ÖZET | : |
Yönetmelik değişikliği ile kendi adına denetim üstlenebilmek için öngörülen şartları taşıdığı Kurum tarafından onaylanan bağımsız denetçi düzenlemesi getirildi.
Kendi adına denetim faaliyeti yürütenlerce 1/1/2019 tarihinden önce üstlenilen denetimlerde, Yönetmeliğin 14 üncü maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan bağımsız denetçilerin kendi adına denetim üstlenebilmesi için aranılan şartlar dikkate alınmayacaktır.
Yönetmelik değişikliği toplam 30 maddeden oluşmaktadır. |
13/1/2011 tarihli ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu ve 26/9/2011 tarihli ve 660 sayılı Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumunun Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname çerçevesinde yapılacak bağımsız denetime, bağımsız denetim kuruluşlarına ve bağımsız denetçilere ilişkin usul ve esasları düzenlendiği “Bağımsız Denetim Yönetmeliği”, 26/12/2012 tarih ve 28509 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmış ve yayımı tahrihi itibariyle yürürlüğe girmişti.
Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumunca hazırlanan ve 21/7/2017 tarihli ve 30130 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Bağımsız Denetim Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” ile “Bağımsız Denetim Yönetmeliği”nde bazı değişiklikler yapılmıştır.
Yönetmelik değişikliği ile kendi adına denetim üstlenebilmek için öngörülen şartları taşıdığı Kurum tarafından onaylanan bağımsız denetçi düzenlemesi getirilmiştir.
Kendi adına denetim faaliyeti yürütenlerce 1/1/2019 tarihinden önce üstlenilen denetimlerde, Yönetmeliğin 14 üncü maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan bağımsız denetçilerin kendi adına denetim üstlenebilmesi için aranılan şartlar dikkate alınmayacaktır.
Yapılan değişiklikler karşılaştırmalı olarak aşağıda tablo halinde verilmiştir.
Bağımsız Denetim Yönetmeliğinin Eski Hali |
Yönetmelik Değişikliği |
Bağımsız Denetim Yönetmeliğinin Son Hali |
Tanımlar MADDE 4 - (1) Bu Yönetmelikte geçen; a) Bağımsız denetçi: Bağımsız denetim yapmak üzere, 1/6/1989 tarihli ve 3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanununa göre yeminli mali müşavirlik ya da serbest muhasebeci mali müşavirlik ruhsatını almış meslek mensupları arasından Kurum tarafından yetkilendirilen kişileri, b) Bağımsız denetim: Finansal tablo ve diğer finansal bilgilerin, finansal raporlama standartlarına uygunluğu ve doğruluğu hususunda, makul güvence sağlayacak yeterli ve uygun bağımsız denetim kanıtlarının elde edilmesi amacıyla, denetim standartlarında öngörülen gerekli bağımsız denetim tekniklerinin uygulanarak defter, kayıt ve belgeler üzerinden denetlenmesi ve değerlendirilerek rapora bağlanmasını, c) Bağımsız denetim ekibi: Bağımsız denetim kuruluşu adına belirli bir bağımsız denetim görevini yerine getirmek üzere, sorumlu denetçi ve onun sorumluluğu altında görev yapan bağımsız denetçilerden oluşan ekibi, Bağımsız denetim kuruluşu: Kurumca bağımsız denetim yapmakla yetkilendirilen ortaklar yeminli mali müşavirlik ya da serbest muhasebeci mali müşavirlik ruhsatım almış meslek mensuplarından oluşan sermaye şirketlerini,
1-Bağımsız denetim resmi sicili (Sicil): Kurum tarafından elektronik ortamda tutulan ve
2-Denetim ağı: Bağımsız denetim kuruluşlarının veya bağımsız denetçilerin aralarında
3-Denetlenen işletme: Bağımsız denetim yaptırmak üzere bağımsız denetim kuruluşu veya
4-Finansal tablolar: Türkiye Muhasebe Standartları uyarınca hazırlanması gereken finansal ğ) İlişkili bağımsız denetim kuruluşu ve diğer işletmeler: Aralarında hukuki bir bağ olup olmadığına bakılmaksızın bağımsız denetim kuruluşunun, yönetiminde doğrudan veya dolaylı olarak etkili olduğu veya denetim kuruluşunun yönetiminde doğrudan veya dolaylı olarak etkili olan diğer bağımsız denetim kuruluşlarını ve diğer işletmeleri, h) Kalite güvence sistemi: Bağımsız denetimde gerekli kaliteyi ve kamuoyunun yapılan bağımsız denetime olan güvenini sağlamak amacıyla bağımsız denetim kuruluşu ya da bağımsız denetçi tarafından yapılan işin, belirlenen standart ve ilkelere uygun olarak yapılmasını temin etmek üzere Kurum tarafından oluşturulan sistemi, ı) Kalite kontrol sistemi: Bağımsız denetim kuruluşlarının, denetimde gerekli kaliteyi sağlamak amacıyla, Kurum düzenlemelerine uygun olarak bünyelerinde oluşturacakları sistemi, i) Kamu kurumlan: 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununa ekli cetvellerde yer alan kurumları, j) Kamu yararını ilgilendiren kuruluşlar (KAYİK): Halka açık şirketler, bankalar, sigorta, reasürans ve emeklilik şirketleri, faktöring şirketleri, finansman şirketleri, finansal kiralama şirketleri, varlık yönetim şirketleri, emeklilik fonlan, (Değişik ibare:RG-21/10/2014-29152) 6/12/2012 tarihli ve 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanununda tanımlanmış olan ihraççılar ve sermaye piyasası kurumları ile faaliyet alanları, işlem hacimleri, istihdam ettikleri çalışan sayısı ve benzeri ölçütlere göre önemli ölçüde kamuoyunu ilgilendirdiği için Kurum tarafından bu kapsamda değerlendirilen kuruluşları, k) Kilit yönetici: Yönetim organı üyeleri dahil olmak üzere, şirketin faaliyetlerini plânlama, yönetme veya kontrol etme yetki ve sorumluluğuna doğrudan veya dolaylı olarak sahip olan kişileri, 1) Kurul: Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurulunu, m) Kurum: Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumunu, ) Meslek mensubu: 3568 sayılı Kanuna göre ruhsat almış serbest muhasebeci mali müşavir ve yeminli mali müşavirleri, o) Ortak: Anonim şirketlerin pay sahiplerini, sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketler ile limited şirketlerin ortaklarını, ö) Sermaye şirketi: 13/1/2011 tarihli ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu uyarınca sermaye şirketi sayılan şirketleri, p) Sınav: Bağımsız denetçilik sınavını, r) Sorumlu denetçi: Bağımsız denetim kuruluşu tarafından, belirli bir bağımsız denetim faaliyetinin yürütülmesinden sorumlu tutulan ve bu denetime ait raporun bağımsız denetim kuruluşu adına imzalanmasına yetkili kılınan bağımsız denetçiyi, s) Türkiye Denetim Standartları (TDS): 660 sayılı Kanun Hükmünde Kararname uyarınca yürürlüğe konan, bilgi sistemleri denetimi dahil olmak üzere, bağımsız denetim alanında uluslararası standartlarla uyumlu eğitim, etik, kalite kontrol ve denetim standartları ile bu alana ilişkin diğer düzenlemeleri, ş) Türkiye Muhasebe Standartları (TMS): 660 sayılı Kanun Hükmünde Kararname uyarınca Kurul tarafından onaylanarak Türkiye Muhasebe Standardı ve Türkiye Finansal Raporlama Standardı adıyla yayımlanan muhasebe standartları ile bu alana ilişkin diğer düzenlemeleri, t) Yetki belgesi: Bu Yönetmelikte aranan şartların sağlanması halinde, denetim kuruluşlarına ve denetçilere faaliyet iznine ilişkin Kurum tarafından verilen Bağımsız Denetim Kuruluşu Belgesi veya Bağımsız Denetçi Belgesini, u) Yıllık faaliyet raporu: Sermaye şirketlerinin yönetim organınca veya şirketler topluluğunda ana şirketin yönetim organınca 6102 sayılı Kanunun 516 ve 518 inci maddelerine ve ilgili mevzuata uygun olarak hazırlanan raporu, ü) Yönetim organı: Anonim şirketlerde yönetim kurulunu, sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerde yöneticiyi veya yöneticileri, limited şirketlerde müdürü veya müdürleri, ifade eder. (2) Bu Yönetmelikte geçen terimler TMS ve TDS'lerdeki anlamlarıyla kullanılmış olup bu Yönetmelikteki denetim ibaresi bağımsız denetimi, denetçi ibaresi bağımsız denetçileri, denetim kuruluşu ibaresi ise bağımsız denetim kuruluşlarını ifade eder.
