Fırat İnsel
Vergi Başmüfettişi
firat_insel88@hotmail.com

E-POWER Araçlarda ÖTV İadesi Çıkmazı

NİSSAN E-POWER araçların elektrikli motor ile çalışmasından dolayı sadece elektrikli statüsünde olması gerekirken hatalı şekilde benzinli araç olarak değerlendirilmesidir. Zira NİSSAN E-POWER araçlar benzinli motordan herhangi bir çekiş sağlamamakta, çekişin tamamı elektrikli motordan sağlanmaktadır. 

Nissan Qashqai ve X-Trail e-Power modelleri, dışarıdan şarj gerektirmeyen elektrikli sürüş deneyimi sunmasıyla öne çıkmıştır. Ancak bu araçların vergilendirilmesi sırasında yaşanan bir sınıflandırma hatası, fazladan ÖTV tahsiline yol açmış ve çok sayıda araç sahibini mağdur etmiştir. Tüm bunların sonucu olarak ise e-Power sisteminin teknik özellikleri ile Türkiye vergi hukukunun öngördüğü sınıflandırma birbiriyle örtüşmediği için “e-Power vergilendirme hatası” gündeme gelmiş, araç sahipleri ödedikleri yüksek ÖTV’yi geri alma hakkı elde etmişlerdir.

Nissan Qashqai e-Power, Nissan’ın e-POWER teknolojisini kullanan yeni nesil bir hibrit SUV modelidir. Bu seri hibrit sistemde 1,5 litrelik üç silindirli turbo benzinli motor (156 HP) bir jeneratör görevi üstlenir; ürettiği enerji yüksek voltajlı bataryayı şarj ederek araçtaki 140 kW’lık elektrik motorunu besleyerek tek başına aracın tekerleklerini tahrik eder ve her sürüş %100 elektrikli bir hissiyat sağlar. Bu yapı sayesinde sürücü için  %100 ELEKTRİKLİ SÜRÜŞ KONFORU SAĞLANARAK geleneksel hibritlerdeki performans eksikleri ortadan kalkar.    

Her ne kadar bataryalı elektrikli araçlar ve bazı hibrit elektrikli araçlar için indirimli vergi oranları belirlenmişse de, e-Power sistemli araçların bu kategorilere tam olarak uyup uymadığı hususunda net bir parametre olmayıp tartışmalar mevcuttur. Bu belirsizlik, özellikle vergi sınıflandırması ve uygulama açısından ciddi tereddütler yaratmakta; araç sahipleri ile vergi idaresi arasında uyuşmazlıklara neden olmaktadır.

Nissan e-Power modellerinde ortaya çıkan temel sorun, bu araçların teknik özelliklerine uygun olmayan bir şekilde yanlış Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) oranına tabi tutulmalarıdır. Bahisli araçlarda yalnızca hareketi sağlayan bir elektrik motoru ve bu motora enerji sağlayan benzinli bir güç üretim birimi bulunmaktadır. Jeneratör olarak adlandırılan bu ünite, aracın bataryasını şarj etmek için elektrik üretir ancak doğrudan tekerleklere güç iletmez. Yani aracın itici gücü tamamen elektrik motorundan gelmektedir. Şanzımanla bağlantısı bulunmayan benzinli ünite ise yalnızca enerji üretimi görevini üstlenir ve aracın sürüş mekanizmasına da fiziksel olarak katkı sağlamamaktadır.

Bu teknik yapı ise vergilendirme bakımından kritik bir fark yaratmaktadır. Nitekim 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 3. maddesinde yer alan, “VERGİLENDİRMEDE GERÇEK MAHİYETİN ESAS ALINMASI” ilkesi uyarınca, vergisel değerlendirme yapılırken aracın fiili çalışma sistemi dikkate alınmalıdır. Bu bağlamda e-Power sistemli araçlarda hareketi sağlayan unsur elektrik motoru olduğundan, bu araçların gerçek işleyişine uygun biçimde elektrikli taşıt kategorisinde değerlendirilmesi gerekmektedir.

Buna rağmen, Türkiye’deki mevcut uygulamada e-Power sistemli araçlar “hibrit” olarak değerlendirilmiş ve bu sebeple %80 oranında ÖTV uygulanmıştır. Halbuki aracın çalışma prensibi dikkate alındığında, elektrikli araç statüsünde değerlendirilmesi ve %10 oranındaki ÖTV dilimine tabi tutulması gerekmektedir. Bu yanlış sınıflandırma ve buna bağlı olarak yapılan yüksek oranlı vergilendirme, uygulamada “NİSSAN E-POWER VERGİLENDİRME HATASI” olarak anılmaktadır.

Nitekim 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu’na ekli (II) sayılı listenin 87.03 GTİP numaralı satırında yer alan düzenleme uyarınca;

•Motor silindir hacmi 1600 cm³’ü geçmeyen,

•Özel tüketim vergisi matrahı 200.000 TL’yi aşan binek otomobiller için ÖTV oranı %80,

•Ancak yalnızca elektrik motorlu, motor gücü 160 kW’ı geçmeyen ve özel tüketim vergisi matrahı 1.250.000 TL’yi aşmayan araçlar için ÖTV oranı %10 olarak belirlenmiştir.

