Mehmet Cevat Kerem
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
cevat.kerem@gmail.com

SGK Gözünden Riskler ve Önleyici Tedbirler

Sosyal Güvenlik Kurumu’nun denetim faaliyetleri, yalnızca mevzuata uyumu sağlamak için değil, aynı zamanda kayıtlı istihdamı güçlendirmek, haksız kazançların önüne geçmek ve çalışan haklarını korumak amacıyla yürütülür. Ancak, işletmeler açısından bakıldığında bu denetim süreçleri, belirli riskleri de beraberinde getirmektedir.

1. İhbar ve Şikâyetler

Çalışanlardan, iş ortaklarından veya üçüncü kişilerden gelen ihbarlar, SGK denetimlerinin en hızlı tetikleyicilerindendir. Çoğu zaman, işyerindeki kayıt dışı uygulamalar, sigortasız işçi çalıştırmak, ödenmeyen primler veya gerçeğe aykırı bildirimler bu yolla ortaya çıkar.

Önlem: İş sözleşmelerinin, çalışma saatlerinin ve ücret ödemelerinin eksiksiz kayıt altına alınması, kesinlikle sigortasız işçi çalıştırılmamak, çalışanlarla şeffaf ve adil bir iletişim kurulmasını sağlamak.

2. Sahte Sigortalılık ve Sahte İşyeri Denetimleri

Yalnızca prim teşviki veya sağlık hizmetlerinden yararlanmak amacıyla yapılan sahte sigortalı bildirimleri, en ağır yaptırımları doğuran riskler arasındadır. Benzer şekilde, fiilen faaliyet göstermeyen “kâğıt üzerindeki işyerleri” SGK radarına takılır.

Önlem: Tüm sigortalı bildirimlerinin fiili çalışma ilişkisine dayanması; teşviklerin yalnızca hak kazanıldığı ölçüde kullanılmasını sağlamak esas olmalıdır. Aksi durumda faydalanılmış teşviklerin geri alınması ile karşı karşıya gelinecektir.

3. İş Kazası, Meslek Hastalığı ve Doğum Raporları

İş kazaları veya sağlık raporları sonrasında iş göremezlik ödeneği talepleri, SGK’nın olayı mercek altına almasına neden olur. Bildirim süresinde yapılmayan kazalar, yanlış rapor kullanımı veya iş güvenliği eksiklikleri ciddi risk taşır.

Önlem: İş sağlığı ve güvenliği prosedürlerinin eksiksiz uygulanması, iş kazası ve meslek hastalığı bildirimlerinin süresinde yapılması, işgörmezlik raporlarının zamanında onaylanması gerekmektedir.

4. Prim ve Bildirgelerle İlgili Uyumsuzluklar

Aylık prim ve hizmet belgelerindeki eksik gün, yanlış çıkış kodu veya ücret uyumsuzluğu, denetim sürecini başlatabilir.

Önlem: Bordro ve SGK bildirgelerinin muhasebe kayıtlarıyla tam uyumlu hazırlanması, düzenli iç denetim yapılması ve İK ile sürekli iletişim halinde olmak gerekir.

5. SGK Risk Analizleri ve Yapay Zeka Taramaları

SGK, gelişmiş veri analizi ve yapay zeka teknolojileri ile riskli işyerlerini önceden tespit edebilmektedir. Ücret dağılımları, personel hareketleri, prim ödemeleri gibi veriler bu analizlerde kritik rol oynar.

Önlem: İşletmenin tüm SGK işlemlerinin mevzuata uygun yürütülmesi; olağandışı personel ve prim değişimlerinden kaçınılması.

6. Diğer Kamu Kurumlarından Gelen Bilgiler

Vergi daireleri, belediyeler, İŞKUR gibi kurumlarla yapılan veri paylaşımı sonucunda çelişkili kayıtlar tespit edilebilir.

Önlem: Farklı kurumlara verilen beyan ve kayıtların tutarlılığını sağlamak; belge ve sözleşmeleri güncel tutmak.

Sonuç

SGK denetimleri, her ne kadar bazı işletmeler tarafından “tehdit” olarak algılansa da, doğru yönetildiğinde kurumsal şeffaflığı ve güvenilirliği artıran bir mekanizmadır.

09.08.2025

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.

>> YILIN KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL + KDV  Ayrıntılar için tıklayın.