Necdet Doğruç
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
necdetdogruc@gmail.com

Yatırım Teşvik Belgesi ve Muhasebe Kayıtları

YATIRIMLARDA  DEVLET YARDIMLARI HAKKINDA  KARARIN

UYGULAMASINA  İLİŞKİN TEBLİĞ 2025/1

 FİNANSAL KİRALAMA, FAKTORİNG, FİNANSMAN VE TASARRUF

 FİNANSMAN ŞİRKETLERİ KANUN  6361/23 MADDE

KDV MADDE 13/D

KDVKUGT II/B-5 MADDE    

ÖZELGELER 

07.2019 TARİH 39044742-130-590984

02.12.2020 TARİH 45404237-130-1.20.108-185381

01.07.2021 TARİH 37009108-130-213319-74112

23.06.2023 TARİH 84974990-130-KDV1/1-132023-13-263933

27.09.2024 TARİH 88945244-130-8226

Teşvik belgesi kapsamında değerlendirilmeyen harcamalar(2025/1 TEBLİĞ)

MADDE 9- (1) Müracaat tarihinden önce gerçekleştirilmiş bulunan yatırım harcamaları teşvik belgesi kapsamında değerlendirilmez.

(2) Teşvik belgesi kapsamında;

a) Ham madde, ara malı, işletme malzemesi ve yedek parça,

b) Kullanılmış yerli makine ve teçhizat,

c) Karayolu nakil vasıtaları ve her türlü binek araçları (sağlık ve belediye hizmetlerinde kullanılan araçlar ile madencilik yatırımlarında, apronda veya limanda kullanılan trafiğe çıkamayacak nitelikte olan araçlar hariç),

ç) Havayolu ile yük ve/veya yolcu taşımacılığına yönelik yatırımlar dışındaki diğer yatırımlar için uçak ve helikopter,

d) Mevcut makine ve teçhizatın tamir, bakım ve revizyonuna yönelik harcamalar,

değerlendirmeye alınmaz.

(3) Turizm ve sağlık yatırımlarında odalar ve ortak kullanım alanlarındaki makine ve teçhizat, endüstriyel mutfak ekipmanları, tanı ve tedaviye ilişkin tıbbi cihazlar, çamaşırhane ekipmanları, soğuk hava depoları, ısıtma-soğutma sistemleri (tesisat hariç) ile yangın uyarı ve söndürme sistemleri dışında kalan ekipmanlara makine ve teçhizat listelerinde yer verilmez.

(4) Eğitim, kreş ve gündüz bakım evi yatırımlarında derslik, laboratuvar ve ortak alanlarda kullanılan demirbaşlar, endüstriyel mutfak ekipmanları, toplantı ve spor salonu demirbaşları, ısıtma-soğutma sistemleri (tesisat hariç) ile yangın uyarı ve söndürme sistemleri dışında kalan ekipmanlara makine ve teçhizat listelerinde yer verilmez.

(5) İkinci fıkrada belirtilenler dışında, teşvik belgesi kapsamında değerlendirilmeyecek harcamalar sektörel özellikler dikkate alınarak proje bazında belirlenir. Kararda belirtilen makine ve teçhizat tanımına uymayan ancak mal ve hizmet üretimine yardımcı niteliği bulunan demirbaşlara makine ve teçhizat listelerinde yer verilebilir.

(6) Teşvik belgelerine ait ithal ve yerli makine ve teçhizat listelerinde inşaat malzemelerine yer verilmez.

(7) Teşvik belgesi kapsamı yatırımların finansmanında kullanılan kredilere ilişkin faiz giderleri ve döviz kredisi ya da dış kredi ile sabit kıymet temin edilmesi nedeniyle ortaya çıkan kur farklarının, teşvik belgesi kapsamı sabit kıymetin aktifleştirme tarihine kadar maliyete intikal ettirilen kısmı dışında kalan kur farkı ve faiz gideri teşvik belgesi kapsamında yatırım harcaması olarak kabul edilmez.