Bu çerçevede, Nissan e-Power araçlarının fiilî teknik özellikleri göz önünde bulundurulduğunda, aracın elektrikli taşıt kategorisinde değerlendirilmesi ve %10’luk ÖTV oranının uygulanması gerektiği açıktır.

ÖTV iadesi talebinde bulunmak isteyen bir araç sahibi önce doğrudan ilgili vergi dairesine başvurarak düzeltme talebinde bulunmalıdır. Vergi dairesi, yapılan başvuruya 30 GÜN içinde ya olumlu-olumsuz yanıt verir ya da cevap vermeyerek susar ki bu da İYUK md;10/2 uyarınca zımni ret anlamına gelmektedir. Başvuru red ile sonuçlanırsa ÖTV iadesini talep eden araç sahibi söz konusu ret kararından sonra Vergi Mahkemesi’nde dava açabilir. Davada mükellef, aracın teknik özelliklerini belirten belgeler ve varsa bilirkişi raporlarıyla aracın aslında elektrikli motorla çalıştığını kanıtlayarak 4760 sayılı ÖTV Kanunu’na, Vergi Usul Kanunu’na ve mevcut Danıştay kararlarına dayanarak fazla alınan verginin iadesi talep edilir. 

Konuyla ilgili olarak Danıştay 7. Dairesi, 2022’deki bir kararında; “….Dosyanın UYAP kayıtlarıyla birlikte incelenmesinden, …. Vergi Mahkemesinin E:… sayılı dosyasında aynı araca ilişkin olarak İstanbul Teknik Üniversitesi Makine Fakültesi Otomotiv Laboratuvarınca hazırlanan … tarih ve … sayılı teknik raporda, aracın arka akstan hareketini sağlayan iki adet 2×150 KW gücünde elektrik motoru bulunduğu, ön akstan çekiş imkanı bulunmadığı, ön tarafında olup jeneratörü çalıştıran benzin motorunun aracın tekerlekleri ile mekanik bir bağlantısının olmadığı, sadece menzil uzatımı için elektrik motoruna enerji üretme işlevine sahip olduğunun tespit edildiği, anılan Mahkemece, 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu’na ekli (II) sayılı listenin 87.03 pozisyonu altında yer alan sadece elektrik motorlu olanlar başlığındaki sadece elektrik motorlu ibaresinin, araçta elektrik motoru bulunmasını değil, aracın sadece elektrikli motorla hareket etmesini belirttiği, mekanik olarak tekerlekleri ile bağı olmayan, dolayısıyla aracı hareket ettirmeyen benzin motoru bulunmasından dolayı özel tüketim vergisi tahakkuk ettirilmesinde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle verilen dava konusu işlemin iptaline ilişkin kararın Dairemizin 07/12/2017 tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla onandığının anlaşılması karşısında, aynı araç nedeniyle yapılan dava konusu cezalı özel tüketim vergisi tarhiyatının iptaline ilişkin temyize konu kararda sonucu itibariyle isabetsizlik görülmemiştir….” diyerek %80 ÖTV uygulamasını iptal etmiştir. (Danıştay 7. Dairesi 2019/3070-Esas, 2022/506-Karar, 11.02.2022 tarihli kararı)

Ankara Bölge İdare Mahkemesi 4. Vergi Dava Dairesi 2024/2362-Esas , 2024/3292-Karar sayılı ilamında da yine fazladan tahsil edilen ÖTV’nin 6183 Sayılı Kanun uyarınca geri iadesine karar vererek yerel mahkeme kararını bozmuştur.

İzmir ve Adana Bölge İdare Mahkemeleri de 2025 yılı kararlarında fazla alınan ÖTV’nin iadesine hükmetmiştir. Yerel mahkemelerden birinde ise İzmir Vergi Mahkemesi, e-Power sistemli aracı “sadece elektrik motoruyla hareket eden bir araç” sayarak %10’luk oranın uygulanmasına karar vermiştir. Bu ve benzeri emsal kararlar, yeni davalarda yol gösterici olmaktadırlar.

Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu Esas No: 2025/16 Karar No: 2025/18 Güncel Kararı; Danıştay VDDK E:2025/16, K:2025/18 sayılı kararı, e-Power ve seri hibrit araç sahiplerinin 5 yıllık düzeltme zamanaşımı hususunu ortadan kaldırmıştır. Bu mükelleflerin ÖTV iadesi talep edebilmeleri için tek bir seçenekleri kalmıştır: Aracın satın alındığı (ilk iktisap) tarihi izleyen 30 GÜN İÇİNDE “genel dava yolu” ile doğrudan Vergi Mahkemesi’nde dava açmak.   Bu 30 günlük hak düşürücü süreyi kaçıranlar, VDDK’nın son kararı ışığında, bir daha bu hakkı talep edemeyeceklerdir.

09.12.2025

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.

>> YILIN KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.279 TL + KDV  Ayrıntılar için tıklayın.