|
MADDE 1 – 26/12/2012 tarihli ve 28509 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Bağımsız Denetim Yönetmeliğinin 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde yer alan “Bağımsız denetim kuruluşu adına belirli” ibaresi “Belirli” şeklinde değiştirilmiş, (e) bendinde yer alan “Bağımsız denetim kuruluşlarının veya” ibaresinden sonra gelmek üzere “denetim üstlenen” ibaresi eklenmiş, aynı fıkraya aşağıdaki (f) ve (g) bentleri eklenmiş ve müteakip fıkralar buna göre teselsül ettirilmiş ve teselsül ettirilmiş halinin; (ğ) bendinde yer alan “bağımsız denetim kuruluşu veya” ibaresinden sonra gelmek üzere “denetim üstlenen” ibaresi eklenmiş, (j) bendinde yer alan “Bağımsız denetim kuruluşlarının” ibaresinden sonra gelmek üzere “ve denetim üstlenen bağımsız denetçilerin” ibaresi eklenmiş, (ş) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. “f) Denetimi üstlenen: Bağımsız denetim yapmak üzere denetlenen işletme ile sözleşme imzalayan bağımsız denetim kuruluşunu veya bağımsız denetçiyi,” “g) Denetim üstlenen bağımsız denetçi: Kendi adına denetim üstlenebilmek için öngörülen şartları taşıdığı Kurum tarafından onaylanan bağımsız denetçiyi,” “ş) Sorumlu denetçi: Belirli bir bağımsız denetim faaliyetinin yürütülmesinden sorumlu tutulan ve bu denetime ait raporun denetimi üstlenenler adına imzalanmasına yetkili kılınan bağımsız denetçiyi,”
|
Tanımlar MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen; a) Bağımsız denetçi: Bağımsız denetim yapmak üzere, 1/6/1989 tarihli ve 3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanununa göre yeminli mali müşavirlik ya da serbest muhasebeci mali müşavirlik ruhsatını almış meslek mensupları arasından Kurum tarafından yetkilendirilen kişileri, b) Bağımsız denetim: Finansal tablo ve diğer finansal bilgilerin, finansal raporlama standartlarına uygunluğu ve doğruluğu hususunda, makul güvence sağlayacak yeterli ve uygun bağımsız denetim kanıtlarının elde edilmesi amacıyla, denetim standartlarında öngörülen gerekli bağımsız denetim tekniklerinin uygulanarak defter, kayıt ve belgeler üzerinden denetlenmesi ve değerlendirilerek rapora bağlanmasını, c) Bağımsız denetim ekibi: (Değişik ibare:RG-21/7/2017-30130) Belirli bir bağımsız denetim görevini yerine getirmek üzere, sorumlu denetçi ve onun sorumluluğu altında görev yapan bağımsız denetçilerden oluşan ekibi, ç) Bağımsız denetim kuruluşu: Kurumca bağımsız denetim yapmakla yetkilendirilen ortakları yeminli mali müşavirlik ya da serbest muhasebeci mali müşavirlik ruhsatını almış meslek mensuplarından oluşan sermaye şirketlerini, d) Bağımsız denetim resmi sicili (Sicil): Kurum tarafından elektronik ortamda tutulan ve bağımsız denetim kuruluşları ile denetçilerin kayıtlarının izlendiği resmi sicili, e) Denetim ağı: Bağımsız denetim kuruluşlarının veya (Ek ibare:RG-21/7/2017-30130) denetim üstlenen bağımsız denetçilerin aralarında hukuki bir bağ olup olmadığına bakılmaksızın; kâr veya maliyet paylaşımını hedefleyen veya ortak bir mülkiyet, kontrol veya yönetimi, ortak kalite kontrol politikalarını ve süreçlerini, ortak bir iş stratejisini, ortak bir marka veya unvan kullanımını ya da mesleki kaynakların önemli bir kısmını ortaklaşa kullanmayı amaçlayan işbirliğine yönelik yapılanmayı,
f) (Ek:RG-21/7/2017-30130)(2) Denetimi üstlenen: Bağımsız denetim yapmak üzere denetlenen işletme ile sözleşme imzalayan bağımsız denetim kuruluşunu veya bağımsız denetçiyi, g) (Ek: RG-21/7/2017-30130)(2) Denetim üstlenen bağımsız denetçi: Kendi adına denetim üstlenebilmek için öngörülen şartları taşıdığı Kurum tarafından onaylanan bağımsız denetçiyi, ğ) Denetlenen işletme: Bağımsız denetim yaptırmak üzere bağımsız denetim kuruluşu veya (Ek ibare:RG-21/7/2017-30130)denetim üstlenenbağımsız denetçi ile sözleşme imzalamış olan işletmeleri, h) Finansal tablolar: Türkiye Muhasebe Standartları uyarınca hazırlanması gereken finansal tabloları, ı) İlişkili bağımsız denetim kuruluşu ve diğer işletmeler: Aralarında hukuki bir bağ olup olmadığına bakılmaksızın bağımsız denetim kuruluşunun, yönetiminde doğrudan veya dolaylı olarak etkili olduğu veya denetim kuruluşunun yönetiminde doğrudan veya dolaylı olarak etkili olan diğer bağımsız denetim kuruluşlarını ve diğer işletmeleri, i) Kalite güvence sistemi: Bağımsız denetimde gerekli kaliteyi ve kamuoyunun yapılan bağımsız denetime olan güvenini sağlamak amacıyla bağımsız denetim kuruluşu ya da bağımsız denetçi tarafından yapılan işin, belirlenen standart ve ilkelere uygun olarak yapılmasını temin etmek üzere Kurum tarafından oluşturulan sistemi, j) Kalite kontrol sistemi: Bağımsız denetim kuruluşlarının (Ek ibare:RG-21/7/2017-30130) ve denetim üstlenen bağımsız denetçilerin, denetimde gerekli kaliteyi sağlamak amacıyla, Kurum düzenlemelerine uygun olarak bünyelerinde oluşturacakları sistemi, k) Kamu kurumları: 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununa ekli cetvellerde yer alan kurumları, l) Kamu yararını ilgilendiren kuruluşlar (KAYİK): Halka açık şirketler, bankalar, sigorta, reasürans ve emeklilik şirketleri, faktöring şirketleri, finansman şirketleri, finansal kiralama şirketleri, varlık yönetim şirketleri, emeklilik fonları, (Değişik ibare:RG-21/10/2014-29152) 6/12/2012 tarihli ve 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanununda tanımlanmış olan ihraççılar ve sermaye piyasası kurumları ile faaliyet alanları, işlem hacimleri, istihdam ettikleri çalışan sayısı ve benzeri ölçütlere göre önemli ölçüde kamuoyunu ilgilendirdiği için Kurum tarafından bu kapsamda değerlendirilen kuruluşları, m) Kilit yönetici: Yönetim organı üyeleri dahil olmak üzere, şirketin faaliyetlerini plânlama, yönetme veya kontrol etme yetki ve sorumluluğuna doğrudan veya dolaylı olarak sahip olan kişileri, n) Kurul: Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurulunu, o) Kurum: Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumunu, ö) Meslek mensubu: 3568 sayılı Kanuna göre ruhsat almış serbest muhasebeci mali müşavir ve yeminli mali müşavirleri, p) Ortak: Anonim şirketlerin pay sahiplerini, sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketler ile limited şirketlerin ortaklarını, r) Sermaye şirketi: (Mülga ibare:RG-21/7/2017-30130) (...) Türk Ticaret Kanunu uyarınca sermaye şirketi sayılan şirketleri, s) Sınav: Bağımsız denetçilik sınavını, ş) (Değişik:RG-21/7/2017-30130) Sorumlu denetçi: Belirli bir bağımsız denetim faaliyetinin yürütülmesinden sorumlu tutulan ve bu denetime ait raporun denetimi üstlenenler adına imzalanmasına yetkili kılınan bağımsız denetçiyi, t) Türkiye Denetim Standartları (TDS): 660 sayılı Kanun Hükmünde Kararname uyarınca yürürlüğe konan, bilgi sistemleri denetimi dahil olmak üzere, bağımsız denetim alanında uluslararası standartlarla uyumlu eğitim, etik, kalite kontrol ve denetim standartları ile bu alana ilişkin diğer düzenlemeleri, u) Türkiye Muhasebe Standartları (TMS): 660 sayılı Kanun Hükmünde Kararname uyarınca Kurul tarafından onaylanarak Türkiye Muhasebe Standardı ve Türkiye Finansal Raporlama Standardı adıyla yayımlanan muhasebe standartları ile bu alana ilişkin diğer düzenlemeleri, ü) Yetki belgesi: Bu Yönetmelikte aranan şartların sağlanması halinde, denetim kuruluşlarına ve denetçilere faaliyet iznine ilişkin Kurum tarafından verilen Bağımsız Denetim Kuruluşu Belgesi veya Bağımsız Denetçi Belgesini, v) Yıllık faaliyet raporu: Sermaye şirketlerinin yönetim organınca veya şirketler topluluğunda ana şirketin yönetim organınca (Değişik ibare:RG-21/7/2017-30130) Türk Ticaret Kanununun 516 ve 518 inci maddelerine ve ilgili mevzuata uygun olarak hazırlanan raporu, y) Yönetim organı: Anonim şirketlerde yönetim kurulunu, sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerde yöneticiyi veya yöneticileri, limited şirketlerde müdürü veya müdürleri, ifade eder. (2) Bu Yönetmelikte geçen terimler TMS ve TDS’lerdeki anlamlarıyla kullanılmış olup bu Yönetmelikteki denetim ibaresi bağımsız denetimi, denetçi ibaresi bağımsız denetçileri, denetim kuruluşu ibaresi ise bağımsız denetim kuruluşlarını ifade eder.
|
Denetim raporu MADDE 10 - (1) Denetim raporu, denetim kanıtlarının TDS çerçevesinde değerlendirilmesi sonucunda, belirlenen güvence seviyesine uygun şekilde oluşturulan denetçi görüşünün ve varsa dikkat çekilmek istenen diğer hususların kullanıcıların istifadesine sunulması amacıyla Kurum düzenlemelerine uygun olarak hazırlanan ve imzalayan denetim kuruluşu veya denetçi tarafından sorumluluğu üstlenilen belgedir.
|
MADDE 2 – Aynı Yönetmeliğin 10 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan “denetim kuruluşu veya” ibaresinden sonra gelmek üzere “denetim üstlenen bağımsız” ibaresi eklenmiştir.
|
Denetim raporu MADDE 10 – (1) Denetim raporu, denetim kanıtlarının TDS çerçevesinde değerlendirilmesi sonucunda, belirlenen güvence seviyesine uygun şekilde oluşturulan denetçi görüşünün ve varsa dikkat çekilmek istenen diğer hususların kullanıcıların istifadesine sunulması amacıyla Kurum düzenlemelerine uygun olarak hazırlanan ve imzalayan denetim kuruluşu veya (Ek ibare:RG-21/7/2017-30130) denetim üstlenen bağımsız denetçi tarafından sorumluluğu üstlenilen belgedir.
|
Denetim yapmaya yetkililer MADDE 11 - (1) Denetim, sadece Kurumca yetkilendirilen denetim kuruluşları veya denetçiler tarafından yetkileri çerçevesinde gerçekleştirilir. (2) Denetim kuruluşları ve denetçilerin yetkilerinin kullanımı, yetkilendirmenin Kurum tarafından ilanıyla başlar. (3) KAYİK'lerin ve faaliyet alanları, işletme büyüklükleri, çalışan sayısı ve benzeri ölçütlere
|
MADDE 3 – Aynı Yönetmeliğin 11 inci maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan “denetimi ise denetim kuruluşları veya” ibaresinden sonra gelmek üzere “denetim üstlenen bağımsız” ibaresi eklenmiş ve fıkranın sonunda yer alan “yapılır” ibaresi “üstlenilir” şeklinde değiştirilmiştir.
|
Denetim yapmaya yetkililer MADDE 11 – (1) Denetim, sadece Kurumca yetkilendirilen denetim kuruluşları veya denetçiler tarafından yetkileri çerçevesinde gerçekleştirilir. (2) Denetim kuruluşları ve denetçilerin yetkilerinin kullanımı, yetkilendirmenin Kurum tarafından ilanıyla başlar. (3) KAYİK’lerin ve faaliyet alanları, işletme büyüklükleri, çalışan sayısı ve benzeri ölçütlere göre Kurumca belirlenen işletmelerin denetimi yalnızca denetim kuruluşları tarafından, diğerlerinin denetimi ise denetim kuruluşları veya (Ek ibare: RG-21/7/2017-30130)denetim üstlenen bağımsız denetçiler tarafından (Değişik ibare:RG-21/7/2017-30130) üstlenilir.