Finansal kiralama işlemleri (2025/1 TEBLİĞ)

MADDE 23- (1) Teşvik belgesi kapsamında yer alan makine ve teçhizatın tamamı veya bir kısmı finansal kiralama yolu ile temin edilebilir.

(2) Finansal kiralama şirketinin gümrük vergisi muafiyeti ve KDV istisnası desteklerinden yararlanabilmesi için, teşvik belgesi sahibi yatırımcı ile sözleşme yapılmış olması ve Genel Müdürlük tarafından finansal kiralamaya konu makine ve teçhizat listesinin onaylanmış olması gerekir.

(3) Yatırımcının teşvik belgesi dikkate alınarak finansal kiralama şirketi adına yerli temin ve/veya ithalat işlemleri yapılır. Bu işlemlerde yatırımcı, finansal kiralama şirketleri ile müteselsilen sorumludur.

(4) Finansal kiralamaya konu makine ve teçhizatın, yatırımcının mülkiyetine geçiş tarihine kadar Genel Müdürlüğün izni olmaksızın üçüncü kişilere satışı veya kiralanması durumunda her türlü sorumluluk finansal kiralama şirketine aittir. İflas, sözleşmenin feshi veya yatırımın gerçekleşmemesi durumunda, yatırımcının mülkiyetine geçmemiş makine ve teçhizat için faydalanılan gümrük vergisi muafiyeti ve KDV istisnası ilgili mevzuat kapsamında finansal kiralama şirketinden, varsa faydalanılan diğer destekler yatırımcıdan geri alınır.

(5) Finansal kiralamaya konu makine ve teçhizatın başka bir finansal kiralama şirketine devri, ancak yatırımcının uygun görüşü ve Genel Müdürlüğün onayına istinaden yapılabilir.

(6) Bu maddede belirtilmeyen hususlarda 21/11/2012 tarihli ve 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring, Finansman ve Tasarruf Finansman Şirketleri Kanunu hükümleri dikkate alınarak Genel Müdürlüğün görüşü doğrultusunda işlem tesis edilir

KDVK

Madde 13 Araçlar, kıymetli maden ve petrol aramaları ile ulusal güvenlik harcamaları ve yatırımlarda istisna (4)

d) Yatırım Teşvik Belgesi sahibi mükelleflere belge kapsamındaki makina ve teçhizat teslimleri ile belge kapsamındaki yazılım ve gayri maddi hak satış ve kiralamaları[4] (Şu kadar ki, yatırımın teşvik belgesinde öngörüldüğü şekilde gerçekleşmemesi halinde, zamanında alınmayan vergi alıcıdan, vergi ziyaı cezası uygulanarak gecikme faizi ile birlikte tahsil edilir. Zamanında alınmayan vergiler ile vergi cezalarında zamanaşımı, verginin tarhını veya cezanın kesilmesini gerektiren durumun meydana geldiği tarihi takip eden takvim yılının başından itibaren başlar

ÖNEMLİ

Yatırım teşvik Belgesi ile ilgili Uygulama Yapmış bir meslektaşınız olarak Yatırım Teşvik Belgesi kapatılırken nelere dikkat etmemiz gerekir  özet olarak :

1-Yatırım teşvik belgesi kapsamında İthal edilen makine ve teçhizat   Gümrük beyannamesi üzerindeki Döviz tutarı ile döviz kurunun(Döviz satış kuru) çarpılması suretiyle  meydana gelen TL Tutarın Yevmiye defterine kayıt edilmesi gerekir(.Açıklama örnek uygulamalarda)

2-Yatırım Teşvik belgesi istinaden alınan makine ve teçhizatların  işletmede bulunduğuna ve kullanıldığına dair tespitin yapılması

3-Yatırım teşvik belgesine istinaden Finansal kiralama yoluyla (leasing) alınan makine ve techizatın ödeme planı ve gümrük beyannamesi

