Vedat İlki
İş ve Sosyal Güvenlik Uzmanı
vedat.uzman@gmail.com

İdari Para Cezalarından Tahakkuk ve Tahsil Zaman Aşımı Süresi Tahakkuk Zamanaşımı

Yasal süresi geçirildikten sonra verilmesi halinde, bahse konu belgelerin yasal

verilmesi gereken surenin 1/10/2008 tarihinden sonraki bir surede sona ermiş olması

nedeniyle, bahse konu fiiller dolayısıyla uygulanan cezalar, 10 yıllık tahakkuk zamanaşımı

süresine tabi tutulacaktır.

Örnek:

Temmuz 2025 tarihine ilişkin MUHSGK yasal süresi 26.08.2025 olup,25.08.2035 kadar idari para cezasının tebliğ edilmesi gerekir.(2020/Temmuz ayından öncesi 23’üne kadar olan uygulamalarda bu süre dikkate alınır)

Örnek:

Mayıs 2025 dönemine ait denetim raporunda bu dönemde çalışan işçilerin kazançlarının SGK bildirilmemesi halinde 25.06.2035 kadar idari para cezasının tebliğ edilmesi gerekir.

TAHSİL ZAMANAŞIMI

5510 sayılı Kanunun 102 nci maddesinin dördüncü fıkrasına göre idari para

cezalarının tebliğ tarihinden itibaren onbeş gün içinde ödenmesi gerekmektedir. Ödeme suresinin dolduğu on beşinci günü takip eden takvim yılı başından itibaren tahsil zamanaşımı

10 yıl olarak dikkate alınacaktır.

Örnek:

15.08.2025 günü tebliğ edilen idari para cezası 30.08.2025 tatil olduğu için ilk iş günü olan 01.09.2025 ödenmeli ,ödenmediği taktirde 31.12.2035 tarihinde zamanaşımına girecektir.

Not:Hizmet tespit davalarında SGK alacakları gündeme gelse de idari para cezaları zamanaşımına uğruyor.Bu da hizmet tespit davalarının uzun sürmesinden kaynaklanıyor.

Özellikle 1 günlük sigortalılık tespitlerinden 10 yıldan uzun dönemlere yayıldığı için.

ZAMANAŞIMININ KESİLMESİ

SGK  alacağı için zamanaşımı işlemeye başladıktan sonra bu maddede sıralanan işlemlerden en az birinin gerçekleşmesi durumunda, zamanaşımının kesilmesinde geçmiş olan süre ortadan kalkar ve kesilmenin rastladığı takvim yılını izleyen takvim yılı başından itibaren yeniden işlemeye başlar.

a) Ödeme: Ödeme, hususi şekilleri uyarınca yapılmışsa, çekin tahsil dairesine veya bankaya verildiği, paranın bankaya veya postaneye yatırıldığı, münakale emri üzerine paranın SGK hesabına geçtiği gün yapılmış sayılır ve zamanaşımı da o gün kesilmiş olur.

b.) Haciz uygulanması: Borçlunun menkul ve gayrimenkul malları ile alacak ve haklarına haciz uygulanması zamanaşımını keser.

c) Cebren tahsil ve takip muameleleri sonucunda yapılan tahsilat: Cebren tahsil ve şekillerini düzenleyen 54 üncü madde uyarınca gösterilen teminatın paraya çevrilmesi, kefilin takibi ve borçlunun iflasının istenmesi sonucu elde edilen tahsilat ile borçlunun taşınır ve taşınmaz mallarının satılması sonucu elde edilen paralar zamanaşımını keser.

d) Ödeme emri tebliği: Kurum alacağını vadesinde ödemeyenlere, 55 inci madde uyarınca tebliğ edilen ödeme emri zamanaşımını keser.

e) Mal bildirimi, mal edinme ve mal artmalarının bildirilmesi: Kurum borçlusunun 59 uncu madde gereğince mal bildiriminde bulunması zamanaşımını kesme nedenidir.
Borçlunun malının olup olmaması zamanaşımının kesilmesi bakımından önemli değildir.
Zamanaşımının kesilmesi için borçlunun mal bildiriminde bulunması yeterlidir. Ayrıca, 61
inci madde hükmünce mal edinme ve mal artmalarının, tahsil dairesine bildirilmesi de zamanaşımının kesilmesi için yeterlidir.

f) Yukarıdaki sıralarda gösterilen muamelelerden herhangi birinin kefile veya yabancı
şahıs ve kurumların mümessillerine tatbiki veya bunlar tarafından yapılması: Zamanaşımının
kesilmesi yönünden yukarıda sayılan beş işlemden herhangi birinin bu kişilere de yapılmış
olması da zaman aşımını keser.
g) İhtilaflı amme alacaklarında yargı organlarınca bozma kararı verilmesi: Uyuşmazlık
durumunda yargı organlarınca verilen bozma kararı, zamanaşımını kesen nedenler
arasındadır.
h) Alacağın teminata bağlanması: Alacağın Kanunda öngörüldüğü şekilde herhangi bir
teminata bağlanması, zamanaşımını kesme nedenleri arasındadır.
ı) Yargı organlarınca yürütmenin durdurulması kararı verilmesi: Yargı organlarınca
yürütmenin durdurulması kararının verilmesi zamanaşımını keser.
j) İki kamu idaresi arasında mevcut bir borç için alacaklı amme idaresince, borçlu
amme idaresine borcun ödenmesi için yazı ile başvurulması: Amme idareleri arasında mevcut
bir borç için alacaklı amme idaresince borçlu idareye yazı ile başvurularak alacağını istemesi
zamanaşımını keser. Borçlu amme idaresine yazı ile başvurulması, idarece tebellüğ edilmesi manasına gelmektedir.
k) Amme alacağının özel kanunlara göre ödenmek üzere müracaatta bulunulması
ve/veya ödeme planına bağlanması: Alacağın özel kanunlara göre ödenmesi için müracaatta
bulunulması ve/veya ödeme planına bağlanması da tahsil zamanaşımını keser.

