Mehmet Mürsel Saçan
Yeminli Mali Müşavir
E. Vergi Başmüfettişi
mmsmursel@yandex.com

Sahte Belgeyle Mücadelede Milat: 1 Ekim

Maliye cephesinden gelen açıklamalar, sahte belgeyle mücadelede yeni bir dönemin başladığını gösteriyor. Yıllardır vergi sistemimizin en büyük açıklarından biri olan bu konu, artık alışılagelmiş bir problem olmaktan çıkarılmak isteniyor. Bu çaba hem desteklenmeli hem de dikkatle izlenmeli.

Öncelikle şunu belirtmekte fayda var. Bilmeden sahte fatura kullanmak tarihe karışıyor diyebiliriz. Sahte belgeyi kullanan mükelleflerin büyük kısmı doğrudan vergi kaçakçılığı kapsamında değerlendirilebilecek.

Mevcut uygulamada, bir mükellef hakkında bilerek kullanma yönünde işlem tesis edebilmek için idarenin mutlaka makul ve somut tespitler ortaya koyması gerekiyordu. Yeni dönemde ise durum tersine dönüyor. Artık bilmeden kullanma değerlendirmesi yapılabilmesi için sistemde mevcut somut tespitlerin, mükellef lehine ilave ve ikna edici delillerle desteklenmesi gerekecek. Yani bilmeden kullanma kanaati, ancak somut ve mükellef lehine ispatlarla güçlendirilirse kabul görecek.

Bu yaklaşım yerinde, çünkü kimsenin arkasına saklanabileceği bir bahane kalmamalı. Ancak burada kritik olan, bu tespitin her olayda somut verilere dayanmasıdır. Aksi takdirde, gerçekten niyeti kötü olmayan ama sistemin kusurlarına takılan mükellefler haksız yere zan altında kalabilir.

Müfettişlere verilen teminat isteme yetkisi de önemli bir caydırıcılık yaratacaktır. Kamu alacağını güvence altına almak elzemdir. Fakat bu yetki kullanılırken, objektif kriterlere ve sağlam analizlere dayalı olunması gerekir. Yoksa bu güçlü araç, piyasada tedirginlik oluşturma riskini de beraberinde taşır.

Belki de en dikkat çekici reform, cari denetim modeline geçiştir. Vergi denetiminde yıllardır konuşulan ama hayata geçirilmesi zor olan bu modelin devreye girmesi, riskli işlemlerin daha gerçekleşirken sorgulanması anlamına geliyor. Burada da temel mesele, risk analiz projelerinin gerçekten sağlıklı çalışmasıdır. Aksi takdirde masum işlemler şüpheli gibi görünebilir ve bu da piyasanın işleyişini sekteye uğratabilir.

Hızlı raporlama, dijital entegrasyon ve saha verileriyle desteklenen raporların devreye alınması kuşkusuz olumlu bir gelişme. Yıllar süren, sonuçları geç gelen raporların yerine anlık, güçlü ve somut tespitlere dayalı raporların kullanılması, adaletin de hızlanmasını sağlayacaktır.

1 Ekim itibariyle başlayacak bu yeni dönem bir milat olacak. Ama bu miladın başarılı olabilmesi, alınan tedbirlerin somut, ölçülebilir ve şeffaf tespitlere dayanmasına bağlı. Aksi takdirde, niyet ne kadar güçlü olursa olsun, uygulamada sorunlar yaşanabilir.

Bu noktada 306 sayılı VUK Genel Tebliği’nin de yeniden ele alınmasında fayda var. Tebliğde, mükellefin mal veya hizmeti fiilen aldığı, ancak kendi satıcısına ait olmayan bir faturayı bilmeden kullanabileceği varsayımı öne çıkmaktadır. Bu yaklaşım uygulamada çoğu kez bilmeden kullanma raporlarının tanzim edilmesine yol açmaktadır. Oysa her ne kadar bu durumlarda mükellefin KDV indirimleri reddedilse ve cezası tahsil edilse de ilgili faturalar gider veya maliyet unsuru olarak dikkate alınabilmektedir. Bu durum, mükellefler açısından sahte belge kullanımının ekonomik sonuçlarının sınırlı kalması algısını pekiştirmektedir. Dolayısıyla cezai caydırıcılığın yanı sıra ekonomik anlamda caydırıcılığın tam anlamıyla sağlanabilmesi için, söz konusu tebliğin günümüz koşulları çerçevesinde gözden geçirilmesi önem arz etmektedir.

Sonuç olarak, devletin sahte belgeyle mücadelede ortaya koyduğu kararlılık değerli ve desteklenmeli. Ancak unutmamak gerekir ki kararlılık tek başına yeterli değil, somut tespitler, objektif kriterler ve şeffaf süreçler olmadan bu mücadele kalıcı bir başarıya ulaşamaz. Dürüst mükellefi koruyup, sahte belge düzenleyeni hedef alan bir yaklaşım, ancak bu şekilde mümkün olacaktır.

22.08.2025

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.

>> YILIN KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL + KDV  Ayrıntılar için tıklayın.