Cevdet Akçakoca
Yeminli Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
akcakoca@superonline.com

Vergi Yasalarını Anlama Tekniği

17.Şubat.2020 tarihli bir yazımdan bir kısmını tekrar paylaşmak istiyorum. Lütfen dikkatle okuyarak vergi yasalarını anlamaya çalışın. Benim bu konudaki yazımı bir daha sizlere sunmak isterim sevgili okurlar.

Ben ticaret lisesini orta okuldan başlayarak okudum, sonra üniversiteye ve işletme enstitüsüne devam ederek bitirdim. Yani taa küçüklükten beri muhasebe ve vergi ile iç içeyim.

Vergiler ve vergi yasaları ile ilgili olarak ilk hatırladığım ve unutmadığım kavram vergilerin nasıl olması gerektiğidir. Vergi yasaları özellikle aşağıda belirttiğim unsurları taşımalıdır. 

1. Vergi yasaları açık olmalıdır
2. Şeffaf olmalıdır
3. Kolay anlaşılır olmalıdır

Diğer özellikleri saymaya lüzum görmüyorum.

Okumuş kendimce büyük adam olmuşum. Kendime göre iyi bir de tahsil yapmışım. Konumu da oldukça iyi biliyorum. Yıllar geçti, Yeminli Mali Müşavir de oldum.

YMM.liğe başladığım 1990 lı yıllarda yeni yeni vergi kanunları çıkmaya veya düzenlemeler yapılmaya başlandı. Ben de yasaları yukarıda bir kısmını saydığım ilkeler çerçevesinde okuyor, değerlendiriyorum ve bu madde şöyle olmalı, böyle uygulanmalıdır gibi fikirler ileri sürüyorum.

Çook sevdiğim emekli bir vergi dairesi müdürü vardı. Ben, yeni yasayı yorumluyorum. O da dinliyor. yok. Yeni bir yasa çıkmış ama torba yasa, karmakarışık,bir takım maddeler  başka maddelerle iç içe girmiş. Neyi nerede, nasıl bulacağını şaşırıyorsun. Ben saf saf, düz mantıkla yorumlar hazırladım.

Değerli dostum eski müdür, (Cevdet şu yorumlarına bakabilir miyim) Dedi. Tabii ki, diye cevap verdim. Baktı baktı baktı ve bu yorumların olmamış dedi. Kendisini çok sevip saymasam ters bir cevap vereceğim. Ama bilgi, görgü, tecrübesi hakikaten saygı uyandıran bir insan. Peki nedir yanlışlarım dedim.

-Bak Cevdetçiğim, bizim vergi yasalarını okurken, bir veya iki cümle veya paragraf sonrasındaki göze çarpmayan cümleleri de göz önüne alarak inceleme ve yorum yapacaksın. Yoksa yanılırsın dedi ve bana örnekleri gösterdi.

O gün, bugündür, yeni bir yasa çıktığı zaman bir kere, 5 kere , 10 kere yasayı okurum. Ondan sonra yorumlamaya çalışırım. Yahut yasa ile ilgili açıklama tebliğini beklerim.  

Bizde vergi kanunları çıkarken maalesef açık, şeffaf ve anlaşılabilir olmuyor. Mükellefi nasıl ve nerede bir tuzak içine çekeceği belli olmayacak şekilde çıkıyor, açıklama tebliğleri de maalesef çok geç çıkıyor. Ne diyebiliriz ki?

Mesela, binek otomobilin gider kısıtlaması ile ilgili olarak  iktisap edildiği tarihte yürürlükte olan tutar dikkate alınır.diyebiliriz

“(Şu kadar ki binek otomobillerine ilişkin giderlerin en fazla %70’i ve kiralama yoluyla edinilen binek otomobillerinin her birine ilişkin aylık kira bedelinin …..Türk lirasına kadarlık kısmı ile binek otomobillerinin iktisabında ödenen özel tüketim vergisi ve katma değer vergisi toplamının en fazla …………Türk lirasına kadarlık kısmı gider olarak dikkate alınabilir.)”

Bu Kanunun;

………………………….

d) 13 üncü ve 14 üncü maddeleri 1/1/2020 tarihinden itibaren başlayan vergilendirme dönemi gelir ve kazançlarına uygulanmak üzere yayımı tarihinde,

…………………………….

h) Diğer hükümleri yayımı tarihinde, yürürlüğe girer.

Yasa, hatırlayacağınız gibi 2019 yılında resmi gazetede yayımlandı. Bu yasadaki tutarlar, her yıl artırıldı.

Bu tutarlar tam bir kavram kargaşasına veya diğer bir deyişle meslektaşlar arasında kafa karışıklığına sebep oldu.

İşte, bizim yasa yapıcıların kanun yapma  tekniği burada gizlidir. Bu maddeleri okurken birden fazla ve çok dikkatle okumadığınız takdirde bu maddenin ne demek istediğini atlarsınız.  Sonra da benim tabirimle cezaya basarsınız.

Tebliğ de zamanında çıkmadığında kesinlikle hata yaparsınız. Çıkan tebliğin de yasaya aykırı olduğunu iddia edersiniz ve dava konusu yaptığınızda da kaybedersiniz.

Yasanın her iki maddesindeki altını çizdiğim ibareyi bir daha aşağıya alalım ve yorumlayalım.

Bu hükmün uygulanmasında binek otomobilin iktisap edildiği tarihte yürürlükte olan tutar dikkate alınır.)”

Yasaya eklenen bu ibare, yasanın sonundaki yürürlük maddesinin içinde olması gereken bir ibare. Ama kanun koyucu bu ibareyi maddenin içine koyarak yürürlük tarihini belirlemiş.

Bu şu demektir(O günkü ifadeyi esas alalım.)

İş bu yasanın yayımlandığı tarihte geçerli olan……. liralık tutarlar ve toplamda ………. liralık binek otomobili kayıt gider kısıtlaması ve amortisman ayırma gider kısıtlaması 07.Aralık.2019 tarihinden itibaren geçerlidir.

Siz, SMMM veya uygulayıcı olarak bu maddeyi bu şekilde anlamazsanız, basit bir tuzağa yakalanmış olursunuz. Yaptığınız binek otomobili sabit kıymet kayıtları ve ayrılan amortismanlar, yanlış olur. Sonra nasıl düzeltirim diye düşünür durursunuz.

TEKRAR EDELİM, ÜLKEMİZDE VERGİ  KANUNU YAPMA VE YAPILAN VERGİ KANUNLARINI ANLAMA TEKNİĞİ BÖYLEDİR.

İnşallah bundan sonra kanunlar hakikaten açık, şeffaf ve anlaşılabilir olarak yapılır veya tebliğler zamanında çıkar. Şu torbaları da toplayıp atmalıyız.

23.09.2025

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.

>> YILIN KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL + KDV  Ayrıntılar için tıklayın.