Uğur Küçükkahyaoğlu
Vergi Müfettişi
Bilim Uzmanı
ugurkucukkahya@gmail.com

Mayıs Klasiği: Emlak Vergisi

Tarihin en eski vergilerinden birisi olan emlak vergisinin ülkemiz açısından yeni bir beyan ve ödeme dönemine daha gelinmiştir. Emlak vergisi esas itibariyle gerçek veya tüzel kişilerin mülkiyetinde bulunan bina ve arazilerden alınan bir servet vergisidir. Verginin mükellefi bina ve arazinin maliki, intifa hakkı sahibi veya tasarruf sahibidir. Emlak vergisi diğer ülkelerde olduğu gibi ülkemiz de yerel yönetimler tarafından tahsil edilen bir vergi türüdür.

11.12.1985 tarih ve 18965 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan 3239 sayılı Kanunun 104. Maddesi ile 11.08.1970 tarih ve 13576 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren 1319 sayılı Emlak Vergisi Kanununun 11. Maddesinde yapılan değişiklik neticesinde ülkemizde emlak vergisinin tarh ve tahakkuk yetkisi belediyelere aktarılmıştır.[1] Yerel yönetimlerin finansman ihtiyaçlarının karşılanması ve gelirlerinin artırılması için yapılan bir değişikliktir.

1319 sayılı Emlak Vergisi Kanununun 1. Maddesine göre, Türkiye sınırları içinde bulunan binalar ile arsa ve araziler emlak vergisine tabidir. Bina, arsa ve arazilerin vergi matrahı kanunun ilgili hükümlerine göre tespit edilen vergi değerleri üzerinden belirlenmektedir.[2] Vergi değerleri ise 4 yılda bir oluşturulan takdir komisyonları vasıtasıyla tespit edilmektedir. Tespit edilen vergi değerleri her yıl 213 sayılı Vergi Usul Kanunu kapsamında açıklanan yeniden değerleme oranında artırılmaktadır.

Belirlenen vergi değerleri üzerinden emlak vergisi,

• Binalarda mesken olanlar için binde bir, diğer binalar için binde iki,
• Arazilerde binde bir, arsalarda ise binde üç oranında hesaplanarak belediyelerce tahakkuk ettirilmektedir.

Belirtilen oranlar 5216 sayılı Kanunun uygulandığı büyük şehir belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde % 100 artırımlı uygulanır. Cumhurbaşkanı, vergi oranlarını yarısına kadar indirmeye veya üç katına kadar artırmaya yetkilidir.

Emlak vergisi vergiye tabi mülkün sınırları içerisinde bulunan belediyelerce tahsil edilmektedir. Verginin birinci taksiti Mart, Nisan ve Mayıs aylarında, ikinci taksiti ise Kasım ayı içinde olmak üzere iki eşit taksitte ödenmektedir. 31 Mayıs 2021 tarihinin 2021 yılı emlak vergisinin birinci taksitinin son ödeme tarihi olduğunu ayrıca hatırlatmakta yarar vardır.

Vergilendirmeye ilişkin genel bilgilere yukarıda yer verilmiştir. Burada ise gerçek kişilerden kimlerin emlak vergisinden muaf olduğuna yer verilecektir. Kanunun verdiği yetki çerçevesinde emekliler, hiç gelirleri olmayanlar ve engelliler ile gazilerin ve şehitlerin dul ve yetimlerinin Türkiye sınırları içinde brüt 200 m²'yi geçmeyen tek meskeni olması (intifa hakkına sahip olunması hali dahil) halinde, bu meskenleri için emlak vergisi oranı Bakanlar Kurulunca sıfır (0) olarak belirlenmiştir. Bundan dolayı sayılan kişilerin emlak vergisi ödeme yükümlülüğü bulunmamaktadır. Bu kişilerin ayrıca bir işleme gerek kalmaksızın durumlarını ilgili belediyeye bildirmeleri istisnadan faydalanmaları için yeterli olmaktadır. Tek meskenin paylı olması durumunda ise sayılan kişilerin paylarına isabet eden vergi değeri için emlak vergisi sıfır oranlı olarak uygulanmaktadır. İstisnadan faydalanmak isteyen gerçek kişilerin karşılaştıkları iki durum hakkında vergi idaresi tarafından verilen özelgelere aşağıda yer verilmiştir.

A) Yurtdışından emekli olanlar da Türkiye’de 200 m2’den küçük tek evi olması halinde sıfır oranlı emlak vergisinden faydalanabilir mi?

Antalya Vergi Dairesi Başkanlığı tarafından verilmiş 22/02/2012 tarih ve 637 sayılı özelgeye göre, bu imkândan faydalanabilmek için Türkiye’de kurulmuş sosyal güvenlik kurumlarından (Emekli Sandığı, Bağkur, SSK -bugünkü adıyla SGK) emekli olmuş olmak şarttır.[3]

B) Sıfır oranlı emlak vergisi hakkı olduğunu bilmeyip gereksiz yere ödeme yapanlara ödedikleri tutarlar iade edilir mi?

Maliye Bakanlığı’nın 11/04/2011 tarih ve 006.01-258 sayılı özelgesinde indirimli bina vergisinden yararlanabilmek için verilmesi gereken bildirimde bir süre öngörülmediğinden düzeltme zamanaşımı süresi (5 yıl) dikkate alınarak geçmişte fazladan ödenen bina vergisinin geri alınması mümkündür. Bunun için mükellefin, belediyeden düzeltme yoluyla yersiz ödediği vergilerin iadesini talep edebilecektir.[4]

---

[1] https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/18955.pdf

[2] https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.1319.pdf

[3] Antalya Vergi Dairesi Başkanlığı’nın 22/02/2012 Tarih 637 Sayılı Özelgesi

[4] Maliye Bakanlığı 11/04/2011 Tarih 006.01-258 Sayılı Özelgesi

17.05.2021

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.