Fuat Tekgül
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
fuat.tekgul@capitaldenetim.com.tr

Stok Affı Kapsamında İndirilen KDV’nin K.D.V. İadesi Taleplerine Etkisi

7440 sayılı Kanunun 6.maddesi ile mükelleflere ‘’işletmede yer aldığı halde kayıtlarda yer almayan ‘’ emtialarını işletme kayıtlarına alınabilmesi için malın tabi olduğu oranın yarısı oranında KDV ödenmek sureti ile indirim konusu yapılması imkânı sunulmuştur. Önceki yapılandırma kanunlarının aksine bu kanun ile indirim konusu yapılan KDV’nin yüklenim konusu yapılamayacağı belirtilmiştir. Yazımızın konusunu söz konusu stok affı ile beyan edilen KDV’nin KDV iade alacaklarına etkisi oluşturmaktadır.

Mezkûr kanunun 6.maddesinde anılan emtiaların neler olduğu aşağıdaki şekilde belirtilmiştir.,

 ‘’….Bu madde hükmüne göre bildirilecek emtia;  

- Alım satım işletmelerinde satışa hazır malları,

- İmalatçı işletmelerde ise hammadde, malzeme, yarı mamul ve mamul malları   ifade etmektedir.’’

Madde metninden al-sat yapan mükelleflerde ;153-Ticari mallar ve imalatçı firmalarda 150-İlk madde malzeme, 151-Yarı mamuller ,152-Mamuller hesabında takip edilen stokların kanun kapsamına girdiği anlaşılmaktadır.

Stok affı ile beyan edilen KDV’lerin KDV iade talep aşamasında yüklenim konusu yapılamaması hususunda yazımız tarihi itibariyle KDV yönünden tebliğ ile bir düzenleme yapılmamıştır.

Öncelikle Yüklenilen KDV’nin basitçe tanımını yapmakta fayda var. Yüklenilen KDV ‘’iade hakkı doğuran işleme ait KDV’nin devreden KDV toplamından çıkartılarak iade hesabına dahil edilmesidir.’’ Diyebiliriz.

Stok affı ile beyan edilen KDV’ye ait emtia, mükellefin işletmede fiilen yer alan ancak kayıtlarda yer almayan emtiaları bulunduğuna dair beyandır ve aksi tespit edilmedikçe üretim ve alım-satım sürecinde işletme tarafından kullanıldığı kabul edilmelidir. Mükellef söz konusu emtiaları imalat veya al-sat şeklinde kullanarak satış yapmakta ve bu beyana dayalı alımları maliyete dahil etmektedir. Gelir tablosunda 62-Satışların maliyeti hesabında malın maliyetine dahil edilen ve eleştiri konusu yapılmayan alımlara ait KDV’nin iadesinin yapılmaması gerektiği ifadesi bu yönü ile vergi idaresi tarafından stok beyanına güvenilmediğine işaret etmektedir.

İndirilebilir ancak yüklenim konusu yapılamaz emtialara ait KDV’nin , yüklenim listesi hazırlanan iade talepleri dışında sorun teşkil etmeyeceği yönünde kamuoyunda bir algı oluştuğu görülmektedir.

Yüklenim konusu yapılması sadece yüklenim listesi hazırlanarak yapılan KDV iade taleplerinde mi (İndirimli oran, Mal ihracatı (301) vb.) geçerlidir?

Yoksa İhraç kayıtlı satış, İmalatçıların mal ihracatları (338) gibi yüklenim listesi hazırlanmayan iade taleplerinde adaletsiz uygulamalara sebep olabilir mi?

İmalatçıların mal ihracatları (338 kod) iade taleplerinde yüklenim listesi hazırlama zorunluluğu bulunmaksızın ihracat bedelinin %10’unu aşmamak şartı ile bir hesaplama ile iade tutarı hesaplanmaktadır. İhracat bedelinden (varsa ihraç kayıtlı alımlara ait bedel) ve (ihraç konusu malın bünyesinde kullanılan dahilde işleme izin belgesi kapsamında alınan alıma ait bedel) düşüldükten sonra kalan bedelin % 10’u kadar iade alınması esastır. 7440 sayılı kanun kapsamında ödenen emtiaların ihraç konusu malın bünyesinde kullanılması halinde ,emtia KDV’lerinin yüklenime dahil edilememesi sebebi ile söz konusu emtia bedelinin yukarıda belirtilen formülasyonda ihracat istisna bedelinden (İhracat istisna bedeli- (İhraç kayıtlı alım bedeli+DİİB alım bedeli+7440 stok affı bedeli) düşülmemesi halinde yüklenim konusu yapılmış olacağı görülecektir.

