Orhan Sözgün
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
sozgunorhan@hotmail.com

AR-GE ve Tasarım Merkezlerinde Son Değişiklikler

Bilindiği üzere 7555 Sayılı “Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında Kanun İle Bazı Kanunlarda ve 635 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” 24/07/2025 tarihli ve 32965 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Söz konusu kanunun 11. Maddesinde yapılan düzenlemeyle 4691 Sayılı “Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu”nun geçici 2. Maddesinin üçüncü fıkrasının birinci cümlesinde değişiklikler yapılmış, Ar-ge ve tasarım merkezlerinde çalışan personellerin ücretlerinde, gelir ve damga vergisi istisnası ilgili değişiklikler yapılmıştır.  Söz konusu değişiklikler 1 Ağustos tarihi itibariyle yürürlüğe girmiştir.

04/09/2025 tarihli ve 33007 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 331 Seri No’lu Gelir Vergisi Genel Tebliği’nde ise yukarıda belirttiğimiz konularla ilgili uygulama esasları belirtilmiştir. Söz konusu tebliğe göre uygulama esaslarını kısaca özetleyecek olursak;

• 31.12.2028 tarihine kadar bölgede çalışan AR-GE, tasarım ve destek personelinin bu görevleri ile ilgili ücretlerinin brüt asgari ücretin kırk katını aşmayan kısmı üzerinden hesaplanan gelir vergisinden 193 sayılı Kanunun 23 üncü maddesinin birinci fıkrasının (18) numaralı bendinde düzenlenen asgari ücret istisnasına isabet eden vergi düşüldükten sonra kalan vergi tutarı; verilecek muhtasar beyanname üzerinden tahakkuk eden vergiden indirilmek suretiyle terkin edilir.
• AR-GE, tasarım ve destek personelinin bu görevleri ile ilgili ücretlerinin brüt asgari ücretin kırk katını aşmayan kısım için damga vergisinden istisnadır.
• Gelir vergisi stopajı ve sigorta primi işveren hissesine ilişkin teşviklerden yararlanacak olan destek personel sayısı, Ar-ge ve tasarım personel sayısının yüzde onunu aşamaz. Toplam personel sayısı onbeşe kadar olan bölge firmalarında bu oran yüzde yirmi olarak uygulanır.
• Hak kazanılmış hafta tatili ve yıllık ücretli izin süreleri ile 17/3/1981 tarihli ve 2429 sayılı Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanunda belirtilen tatil günlerine isabet eden ücretler de bu teşvik kapsamındadır. Ancak haftalık kırk beş saatin üzerindeki ve ek çalışma sürelerine ilişkin ücretler için bu teşvikten faydalanılamaz.
• Yönetici şirket söz konusu teşviklerden yararlanan personelin bölgede fiilen çalışıp çalışmadığı denetler.
• Ar-ge ve tasarım personelinin söz konusu bölgelerde yürüttüğü projelerin bölge dışında faaliyette bulunması zorunluluğunun olması durumunda; bu projelerle ilgili olması şartıyla bölge dışındaki faaliyetlerine ilişkin ücretlerinin yüzde yüzünü aşmamak şartıyla Cumhurbaşkanınca ayrı ayrı veya birlikte belirlenecek kısmı ile Bölgede yer alan işletmelerde çalışan AR-GE ve tasarım personelinin yüksek lisans yapanlar için bir buçuk yılı, doktora yapanlar için iki yılı geçmemek üzere Bölge dışında geçirdiği sürelere ilişkin ücretlerin yüzde yüzünü aşmamak şartıyla Cumhurbaşkanınca ayrı ayrı veya birlikte belirlenecek kısmı, gelir vergisi stopajı teşviki kapsamında değerlendirilir.
• Bölgede çalışan toplam personel sayısının veya teşvike konu edilen toplam çalışması süresinin yüzde yirmisini aşmamak şartıyla bu fıkrada belirtilen hususların haricinde söz konusu dışarda geçirilen sürelerde gelir vergisi teşvikinden yararlanır.
• Söz konusu yüzde yirmi oranını Cumhurbaşkanı sektörel ve/veya meslek gruplarına göre belirlemeye yetkilidir. Ancak söz konusu teşvikten yararlanılması için bölge yönetici şirketinin ve bakanlığına bildirilmesi gerekmektedir.
• Bu Kanunda öngörülen şartların ihlali veya teşvik ve destek unsurlarının gereksiz yararlanılması halinde, zamanında tahakkuk ettirilmemiş vergiler yönünden vergi ziyaı doğmuş sayılır. Bu durumda sağlanan vergi dışı destekler ise 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre ve gecikme zammı uygulanmak suretiyle tahsil edilir.

