Ulusal Bayram Gününde Çalışma Ücreti

29 Ekim Cumhuriyet Bayramı, Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşunu simgeleyen ve ulusal birlik ile beraberliğin en güçlü şekilde hissedildiği en önemli bayramlardan biridir. 2429 sayılı Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanun uyarınca 1923 yılında Cumhuriyetin ilan edildiği 29 Ekim günü Ulusal Bayram'dır. Bayram 28 Ekim günü saat 13.00'ten itibaren başlamakta ve 29 Ekim günü devam etmektedir. Bu sürede kamu kurumları ve özel sektör işyerlerinin büyük çoğunluğu faaliyetlerine ara verirken, bazı sektörlerde ise hizmetin devamlılığı gereği çalışılmaya devam edilmektedir.

Anayasamızın 50'nci maddesinde "Dinlenmek, çalışanların hakkıdır. Ücretli hafta ve bayram tatili ile ücretli yıllık izin hakları ve şartları kanunla düzenlenir." hükmü ile dinlenme hakkı, tüm çalışanların en temel anayasal haklarından biri olarak anayasal güvence altındadır.

Esasen ulusal bayram ve genel tatil günlerinde işçilerin çalışmayıp dinlenmesi esastır. Ancak bu kural İş Kanunu'nda mutlak emredici hukuk kuralı değildir. Diğer bir ifadeyle, işçiler ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışmaya zorlanamazlar. Ancak bireysel iş sözleşmeleri veya toplu iş sözleşmeleriyle bu günlerde çalışmaya onay verebilirler. İşçilerin ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışmalarına ilişkin sözleşme hükmü bulunmuyorsa bu onay, iş ilişkisi devam ederken işveren tarafından yazılı olarak alınabilir.

Nitekim 4857 sayılı İş Kanunu'nun 44'üncü maddesinde "Ulusal bayram ve genel tatil günlerinde işyerlerinde çalışılıp çalışılmayacağı toplu iş sözleşmesi veya iş sözleşmeleri ile kararlaştırılır. Sözleşmelerde hüküm bulunmaması halinde söz konusu günlerde çalışılması için işçinin onayı gereklidir." hükmü yer almaktadır.

29 Ekim'de yapılan çalışmalar "ulusal bayram günü çalışması" olarak ifade edilmektedir. 4857 sayılı İş Kanunu'nun 47'nci maddesi uyarınca işçiler bu günlerde çalışmasalar dahi bir günlük ücretlerini hak ederler; çalışmaları halinde ise bu ücrete ek olarak bir günlük yevmiyeye daha hak kazanırlar. Dolayısıyla Cumhuriyet Bayramı'nda yapılan çalışma işçinin dinlenme hakkı ve emeğinin adil ücretlendirilmesi bakımından özel bir öneme sahiptir.

4857 sayılı İş Kanunu'nun 47'nci maddesinde bu husus "Bu Kanun kapsamına giren işyerlerinde çalışan işçilere, kanunlarda ulusal bayram ve genel tatil günü olarak kabul edilen günlerde çalışmazlarsa, bir iş karşılığı olmaksızın o günün ücretleri tam olarak, tatil yapmayarak çalışırlarsa ayrıca çalışılan her gün için bir günlük ücreti ödenir." şeklinde hüküm altına alınmıştır.

Yargıtay 9. Hukuk Dairesi'nin 09.11.2020 tarihli kararında, ulusal bayram ve genel tatil günlerinde yapılan çalışmalara ilişkin önemli bir ilke benimsenmiştir. Karar uyarınca, işçinin bu günlerde çalışma karşılığı ilave bir günlük ücret (yevmiye) almaya hak kazanabilmesi için, mutlaka 7,5 saatlik tam mesai süresini doldurması gerekmemektedir.

İşçi, ulusal bayram veya genel tatil günlerinde kısa süreli dahi çalışsa, bu çalışma o günün bütününde yapılmış sayılır ve işçiye tam bir günlük yevmiye ödenmesi gerekmektedir. Bu karar, İş Hukuku'nun işçi lehine yorum ilkesiyle bağlantılıdır. Tatil günlerinde yapılan her türlü çalışmanın, dinlenme hakkının ihlali niteliğinde görülmesi nedeniyle, tam karşılığının ödenmesini güvence altına almaktadır.

Çalışılan her bir ulusal bayram genel tatil gününde çalışma karşılığı ilave 1 tam günlük yevmiyeye hak kazanmak için işçinin o gün 7,5 saati doldurması da gerekmez, o günkü çalışma 7,5 saatin altında da kalsa 1 tam günlük çalışma karşılığı ila ve yevmiyeye hak kazanır (Yargıtay 9.HD. 09.11.2020 gün, 2017/18461 E, 2020/15353 Κ.).

Sonuç olarak, 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı'nda yapılan çalışmalar hem Anayasa'da güvence altına alınan dinlenme hakkı hem de 4857 sayılı İş Kanunu'nun 47'nci maddesinde düzenlenen genel tatil ücreti bakımından özel bir öneme sahiptir.

Bu günlerde çalışmayan işçiler, çalışma karşılığı olmadan bir günlük ücretlerini hak ederler. Çalışan işçilere ise bu ücrete ek olarak bir günlük ilave ücret ödenmesi gerekmektedir. Yargıtay kararlarında da vurgulandığı üzere, işçinin ulusal bayram günlerinde günlük çalışma süresini doldurup doldurmaması bu hakkın kazanılmasını etkilemeyecektir.

Bu yaklaşım, İş Hukuku'nun işçi lehine yorum ilkesiyle uyumlu olup Cumhuriyet Bayramı gibi özel günlerde emeğin değerinin korunmasını ve çalışanların haklarının güvence altına alınmasını sağlamaktadır.

(Kaynak: Resul Kurt / Star Gazetesi | 31.10.2025)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.

>> YILIN KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL + KDV  Ayrıntılar için tıklayın.