|
Denetim kuruluşlarının yetkilendirilmesi
i) Denetçilerinin, ortaklarının ve kilit yöneticilerinin başka bir denetim kuruluşunda veya bağımsız denetim faaliyeti gerçekleştiren herhangi bir gerçek kişi yanında ya da tüzel kişilikte ortak, kilit yönetici veya denetçi olmaması, kendi adına bağımsız denetim faaliyetinde bulunmaması,
|
MADDE 4 – Aynı Yönetmeliğin 13 üncü maddesinin birinci fıkrasının (i) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. “i) Denetçilerinin, ortaklarının ve kilit yöneticilerinin başka bir denetim kuruluşunda veya denetim üstlenen bağımsız denetçi yanında ya da tüzel kişilikte ortak, kilit yönetici veya denetçi olmaması, denetim üstlenen bağımsız denetçi olarak bağımsız denetim faaliyetinde bulunmaması,”
|
Denetim kuruluşlarının yetkilendirilmesi
i) (Değişik:RG-21/7/2017-30130) Denetçilerinin, ortaklarının ve kilit yöneticilerinin başka bir denetim kuruluşunda veya denetim üstlenen bağımsız denetçi yanında ya da tüzel kişilikte ortak, kilit yönetici veya denetçi olmaması, denetim üstlenen bağımsız denetçi olarak bağımsız denetim faaliyetinde bulunmaması,
|
Denetçilerin yetkilendirilmeği MADDE 14 - (1) Denetim faaliyetinde bulunmak isteyenlerin: a) Hukuk, iktisat, maliye, işletme, muhasebe, bankacılık, kamu yönetimi ve siyasal bilgiler dallarında eğitim veren fakülte ve yüksekokullardan veya denkliği Yükseköğretim Kurulunca tasdik edilmiş yabancı yükseköğretim kurumlarından en az lisans seviyesinde mezun olması veya diğer öğretim dallarından lisans seviyesinde mezun olmakla beraber bu fıkrada belirtilen bilim dallarından en az lisansüstü seviyesinde diploma almış olması, b) Meslek mensubu olması, c) Türkiye'de yerleşik olması, ç) Medeni haklan kullanma ehliyetine sahip bulunması, d) 15 inci maddede belirtilen uygulamalı mesleki eğitimi tamamlamış olması, e) 16 ncı maddede belirtilen denetçilik sınavında başarılı olması, f) 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 53 üncü maddesinde belirtilen süreler geçmiş olsa bile; kasten işlenen bir suçtan dolayı bir yıl veya daha fazla süreyle hapis cezasına ya da affa uğramış (Mülga ibare:RG-21/10/2014-29152) (...) olsa bile devletin güvenliğine karşı suçlar, anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, (Mülga ibare:RG-21/10/2014-29152) (...) zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama veya kaçakçılık suçlarından mahkûmiyeti olmaması, g) (Değişik:RG-21/10/2014-29152) Faaliyet izninin daha önce Kurum tarafından 42 nci maddenin birinci fıkrasının (c) bendi dışındaki bentlerinden biri nedeniyle iptal edilmemiş olması, ğ) Bağımsız denetim mesleğinin gerektirdiği şeref ve haysiyete uymayan bir durumunun bulunmaması, olumsuz bir itibara sahip olmaması, şartlarını taşıması gerekir. |
MADDE 5 – Aynı Yönetmeliğin 14 üncü maddesinin üçüncü fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve maddeye aşağıdaki fıkra eklenmiştir. “(3) Bağımsız denetçilerin kendi adına denetim üstlenebilmesi için aşağıdaki şartlar aranır: a) Müteakip bentlerdeki şartları sağladıklarını gösteren bilgi ve belgelerle Kuruma onay için başvuruda bulunulması, b) Başvuranın sorumlu denetçi olabilme şartlarını karşılaması, c) Denetim kadrosunun, asgari olarak, 27 nci maddede belirtilen denetim ekiplerini oluşturabilecek nitelik ve genişlikte olması, ç) Denetçilerin tam zamanlı ve asgari bir raporlama dönemi için istihdam edilmiş olması, d) Denetim kadrosunda kendisi hariç en az bir sorumlu denetçinin bulunması, e) Kendisinin ve denetçilerinin herhangi bir denetim kuruluşunda veya başka bir denetim üstlenen bağımsız denetçi yanında ortak, kilit yönetici veya denetçi olarak görev almaması ve denetçilerinin ayrıca denetim üstlenen bağımsız denetçi olarak faaliyette bulunmaması, f) Denetim rehberleri dahil olmak üzere, esasları Kurumca belirlenen kalite kontrol sistemine ilişkin politika ve süreçlerini yazılı olarak oluşturmuş olması, g) Denetim faaliyetlerini etkin bir şekilde yürütebilmesini teminen Kurum tarafından uygun görülecek düzeyde organizasyon, mekân, teknik donanım, belge ve kayıt düzenine sahip olması, ğ) Kurumca onaylanmış olanların denetim üstlenen bağımsız denetçi olarak sicilde kayıt ve ilan edilmesi.” “(4) Kurum; belirli alanların düzenlenmesi ve denetlenmesinden sorumlu kurum, kurul veya kuruluşların görüşlerini alarak, bu alanlarda denetim faaliyetinde bulunacak denetçiler için ilave şartlar belirleyebilir veya nispeten daha küçük ölçekteki işletmelerin denetiminin üçüncü fıkradaki şartları aramadan tek bir denetçi tarafından üstlenilmesine yönelik düzenleme yapabilir.”
|
Denetçilerin yetkilendirilmesi MADDE 14 – (1) Denetim faaliyetinde bulunmak isteyenlerin: … (3) (Değişik: RG-21/7/2017-30130) Bağımsız denetçilerin kendi adına denetim üstlenebilmesi için aşağıdaki şartlar aranır: a) Müteakip bentlerdeki şartları sağladıklarını gösteren bilgi ve belgelerle Kuruma onay için başvuruda bulunulması, b) Başvuranın sorumlu denetçi olabilme şartlarını karşılaması, c) Denetim kadrosunun, asgari olarak, 27 nci maddede belirtilen denetim ekiplerini oluşturabilecek nitelik ve genişlikte olması, ç) Denetçilerin tam zamanlı ve asgari bir raporlama dönemi için istihdam edilmiş olması, d) Denetim kadrosunda kendisi hariç en az bir sorumlu denetçinin bulunması, e) Kendisinin ve denetçilerinin herhangi bir denetim kuruluşunda veya başka bir denetim üstlenen bağımsız denetçi yanında ortak, kilit yönetici veya denetçi olarak görev almaması ve denetçilerinin ayrıca denetim üstlenen bağımsız denetçi olarak faaliyette bulunmaması, f) Denetim rehberleri dahil olmak üzere, esasları Kurumca belirlenen kalite kontrol sistemine ilişkin politika ve süreçlerini yazılı olarak oluşturmuş olması, g) Denetim faaliyetlerini etkin bir şekilde yürütebilmesini teminen Kurum tarafından uygun görülecek düzeyde organizasyon, mekân, teknik donanım, belge ve kayıt düzenine sahip olması, ğ) Kurumca onaylanmış olanların denetim üstlenen bağımsız denetçi olarak sicilde kayıt ve ilan edilmesi.
(4) (Ek:RG-21/7/2017-30130) Kurum; belirli alanların düzenlenmesi ve denetlenmesinden sorumlu kurum, kurul veya kuruluşların görüşlerini alarak, bu alanlarda denetim faaliyetinde bulunacak denetçiler için ilave şartlar belirleyebilir veya nispeten daha küçük ölçekteki işletmelerin denetiminin üçüncü fıkradaki şartları aramadan tek bir denetçi tarafından üstlenilmesine yönelik düzenleme yapabilir.
|
Uygulamalı mesleki eğitim MADDE 15 - (1) Denetçi olmak isteyenlerin en az 3 yıl süreyle, finansal tablo denetimi dahil olmak üzere mesleki konularda denetçi yanında ya da denetim kuruluşunda uygulamalı eğitim almaları şarttır. 3568 sayılı Kanun çerçevesinde tasdik ve vergi denetimi hizmetlerinde geçen süreler ile aynı Kanunun 6 ncı maddesinin ikinci fıkrasında yer alan kamu kurum ve kuruluşlarında denetim yetkisini haiz olanların, bu kamu kurum ve kuruluşlarında geçirdikleri süreler uygulamalı mesleki eğitim süresinden sayılır.
1-En az on beş yıl mesleki tecrübeye sahip olanlarda uygulamalı mesleki eğitim şartı
2-Bu Yönetmelik uygulamasında mesleki tecrübe bağımsız denetimde fiilen geçirilen süredir. Ancak, 3568 sayılı Kanun kapsamındaki mesleki faaliyetlerde veya aynı Kanun
3-Uygulamalı mesleki eğitim alanlar, uygulamalı mesleki eğitim döneminde denetçi yardımcısıdırlar ve denetçilerin refakatinde denetim çalışmalarına katılırlar. Bu dönemde, refakatinde denetçi yardımcısı çalıştıranlar, teorik bilgilerin uygulamaya geçirilmesi amacıyla, denetçi yardımcılarının gerekli mesleki yeterliliği kazanmaları için her türlü tedbiri alır. Denetçi, denetçi yardımcılarını denetimlerde görevlendirmek, denetlenen işletme ile olan (5) Uygulamalı mesleki eğitim, gerekli şartların sağlandığını gösteren bilgi ve belgelerin, ilgili denetim kuruluşu, denetçi ya da denetçi yardımcısı tarafından Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirim süresi içerisinde, Kuruma bildirilmesiyle başlar. (6) Uygulamalı mesleki eğitime, refakatinde uygulamalı mesleki eğitim alınabilecek denetçiler ile uygulamalı mesleki eğitim alacak olanlara ve bunların takibine ilişkin hususlar Kurum tarafından düzenlenir.
|
MADDE 6 – Aynı Yönetmeliğin 15 inci maddesinin birinci fıkrasının ilk cümlesinde yer alan “mesleki konularda” ibaresinden sonra gelmek üzere “denetim üstlenen bağımsız” ibaresi eklenmiş, üçüncü ve beşinci fıkraları aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. “(3) Bu Yönetmelik uygulamasında mesleki tecrübe bağımsız denetimde fiilen geçirilen süredir. Ancak, 3568 sayılı Kanun kapsamındaki mesleki faaliyetlerde veya aynı Kanun uyarınca staj ve stajdan sayılan hizmetlerde bulunulan süreler de bu sürenin hesabında dikkate alınır. Bu sürenin hesabında bu fıkrada belirtilen faaliyetlere başlama tarihi esas alınır ve kamu kurum ve kuruluşlarında geçirilen süreler hariç olmak üzere, bir yıldan fazla süreyle bu faaliyetlere ara verilmesi durumunda ara verilen fazla süreler dikkate alınmaz. Dört yılı aşmamak ve bu fıkradaki faaliyet ve hizmetlerle aynı tarihlere denk gelen süreler mükerreren sayılmamak şartıyla 14 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen alanlardaki lisans ve lisansüstü eğitim süreleri bu süreye ilave edilir.” “(5) Uygulamalı mesleki eğitim, gerekli şartların sağlandığını gösteren bilgi ve belgelerin, ilgili denetim kuruluşu veya denetim üstlenen bağımsız denetçi tarafından Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirim süresi içerisinde, Kuruma bildirilmesiyle başlar.”