Ar-ge ve tasarım merkezlerinde çalışan personelin ücretleri ilgili aydaki tutarı brüt asgari ücretin kırk katını aşmayan kısmı gelir ve damga vergisi istisnası kapsamındadır. Buna göre bölgede çalışan ar-ge ve tasarım personellerine ödenecek ücret asgari ücretin kırk katına kadar ise önce asgari ücret istisnasına isabet eden vergi düşülecek, kalan vergi ise verilecek muhtasar ve prim hizmet beyannamesi üzerinden tahakkuk eden vergiden indirilmek suretiyle terkin edilecektir. Aynı şekilde brüt asgari ücretin kırk katını aşmayan kısmına damga vergisi istisnası uygulanacaktır.

Ar-ge ve tasarım merkezlerinde çalışan personelin ücretleri ilgili aydaki tutarı brüt asgari ücretin kırk katını aşması durumunda ise aşan kısımla sınırlı olmak kaydıyla; önce brüt asgari ücretin kırk katına olan kısmı için asgari ücret istinası uygulanacak, aşan kısım ise vergiye tabi olacaktır.  Aynı şekilde söz konusu personele ödenen ücretlerin brüt asgari ücretin kırk kısmını aşması durumunda ise aşmayan kısım için damga vergisi istisnası uygulanacak, aşan kısım damga vergisine tabi tutulacaktır.

Buraya kadar anlatmaya çalıştığımız hususları tebliğdeki örneklerle açıklayalım:

Örnek 1: (D) Teknoloji Geliştirme Bölgesinde faaliyette bulunan (E) A.Ş.’de Ar-Ge personeli olarak 2025 yılının Eylül ayında işe başlayan Bay (F)’ye Ar-Ge faaliyeti kapsamında haftalık 45 saati geçmeyen çalışmasına ilişkin olarak 800.000 TL brüt ücret ödenmiştir.

(E) A.Ş.'nin Bay (F)’ye yapacağı ücret ödemesine ait teşvik uygulaması aşağıdaki gibi olacaktır.

(D) Teknoloji Geliştirme Bölgesinde çalışan Bay (F)’nin ücret geliri ilgili aydaki brüt asgari ücretin 40 katından az olduğundan, (E) A.Ş. tarafından Bay (F)’ye ödenen ücret üzerinden kesilen gelir vergisinden asgari ücrete isabet eden gelir vergisinin mahsubu yapıldıktan sonra kalan tutarın tamamı stopaj teşviki kapsamında değerlendirilecek olup vergi dairesine yatırılacak herhangi bir tutar bulunmamaktadır.

Örnek 2: (G) Teknoloji Geliştirme Bölgesinde faaliyette bulunan (H) A.Ş.’de yazılım personeli olarak çalışan Bay (I)’ya yazılım faaliyeti kapsamında haftalık 45 saati geçmeyen çalışmasına ilişkin olarak 1/1/2025 tarihinden itibaren ayda 1.500.000 TL brüt ücret ödenmektedir.

(H) A.Ş.'nin Bay (I)’ya 2025 yılının Eylül ayında yapacağı ücret ödemelerine ait teşvik uygulaması aşağıdaki gibi olacaktır.

Ar-ge, tasarım ve destek merkezlerinde çalışan her bir personel için istisna hesaplamaları ayrı ayrı yapılacak olup, ilgili ayın muhtasar ve prim hizmet beyannamesinde yer alan “EK:1 Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu Kapsamında Gelir Vergisi Stopajı Teşvikine İlişkin Bildirim” tablosunda gösterilecek ve ilgili vergi dairesine verilecektir.

Sonuç olarak Ar-ge, tasarım ve destek merkezleriyle ilgili yapılan son düzenlemeleri bu yazımızda anlatmaya çalıştık. Bölgede yer alan söz konusu personellerin ücretlerine ilişkin hesaplamalara dikkat edilmelidir. Söz konusu şartların ihlali veya teşvik ve destek şartlarının amacı dışında kullanıldığının tespiti halinde zamanında tahsil edilmeyen vergiler gecikme zammıyla tahsil edileceği unutulmamalıdır.

KAYNAKÇA

1. 7555 Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda ve 635 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun
2. 331 Seri No’lu Gelir Vergisi Genel Tebliği
3. 5746 Sayılı Araştırma Geliştirme Ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun Genel Tebliği Seri No 4 Nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ Seri No 10
4. 5746 Sayılı Araştırma Geliştirme Ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun Genel Tebliği Seri No 5 Nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ Seri No 11

23.09.2025

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.

>> YILIN KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL + KDV  Ayrıntılar için tıklayın.