ifadesi “103-108C” olarak değiştirilmiştir.
MADDE 85 – Bu Tebliğ 31/12/2012 tarihinden sonra başlayan hesap dönemleri için geçerli olmak üzere, yayımlandığı tarihte yürürlüğe girer. TFRS 9’un 1/1/2013 öncesinde başlayan hesap dönemlerinde uygulanması durumunda, söz konusu önceki dönemler için bu Tebliğ de uygulanır.
MADDE 86 – Bu Tebliğ hükümlerini Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu yürütür.
—— • ——
Türkiye Muhasebe Standartları Kurulundan:
TÜRKİYE FİNANSAL RAPORLAMA STANDARTLARI YORUMLARI
HAKKINDA TEBLİĞDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA
İLİŞKİN TEBLİĞ
SIRA NO: 190
MADDE 1 – 15/6/2007 tarih ve 26553 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 44 Sıra no’lu “Türkiye Finansal Raporlama Standartları Yorumları Hakkında Tebliğ”in 9 no’lu ekinde yer alan “TFRS Yorum 10 – Ara Dönem Finansal Raporlama ve Değer Düşüklüğü” Türkiye Finansal Raporlama Standardı Yorumunun “İlgili Düzenlemeler” bölümüne “TFRS 9 Finansal Araçlar” Standardı eklenmiştir.
MADDE 2 – Aynı Yorumun 1 inci Paragrafının ilk cümlesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Her raporlama dönemi sonunda şerefiyenin değer düşüklüğü açısından değerlendirilmesi ve gerektiğinde, TMS 36’ya göre söz konusu tarihte değer düşüklüğü zararı muhasebeleştirilmesi gerekir.”
MADDE 3 – Aynı Yorumun 2 nci Paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“2. Bu Yorum, TMS 34 hükümleri ile TMS 36’da yer alan şerefiyedeki değer düşüklüğü zararlarının muhasebeleştirilmesine ilişkin hükümler arasındaki etkileşimi ve bu etkileşimin bir sonraki ara dönem ve yıllık finansal tablolar üzerindeki etkilerini düzenler.”
MADDE 4 – Aynı Yorumun 5 ve 6 ncı Paragrafları aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“5. “-”
6. “-””
MADDE 5 – Aynı Yorumun 7 nci Paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“7. Bu Yorum aşağıdaki konuyu düzenler:
Değer düşüklüğü değerlendirmesinin sadece sonraki bir raporlama dönemi sonunda yapılmış olması halinde, bir zarar muhasebeleştirilmemesi veya daha düşük tutarda bir zarar muhasebeleştirilmesi söz konusu olacaksa; ara dönemde şerefiye için muhasebeleştirilen değer düşüklüğü zararı iptal edilmeli midir?”
MADDE 6 – Aynı Yorumun 8 inci Paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“8. Bir önceki ara dönemde şerefiyeye ilişkin olarak muhasebeleştirilmiş olan değer düşüklüğü zararı iptal edilmez.”
MADDE 7 – Aynı Yorumun 10 uncu Paragrafından sonra gelmek üzere aşağıda yer alan 11 inci Paragraf eklenmiştir.
“11. “-””
MADDE 8 – Bu Tebliğ 31/12/2012 tarihinden sonra başlayan hesap dönemleri için geçerli olmak üzere, yayımlandığı tarihte yürürlüğe girer. TFRS 9’un 1/1/2013 öncesinde başlayan hesap dönemlerinde uygulanması durumunda, söz konusu önceki dönemler için bu Tebliğ de uygulanır.
MADDE 9 – Bu Tebliğ hükümlerini Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu yürütür.
—— • ——
Türkiye Muhasebe Standartları Kurulundan:
İMTİYAZLI HİZMET ANLAŞMALARINA İLİŞKİN TÜRKİYE FİNANSAL
RAPORLAMA STANDARDI YORUMU (TFRS YORUM 12) HAKKINDA
TEBLİĞDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA İLİŞKİN TEBLİĞ
SIRA NO: 191
MADDE 1 – 15/7/2007 tarih ve 26583 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 65 Sıra no’lu “İmtiyazlı Hizmet Anlaşmalarına İlişkin Türkiye Finansal Raporlama Standardı Yorumu (TFRS Yorum 12) Hakkında Tebliğ”in ekinde yer alan “TFRS Yorum 12 İmtiyazlı Hizmet Anlaşmaları” Yorumunun “İlgili Düzenlemeler” bölümüne “TFRS 9 Finansal Araçlar” Standardı eklenmiştir.
