Emre Özerçen
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
info@emreozercen.com

Kurumlar Vergisi Beyannamesi Hazırlanırken Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar

Değerli okurlar, bilindiği üzere 2020 yılı kazançlarına ilişkin kurumlar vergisi beyannamesinin 30 Nisan 2021 tarihine kadar verilmesi gerekmektedir. Kurumlar vergisi, beyannamenin verildiği ayın sonuna kadar ödenecektir. Bu noktada beyannameyi hazırlarken dikkat edilmesi gereken noktaları kısaca özetlemeye çalıştık.

Geçmiş Yıl Zararlarının Mahsubu

Kurumların ticari faaliyetlerden doğan zararları kurumlar vergisi beyannamesinde, her yıla ilişkin tutarları ayrı ayrı göstermek ve beş yıldan fazla nakledilmemek şartıyla geçmiş yılların beyannamelerinde yer alan zararları kurum kazancından  indirilebilecektir. Mükelleflerce bir hesap dönemi içerisinde oluşan zararın, müteakip beş hesap döneminde oluşacak kârlarla mahsup edilememesi halinde mahsup imkanı ortadan kalkmaktadır.

2020 yılı dönem kazancından, 2015 – 2019 yıllarına ait zararlar mahsup edilebilecektir.

Devir ve Bölünme Halinde Zararların Mahsubu

Devir veya bölünme halinde devralan kurum, devralınan veya bölünen kurumların zararlarını kurumun özsermayesi ile sınırlı olmak üzere kazançlarından mahsup edebilecektir. Devir veya bölünme halinde zararların mahsup edilebilmesi için devralınan veya bölünen kurumun son 5 yıla ait kurumlar vergisi beyannamelerinin süresinde verilmiş olması gerekmektedir. Yine devir veya bölünme neticesinde zarar mahsubu yapacak kurumun faaliyetine ilgili hesap döneminden itibaren 5 yıl süre ile devam etmesi gerekmektedir.

Geçici Vergilerin Mahsubu

Yıllık beyanname üzerinden hesaplanan kurumlar vergisinden yurt dışı ödenen vergiler ve kesinti suretiyle ödenen vergiler mahsup edildikten sonra ilgili hesap döneminin üçer aylık dönemlerine ilişkin olarak ödenen geçici vergiler mahsup edilecektir. Mahsup işleminin yapılabilmesi için üçer aylık dönemler itibarıyla tahakkuk ettirilen geçici verginin mutlak surette ödenmiş olması gerekmektedir. 

Uyumlu Mükelleflere %5 Vergi İndirimi

Kurumlar vergisi mükelleflerinden (Finans ve bankacılık sektörlerinde faaliyet gösterenler, sigorta ve reasürans şirketleri, emeklilik şirketleri ve emeklilik yatırım fonları hariç) indirimin hesaplanacağı yıl ve bu yıldan önceki son iki yıla ait beyannamelerini süresinde vermiş ve tahakkuk eden vergilerini ödemiş, bu süre içerisinde ikmalen re’sen veya idarece tarhiyat yapılmamış,1.000-TL üzerinde vergi aslı (vergi cezaları ve feri alacaklar dahil) borcu olmayan, beyannamenin verileceği yıl ve öncesindeki dört takvim yılına ait VUK 359’uncu maddesinde sayılan fiilleri işlemeyen mükelleflerin kurumlar vergisi beyannameleri üzerinden hesaplanan vergisinin %5’i ödenmesi gereken kurumlar vergisinden indirilir.

Yıllara Sari İnşaat İşlerinde Stopajların Mahsubu

Birden fazla takvim yılına sirayet eden inşaat işlerin hakediş gelirlerinden %3  vergi kesintisi yapılmaktadır. (01.03.2021 tarihinden itibaren %5’e çıkarılmıştır.) GVK’nın 42’nci maddesi hükmü uyarınca bu işlerde kâr veya zarar işin bittiği yıl kati olarak tespit edilir ve tamamı o yılın geliri sayılır. Böylelikle kesilen bu vergiler verilecek kurumlar vergisi beyannamesinde bildirilen kurum kazancı üzerinden hesaplanacak kurumlar vergisinden mahsup edilir. Mahsup neticesinde, mükellefe iadesi gereken bir vergi tutarının olması halinde bu tutar, mükellefin talebi doğrultusunda diğer vergi borçlarına mahsup edilir; mükellefin vergi borcunun olmaması halinde ise iade yapılır.

İstisnalar

İştirak Kazançları İstisnası

• Tam mükellefiyete tabi başka bir kurumun sermayesine katılımlarından elde ettikleri kazançlar,
• Tam mükellefiyete tabi başka bir kurumun kârına katılma imkânı veren kurucu senetleri ile diğer intifa senetlerinden elde ettikleri kâr payları,
• Tam mükellefiyete tabi girişim sermayesi yatırım fonu katılma payları ile girişim sermayesi yatırım ortaklıklarının hisse senetlerinden elde ettikleri kâr payları, vergiden istisnadır.