NOT : a) 6 ncı maddeyle değiştirilen 15 inci maddenin üçüncü fıkrası 1/1/2018 tarihinde yürürlüğe girecektir. |
Uygulamalı mesleki eğitim MADDE 15 – (1) Denetçi olmak isteyenlerin en az 3 yıl süreyle, finansal tablo denetimi dahil olmak üzere mesleki konularda (Ek ibare:RG-21/7/2017-30130) denetim üstlenen bağımsız denetçi yanında ya da denetim kuruluşunda uygulamalı eğitim almaları şarttır. 3568 sayılı Kanun çerçevesinde tasdik ve vergi denetimi hizmetlerinde geçen süreler ile aynı Kanunun 6 ncı maddesinin ikinci fıkrasında yer alan kamu kurum ve kuruluşlarında denetim yetkisini haiz olanların, bu kamu kurum ve kuruluşlarında geçirdikleri süreler uygulamalı mesleki eğitim süresinden sayılır. (2) En az on beş yıl mesleki tecrübeye sahip olanlarda uygulamalı mesleki eğitim şartı aranmaz. (3) (Değişik:RG-21/7/2017-30130) Bu Yönetmelik uygulamasında mesleki tecrübe bağımsız denetimde fiilen geçirilen süredir. Ancak, 3568 sayılı Kanun kapsamındaki mesleki faaliyetlerde veya aynı Kanun uyarınca staj ve stajdan sayılan hizmetlerde bulunulan süreler de bu sürenin hesabında dikkate alınır. Bu sürenin hesabında bu fıkrada belirtilen faaliyetlere başlama tarihi esas alınır ve kamu kurum ve kuruluşlarında geçirilen süreler hariç olmak üzere, bir yıldan fazla süreyle bu faaliyetlere ara verilmesi durumunda ara verilen fazla süreler dikkate alınmaz. Dört yılı aşmamak ve bu fıkradaki faaliyet ve hizmetlerle aynı tarihlere denk gelen süreler mükerreren sayılmamak şartıyla 14 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen alanlardaki lisans ve lisansüstü eğitim süreleri bu süreye ilave edilir.” (4) Uygulamalı mesleki eğitim alanlar, uygulamalı mesleki eğitim döneminde denetçi yardımcısıdırlar ve denetçilerin refakatinde denetim çalışmalarına katılırlar. Bu dönemde, refakatinde denetçi yardımcısı çalıştıranlar, teorik bilgilerin uygulamaya geçirilmesi amacıyla, denetçi yardımcılarının gerekli mesleki yeterliliği kazanmaları için her türlü tedbiri alır. Denetçi, denetçi yardımcılarını denetimlerde görevlendirmek, denetlenen işletme ile olan görüşmelerde bulundurmak, onların çalışmalarına nezaret etmek ve hazırladıkları çalışma kağıtlarını incelemek gibi konularda yetkili ve yükümlüdür. (5) (Değişik: RG-21/7/2017-30130) Uygulamalı mesleki eğitim, gerekli şartların sağlandığını gösteren bilgi ve belgelerin, ilgili denetim kuruluşu veya denetim üstlenen bağımsız denetçi tarafından Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirim süresi içerisinde, Kuruma bildirilmesiyle başlar. (6) Uygulamalı mesleki eğitime, refakatinde uygulamalı mesleki eğitim alınabilecek denetçiler ile uygulamalı mesleki eğitim alacak olanlara ve bunların takibine ilişkin hususlar Kurum tarafından düzenlenir.
|
Denetçilik sınavı MADDE 16 - (1) Denetçilik sınavı, sınava gireceklerin denetimle ilgili alanlardaki teorik ve uygulamaya ilişkin bilgilerini ölçmek üzere Kurum tarafından yapılır. (Ek cümleler:RG- 21/10/2014-29152) Kurumca gerekli görülen hallerde sınav başka kurum veya kuruluşlara da yaptırılabilir. Bu takdirde sınava ilişkin hususlar anılan kurum veya kuruluşlarla yapılacak protokolle belirlenir. (2) Sınava girebilmek için 14 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen (3) Denetçilik sınavı, aşağıdaki ana konulan kapsar; a) Muhasebe (Genel muhasebe, maliyet ve yönetim muhasebesi), b) Muhasebe Standartları (Türkiye Muhasebe Standartları, yıllık ve konsolide finansal tabloların hazırlanmasına ilişkin mevzuatta yer alan düzenlemeler ve standartlar), c) Kurumsal Yönetim İlkeleri ve Finansal Yönetim, ç) Denetim (Türkiye Denetim Standartları, mesleki etik kuralları, bağımsızlık, risk yönetimi, iç kontrol ve denetimle ilgili diğer mevzuat),
1-Genel Hukuk Mevzuatı (Ticaret Hukuku, Borçlar Hukuku, İcra ve İflas Hukuku, Medeni
2-Sermaye piyasası, bankacılık, sigortacılık ve özel emeklilik mevzuatı, (4) Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler üçüncü fıkranın (b), (c), (ç) ve (e) bentlerinde,
1-Sermaye piyasası, bankacılık, sigortacılık ve özel emeklilik alanlarında denetim
2-(Değişik: RG-21/10/2014-29152) Sınav komisyonunca uzmanlık alanlarına göre
(7) (Ek: RG-21/10/2014-29152) Sınav sonuçlan ilan tarihini müteakip üçüncü takvim yılı
|
MADDE 7 – Aynı Yönetmeliğin 16 ncı maddesinin dördüncü ve beşinci fıkraları aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. “(4) Temel alandan yetkilendirilmek isteyen Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler üçüncü fıkranın (b), (c) ve (ç) bentlerinde, Yeminli Mali Müşavirler ise (b) ve (ç) bentlerinde belirtilen konulardan sınava tabi tutulurlar.” “(5) Sermaye piyasası, bankacılık, sigortacılık ve özel emeklilik alanlarında da yetkilendirilmek isteyenler üçüncü fıkranın (e) bendinde belirtilen konulardan ayrıca sınava tabi tutulurlar. Kurum üçüncü fıkranın (e) bendinde yer alan sınav konularını birleştirebilir veya ayırabilir. Yetkilendirmeler başarılı olunan alanlar itibarıyla yapılır.”
|
Denetçilik sınavı … (4) (Değişik: RG-21/7/2017-30130) Temel alandan yetkilendirilmek isteyen Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler üçüncü fıkranın (b), (c) ve (ç) bentlerinde, Yeminli Mali Müşavirler ise (b) ve (ç) bentlerinde belirtilen konulardan sınava tabi tutulurlar. (5) (Değişik: RG-21/7/2017-30130) Sermaye piyasası, bankacılık, sigortacılık ve özel emeklilik alanlarında da yetkilendirilmek isteyenler üçüncü fıkranın (e) bendinde belirtilen konulardan ayrıca sınava tabi tutulurlar. Kurum üçüncü fıkranın (e) bendinde yer alan sınav konularını birleştirebilir veya ayırabilir. Yetkilendirmeler başarılı olunan alanlar itibarıyla yapılır.
|
Sicile kayıt ve ilan MADDE 17 - (1) Denetim kuruluşlarına ve denetçilere ilişkin yetkilendirme, uyan, (Ek ibare:RG-21/10/2014-29152) idari para cezası, faaliyet izninin askıya alınması, iptali ve durdurma işlemleri Kurumca elektronik ortamda tutulan sicile kaydedilir ve güncel olarak kamuoyunun erişimine açık tutmak suretiyle ilan edilir. Yetkilendirme işlemleri, sicile kayıt ve (Ek ibare:RG-21/10/2014-29152) Kurum internet sitesinde ilanla birlikte yürürlüğe girer.
1-Kurum tarafından her denetim kuruluşuna ve denetçiye bir sicil numarası verilir.
2-Sicile kayıtlı olmayanlar denetim faaliyetinde bulunamazlar. |
MADDE 8 – Aynı MADDE 8 – Aynı Yönetmeliğin 17 nci maddesinin üçüncü fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve maddeye aşağıdaki fıkra eklenmiştir. “(3) Faaliyet izni askıya alınanlar ve denetim faaliyeti durdurulanlar ile denetim faaliyetinde bulunmayacağını beyan edenler sicilde gayri faal olarak gösterilir.” “(4) Sicile kayıtlı olmayanlar ile sicilde gayri faal olarak gösterilenler denetim faaliyetinde bulunamaz.”
|
Sicile kayıt ve ilan MADDE 17 – (1) Denetim kuruluşlarına ve denetçilere ilişkin yetkilendirme, uyarı, (Ek ibare: RG-21/10/2014-29152) idari para cezası, faaliyet izninin askıya alınması, iptali ve durdurma işlemleri Kurumca elektronik ortamda tutulan sicile kaydedilir ve güncel olarak kamuoyunun erişimine açık tutmak suretiyle ilan edilir. Yetkilendirme işlemleri, sicile kayıt ve (Ek ibare: RG-21/10/2014-29152) Kurum internet sitesinde ilanla birlikte yürürlüğe girer. (2) Kurum tarafından her denetim kuruluşuna ve denetçiye bir sicil numarası verilir. (3) (Değişik:RG-21/7/2017-30130) Faaliyet izni askıya alınanlar ve denetim faaliyeti durdurulanlar ile denetim faaliyetinde bulunmayacağını beyan edenler sicilde gayri faal olarak gösterilir. (4) (Ek:RG-21/7/2017-30130) Sicile kayıtlı olmayanlar ile sicilde gayri faal olarak gösterilenler denetim faaliyetinde bulunamaz.
|
1. Sicil bilgileri MADDE 18 - (1) Kurumca tutulan sicilde denetim kuruluşlarının; Ticaret unvanı ve ticaret sicil numarası, Kurum tarafından verilen sicil numarası, Merkez adresi ve varsa şube adresleri (varsa, bünyesinde bulunduğu denetim ağı ve bu ağın ç) Internet sitesi adresi, Ortaklarının ad ve soyadları, T.C. kimlik numaralan ve şirket sermayesindeki payları, pay Ortaklarının adresleri ve diğer iletişim bilgileri, Yönetim organında yer alan kişilerin T.C. kimlik numaraları, varsa başka şirketlerdeki Denetçilerinin listesi ve sicil numaralan, ğ) Varsa başka ülkelerdeki yetkili kurumlarca yapılmış sicil kayıtlarına ilişkin bilgileri, h) Kurumca gerekli görülen diğer bilgileri, kaydedilerek takibi yapılır. (2) Kurumca tutulan sicilde denetçilerin; Adı soyadı, T.C. kimlik numarası, Varsa, ticaret unvanı ve ticaret sicil numarası, Kurum tarafından verilen sicil numarası, ç) iletişim bilgileri, d) Varsa, internet sitesi adresi, e) Denetçi belgesi bilgileri, f) Ortak olduğu veya istihdam edildiği denetim kuruluşuna ait ticaret unvanı, ticaret sicil numarası, varsa internet sitesi adresi ve iletişim bilgileri, g) Varsa başka ülkelerdeki yetkili kurumlarca yapılmış sicil kayıtlarına ilişkin bilgileri, ğ) Kurumca gerekli görülen diğer bilgileri, kaydedilerek takibi yapılır. (3) Sicile kaydedilen denetçi ya da denetim kuruluşuna ilişkin bilgilerden Kurum tarafından belirlenenler kamuya ilan edilmeyebilir.