4-Yatırım teşvik belgesine istinaden yurt içi ve yurt dışından alınan makine ve teçhizat Gümrük beyannameleri alış faturaları ve bunlara ait yevmiye kayıtları

İTHALAT İŞLEMLERİNDE DÖVİZ KURU : DÖVİZ SATIŞ KURU ALINIR

İHRACAT İŞLEMLERİNDE DÖVİZ KURU: İNTAÇ TARİHİNDEKİ (YURT DIŞINA ÇIKIŞ) DÖVİZ ALIŞ KURU ALINIR

ÖRNEK UYGULAMALAR

YURT DIŞINDAN İTHAL EDİLEN MAKİNE VE TEÇHİZAT  YEVMİYE KAYITLARI

1-SERİ NOLU TEK DÜZEN HESAP PLANI TEBLİĞİNE GÖRE KULLANILACAK HESAPLAR

102 BANKALAR

259 VERİLEN AVANSLAR (İthal edilen makine ve teçhizat bu hesapta takip edilir.

258 YAPILMAKTA OLAN YATIRIMLAR

320 SATICILAR

ÖRNEK 1

 YZ A.Ş  Yatırım teşvik belgesine istinaden  16.01.2024 tarihinde Yurt dışındaki X satıcıya  1.000.000 Euro mal bedelini göndermiştir   31.01.2024 tarihinde  1.000.000 Euro değerinde Makine ithal edilmiştir.. Gümrük masrafları 100.000TL’ dir.

Mal bedeli ödeme tarihinde(16.01.2024) Döviz alış kuru    :32,9036TLx1.000.000Euro =32.903.600TL

Gümrük beyannamesindeki döviz satış  kuru:(31.01.2024) 32,8735TLx1.000.000 Euro=32.873.500TL

 259  VERİLEN AVANSLAR                                                                                    kur farkı        30.100TL

 259.02 Yurt Dışı Sipariş 

 259.02.01 X firması… no.’lu Akreditif    

 259.02.01.001  sipariş avansları

 259.02.01.002  Mal Bedeli

 259.02.01.003   İthalat Giderleri    

 320 SATICILAR

102 BANKALAR

                                        MUHASEBE KAYITLARI

—-----------------------------------------16.01.2024—----------------------------------------------

259 VERİLEN AVANSLAR                           32.903.600 TL

259.02 Yurt dışı sipariş avansları

259.02.01 A firması… akreditif

259.02.01.001 siparişavansları

                                                                        102 BANKALAR               32.903.600TL

Mal bedelinin gönderilmesi  1.000.000 Eurox32,9036TL

—-------------------------------------------/—-------------------------------------------------

—----------------------------------------------31.01.2024—-------------------------------------------

 259 VERİLEN AVANSLAR                           32.873.500TL                     

 259.02 Yurt dışı sipariş avansları

 259.02.01 A firması… akreditif

 259.02.01.002 mal bedeli

                                                         320 SATICILAR                32.873.500TL

                                                         320.01 Yurt dışı satıcılar

ithalatın yapılması

—-----------------------------------------------31/01/2024--------------------------------------------------

259 VERİLEN AVANSLAR                           100.000TL

259.02 Yurt dışı sipariş avansları

259.02.01 A firması… akreditif

259.02.01.003 ithalat giderleri

                                                                                   102 BANKALAR        100.000 TL

İthalat masrafları  

—----------------------------------------------31.01.2024—----------------------------------------

   320 SATICILAR                                             32.873.500TL

   320.01 Yurt dışı satıcılar

   259 VERİLEN AVANSLAR                                  30.100TL                                             

   259.02 Yurt dışı sipariş avansları

   259.02.01 A firması… akreditif

   259.02.01.002 mal bedeli(kur farkı)

                                                  259 VERİLEN AVANSLAR                           32.903.600 TL

                                                  259.02 Yurt dışı sipariş avansları

                                                  259.02.01 A firması… akreditif

                                                  259.02.01.001 siparişavansları

avansın kapanışı ve kur farkının maliyete  intikali  (VUK 262/C)