MADDE 2 – Aynı Yorumun 23 üncü Paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“23. TMS 32 ve TMS 39 ile TFRS 7 ve TFRS 9, 16 ncı ve 18 inci Paragraflar uyarınca muhasebeleştirilen finansal varlıklar için geçerlidir.”
MADDE 3 – Aynı Yorumun 24 üncü Paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“24. İmtiyazı tanıyan tarafından veya imtiyazı tanıyanın talimatı ile ödenmesi gereken tutar, TFRS 9 çerçevesinde,
(a) itfa edilmiş maliyetinden muhasebeleştirilir veya
(b) gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılarak ölçülen şeklinde muhasebeleştirilir.”
MADDE 4 – Aynı Yorumun 25 inci Paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“25. İmtiyazı tanıyan tarafından ödenmesi gereken tutar itfa edilmiş maliyetinden muhasebeleştirilirse TFRS 9, etkin faiz yöntemi kullanılarak hesaplanan faizin kâr veya zararda muhasebeleştirilmesini gerektirir.”
MADDE 5 – Aynı Yorumun 28 inci Paragrafından sonra gelmek üzere aşağıda yer alan 28A Paragrafı eklenmiştir.
“28A. “-””
MADDE 6 – Bu Tebliğ 31/12/2012 tarihinden sonra başlayan hesap dönemleri için geçerli olmak üzere, yayımlandığı tarihte yürürlüğe girer. TFRS 9’un 1/1/2013 öncesinde başlayan hesap dönemlerinde uygulanması durumunda, söz konusu önceki dönemler için bu Tebliğ de uygulanır.
MADDE 7 – Bu Tebliğ hükümlerini Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu yürütür.
—— • ——
Türkiye Muhasebe Standartları Kurulundan:
FİNANSAL BORÇLARIN ÖZKAYNAĞA DAYALI FİNANSAL ARAÇLARLA ÖDENMESİNE
İLİŞKİN TÜRKİYE FİNANSAL RAPORLAMA STANDARDI
YORUMU (TFRS YORUM 19) HAKKINDA TEBLİĞ
SIRA NO: 192
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu Tebliğin amacı; bu Tebliğin 1 no’lu ekinde yer alan “TFRS Yorum 19 Finansal Borçların Özkaynağa Dayalı Finansal Araçlarla Ödenmesi” (TFRS Yorum 19) Türkiye Finansal Raporlama Standardı Yorumunun yürürlüğe konulmasıdır.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu Tebliğin kapsamı Ek/1’de yer alan TFRS Yorum 19 metninde belirlenmiştir.
Hukuki dayanak
MADDE 3 – (1) Bu Tebliğ, 28/7/1981 tarih ve 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanununun Ek-1 inci maddesi ile 24/2/2004 tarihli ve 2004/6924 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe giren Türkiye Muhasebe Standartları Kurulunun Çalışmalarına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 9 uncu maddesinin (b) bendine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 – (1) Bu Tebliğde geçen;
(a) TMSK ve Kurul: Türkiye Muhasebe Standartları Kurulunu,
(b) TMS: Türkiye Muhasebe Standartlarını,
(c) TFRS: Türkiye Finansal Raporlama Standartlarını,
(d) Yorum: Türkiye Finansal Raporlama Standartları ile ilgili olarak uygulamaya yön vermek veya standartlara açıklık kazandırmak üzere Kurul onayı ile kamuoyuna duyurulan metni,
ifade eder.
Yürürlük
MADDE 5 – (1) Bu Tebliğ ve bu Tebliğin 1 no’lu ekinde yer alan TFRS Yorum 19, 31/6/2010 tarihinden sonra başlayan hesap dönemlerinde uygulanmak üzere, yayımlandığı tarihte yürürlüğe girer. İsteyen işletmeler bu Tebliğin 1 no’lu ekinde yer alan TFRS Yorum 19’u 1/7/2010 öncesinde başlayan hesap dönemlerine ilişkin finansal tablolarında uygulayabilirler. Bu durumda, söz konusu husus dipnotlarda açıklanır.
Yürütme
MADDE 6 – (1) Bu Tebliğ hükümlerini Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu yürütür.