|
MADDE 9 – Aynı Yönetmeliğin 18 inci maddesinin birinci fıkrasına aşağıdaki (h) bendi eklenmiş ve müteakip bent buna göre teselsül ettirilmiş, ikinci fıkrasına aşağıdaki (ğ) ve (h) bentleri eklenmiş ve müteakip bent buna göre teselsül ettirilmiştir. “h) Faal veya gayri faal olma durumları,” “ğ) Denetim üstlenen bağımsız denetçi olup olmadıkları,” “h) Faal veya gayri faal olma durumları,”
|
MADDE 18 – (1) Kurumca tutulan sicilde denetim kuruluşlarının; a) Ticaret unvanı ve ticaret sicil numarası, b) Kurum tarafından verilen sicil numarası, c) Merkez adresi ve varsa şube adresleri (varsa, bünyesinde bulunduğu denetim ağı ve bu ağın hukuki ve yapısal niteliği, ilişkili denetim kuruluşu ve diğer işletmeleri ve bu kuruluşun hukuki ve yapısal niteliği), ç) İnternet sitesi adresi, d) Ortaklarının ad ve soyadları, T.C. kimlik numaraları ve şirket sermayesindeki payları, pay oranları ve tutarları, e) Ortaklarının adresleri ve diğer iletişim bilgileri, f) Yönetim organında yer alan kişilerin T.C. kimlik numaraları, varsa başka şirketlerdeki görevleri, g) Denetçilerinin listesi ve sicil numaraları, ğ) Varsa başka ülkelerdeki yetkili kurumlarca yapılmış sicil kayıtlarına ilişkin bilgileri, h) (Ek:RG-21/7/2017-30130)(3) Faal veya gayri faal olma durumları, ı) Kurumca gerekli görülen diğer bilgileri, kaydedilerek takibi yapılır. (2) Kurumca tutulan sicilde denetçilerin; a) Adı soyadı, T.C. kimlik numarası, b) Varsa, ticaret unvanı ve ticaret sicil numarası, c) Kurum tarafından verilen sicil numarası, ç) İletişim bilgileri, d) Varsa, internet sitesi adresi, e) Denetçi belgesi bilgileri, f) Ortak olduğu veya istihdam edildiği denetim kuruluşuna ait ticaret unvanı, ticaret sicil numarası, varsa internet sitesi adresi ve iletişim bilgileri, g) Varsa başka ülkelerdeki yetkili kurumlarca yapılmış sicil kayıtlarına ilişkin bilgileri, ğ) (Ek: RG-21/7/2017-30130)(4) Denetim üstlenen bağımsız denetçi olup olmadıkları, h) (Ek: RG-21/7/2017-30130)(4) Faal veya gayri faal olma durumları, ı) Kurumca gerekli görülen diğer bilgileri, kaydedilerek takibi yapılır. (3) Sicile kaydedilen denetçi ya da denetim kuruluşuna ilişkin bilgilerden Kurum tarafından belirlenenler kamuya ilan edilmeyebilir.
|
MADDE 10 – Aynı Yönetmeliğin 20 nci maddesinin birinci fıkrasının ilk cümlesindeki “Denetim kuruluşları” ibaresinden sonra gelmek üzere “ve denetim üstlenen bağımsız denetçiler” ibaresi eklenmiş, ikinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. “(2) Denetim kuruluşunun ve denetim üstlenen bağımsız denetçinin kalite kontrol sistemine ilişkin yazılı politika ve süreçleri ile bunların oluşturulmasında esas alınan Kurum düzenlemesi arasında farklılık olması durumunda veya içinde bulunulan koşullara özgü sebeplerle, denetim kuruluşunun ve denetim üstlenen bağımsız denetçinin yazılı politika ve süreçleri dışındaki bir uygulamanın Kurum düzenlemesine uyum bakımından daha uygun görüldüğü hallerde, söz konusu yazılı politika ve süreçlerin dışına çıkılabilir. Bu durumun ve nedeninin denetçi tarafından yazılı olarak denetim kuruluşuna veya denetim üstlenen bağımsız denetçiye sunulması ve saklanması gerekir.”
|
Kalite kontrol sistemi oluşturma MADDE 20 – (1) Denetim kuruluşları (Ek ibare: RG-21/7/2017-30130) ve denetim üstlenen bağımsız denetçiler faaliyetlerini, asgari şartları Kurumca belirlenen bir kalite kontrol sistemi çerçevesinde yürütmek zorundadır. Bu sistemin uygulanmasında, Kurum düzenlemelerine göre oluşturularak Kuruma bildirilen kalite kontrol sistemine ilişkin yazılı politika ve süreçlere uyulur. Söz konusu politika ve süreçler Kurum düzenlemelerine paralel bir şekilde güncellenerek uygulanır. (2) (Değişik: RG-21/7/2017-30130) Denetim kuruluşunun ve denetim üstlenen bağımsız denetçinin kalite kontrol sistemine ilişkin yazılı politika ve süreçleri ile bunların oluşturulmasında esas alınan Kurum düzenlemesi arasında farklılık olması durumunda veya içinde bulunulan koşullara özgü sebeplerle, denetim kuruluşunun ve denetim üstlenen bağımsız denetçinin yazılı politika ve süreçleri dışındaki bir uygulamanın Kurum düzenlemesine uyum bakımından daha uygun görüldüğü hallerde, söz konusu yazılı politika ve süreçlerin dışına çıkılabilir. Bu durumun ve nedeninin denetçi tarafından yazılı olarak denetim kuruluşuna veya denetim üstlenen bağımsız denetçiye sunulması ve saklanması gerekir |
|
Mesleki etik ilkelere uyma MADDE 21 - (1) Denetim kuruluşları ve denetçiler; 1-Dürüstlük; bütün mesleki ve iş ilişkilerinde dürüst, açık, doğru ve güvenilir olmak,
2-Tarafsızlık; önyargıların, temayüllerin, çıkar çatışmalarının veya başkalarının nüfuzlarını 3-Mesleki yeterlik ve özen; uygulama, mevzuat ve denetim tekniklerindeki güncel gelişmeler ç) Sır saklama; mesleğin icrası sırasında elde edilen bilgilerin gizliliğine riayet etmek; söz konusu bilgilerin açıklanması için yasal veya mesleki bir hak veya görevin bulunması durumu saklı olmak kaydıyla, uygun ve belirli bir yetki olmaksızın bu tür bilgileri üçüncü kişilere açıklamamak ve kendisi veya üçüncü kişilerin çıkarlarına kullanmamak, d) Mesleğe uygun davranış; ilgili mevzuata uymak ve denetim mesleğinin itibarını zedeleyici şeklindeki ayrıntıları Kurum tarafından belirlenecek mesleki etik ilkelere uymak zorundadır. (2) Denetim kuruluşları, denetçiler ve denetime katılanlardan, her bir denetimden önce ve her halükarda yılda en az bir kez, bağımsızlık, tarafsızlık ve sır saklamayla ilgili kuruluş politika ve süreçlerine uygun davrandıklarına ve davranacaklarına ilişkin yazılı taahhüt alır. Denetçiler ve denetime katılanlar, denetime başladıktan sonra birinci fıkrada belirtilen hususları olumsuz yönde etkileyebilecek hususların ortaya çıkması halinde ise, bu durumu denetim kuruluşuna yazılı olarak bildirir.
|
MADDE 11 – Aynı Yönetmeliğin 21 inci maddesinin ikinci fıkrasının ilk cümlesinde yer alan “Denetim kuruluşları” ibaresinden sonra gelmek üzere “ve denetim üstlenen bağımsız denetçiler” ibaresi eklenmiş, “ilgili kuruluş politika ve süreçlerine” ibaresi “ilgili kuruluşun veya denetim üstlenen bağımsız denetçinin politika ve süreçlerine” şeklinde değiştirilmiş ve son cümlesinde yer alan “denetim kuruluşuna” ibaresinden sonra “veya denetim üstlenen bağımsız denetçiye” ibaresi eklenmiştir.
|
Mesleki etik ilkelere uyma MADDE 21 – (1) Denetim kuruluşları ve denetçiler; a) Dürüstlük; bütün mesleki ve iş ilişkilerinde dürüst, açık, doğru ve güvenilir olmak, b) Tarafsızlık; önyargıların, temayüllerin, çıkar çatışmalarının veya başkalarının nüfuzlarını kötüye kullanarak meslek veya işle ilgili muhakemelerini ve kararlarını etkilemesine izin vermemek, c) Mesleki yeterlik ve özen; uygulama, mevzuat ve denetim tekniklerindeki güncel gelişmeler ışığında, mesleki bilgi ve beceriyi, denetlenen işletmelerin yeterli denetim hizmeti almalarını temin edecek bir seviyede tutmak ve TDS’ye uygun bir şekilde ve özen içinde hareket etmek, ç) Sır saklama; mesleğin icrası sırasında elde edilen bilgilerin gizliliğine riayet etmek; söz konusu bilgilerin açıklanması için yasal veya mesleki bir hak veya görevin bulunması durumu saklı olmak kaydıyla, uygun ve belirli bir yetki olmaksızın bu tür bilgileri üçüncü kişilere açıklamamak ve kendisi veya üçüncü kişilerin çıkarlarına kullanmamak, d) Mesleğe uygun davranış; ilgili mevzuata uymak ve denetim mesleğinin itibarını zedeleyici fiil ve davranışlardan kaçınmak, şeklindeki ayrıntıları Kurum tarafından belirlenecek mesleki etik ilkelere uymak zorundadır. (2) Denetim kuruluşları (Ek ibare:RG-21/7/2017-30130) ve denetim üstlenen bağımsız denetçiler, denetçiler ve denetime katılanlardan, her bir denetimden önce ve her halükarda yılda en az bir kez, bağımsızlık, tarafsızlık ve sır saklamayla (Değişik ibare: RG-21/7/2017-30130) ilgili kuruluşun veya denetim üstlenen bağımsız denetçinin politika ve süreçlerine uygun davrandıklarına ve davranacaklarına ilişkin yazılı taahhüt alır. Denetçiler ve denetime katılanlar, denetime başladıktan sonra birinci fıkrada belirtilen hususları olumsuz yönde etkileyebilecek hususların ortaya çıkması halinde ise, bu durumu denetim kuruluşuna |
Bağımsızlık ve bağımsızlığın korunması MADDE 22 – … b) Şekilde bağımsızlık; denetim kuruluşunun, denetçinin veya bir denetim ekibi üyesinin; …
|
MADDE 12 – Aynı Yönetmeliğin 22 nci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde yer alan “şartları” ibaresi “gerçekleri” şeklinde değiştirilmiştir.
|
Bağımsızlık ve bağımsızlığın korunması MADDE 22 – …. b) Şekilde bağımsızlık; denetim kuruluşunun, denetçinin veya bir denetim ekibi üyesinin; konuya ilişkin tüm durum ve (Değişik ibare: RG-21/7/2017-30130) gerçekleri değerlendiren makul ve bilgi sahibi üçüncü kişilerde, dürüstlük, tarafsızlık ve mesleki şüphecilikten ödün verdiği intibaını oluşturabilecek durum ve davranışlardan sakınmasıdır. … |
Haksız rekabette bulunmama MADDE 24 - (1) Denetim kuruluşları ve denetçiler, diğer düzenlemelerde yer alan haksız rekabet halleri saklı kalmak kaydıyla, denetim faaliyetinin niteliğini herhangi bir suretle olumsuz yönde etkileyebilecek veya meslektaşlarına zarar verebilecek tarzda ve ölçüde faaliyet gösteremezler. (2) Denetim kuruluşu ve denetçiler, Kurum tarafından izin verilen haller hariç olmak üzere, başka bir denetim kuruluşu ve denetçi ile denetim hizmeti ilişkisi devam eden bir denetlenen işletmenin aynı döneme ilişkin denetim hizmet talebini kabul edemezler.
|
MADDE 13 – Aynı Yönetmeliğin 24 üncü maddesinin ikinci fıkrasında yer alan “denetim kuruluşu ve” ibarelerinden sonra gelmek üzere “denetim üstlenen bağımsız” ibareleri eklenmiştir.
|
Haksız rekabette bulunmama MADDE 24 – (1) Denetim kuruluşları ve denetçiler, diğer düzenlemelerde yer alan haksız rekabet halleri saklı kalmak kaydıyla, denetim faaliyetinin niteliğini herhangi bir suretle olumsuz yönde etkileyebilecek veya meslektaşlarına zarar verebilecek tarzda ve ölçüde faaliyet gösteremezler. (2) Denetim kuruluşu ve (Ek ibare: RG-21/7/2017-30130) denetim üstlenen bağımsız denetçiler, Kurum tarafından izin verilen haller hariç olmak üzere, başka bir denetim kuruluşu ve (Ek ibare: RG-21/7/2017-30130) denetim üstlenen bağımsız denetçi ile denetim hizmeti ilişkisi devam eden bir denetlenen işletmenin aynı döneme ilişkin denetim hizmet talebini kabul edemezler.
|
Sürekli eğitim MADDE 25 - (1) Denetçiler, teorik bilgilerinin ve mesleki becerilerinin yeterli bir seviyede tutulmasını, mesleki etik ilkelere uyulmasını, mesleki alandaki değişikliklerin takip edilmesini ve mesleki gelişimlerini temine yönelik olarak sürekli eğitime tabi tutulur.