--------------------------------------------------/---------------------------------------------------------

yukarıdaki işlemin  tersi  olsaydı kur farkı  ithalat maliyetinden düşülecek.(VUK 262/C)

---------------------------------------------------/--------------------------------------------------------

   320 SATICILAR                         30.100.TL

   320.01 Yurt dışı satıcılar

                                                                259 VERİLEN AVANSLAR                                  30.100TL                                             

                                                                259.02 Yurt dışı sipariş avansları

                                                                259.02.01 A firması… akreditif

   kur farkının maliyetten düşülmesi         259.02.01.002 mal bedeli

-------------------------------------------------------/------------------------------------------------------

Yevmiye kayıtlarından sonra  259 hesap aşağıdaki gibi   olacaktır.

mal bedeli                                  :32.873.500TL

kur farkı                                      :      30.100 TL

ithalat masrafları                       :     100.000TL

Toplam                                       :33.003.600TL

YATIRIM TEŞVİK BELGESİNE İSTİNADEN YURT İÇİ VEYA YURT DIŞINDAN ALINAN MAKİNE VE TEÇHİZATLAR YATIRIMIN TAKİBİ AÇISINDAN 258 HESAP YAPILMAKTA OLAN YATIRIMLAR HESABINA  KAYDININ YAPILMASI  YERİNDE OLACAKTIR.

_________________________________31.01.2024—-------------------------------------

258 YAPILMAKTA OLAN YATIRIMLAR     33.003.600TL

258.01 2024 yılı yatırımları

258.01.001  A makinesi

                                                                          259 VERİLEN AVANSLAR                 33.003.600TL

                                                                          259.02 Yurt dışı sipariş avansları

                                                                          259.02.01 A firması… akrediti

                                                                          259.02.01.002 mal bedeli

İthalatın yapılmakta olan yatırım hesabına intikali

bu yevmiye kaydının sebebi  yıllar itibariyle yat teş belgeli yatırımları takip etmek içindir.

—-------------------------------------------------31.01.2024—----------------------------------------------------------

253 TESİS ,MAKİNE VE CİHAZLAR              33.003.600TL

253.01 Makineler

253.01.001  x makinesi

                                                                           258 YAPILMAKTA OLAN YATIRIMLAR     33.003.600TL

                                                                           258.01 2024 yılı yatırımları

                                                                           258.01.001  A makinesi

makinenin aktife alınması

—------------------------------------------------------/—-------------------------------------------------------------

KDVKUGT

5.3.Finansal Kiralama Yoluyla Makine-Teçhizat Alımlarında Uygulama

 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu211, 2012/3305 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı212 eki Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar ile bu Kararın uygulanmasına ilişkin 2012/1 No.lu Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararın Uygulanmasına İlişkin Tebliğ213uyarınca, finansal kiralama şirketleri aracılığıyla gerçekleştirilecek yatırımlar için finansal kiralama şirketi adına ayrı bir teşvik belgesi verilmediğinden, vergi dairelerine dilekçe ile başvuran ve adına teşvik belgesi düzenlenen yatırımcılara verilen belgede aşağıdaki hususa da yer verilir. "Ayrıca, finansal kiralama şirketleri aracılığıyla gerçekleştirilecek yatırımlara ilişkin finansal kiralama şirketlerinin teşvik belgesi sahibi firmalara kiralanmak üzere teslim alacakları veya ithal edecekleri makine ve teçhizat için teşvik belgesi sahibi firma adına düzenlenen bu belge ile 3065 sayılı KDV Kanununun (13/d) maddesi kapsamında istisna uygulanır." Bu belgeye istinaden, finansal kiralama şirketi, yatırımcının teşvik belgesi dikkate alınarak bu yatırım teşvik belgesi eki listede yer alan ve yatırımcıya kiralanacak olan makine ve teçhizatı Kanunun(13/d) maddesindeki istisna kapsamında temin edebilir. Finansal kiralama şirketinin bu kapsamda temin edeceği makine ve teçhizatı, ilgili mevzuat uyarınca kiracının kullanımına bırakması ise "teslim" hükmünde olmadığından genel esaslara göre KDV'ye tabidir. Öte yandan finansal kiralama şirketi ile yatırımcı (kiracı) arasında yapılan sözleşmede belirtilen sürenin sonunda, makine ve teçhizatın yatırımcının (kiracının) mülkiyetine geçmemesi veya yatırımın teşvik belgesinde öngörüldüğü şekilde gerçekleşmemesi halinde, finansal kiralama şirketine yapılan teslim sırasında alınmayan vergi tutarları 3065 sayılı Kanunun (13/d) maddesi çerçevesinde yatırımcıdan (kiracıdan) vergi ziyaı cezası uygulanarak gecikme faizi ile birlikte tahsil edilir.