Bu istisna ile mükerrer vergilemenin önlenmesi amaçlanmaktadır. İstisnaya konu kazanç, esas itibarıyla kazancın elde edildiği ilk kurumda kurumlar vergisine tabi tutulduğundan, kazancın kâr dağıtımı yoluyla intikali sağlanan diğer kurumlarda da kurumlar vergisine tabi tutulmasının önüne geçilmek istenmiştir.

Taşınmazlar ve İştirak Hisseleri ile Kurucu Senetleri, İntifa Senetleri ve Rüçhan Hakları Satış Kazancı İstisnası

Kurumların, en az iki tam yıl süreyle aktiflerinde yer alan iştirak hisseleri ile aynı süreyle sahip oldukları kurucu senetleri, intifa senetleri ve rüçhan haklarının satışından doğan kazançların %75’lik kısmı ile aynı süreyle aktiflerinde yer alan taşınmazların satışından doğan kazançların %50’lik kısmı kurumlar vergisinden istisna tutulmuştur.

• İki Tam Yıl Süre İle Aktifte Bulundurulma
• Satış Kazancının Fon Hesabında Tutulması ve Satış Bedelinin İki Yıl İçerisinde Tahsil Edilmesi
• Fon Hesabında Tutulan Kazançların Beşinci Yılın Sonuna Kadar İşletmeden Çekilmemesi
• Menkul Kıymet veya Taşınmaz Ticareti ile Uğraşılmaması

2020 yılında yaptığı taşınmaz ve iştirak hissesi satışları dolayısıyla 443.000 TL’nin üzerindeki tutarlarda istisnadan faydalanan kurumların ayrıca YMM raporu düzenlettirmesi gerekir. Tam tasdik sözleşmesi bulunanlarda ayrıca rapora ihtiyaç yoktur.

Diğer İstisnalar

• Rüçhan hakkı satış kazancı ve emisyon primi istisnası 
• Yatırım fonları ve yatırım ortaklıklarının portföy işletmeciliğinden doğan kazanç istisnası 
• Bankalara veya TMSF’ye borçlu durumda olan kurumların taşınmaz ve iştirak hissesi satış kazanç istisnası
• Yurtdışı Şube Kazançları İstisnası 
• Yurtdışı inşaat, onarma, montaj ve teknik hizmetlerden sağlanan kazanç istisnası 
• Eğitim, öğretim ve rehabilitasyon merkezlerinin işletilmesinden elde edilen kazanç istisnası 
• Risturn İstisnası
• Sat-Kirala-Geri Al İşlemlerinden Doğan Kazançlarda İstisna
•  Kira Sertifikası İhracı Amacıyla Varlık ve Hakların Satışından Doğan Kazançlarda İstisna
• Yabancı Fon Kazançlarının Vergilendirilmesinde Yönetici Şirketlere İlişkin İstisna 
• Sınai Mülkiyet Haklarında İstisna
• Diğer Kanunlarda Yer alan İstisnalar

Bağış ve Yardımlar

Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 10'uncu maddesinde sayılan bağış ve yardımlar, kurumlar vergisi matrahının tespitinde, kurumlar vergisi beyannamesi üzerinde ayrıca gösterilmek şartıyla kurum kazancından indirilebilmektedir. İndirilebilecek bağış ve yardımları sınırlı ve sınırsız olarak indirilebilecek bağış ve yardımlar olarak ikiye ayırabiliriz. Kurumlar vergisi matrahının tespitinde sınırlı olarak indirim konusu yapılabilecek bağış ve yardım tutarı, o yıla ait kurum kazancının % 5'i ile sınırlıdır.

Kurum Kazancının %5’i ile Sınırlı Bağış ve Yardımlar

Genel ve özel bütçeli kamu idarelerine, il özel idarelerine, belediyelere, köylere, Cumhurbaşkanınca vergi muafiyeti tanınan vakıflara ve kamu yararına çalışan dernekler ile bilimsel araştırma ve geliştirme faaliyetinde bulunan kurum ve kuruluşlara makbuz karşılığında yapılan bağış ve yardımların toplamının o yıla ait kurum kazancının %5’ine kadar olan kısmı, kurumlar vergisi beyannamesinde ayrıca gösterilmek şartıyla kurum kazancından indirim konusu yapılabilecektir.