1-Sürekli eğitim zorunluluğu denetçilerin sicile tescilinden itibaren başlar ve Kurum 2-Sicile tescilinden itibaren denetçilerin her beş yılda bir sürekli eğitime ilişkin şartlan 3-Denetim kuruluşları, denetçilerinin sürekli eğitim programlarım tamamlamaları için gerekli tedbirleri alır. 4-Sürekli eğitime ilişkin hususlar, gerektiğinde ilgili kurumların görüşü de alınarak Kurum tarafından düzenlenir. 5-Kurum, denetimin bağımsızlığının ve tarafsızlığının sağlanması, denetime olan güven ile denetimin kalitesinin artırılması amacıyla sürekli eğitime ilave olarak bu Yönetmelik çerçevesinde denetçilerin ve meslek mensuplarının eğitilmesi veya eğitim seviyelerinin
|
MADDE 14 – Aynı Yönetmeliğin 25 inci maddesinin birinci, ikinci ve üçüncü fıkraları aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve dördüncü fıkrasında yer alan “Denetim kuruluşları” ibaresinden sonra gelmek üzere “ve denetim üstlenen bağımsız denetçiler” ibaresi eklenmiştir. “(1) Denetçiler, etik kurallara uygun ve yüksek kalitede hizmet sunabilmeleri amacıyla, sahip oldukları mesleki bilgi ve becerilerinin yeterli bir seviyede tutulmasını ve geliştirilmesini hedefleyen sürekli eğitime tabi tutulur.” “(2) Sürekli eğitim yükümlülüğü denetçinin sicile tescil edildiği tarihi izleyen ikinci takvim yılının başından itibaren başlar. Yetkilendirildiği tarih ile tescil tarihi arasında iki yıl ve daha fazla süre bulunanlar için ilave yükümlülükler getirilebilir.” “(3) Sürekli eğitim yükümlülüğünün başlamasından itibaren, denetçilerin her yıl, yıllık ve üçer yıllık dönemler için Kurum tarafından öngörülen sürekli eğitim yükümlülüğüne ilişkin şartları karşılamaları zorunludur.”
|
MADDE 25 – (1) (Değişik: -21/7/2017-30130) Denetçiler, etik kurallara uygun ve yüksek kalitede hizmet sunabilmeleri amacıyla, sahip oldukları mesleki bilgi ve becerilerinin yeterli bir seviyede tutulmasını ve geliştirilmesini hedefleyen sürekli eğitime tabi tutulur. (2) (Değişik:RG-21/7/2017-30130) Sürekli eğitim yükümlülüğü denetçinin sicile tescil edildiği tarihi izleyen ikinci takvim yılının başından itibaren başlar. Yetkilendirildiği tarih ile tescil tarihi arasında iki yıl ve daha fazla süre bulunanlar için ilave yükümlülükler getirilebilir. (3) (Değişik:RG-21/7/2017-30130) Sürekli eğitim yükümlülüğünün başlamasından itibaren, denetçilerin her yıl, yıllık ve üçer yıllık dönemler için Kurum tarafından öngörülen sürekli eğitim yükümlülüğüne ilişkin şartları karşılamaları zorunludur. (4) Denetim kuruluşları (Ek ibare:RG-21/7/2017-30130) denetim üstlenen bağımsız denetçiler, denetçilerinin sürekli eğitim programlarını tamamlamaları için gerekli tedbirleri alır. (5) Sürekli eğitime ilişkin hususlar, gerektiğinde ilgili kurumların görüşü de alınarak Kurum tarafından düzenlenir. (6) Kurum, denetimin bağımsızlığının ve tarafsızlığının sağlanması, denetime olan güven ile denetimin kalitesinin artırılması amacıyla sürekli eğitime ilave olarak bu Yönetmelik çerçevesinde denetçilerin ve meslek mensuplarının eğitilmesi veya eğitim seviyelerinin yükseltilmesi hususunda gerekli tedbirleri alır.
|
Denetim faaliyetine ilişkin kısıtlamalar MADDE 26 - (1) Denetim kuruluşları ve denetçiler aşağıda belirtilen denetimleri üstlenemezler: 1. 6102 sayılı Kanun uyarınca üstlenemeyecekleri denetimler. 2. Bağımsızlığı zedeleyecek denetimler. c) Denetlenen işletmenin özelliğine göre denetim kadrosunun sayı, nitelik veya tecrübe ç) Üç yıl geçmedikçe; denetim kuruluşları son on yılda yedi yıl, denetim kuruluşlarında çalışanlar da dahil olmak üzere denetçiler ise son yedi yılda beş yıl denetim çalışması yürüttükleri işletmelere ilişkin denetimleri. 1-Sözleşme kabul süreçlerine ilişkin Kurum tarafından yapılan düzenlemelere aykırı 2-Denetim kuruluşunun veya denetçinin mevcut iş yükü sebebiyle sağlıklı bir şekilde
1. Birinci fıkranın (ç) bendinde geçen sürelerin hesabında aynı denetim ağı içinde bulunan 2. Denetçiler, denetçilik görevinden ayrılmalarından itibaren iki yıl geçmedikçe son iki yılda 3. Denetçiler sadece bir denetim kuruluşu adına denetim yapabilirler. İstihdam edildikleri denetim kuruluşuyla ilişkileri sona ermedikçe başka bir denetim kuruluşunda ya da tek başına denetim faaliyetinde bulunamazlar.
|
MADDE 15 – Aynı Yönetmeliğin 26 ncı maddesinin birinci fıkrasının ilk cümlesinde yer alan “Denetim kuruluşları ve” ibaresinden sonra gelmek üzere “denetim üstlenen bağımsız” ibaresi eklenmiş, aynı fıkranın (ç) bendinde yer alan “denetim kuruluşlarında çalışanlar da dahil olmak üzere” ibaresi “denetim üstlenen bağımsız denetçiler ile bunların yanında ve denetim kuruluşlarında çalışan” şeklinde değiştirilmiş, aynı maddenin dördüncü fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. “(4) Denetçiler sadece bir denetim kuruluşu veya denetim üstlenen bağımsız denetçi adına denetim yapabilirler. Ortak oldukları veya istihdam edildikleri denetim kuruluşuyla veya denetim üstlenen bağımsız denetçiyle ilişkileri sona ermedikçe; başka bir denetim kuruluşunda denetim faaliyetinde bulunamazlar ve ortak olamazlar, denetim üstlenen bağımsız denetçi olarak faaliyette bulunamazlar veya bunlar tarafından üstlenilen denetimlerde görev alamazlar.”
|
Denetim faaliyetine ilişkin kısıtlamalar MADDE 26 – (1) Denetim kuruluşları ve (Ek ibare: RG-21/7/2017-30130) denetim üstlenen bağımsız denetçiler aşağıda belirtilen denetimleri üstlenemezler: a) (Değişik ibare: RG-21/7/2017-30130) Türk Ticaret Kanunu uyarınca üstlenemeyecekleri denetimler. b) Bağımsızlığı zedeleyecek denetimler. c) Denetlenen işletmenin özelliğine göre denetim kadrosunun sayı, nitelik veya tecrübe bakımından yetersiz olduğu denetimler. ç) Üç yıl geçmedikçe; denetim kuruluşları son on yılda yedi yıl, (Değişik ibare: RG-21/7/2017-30130) denetim üstlenen bağımsız denetçiler ile bunların yanında ve denetim kuruluşlarında çalışan denetçiler ise son yedi yılda beş yıl denetim çalışması yürüttükleri işletmelere ilişkin denetimleri. d) Sözleşme kabul süreçlerine ilişkin Kurum tarafından yapılan düzenlemelere aykırı denetimler. e) Denetim kuruluşunun veya denetçinin mevcut iş yükü sebebiyle sağlıklı bir şekilde yürütülmesi mümkün olmayan denetimler. (2) Birinci fıkranın (ç) bendinde geçen sürelerin hesabında aynı denetim ağı içinde bulunan kuruluşlar ile ilişkili denetim kuruluşları tarafından yapılan denetimlerde geçen süreler topluca dikkate alınır. Çalıştığı denetim kuruluşuna bakılmaksızın, denetçinin aynı denetlenen işletmede geçirdiği süreler birlikte dikkate alınır. (3) Denetçiler, denetçilik görevinden ayrılmalarından itibaren iki yıl geçmedikçe son iki yılda denetiminde bulunduğu işletmelerde ve bağlı ortaklıklarında kilit yönetici olarak görev alamazlar. (4) (Değişik: RG-21/7/2017-30130) Denetçiler sadece bir denetim kuruluşu veya denetim üstlenen bağımsız denetçi adına denetim yapabilirler. Ortak oldukları veya istihdam edildikleri denetim kuruluşuyla veya denetim üstlenen bağımsız denetçiyle ilişkileri sona ermedikçe; başka bir denetim kuruluşunda denetim faaliyetinde bulunamazlar ve ortak olamazlar, denetim üstlenen bağımsız denetçi olarak faaliyette bulunamazlar veya bunlar tarafından üstlenilen denetimlerde görev alamazlar.
|
Denetim ekipleri MADDE 27 - (1) Mevzuat uyarınca sadece denetim kuruluşları tarafından yapılması gereken denetimler, işin gerektirdiği sayı ve nitelikte denetçiden oluşan denetim ekipleri tarafından gerçekleştirilir. Denetim ekipleri, denetlenen işletmenin büyüklüğü, faaliyetleri ile tabi olduğu düzenlemelerin özelliği ve benzeri hususlar dikkate alınarak denetimi Kurum düzenlemelerine uygun bir şekilde gerçekleştirebilecek yetki, bilgi, beceri ve tecrübeye sahip olan yeterli sayıda denetçiden oluşturulur. Ancak denetim ekipleri üç denetçiden az olamaz. Denetim ekiplerindeki sorumlu denetçi ve belirlenen diğer kademeler için en az birer yedek denetçi belirlenir. Yedek denetçiler yerini aldıklarının sorumluluklarım üstlenebilecek nitelikte olmalıdır. Denetime tabi işletmelerin özellikleri itibarıyla, Kurum tarafından farklı asgari denetçi ve yedek denetçi sayılan belirlenebilir. (2) Belirli alanların düzenlenmesi ve denetlenmesinden sorumlu kurum, kurul veya kuruluşların görüşlerini alarak, bu alanlarda denetim faaliyetinde bulunacaklar için Kurum ilave şartlar belirleyebilir. Denetim ekibindeki tüm denetçiler denetlenen işletmenin özelliğine uygun olarak Kurum tarafından öngörülen ilave şartlan taşırlar. (3) Denetim ekiplerinde; söz konusu denetim için yetkisi bulunmayan denetçiler, denetçi 1-Denetim ekipleri, denetimlerini sorumlu denetçinin gözetim ve idaresi altında
2-Denetim kuruluşları tarafından, denetçilere denetçi, kıdemli denetçi ve başdenetçi
|
MADDE 16 – Aynı Yönetmeliğin 27 nci maddesinin, birinci fıkrasının ilk cümlesinde yer alan “Mevzuat uyarınca sadece denetim kuruluşları tarafından yapılması gereken denetimler” ibaresi “Denetim” şeklinde değiştirilmiş ve maddeye aşağıdaki fıkra eklenmiştir. “(6) Denetim üstlenen bağımsız denetçi üstlendiği denetimlerin sorumlu denetçisidir.”