YATIRIMLARDA DEVLET YARDIMLARI HAKKINDA KARARIN UYGULAMASINA İLİŞKİN TEBLİĞ 2025/1

Finansal kiralama işlemleri

MADDE 23- (1) Teşvik belgesi kapsamında yer alan makine ve teçhizatın tamamı veya bir kısmı finansal kiralama yolu ile temin edilebilir.

(2) Finansal kiralama şirketinin gümrük vergisi muafiyeti ve KDV istisnası desteklerinden yararlanabilmesi için, teşvik belgesi sahibi yatırımcı ile sözleşme yapılmış olması ve Genel Müdürlük tarafından finansal kiralamaya konu makine ve teçhizat listesinin onaylanmış olması gerekir.

(3) Yatırımcının teşvik belgesi dikkate alınarak finansal kiralama şirketi adına yerli temin ve/veya ithalat işlemleri yapılır. Bu işlemlerde yatırımcı, finansal kiralama şirketleri ile müteselsilen sorumludur.

(4) Finansal kiralamaya konu makine ve teçhizatın, yatırımcının mülkiyetine geçiş tarihine kadar Genel Müdürlüğün izni olmaksızın üçüncü kişilere satışı veya kiralanması durumunda her türlü sorumluluk finansal kiralama şirketine aittir. İflas, sözleşmenin feshi veya yatırımın gerçekleşmemesi durumunda, yatırımcının mülkiyetine geçmemiş makine ve teçhizat için faydalanılan gümrük vergisi muafiyeti ve KDV istisnası ilgili mevzuat kapsamında finansal kiralama şirketinden, varsa faydalanılan diğer destekler yatırımcıdan geri alınır.

(5) Finansal kiralamaya konu makine ve teçhizatın başka bir finansal kiralama şirketine devri, ancak yatırımcının uygun görüşü ve Genel Müdürlüğün onayına istinaden yapılabilir.

(6) Bu maddede belirtilmeyen hususlarda 21/11/2012 tarihli ve 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring, Finansman ve Tasarruf Finansman Şirketleri Kanunu hükümleri dikkate alınarak Genel Müdürlüğün görüşü doğrultusunda işlem tesis edilir.

YATIRIM TEŞVİK BELGESİNDE YER ALAN MAKİNE VE TEÇHİZATIN FİNANSAL KİRALAMAYA YOLUYLA TEMİN EDİLMESİ

FİNANSAL KİRALAMA, FAKTORİNG, FİNANSMAN VE TASARRUF

 FİNANSMAN ŞİRKETLERİ KANUN  6361/23 MADDE

Finansal kiralama konusu malın satın alınması

MADDE 23 – (1) Finansal kiralama konusu malın mülkiyeti kiralayana aittir. Ancak taraflar sözleşmede, sözleşme süresi sonunda kiracının, malın mülkiyetini satın alma hakkını haiz olacağını kararlaştırabilir.