Sınırsız olarak indirilebilecek bağış ve yardımlar şunlardır;

- Genel ve özel bütçeli kamu idareleri, il özel idareleri, belediyeler ve köyler. (Aşağıda sayılan tesislerin inşası dolayısıyla yapılan harcamalar veya bu tesislerin inşası için bu kuruluşlara yapılan her türlü bağış ve yardımlar ile mevcut tesislerin faaliyetlerini devam ettirebilmeleri için yapılan her türlü nakdi ve ayni bağış ve yardımlarla sınırlı olarak)

-   Okul, sağlık tesisi, belirlenen yatak kapasitesini sağlayan öğrenci yurdu, çocuk yuvası, yetiştirme yurdu, huzurevi ve bakım ve rehabilitasyon merkezleri

-   Mülki idare amirlerinin izni ve denetimine tabi olarak yaptırılacak ibadethaneler

-   Diyanet İşleri Başkanlığı denetiminde yaygın din eğitimi verilen tesisler

-   Gençlik ve Spor Bakanlığına ait gençlik merkezleri ile izcilik kampları

-Genel ve özel bütçeli kamu idareleri, il özel idareleri, belediyeler, köyler, kamu yararına çalışan dernekler, Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınan vakıflar (kültürel, sanatsal ve tarihi eserlerin korunması amacıyla maddede sayılan faaliyetlerle sınırlı olarak)

-Üniversiteler, yüksek teknoloji enstitüleri, gelirlerinin en az dörtte üçünü münhasıran devlet üniversitelerinin faaliyetlerinin devam ettirilmesi ve desteklenmesini amaç edinmek üzere kurulan ve fiilen bu çerçevede faaliyette bulunan vakıflardan Cumhurbaşkanınca vergi muafiyeti tanınanlar

- İlköğretim Kurumları

-Tubitak

-Cumhurbaşkanınca başlatılan yardım kampanyalarına makbuz karşılığı yapılan ayni ve nakdi bağışlar

-' İktisadi işletmeleri hariç, Türkiye Kızılay Derneğine ve Türkiye Yeşilay Cemiyetine makbuz karşılığı yapılan nakdi bağış veya yardımlar

-Diğer kurumlar

Binek Otomobillerin Giderleri Ve Amortismanlarının Vergi Matrahından İndirilmesine Dair Düzenlemeler

Faaliyetleri kısmen veya tamamen binek otomobillerinin kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olanların bu amaçla kullandıkları hariç olmak üzere, binek otomobillerin iktisabına ilişkin ÖTV ve KDV toplamının 2020 yılı için en fazla 140.000 TL’na kadarlık kısmı ticari veya mesleki kazancın tespitinde gider olarak dikkate alınabilecektir.

Ayrılan Amortismana Dikkat

ÖTV ve KDV hariç ilk iktisap bedeli 2020 yılı için 160.000 TL, söz konusu vergilerin tercihen maliyet bedeline eklendiği veya binek otomobilin ikinci el olarak iktisap edildiği hâllerde, amortismana tabi tutarı 2020 yılı için 300.000 TL’yi aşan binek otomobillerinin her birine ilişkin ayrılan amortismanın en fazla bu tutarlara isabet eden kısmı gelir ve kurumlar vergisi açısından safi kazancın tespitinde gider olarak dikkate alınabilecektir.

Diğer Önemli Noktalar

-Faiz gelir ve giderlerini etkileyen hesaplamaların ve tahakkuların kontrol edilmesi

-Ödenmemiş SGK primlerinin olup olmadığı kontrol edilmeli

-Ortaklardan Alacaklar ve Kasa Hesabına adat hesaplanması gereken hallerde hesaplanıp hesaplanmadığı kontrol edilmeli

-İndirimli kurumlar vergisi müessesesinden faydalananlar için indirim tutarının hesaplanması kontrol edilmeli

-Kesinti yoluyla ödenen vergilerin beyan edilen kazançla ilgili olup olmadığı kontrol edilmeli

-Yenileme fonunun süresine dikkat edilmeli

-Kanunen Kabul Edilmeyen Gider hesapları detayı kontrol edilmeli

- Cari yılda yapılan dövizli işlemlerin değerlemesinde ve tahsilatı ile ödenmesinde  oluşan kur farklarının değerlemeleri kontrol edilmeli

-Tahsil edilemeyen alacaklar ile ilgili 2020 yılında icra takibi başlatıldıysa şüpheli ticari alacak karşılığı ayrılıp, gider yazılabilir

- ‘’Biz Bize Yeteriz Türkiye” kampanyası kapsamında yapılan bağış ve yardımlar beyan edilen kazançtan indirilebilecektir. Ancak bağışlar ancak kazanç varsa indirim konusu yapılabilmektedir. Diğer bir ifadeyle, kurumun kazancı yoksa yani matrah beyanında bulunulmamışsa yahut zarar beyanında bulunmuşsa yapılan bağışlar indirim konusu yapılamamaktadır.

07.04.2021

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.