Zamanaşımını kesen işlemlerinden an az birinin gerçekleşmiş olması halinde, işlemin
gerçekleştiği tarih itibariyle zamanaşımı kesilmiş olacaktır.

5510 sayılı Kanunun 93 üncü maddesi hükmü uyarınca zamanaşımının kesildiği tarihi takip eden takvim yılı başından itibaren 10 yıl olarak zamanaşımı uygulanacaktır.

Örnek :

2017 yılı Mayıs ayına ait aylık prim ve hizmet belgesinin yasal verilme
süresi 23/6/2017 tarihinde sona ermektedir. İlgili belgenin süresinde verilmemesi sebebiyle
hakkında idari para cezası uygulanan işverene söz konusu cezanın 2/8/2017 tarihinde tebliğ
edildiği varsayıldığında, idari para cezasının ödeme süresi 17/08/2017 tarihinde sona
erecektir. Söz konusu idari para cezası borcunun tahsil zamanaşımı ise 15 günlük ödeme
süresinin dolduğu günü takip eden yılbaşı olan 1/1/2018 tarihinde başlayacak ve 31/12/2027
tarihinde sona erecektir.
5510 sayılı Kanun hükümlerine istinaden 1/1/2018 tarihinden itibaren on yıl içinde
tahsil edilmesi gereken söz konusu idari para cezasına ilişkin olarak 19/2/2019 tarihi
itibariyle alacağın teminata bağlanmış olması halinde ise, o süreye kadar işlemiş olan
zamanaşımı süresi kesilecek ve kesilme tarihini takip eden yılbaşından başlamak üzere 10 yıl
olarak zamanaşımı süresi yeniden uygulanacak olup; söz konusu idari para cezasının tahsil
zamanaşımı süresi 1/1/2020 tarihinde başlayacak ve 31/12/2029 tarihinde sona erecektir.

ZAMANAŞIMININ DURMASI

Zamanaşımının işlememesi halini düzenleyen 6183 sayılı Kanunun 104 üncü maddesi
hükmü uyarınca borçlunun yabancı bir memlekette bulunması, hileli iflas etmesi, terekesinin
tasfiye edilmesi gibi hakkında icra takibi yapılmasına imkan bulunmayan hallerde, tahsil zamanaşımı işlemez. Sıralanan sebepler ortadan kalktıktan sonra, duran zamanaşımı kaldığı
yerden işlemeye devam eder.
Diğer taraftan, 5510 sayılı Kanunun 91 inci maddesinin dördüncü fıkrasında, “Kuruma
olan borçların ertelendiği sürede zamanaşımı işlemez ve ertelenen kısmına gecikme cezası ve
gecikme zammı uygulanmaz.” hükmü yer almıştır.
Bu durumda, idari para cezası borçlarının 5510 sayılı Kanunun 91 inci maddesine
istinaden afet ve diğer mücbir sebep hâllerinde ertelenmesine karar verilmesi halinde, borçlu
hakkında takip yapılamayacağından dolayı, bu süreler içinde de zamanaşımı işlemeyecektir.

Zamanaşımı süresinin kesilmesi halinde, süre yeniden tayin edilmekte; buna karşın,
zamanaşımı süresinin durması ya da prim borcunun ertelenmesi halinde yeni bir süre tayin
edilmeyip, zamanaşımı süresinin durduğu tarih ile işlemeye devam ettiği tarih arasındaki
süre, zamanaşımı süresinin hesaplanmasında dikkate alınmamaktadır.

Örnek :

2017 yılı Mayıs ayına ait aylık prim ve hizmet belgesinin yasal verilme
süresi 23/6/2017 tarihinde sona ermektedir. İlgili belgenin süresinde verilmemesi sebebiyle
hakkında idari para cezası uygulanan işverene söz konusu cezanın 8/8/2017 tarihinde tebliğ
edildiği varsayıldığında, idari para cezasının ödeme süresi 23/8/2017 tarihinde sona erecektir.
Söz konusu idari para cezası borcunun tahsil zamanaşımı ise 15 günlük ödeme süresinin
dolduğu günü takip eden yılbaşı olan 1/1/2018 tarihinde başlayacak ve 31/12/2027 tarihinde
sona erecektir.
Öte yandan örnekte yer alan işverenin 1/5/2018 ila 31/10/2018 tarihleri arasında
yurtdışında bulunması nedeniyle zaman aşımı süresi ilgili dönem aralığında duracak ve
işlemeyecek olup; ilgili işverenin yurt dışından dönüş tarihi olan 1/11/2018 tarihinden
itibaren duran zamanaşımı kaldığı yerden işlemeye devam edecektir. Bu durumda yeni
zamanaşımı süresi 30/6/2028 tarihinde sona erecektir.

SON GENELGE ZAMANAŞIMI SORUNU

RIZAEN ÖDEME SON ÇARE KURUM İÇİN

Zamanaşımı  yönünden  gerekli  araştırma  yapıldıktan  sonra  borcun  zamanaşımına  girdiğinin anlaşılması  halinde  borçlulara,  Genelge'nin  ekinde  yer  alan  "ek-12  Borç  Bilgilendirme  Formu" gönderilmek suretiyle yazının tebliğinden itibaren 15 gün içerisinde ödeme yapılması istenilecektir.

17.09.2025

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.

>> YILIN KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL + KDV  Ayrıntılar için tıklayın.