(2) Finansal kiralama konusu tescile tabi taşınır mala ilişkin kiracı adına satın alma hakkının doğumundan itibaren otuz günlük süre içinde bu hakkın kiracı tarafından kullanılmaması ve bu Kanunun 32 nci maddesi uyarınca malın kiralayana iade edilmemesi durumunda, taraflar arasında yapılan sözleşmede bu hususta karara varılmış olması ve kiracıya konu hakkında tebligat yapılmış veya adresinde bulunmadığından tebligatın yapılamamış olması kaydıyla kiralayan tek taraflı olarak kiralananı kiracıya devir ile ilgili her türlü işlemi yapabilir. Bu kapsamda mülkiyeti devir işlemi ile ilgili kiralayan tarafından yapılan tek taraflı talepler ilgili sicil tarafından yerine getirilir.

YATIRIM TEŞVİK BELGESİNDE YER ALAN MAKİNE VE TEÇHİZATIN FİNANSAL KİRALAMAYA YOLUYLA TEMİN EDİLMESİ

ÖRNEK

(A) A.Ş Yatırım teşvik belgesinde bulunan makineyi temin edebilmek için (Y) Finansal kiralama şirketi ile sözleşme düzenlenmiş ve makine ithal edilmiştir.

Sözleşme ödeme tablosu aşağıdaki gibidir.

  1 YIL              500.000 TL  (260 HES)              150.000TL  (302 HES)                       650.000TL(301 HES)

2 Yıl                 400.000 TL   (260 HES)            100.000TL  (402 HES)                    500.000TL(401 HES)

3 Yıl                300.000 TL  (260 HES)               50.000TL   (402 HES)                   350.000TL(401 HES)

TOPLAM      1.200.000 TL  (260HES)                300.000TL                                          1.500.000TL                                                                       

—-------------------------------------------/-------------------------------------------------------  

 260 Haklar                                                                           1.200.000 TL

302 Ertelenmiş Finansal Kiralama Borçlanma Maliyetleri           150.000 TL

402  Ertelenmiş Finansal Kiralama Borçlanma Maliyetleri          150.000 TL

402.01             2.yıl 100.000TL

402.02             3 yıl   50.000TL

                           301 Kiralama İşlemlerinden Finansal Borçlar                                 650.000 TL

                           401 Kiralama İşlemlerinden Finansal Borçlar                                 850.000 TL

                           401.01  2 yıl 500.000TL

                            401.02  3 yıl           350.000TL   

—-----------------------------------------/----------------------------------------------------------

 KDVUGT II/B5.3 bendine göre Finansal kiralama şirketinin mevzuat uyarınca kiracının  kullanımına  bırakması ‘TESLİM HÜKMÜNDE  olmadığından  genel esaslara göre KDV ‘ye tabidir

KDVKUGT 111-B 2.2 GÖRE (kdv TEBLİĞ 47 DEĞİŞİKLİK)

2.2. Finansal Kiralama İşlemleri 2007/13033 sayılı Kararnamenin 1 inci maddesinin ikinci fıkrasına göre, kararnameye ekli (I) sayılı listenin (B) bölümünün 473 16 ve 17 nci sıralarında sayılan işlemler hariç olmak üzere finansal kiralama işlemlerinde, işleme konu olan malın tabi olduğu KDV oranı uygulanır.

Örneğimizde kdv oranı %20’ dir.

FİNANSAL KİRALAMA ŞİRKETİNİN FATURASI  (1 YIL)

—-------------------------------------------/------------------------------------------

 301 Kiralama İşlemlerinden Finansal Borçlar         650.000TL

191 İndirilecek kdv (%20)                                        130.000TL

                                            320 satıcılar                                      780.000TL

leasing faturası

—--------------------------------------/------------------------------------------------

320 satıcılar                  780.000TL

                                                      102 Bankalar                        780.000TL

—-------------------------------------/---------------------------------------------------

 260 Haklar            150.000TL

                                 302 Ertelenmiş Finansal Kiralama Borçlanma Maliyetleri             150.000TL

       VUK 262/C Maddesi gereği  faizin sabit kıymet maliyetine intikali    

                                                        

16.09.2025

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.

>> YILIN KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL + KDV  Ayrıntılar için tıklayın.