Necdet Doğruç
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
necdetdogruc@gmail.com

İşletmelerde Kasa Fazlalığının Vergi Kanunları Açısından Değerlendirilmesi

KANUN

KVK  MADDE     13 - 32/2

KDVK  MADDE  ( 1/1)- (4-1 )   ( 8/a) (10/a )   (20/1) 

GVK MADDE        22-  94  - 96- MÜKERRER 120

VUK  MADDE      30/4  -341-344

ÖRNEKLE AÇIKLAMA

Z A.Ş  2024 yılı incelenmesi sonucunda  Kasada olması gereken tutar düşüldükten sonra

adat  hesaplanmış ve  bunun  sonucunda  1.000.000TL faiz hesaplanmıştır.

KURUMLAR VERGİSİ YÖNÜNDEN

ÖRTÜLÜ KAZANÇ TUTAR HESABI

ADAT =KULLANILAN TUTAR X GÜN SAYISI

FAİZ = ADAT X FAİZ  ORANI /36500     (ANT/36500)

Hesaplanan faiz Kurumlar Vergisi 13 madde ye göre ortaklarına transfer  fiyatlandırması  yoluyla örtülü kazanç olarak kabul edilir ve matrah farkı olarak kabul edilir ve vergilendirilir.

Bu durumda :

VUK 30/4 . Defter kayıtları ve bunlarla ilgili vesikalar, vergi matrahının doğru ve kesin olarak tesbitine imkân vermeyecek derecede noksan, usulsüz ve karışık olması dolayısıyla ihticaca salih bulunmazsa.  KVK 32 maddesine göre Kurumlar Vergisi Hesaplanacak

KVK 32 MADDESİ GEREĞİ  %25 KURUMLAR VERGİSİ HESAPLANACAK

1.000.000TL X%25=250.000TL KURUMLAR VERGİSİ

Madde 341 Vergi Ziyaı

Vergi ziyaı, mükellefin veya sorumlunun vergilendirme ile ilgili ödevlerini zamanında yerine getirmemesi veya eksik yerine getirmesi yüzünden verginin zamanında tahakkuk ettirilmemesini veya eksik tahakkuk ettirilmesini ifade eder.

Şahsi, medeni haller veya aile durumu hakkında gerçeğe aykırı beyanlar ile veya sair suretlerle verginin noksan tahakkuk ettirilmesine veya haksız yere geri verilmesine sebebiyet vermek de vergi ziyaı hükmündedir

Yukarıki fıkralarda yazılı hallerde verginin sonradan tahakkuk ettirilmesi veya tamamlanması veyahut haksız iadenin geri alınması ceza uygulanmasına mani teşkil etmez.

Madde 344 Vergi Ziyaı Cezası

 (Değişik: 22/7/1998 - 4369/11 md.) (Değişik, birleştirilen birinci ve ikinci fıkra : 23/1/2008 - 5728/275 md.) 341 inci maddede yazılı hallerde vergi ziyaına sebebiyet verildiği takdirde, mükellef veya sorumlu hakkında ziyaa uğratılan verginin bir katı tutarında vergi ziyaı cezası kesilir. Vergi ziyaına 359 uncu maddede yazılı fiillerle sebebiyet verilmesi halinde bu ceza üç kat, bu fiillere iştirak edenlere ise bir kat olarak uygulanır. Vergi incelemesine başlanılmasından veya takdir komisyonuna sevk edilmesinden sonra verilenler hariç olmak üzere, kanuni süresi geçtikten sonra verilen vergi beyannameleri için bu madde uyarınca kesilecek ceza yüzde elli oranında uygulanır. (Son fıkra Mülga : 11/8/1999 - 4444/14 md.) (7524 sayılı Kanunun 9 uncu maddesiyle eklenen fıkra Yürürlük; 02.08.2024) Vergi kanunlarına göre mükellefiyet tesis ettirilmesi gerektiği halde bu zorunluluğa uyulmaksızın vergi dairesinin ıttilai dışında ticari, zirai veya mesleki faaliyette bulunmak suretiyle vergi ziyaına sebebiyet verilmesi durumunda, birinci, ikinci ve üçüncü fıkralara göre kesilecek vergi ziyaı cezası yüzde elli artırılarak uygulanır. Aynı vergi türü ve dönemine ilişkin daha sonra yapılacak tarhiyatlar nedeniyle kesilecek vergi ziyaı cezalarına da aynı artırım hükmü tatbik edilir

.KURUMLAR VERGİSİ                   :250.000TL

VERGİ ZİYAI CEZASI(VUK 344)    :250.000TL

TOPLAM                                         :500.000TL

KATMA DEĞER VERGİSİ YÖNÜNDEN

Madde 1 Verginin Konusunu Teşkil Eden İşlemler

Türkiye'de yapılan aşağıdaki işlemler katma değer vergisine tabidir:

1. Ticarî, sınaî, ziraî faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetler,

Madde 4 Hizmet

1. Hizmet, teslim ve teslim sayılan haller ile mal ithalatı dışında kalan işlemlerdir.

Bu işlemler; bir şeyi yapmak, işlemek, meydana getirmek, imal etmek, onarmak, temizlemek, muhafaza etmek, hazırlamak, değerlendirmek, kiralamak, bir şeyi yapmamayı taahhüt etmek gibi, şekillerde gerçekleşebilir.