EK 1
TFRS Yorum 19
Finansal Borçların Özkaynağa Dayalı Finansal Araçlarla Ödenmesi
İlgili Düzenlemeler
• Finansal Tabloların Hazırlanma ve Sunulma Esaslarına İlişkin Kavramsal Çerçeve
• TFRS 2 Hisse Bazlı Ödemeler
• TFRS 3 İşletme Birleşmeleri
• TMS 1 Finansal Tabloların Sunuluşu
• TMS 8 Muhasebe Politikaları, Muhasebe Tahminlerindeki Değişiklikler ve Hatalar
• TMS 32 Finansal Araçlar: Sunum
• TMS 39 Finansal Araçlar: Muhasebeleştirme ve Ölçme
Ön bilgi
1 Borçlu ve alacaklının bir finansal borcun koşullarını yeniden belirledikleri ve sonucunda ilgili borcun kısmen veya tamamen, borçlunun alacaklıya ihraç edeceği özkaynağa dayalı finansal araçlarla ödenmesine (sona erdirilmesine) karar verdikleri durumlar olabilir. Bu işlemler bazen “borcun özkaynakla takası” olarak adlandırılmaktadır. Bu tür işlemlerin nasıl muhasebeleştirilmesi gerektiği konusunun açıklanması yönünde talepler mevcuttur.
Kapsam
2 Bu Yorum, finansal borç koşullarının yeniden görüşüldüğü ve yapılan görüşme çerçevesinde finansal borcun tamamının ya da bir kısmının ödenmesi amacıyla borçlu işletmenin alacaklı tarafa özkaynağa dayalı finansal araç ihraç ettiği durumlarda, özkaynağa dayalı finansal araç ihraç eden (borçlu) işletme tarafından yapılması gereken muhasebe işlemlerini düzenlemektedir. Alacaklı tarafından yapılması gereken muhasebe işlemleri bu Yorum kapsamında değildir.
3 Bu Yorum aşağıdaki işlemler için geçerlilik taşımaz:
(a) Alacaklının aynı zamanda borçlu işletmenin doğrudan veya dolaylı hissedarı konumunda olduğu ve bu sıfatıyla hareket ettiği işlemler.
(b) Alacaklının ve borçlu işletmenin işlem öncesinde ve sonrasında aynı taraf veya taraflarca kontrol edildiği durumlarda gerçekleşen ve özünde, borçlu işletme tarafından yapılan bir özkaynak dağıtımının ya da borçlu işletmeye yapılan bir özkaynak katkısının bulunduğu işlemler.
(c) Finansal borcun özkaynak hisseleri ihracı yoluyla ödenmesi işleminin finansal borcun önceki (orijinal) koşulları uyarınca yapıldığı işlemler.
Konular
4 Bu Yorum aşağıdaki konuları ele almaktadır:
(a) TMS 39’un 41 inci Paragrafında yer alan ‘ödenen tutar’ ifadesi, finansal borcun tamamının ya da bir kısmının ödenmesi amacıyla ihraç edilen özkaynağa dayalı finansal araçları da kapsamakta mıdır?
(b) Finansal borcun ödenmesi amacıyla ihraç edilen özkaynağa dayalı finansal araçların ilk ölçümü nasıl yapılmalıdır?
(c) Ödenen finansal borcun defter değeri ile ihraç edilen özkaynağa dayalı finansal araçların ilk ölçümlerinde tespit edilen tutar arasındaki fark nasıl muhasebeleştirilmelidir?
Görüş birliği
5 TMS 39’un 41 inci Paragrafında yer alan ödenen tutar ifadesi, finansal borcun tamamının ya da bir kısmının ödenmesi amacıyla gerçekleştirilen özkaynağa dayalı finansal araç ihracını da kapsamaktadır. Finansal borcun (ya da finansal borcun bir kısmının) finansal durum tablosundan çıkarılabilmesi için, TMS 39’un 39 uncu Paragrafında belirtildiği üzere ödenmiş (ortadan kalkmış) olması gerekir.
6 Finansal borcun tamamının ya da bir kısmının ödenmesi amacıyla ihraç edilen özkaynağa dayalı finansal araçların ilk kez muhasebeleştirilmeleri durumunda, güvenilir bir şekilde tespit edilebildiği sürece gerçeğe uygun değerlerinden ölçülmeleri gerekir.
7 İhraç edilen özkaynağa dayalı finansal araçların gerçeğe uygun değerlerinin güvenilir bir şekilde ölçülemediği durumlarda, söz konusu finansal araçlar, ödenen finansal borcun gerçeğe uygun değerini yansıtacak şekilde ölçülür. İlgili finansal borcun talep edilme özelliğinin bulunduğu durumlarda (vadesiz mevduat gibi), gerçeğe uygun değerin ölçümünde TMS 39’un 49 uncu Paragrafı uygulanmaz.