|
Denetim ekipleri MADDE 27 – (1) (Değişik ibare: RG-21/7/2017-30130) Denetim, işin gerektirdiği sayı ve nitelikte denetçiden oluşan denetim ekipleri tarafından gerçekleştirilir. Denetim ekipleri, denetlenen işletmenin büyüklüğü, faaliyetleri ile tabi olduğu düzenlemelerin özelliği ve benzeri hususlar dikkate alınarak denetimi Kurum düzenlemelerine uygun bir şekilde gerçekleştirebilecek yetki, bilgi, beceri ve tecrübeye sahip olan yeterli sayıda denetçiden oluşturulur. Ancak denetim ekipleri üç denetçiden az olamaz. Denetim ekiplerindeki sorumlu denetçi ve belirlenen diğer kademeler için en az birer yedek denetçi belirlenir. Yedek denetçiler yerini aldıklarının sorumluluklarını üstlenebilecek nitelikte olmalıdır. Denetime tabi işletmelerin özellikleri itibarıyla, Kurum tarafından farklı asgari denetçi ve yedek denetçi sayıları belirlenebilir. (2) Belirli alanların düzenlenmesi ve denetlenmesinden sorumlu kurum, kurul veya kuruluşların görüşlerini alarak, bu alanlarda denetim faaliyetinde bulunacaklar için Kurum ilave şartlar belirleyebilir. Denetim ekibindeki tüm denetçiler denetlenen işletmenin özelliğine uygun olarak Kurum tarafından öngörülen ilave şartları taşırlar. (3) Denetim ekiplerinde; söz konusu denetim için yetkisi bulunmayan denetçiler, denetçi yardımcıları, bilgi sistemleri denetimi de dahil olmak üzere teknik bilgisine başvurulacak uzmanlar ve denetime yardımcı diğer kişiler de denetçi olarak görevlendirilmemek kaydıyla yer alabilir. 19/10/2005 tarihli ve 5411 sayılı Bankacılık Kanununda tanımlanan bankalar ve Kurumca belirlenen diğer işletmelerin denetimlerinde bilgi sistemleri denetimi konusunda Kurumca öngörülen şartları taşıyan yeterli sayıda denetçi ya da uzman bulundurulur. Bu kişiler, denetçilerin sorumluluk, gözetim ve kontrolü altında çalışır, ancak denetimin herhangi bir aşamasında karar verici konumunda bulunamaz. Bu kişiler, asgari denetçi sayısı hesabında dikkate alınmaz ve genel hükümler, bağımsızlık, tarafsızlık ve sır saklama yükümlülükleri saklı kalmak kaydıyla denetimden sorumlu tutulmaz. (4) Denetim ekipleri, denetimlerini sorumlu denetçinin gözetim ve idaresi altında gerçekleştirir. (5) Denetim kuruluşları tarafından, denetçilere denetçi, kıdemli denetçi ve başdenetçi unvanları verilebilir. Denetçilikte altı yılını doldurmayanlara kıdemli denetçi ve on yılını doldurmayanlara başdenetçi unvanı verilemez. (6) (Ek:RG-21/7/2017-30130) Denetim üstlenen bağımsız denetçi üstlendiği denetimlerin sorumlu denetçisidir.
|
Sorumlu denetçi olabilme şartları MADDE 28 - (1) Sorumlu denetçiler, denetim raporunu denetim kuruluşları adına imzalama yetkisini haiz olup, denetim kuruluşunun yönetim organı tarafından, aşağıdaki şartları sağlayan denetçiler arasından, Kurumun onayı alınmak suretiyle görevlendirilir:
1-KAYİK'ler nezdinde yapılacak denetimler için 15 yıllık mesleki tecrübeye sahip olması ve
2-Diğer denetimler için ise 10 yıllık mesleki tecrübeye sahip olması ve bu sürenin en az bir
3-Denetim kuruluşu adına denetim raporu imzalamaya yetkilendirilmiş olması. (2) Denetçilerin birinci fıkrada belirtilen şartları haiz olduğunu gösteren bilgi ve belgeler, denetim kuruluşu tarafından yönetim organının kararıyla birlikte Kuruma onay için gönderilir.
|
MADDE 17 – Aynı Yönetmeliğin 28 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. “MADDE 28 – (1) Sorumlu denetçiler, denetim raporunu denetimi üstlenenler adına imzalama yetkisini haiz olup, aşağıdaki şartları sağlayan denetçiler arasından, Kurumun onayı alınmak suretiyle görevlendirilir: a) KAYİK’ler nezdinde yapılacak denetimler için 15 yıllık mesleki tecrübeye sahip olması ve bu sürenin en az üç yılında fiilen denetçi, kıdemli denetçi veya başdenetçi unvanı ile mevzuatta denetim öngörülen alanlarda denetimlerde bulunmuş olması. b) Diğer denetimler için ise 10 yıllık mesleki tecrübeye sahip olması ve bu sürenin en az iki yılında fiilen denetçi, kıdemli denetçi veya başdenetçi unvanı ile denetimlerde bulunmuş olması. c) Denetim kuruluşlarının yönetim organı veya denetim üstlenen bağımsız denetçi tarafından denetim kuruluşu veya denetim üstlenen bağımsız denetçi adına denetim raporu imzalamaya yetkilendirilmiş olması. (2) Sorumlu denetçi onay talepleri, denetçinin birinci fıkrada belirtilen şartları haiz olduğunu gösteren bilgi ve belgelerle birlikte, denetim kuruluşu veya denetim üstlenen bağımsız denetçi tarafından Kuruma gönderilir.”
Not : 17 nci maddeyle değiştirilen 28 inci maddenin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentleri 1/1/2019 tarihinde yürürlüğe girecektir.
|
Sorumlu denetçi olabilme şartları MADDE 28 – (Değişik: RG-21/7/2017-30130)(5) (1) Sorumlu denetçiler, denetim raporunu denetimi üstlenenler adına imzalama yetkisini haiz olup, aşağıdaki şartları sağlayan denetçiler arasından, Kurumun onayı alınmak suretiyle görevlendirilir: a) KAYİK’ler nezdinde yapılacak denetimler için 15 yıllık mesleki tecrübeye sahip olması ve bu sürenin en az üç yılında fiilen denetçi, kıdemli denetçi veya başdenetçi unvanı ile mevzuatta denetim öngörülen alanlarda denetimlerde bulunmuş olması.(5) b) Diğer denetimler için ise 10 yıllık mesleki tecrübeye sahip olması ve bu sürenin en az iki yılında fiilen denetçi, kıdemli denetçi veya başdenetçi unvanı ile denetimlerde bulunmuş olması. (5) c) Denetim kuruluşlarının yönetim organı veya denetim üstlenen bağımsız denetçi tarafından denetim kuruluşu veya denetim üstlenen bağımsız denetçi adına denetim raporu imzalamaya yetkilendirilmiş olması. (2) Sorumlu denetçi onay talepleri, denetçinin birinci fıkrada belirtilen şartları haiz olduğunu gösteren bilgi ve belgelerle birlikte, denetim kuruluşu veya denetim üstlenen bağımsız denetçi tarafından Kuruma gönderilir. |
Denetim sözleşmesi MADDE 29 - (1) Denetim kuruluşu veya denetçi ile denetlenen işletme arasında yazılı olarak düzenlenen denetim sözleşmesinin asgari olarak aşağıdaki hususları içermesi zorunludur: 1-(Değişik:RG-22/12/2015-29570) 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun 397 nci maddesinin
2-Denetimin amacı, kapsamı ve dönemi ile varsa özel nedenleri,
3-Denetim konusu ve kıstası, ç) Tarafların sorumlulukları, 1-Denetimin TDS'ye ve ilgili mevzuata uygun olarak yürütüleceği ve tamamlanacağı 2-Denetimle ilgili olarak istenen her türlü kayıt, doküman ve diğer bilgilere sınırsız bir 3-Denetim ekibinde yer alan denetçilerin, yedekleri de dahil olmak üzere isim ve unvanları, 4-Sorumlu denetçi ve yedeğinin denetim raporunu denetim kuruluşu adına imzalamaya
ğ) Denetimin başlangıç ve bitiş tarihleri ile raporun teslim tarihi, h) Mesleki sorumluluk sigortası yapılacağına ilişkin hüküm, ı) Denetlenen işletmenin, rapor tarihinden sonra ancak finansal tabloların veya yıllık faaliyet raporunun ilan tarihinden önce gerçekleşen ve bunları etkileyecek olaylardan denetçiyi haberdar etmekle yükümlü olduğu, i) Sözleşmenin ancak mevzuat uyarınca feshedilebileceğine ilişkin hüküm. 1-Sözleşmede, denetim hizmeti dışında başka bir hizmet yapılması öngörülemez; denetim 2-Denetim sözleşmesi, 6102 sayılı Kanun uyarınca denetim kuruluşu veya denetçinin 3-Denetçiden denetleme görevi, sadece 6102 sayılı Kanunun 399 uncu maddesinin dördüncü
|
MADDE 18 – Aynı Yönetmeliğin 29 uncu maddesinin birinci fıkrasının ilk cümlesinde yer alan “Denetim kuruluşu veya” ibaresinden sonra gelmek üzere “denetim üstlenen bağımsız” ibaresi eklenmiş, aynı fıkranın (g) bendi ile aynı maddenin üçüncü ve dördüncü fıkraları aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve maddeye aşağıdaki fıkra eklenmiştir. “g) Sorumlu denetçi ve yedeğinin denetimi üstlenenler adına denetim raporunu imzalamaya yetkili olduğuna ilişkin hüküm,” “(3) Denetim sözleşmesi, Türk Ticaret Kanunu uyarınca denetim kuruluşu veya denetim üstlenen bağımsız denetçinin seçildiği hesap dönemi için, denetim kuruluşu veya denetim üstlenen bağımsız denetçinin seçiminden itibaren en geç 60 gün içinde yapılır. Bu süre içinde, denetimi üstlenenin yazılı ihtarına rağmen denetlenen işletme sözleşme yapmaktan kaçınırsa, denetimi üstlenen durumu izleyen 10 gün içinde Kuruma bildirir.” “(4) Denetimi üstlenenden denetleme görevi, sadece Türk Ticaret Kanununun 399 uncu maddesinin dördüncü fıkrasında öngörüldüğü şekilde ve başka bir denetim kuruluşu veya denetim üstlenen bağımsız denetçi atanmışsa geri alınabilir. Denetimi üstlenenler, denetim sözleşmesini, sadece haklı bir sebep varsa veya kendisine karşı görevden alınma davası açılmışsa feshedebilir. Sözleşmenin feshedildiği ve gerekçeleri denetimi üstlenenler tarafından yazılı olarak 10 gün içerisinde Kuruma bildirilir.” “(5) Sözleşmenin feshedilmesi durumunda, denetimi üstlenenlerin çalışma notlarını ve gerekli tüm bilgileri, yerine geçecek olan denetim kuruluşlarına ve denetim üstlenen bağımsız denetçilere teslim etmesi zorunludur.”