Mal ihracatları (301 kod) taleplerinde söz konusu stok affı KDV’lerine yüklenim listesinde yer verilemeyeceği için yüklenim söz konusu olmamaktadır. Ancak al-sat yapan firmalar 338 kodu ile iade talep edemeyeceğinden mal ihracatı 301-kodu ile iade talep edecek ancak stok affı kapsamında işletmede yer aldığı beyan edilen ticari mallara ait KDV’leri yüklenim konusu yapamayacaktır.

Konuyu mal ihracatı (301) ve İmalatçıların mal ihracatları (338) istisna türleri açısından basit bir örnekle irdeleyelim.

Aşağıda verilen örnek hesaplanan ve indirilecek KDV’si olmayan bir mükellefin stok affı kapsamında beyan ettiği emtiaları veya imalatta kullanarak mamul haline getirdiği malları ihraç ettiği durumda stok beyanı öncesi ve sonrası KDV beyannamesinin durumuna göre iade alma şartlarını gösterme amaçlı oluşturulmuştur.

Stok beyanı öncesi durum:

İhracat İstisna bedeli		1.000.000,00 TL
	301-Mal ihracatı	338-İmalatçıların mal ihracatları
Hesaplanan KDV	0,00 TL	0,00 TL
Önceki dönemden devreden KDV	0,00 TL	0,00 TL
Bu döneme ait indirilecek KDV	0,00 TL	0,00 TL
Toplam indirim	0,00 TL	0,00 TL
Ödenecek KDV	0,00 TL	0,00 TL
Sonraki Döneme devreden KDV	0,00 TL	0,00 TL
İade edilebilir KDV	0,00 TL	0,00 TL

 

Stok beyanı sonrası durum:

İhracat İstisna bedeli		1.000.000,00 TL
Stok affı ile ödenen KDV		100.000,00 TL
	301-Mal ihracatı	338-İmalatçıların mal ihracatları
Hesaplanan KDV	0,00 TL	0,00 TL
Önceki dönemden devreden KDV	0,00 TL	0,00 TL
Bu döneme ait indirilecek KDV	0,00 TL	0,00 TL
Stok affı ile ödenen KDV	100.000,00 TL	100.000,00 TL
Toplam indirim	100.000,00 TL	100.000,00 TL
Ödenecek KDV	0,00 TL	0,00 TL
Sonraki Döneme devreden KDV	0,00 TL	0,00 TL
İade edilebilir KDV	100.000,00 TL	100.000,00 TL

Tablonun tetkikinden anlaşılacağı üzere stok affı hariç tüm şartların aynı olduğu bir durumda;

301-Mal ihracatında; İlk durumda iade edilebilir KDV -0- TL , İkinci durumda iade edilebilir KDV -100.000,00 TL-

308-İmalatçıların Mal ihracatında; İlk durumda iade edilebilir KDV -0- TL , İkinci durumda iade edilebilir KDV -100.000,00 TL-

Şeklinde gerçekleşmektedir. Belirtilen şartlarda stok affı ile ödenen KDV’nin oluşturduğu zemine dayanarak ilk durumda oluşmayan iade ikinci durumda iade edilebilir KDV’ye dönüşebilmektedir.

Özet olarak Yüklenilen KDV ‘’iade hakkı doğuran işleme ait KDV’nin devreden KDV toplamından çıkartılarak iade hesabına dahil edilmesi’’ olup devreden KDV’nin içinde yer alan stok affına ait KDV, beyannamenin durumuna göre iade alınmasına zemin oluşturmakta ve seçimlere göre adaletsiz yol açabileceği görülmektedir.

İndirim yapılan ancak yüklenime konu edilemeyen KDV’nin İndirim konusu yapılan KDV’nin yüklenim konusu yapılabilmesi için ;

-Mükelleflerin söz konusu emtiaları işleme tabi tutmak veya ,

-Satış alış yaparak alıma ait KDV mahiyetine getirmek amacı ile işletme dışına fatura düzenleyip geri alma gibi perdeleme işlemlerine itebilecek bir uygulamaya itebilecektir.

Sonuç olarak görüşümüz;

• Satışların maliyetine konu edilen emtialara ait KDV’nin mahiyetine bakılmaksızın yüklenime konu edilmesi gerektiği,
• Konu ile ilgili ihtilafa konu işlemlere engel olacak şekilde KDV uygulama tebliğinde bir düzenleme yapılması gerektiği yönündedir.

            Vergi İdaresinin yüklenim konusu yapılmama konusundaki uygulamanın devam etmesi gerektiği yönünde hareket etmesi halinde ise özellikle ihraç kayıtlı ve 338-İmalatçıların mal ihracatları KDV iade taleplerinde yüklenim konusu yapılamayan KDV’ye ait maliyet bedelinin ihracat istisnası bedeli ve ihraç kayıtlı satış bedeli düşüldükten sonra kalan bedel üzerinden iade hesaplamasına konu edilmesi gerektiği kanaatindeyiz.

KAYNAKLAR:

-KDV Genel Uygulama Tebliği

-7440 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması hakkında kanun

31.07.2023

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.