Madde 8 Mükellef

1. Katma Değer Vergisinin Mükellefi:

a) Mal teslimi ve hizmet ifası hallerinde bu işleri yapanlar,

Madde 20 Teslim ve Hizmet İşlemlerinde Matrah

1. Teslim ve hizmet işlemlerinde matrah, bu işlemlerin karşılığını teşkil eden bedeldir.

KDV ilgili maddeleri gereği  bulunan  matrah farkından  (%20)  KDV hesaplanacaktır.

                Bulunan Matrah Farkı     :1.000.000 TL

                KDV %20                           :  200.000 

                  KDV                                :200.000 TL

                 VERGİ ZİYAI                   :200.000 TL

                 TOPLAM                         :400.000 TL

GELİR VERGİSİ STOPAJI  YÖNÜNDEN

Şirket ortaklarına transfer fiyatlandırması yoluyla  örtülü kazanç dağıtılmıştır dağıtılan bu kazanç üzerinden GVK 94 maddesi  gereği Stopaj uygulanacaktır.(%15)

Madde 96 Vergi Tevkifatında Uyulacak Esaslar

(2772 sayılı Kanunun 11'inci maddesiyle değişen madde) Vergi tevkifatı, 94'üncü madde kapsamına giren nakten veya hesaben yapılan ödemelere uygulanır. Bu maddede geçen hesaben ödeme deyimi, vergi tevkifatına tabi kazanç ve iratları ödeyenleri istihkak sahiplerine karşı borçlu durumda gösteren her türlü kayıt ve işlemleri ifade eder.

Vergi tevkifatı, ücretler dışında kalan ödemelerde gayrisafi tutarlar üzerinden yapılır. Kesilmesi gereken verginin ödemeyi yapan tarafından üstlenilmesi halinde bu vergi, bilfiil ödenen miktar ile ödemeyi yapanın yüklendiği verginin toplamı üzerinden hesaplanır.

GVK 96 Maddesine göre

Örtülü kazanç tutar                           :1.000.000 TL

brüt tutar 1.000.000/0,85                   :1.176.470 TL            

Stopaj oranı %15                               :   176.470 TL

Stopaj                                                 :   176.470TL

Vergi ziyaı                                           :   176.470TL

Toplam                                                :   352.940TL

GEÇİCİ VERGİ YÖNÜNDEN

KVK 32/2 VE GVK MÜKERRER 120 Maddesine  göre

Yapılan incelemeler sonucunda, geçmiş dönemlere ait geçici verginin % 10'u aşan tutarda eksik beyan edildiğinin tespiti halinde, eksik beyan edilen bu kısım için re'sen veya ikmalen geçici vergi tarh edilir. Mahsup süresi geçtikten sonra, kesinleşen geçici vergiler terkin edilir, ancak gecikme faizi ve ceza tahsil edilir

 ÖRNEK

Beyan edilen Geçici vergi matrahı             : 800.000 TL  (800.000X%25=200.000TL)

Re’sen ilave edilecek  matrah farkı             :1.000.000 TL

Beyan edil gereken geçici vergi matrahı    :1.800.000 TL

Olması gerek beyanın %10            ( - )         : 180.000 TL(GVK mük 120))

Tarhiyata konu geçici vergi matrah             :1.620.000 TL

 %25 geçici vergi                                           :   405.000 TL

 Önceki dönem ödenen geçici vergi -         :   200.000 TL

Olması Gereken Geçici vergi                      :   205.000 TL

burada geçici vergi aranmaz sadece  vergi ziyaı cezası kesilir.

Vergi ziyaı Cezası   : 205.000 TL

Ayrıca olması gereken geçici vergi tutarına gecikme zammı uygulanır

KURUM ORTAKLARININ MENKUL SERMAYE İRAD KAZANCI  YÖNÜNDEN

Şirket ortaklarına kullandırılan  tutarın  şirket ortakları açısından GVK 75 göre Menkul Sermaye geliridir. Bu durumda Şirket ortakları  kar dağıtımı sayılan tutar içiN Yıllık Gelir Vergisi Beyannamesi vermesi gerekir.(istisna tutarı aştığı takdirde)

GVK

22/3

.Tam mükellef kurumlardan elde edilen, 75 inci maddenin ikinci fıkrasının (1), (2) ve (3) numaralı bentlerinde yazılı kâr paylarının yarısı gelir vergisinden müstesnadır. İstisna edilen tutar üzerinden 94 üncü madde uyarınca tevkifat yapılır ve tevkif edilen verginin tamamı, kâr payının yıllık beyanname ile beyan edilmesi durumunda yıllık beyanname üzerinden hesaplanan vergiden mahsup edilir.(*

Kar payı (GVK75)                         = 1.176.470TL

GVK madde 22/3  %50 istisna  - =    587.235 TL  

Beyan edilecek Tutar                   =    587.235 TL

Hesaplanan gelir vergisinden  daha evvel Kesilen %15 tutarındaki 176.470 TL tutarındaki stopaj düşülecektir.  

29.08.2025

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.

>> YILIN KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL + KDV  Ayrıntılar için tıklayın.