8 Finansal borcun sadece bir kısmının ödendiği durumlarda, ödenen tutarın bir bölümünün geriye kalan borcun koşullarına yönelik bir değişiklikle ilgili olup olmadığı değerlendirilir. Ödenen tutarın bir bölümünün borcun kalan kısmının koşullarında yapılan bir değişikliğe ilişkin olduğu durumlarda, ödenen tutar, borcun kalan kısmı ve ödenen kısmı arasında dağıtılır. Söz konusu dağıtım yapılırken işlemle ilgili tüm durum ve koşullar göz önünde bulundurulur.
9 Ödenen finansal borcun (ya da finansal borcun bir kısmının) defter değeri ile ödenen tutar arasındaki fark, TMS 39’un 41 inci Paragrafı uyarınca kâr veya zararda muhasebeleştirilir. İhraç edilen özkaynağa dayalı finansal araçların ilk muhasebeleştirmesi ve ölçümü, finansal borcun (ya da finansal borcun bir kısmının) ödendiği tarihte yapılır.
10 Finansal borcun sadece bir kısmının ödendiği durumda, ödenen tutar 8 inci Paragraf uyarınca dağıtılır. Borcun kalan kısmına yapılan dağıtımın tutarı, kalan borca ilişkin koşulların önemli ölçüde değiştirilip değiştirilmediğine yönelik değerlendirmenin bir parçasını oluşturur. Kalan borcun koşullarında önemli düzeyde bir değişiklik yapıldığının belirlenmesi durumunda, söz konusu değişiklik, TMS 39’un 40 ıncı Paragrafı uyarınca önceki (orijinal) borcun ödenmesi ve yeni bir borcun muhasebeleştirilmesi olarak kaydedilir.
11 Paragraf 9 ve 10 uyarınca muhasebeleştirilen kazanç veya kayıplar, ayrı bir kalem olarak kâr veya zararda ya da dipnotlarda açıklanır.
Yürürlük tarihi ve geçiş
12 “ – ”
13 Muhasebe politikalarında meydana gelen bir değişikliğin, TMS 8 uyarınca, karşılaştırılabilir en erken dönemin başından itibaren uygulanması gerekir.
—— • ——
Türkiye Muhasebe Standartları Kurulundan:
TÜRKİYE FİNANSAL RAPORLAMA STANDARTLARININ İLK UYGULAMASINA İLİŞKİN TÜRKİYE FİNANSAL RAPORLAMA STANDARDI (TFRS 1) HAKKINDA TEBLİĞDE
DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA İLİŞKİN TEBLİĞ
SIRA NO: 193
MADDE 1 – 3/5/2009 tarih ve 27217 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 146 Sıra no’lu Türkiye Finansal Raporlama Standartlarının İlk Uygulamasına İlişkin Türkiye Finansal Raporlama Standardı (TFRS 1) Hakkında Tebliğin ekinde yer alan "TFRS 1 Türkiye Finansal Raporlama Standartlarının İlk Uygulaması" Standardının D Ekinin D24 Paragrafından sonra gelmek üzere aşağıdaki başlık ve D25 Paragrafı eklenmiştir.
“Finansal borçların özkaynağa dayalı finansal araçlarla ödenmesi
D25 TFRS’leri ilk kez uygulayan işletmeler, “TFRS Yorum 19 Finansal Borçların Özkaynağa Dayalı Finansal Araçlarla Ödenmesi” Yorumunun geçiş hükümlerini uygulayabilirler.”
MADDE 2 – Bu Tebliğ 31/6/2010 tarihinden sonra başlayan hesap dönemlerinde uygulanmak üzere, yayımlandığı tarihte yürürlüğe girer. TFRS Yorum 19’un 1/7/2010 öncesinde başlayan hesap dönemlerinde uygulanması durumunda, söz konusu önceki dönemler için bu Tebliğ de uygulanır.
MADDE 3 – Bu Tebliğ hükümlerini Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu yürütür.
* Bu TFRS’de parasal tutarlar “para birimi (PB)” olarak gösterilmektedir.
(27.04.2010)
>> Yılın Kampanyası: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL yerine 999 TL + KDV Ayrıntılar için tıklayın.
>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.
>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.