|
Denetim sözleşmesi MADDE 29 – (1) Denetim kuruluşu veya (Ek ibare: RG-21/7/2017-30130) denetim üstlenen bağımsız denetçi ile denetlenen işletme arasında yazılı olarak düzenlenen denetim sözleşmesinin asgari olarak aşağıdaki hususları içermesi zorunludur: a) (Değişik:RG-22/12/2015-29570) (Mülga ibare:RG-21/7/2017-30130) (...) Türk Ticaret Kanununun 397 nci maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca denetime tabi olan sermaye şirketlerine ilişkin yapılacak denetimlerde sözleşmenin dayanağını teşkil eden genel kurul kararı veya mahkeme kararının, genel kurul organı bulunmayan işletmelerde ise denetçi seçmeye yetkili organın kararının tarih ve sayısı, b) Denetimin amacı, kapsamı ve dönemi ile varsa özel nedenleri, c) Denetim konusu ve kıstası, ç) Tarafların sorumlulukları, d) Denetimin TDS’ye ve ilgili mevzuata uygun olarak yürütüleceği ve tamamlanacağı hususuna yer veren hüküm, e) Denetimle ilgili olarak istenen her türlü kayıt, doküman ve diğer bilgilere sınırsız bir şekilde erişimin sağlanacağına yer veren hüküm, f) Denetim ekibinde yer alan denetçilerin, yedekleri de dahil olmak üzere isim ve unvanları, öngörülen çalışma süreleri ve her biri için uygun görülen ücret tutarının ayrıntılı dökümü ile toplam denetim ücreti, g) (Değişik:RG-21/7/2017-30130) Sorumlu denetçi ve yedeğinin denetimi üstlenenler adına denetim raporunu imzalamaya yetkili olduğuna ilişkin hüküm, ğ) Denetimin başlangıç ve bitiş tarihleri ile raporun teslim tarihi, h) Mesleki sorumluluk sigortası yapılacağına ilişkin hüküm, ı) Denetlenen işletmenin, rapor tarihinden sonra ancak finansal tabloların veya yıllık faaliyet raporunun ilan tarihinden önce gerçekleşen ve bunları etkileyecek olaylardan denetçiyi haberdar etmekle yükümlü olduğu, i) Sözleşmenin ancak mevzuat uyarınca feshedilebileceğine ilişkin hüküm. (2) Sözleşmede, denetim hizmeti dışında başka bir hizmet yapılması öngörülemez; denetim ücretinin ödenmesi denetim hizmeti dışında başka bir şarta bağlanamaz. (3) (Değişik: RG-21/7/2017-30130) Denetim sözleşmesi, Türk Ticaret Kanunu uyarınca denetim kuruluşu veya denetim üstlenen bağımsız denetçinin seçildiği hesap dönemi için, denetim kuruluşu veya denetim üstlenen bağımsız denetçinin seçiminden itibaren en geç 60 gün içinde yapılır. Bu süre içinde, denetimi üstlenenin yazılı ihtarına rağmen denetlenen işletme sözleşme yapmaktan kaçınırsa, denetimi üstlenen durumu izleyen 10 gün içinde Kuruma bildirir. (4) (Değişik: RG-21/7/2017-30130) Denetimi üstlenenden denetleme görevi, sadece Türk Ticaret Kanununun 399 uncu maddesinin dördüncü fıkrasında öngörüldüğü şekilde ve başka bir denetim kuruluşu veya denetim üstlenen bağımsız denetçi atanmışsa geri alınabilir. Denetimi üstlenenler, denetim sözleşmesini, sadece haklı bir sebep varsa veya kendisine karşı görevden alınma davası açılmışsa feshedebilir. Sözleşmenin feshedildiği ve gerekçeleri denetimi üstlenenler tarafından yazılı olarak 10 gün içerisinde Kuruma bildirilir. (5) (Ek: RG-21/7/2017-30130) Sözleşmenin feshedilmesi durumunda, denetimi üstlenenlerin çalışma notlarını ve gerekli tüm bilgileri, yerine geçecek olan denetim kuruluşlarına ve denetim üstlenen bağımsız denetçilere teslim etmesi zorunludur.
|
MADDE 19 – Aynı Yönetmeliğin 30 uncu maddesine aşağıdaki fıkra eklenmiştir. “(3) Türk Ticaret Kanunu uyarınca yapılan denetimlerde denetim raporlarının, denetimi yapılan finansal tabloların ait olduğu hesap dönemine ilişkin olağan genel kurul toplantısından en az 20 gün önce ve her durumda anılan Kanunda olağan genel kurul toplantıları için öngörülen azami sürenin sonuna kadar denetlenen işletmenin yönetim organına teslim edilmesi zorunludur.”
|
Denetim raporu düzenleme ve görüş bildirme yükümlülüğü MADDE 30 – (1) Denetim faaliyeti sonucunda Kurumun belirlediği şekil ve esaslara göre denetim raporu düzenlenir. (2) Bu rapor, görüş başlığı altında: a) Denetim konusunda ayrı ayrı veya toplu olarak denetim kıstasına göre önemli sayılabilecek herhangi bir uyumsuzluğun veya aykırılığın bulunmadığı durumlarda olumlu görüş, b) Denetim konusunda ayrı ayrı veya toplu olarak denetim kıstasına göre önemli uyumsuzluklar veya aykırılıklar bulunduğu ya da yeterli ve uygun denetim kanıtı toplanamadığı, ancak bunların denetim konusunun genelini etkilemediği durumlarda sınırlı olumlu görüş, c) Yeterli ve uygun denetim kanıtı elde edildikten sonra, tespit edilen uyumsuzlukların veya aykırılıkların ayrı ayrı veya toplu olarak önemli olduğu ve denetim konusunun genelini etkilediği durumlarda olumsuz görüş, ç) Denetim konusunun genelini etkileyen önemli hususlarda denetim görüşüne dayanak olacak yeterli ve uygun denetim kanıtının elde edilemediği durumlarda ya da yeterli kanıt toplanmasına rağmen görüş oluşturmayı engelleyen belirsizliklerin sonradan ortaya çıktığı durumlarda görüş bildirmekten kaçınıldığına ilişkin görüş, içerir. (3) (Ek: RG-21/7/2017-30130) Türk Ticaret Kanunu uyarınca yapılan denetimlerde denetim raporlarının, denetimi yapılan finansal tabloların ait olduğu hesap dönemine ilişkin olağan genel kurul toplantısından en az 20 gün önce ve her durumda anılan Kanunda olağan genel kurul toplantıları için öngörülen azami sürenin sonuna kadar denetlenen işletmenin yönetim organına teslim edilmesi zorunludur.
|
|
Mesleki sorumluluk sigortası MADDE 33 - (1) Denetim kuruluşlarının ve denetçilerin, üstlendikleri ilk denetim işiyle birlikte başlamak üzere, tüm denetimlerini kapsayacak şekilde mesleki sorumluluk sigortası yaptırmaları şarttır. (2) Mesleki sorumluluk sigortasına ilişkin hususlar Hazine Müsteşarlığının görüşü alınmak suretiyle Kurum tarafından düzenlenir.
|
MADDE 20 – Aynı Yönetmeliğin 33 üncü maddesinin birinci fıkrasında yer alan “Denetim kuruluşlarının ve” ibaresinden sonra gelmek üzere “denetim üstlenen bağımsız” ibaresi eklenmiştir.
|
Mesleki sorumluluk sigortası MADDE 33 – (1) Denetim kuruluşlarının ve (Ek ibare: RG-21/7/2017-30130) denetim üstlenen bağımsız denetçilerin, üstlendikleri ilk denetim işiyle birlikte başlamak üzere, tüm denetimlerini kapsayacak şekilde mesleki sorumluluk sigortası yaptırmaları şarttır. (2) Mesleki sorumluluk sigortasına ilişkin hususlar Hazine Müsteşarlığının görüşü alınmak suretiyle Kurum tarafından düzenlenir.
|
Bildirimler MADDE 34 - (1) Denetim kuruluşları ve denetçiler; a) Sicil bilgileri dâhil olmak üzere Kuruma daha önce bildirilmiş her türlü bilgide meydana gelen değişiklikleri takip eden günden itibaren en geç 10 gün içinde, b) (Değişik:RG-22/12/2015-29570) Denetim sözleşmelerini ve denetim raporlarını imza tarihinden itibaren, diğer hizmetlere ilişkin sözleşmelerle ilgili olarak Kurum tarafından istenecek bilgileri ise tebliğ tarihinden itibaren en geç 30 gün içinde, c) 6102 sayılı Kanunun 399 uncu maddesi uyarınca görevden alma ve sözleşmenin feshine ilişkin işlemleri işlem tarihini takip eden günden itibaren en geç 10 gün içinde, ç) Mesleki sorumluluk sigortası poliçesini düzenlenme tarihini ve poliçe ve sigorta şirketindeki değişiklikleri takip eden günden itibaren en geç 10 gün içinde, d) Son takvim yılına ait gelirlerini Kurumca belirlenen şekle uygun olarak Mayıs ayının on beşinci gününün sonuna kadar, e) Diğer bildirimler ile Kurumca istenecek diğer bilgileri mevzuatta belirtilen süre ya da Kurumca verilecek süre içerisinde, Kuruma bildirir. |
MADDE 21 – Aynı Yönetmeliğin 34 üncü maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendinde yer alan “10” ibaresi, “30” şeklinde değiştirilmiştir.
|
Bildirimler MADDE 34 – (1) Denetim kuruluşları ve denetçiler; a) Sicil bilgileri dâhil olmak üzere Kuruma daha önce bildirilmiş her türlü bilgide meydana gelen değişiklikleri takip eden günden itibaren en geç 10 gün içinde, b) (Değişik: RG-22/12/2015-29570) Denetim sözleşmelerini ve denetim raporlarını imza tarihinden itibaren, diğer hizmetlere ilişkin sözleşmelerle ilgili olarak Kurum tarafından istenecek bilgileri ise tebliğ tarihinden itibaren en geç 30 gün içinde, c) (Değişik ibare:RG-21/7/2017-30130) Türk Ticaret Kanununun 399 uncu maddesi uyarınca görevden alma ve sözleşmenin feshine ilişkin işlemleri işlem tarihini takip eden günden itibaren en geç 10 gün içinde, ç) Mesleki sorumluluk sigortası poliçesini düzenlenme tarihini ve poliçe ve sigorta şirketindeki değişiklikleri takip eden günden itibaren en geç (Değişik ibare: RG-21/7/2017-30130) 30 gün içinde, d) Son takvim yılına ait gelirlerini Kurumca belirlenen şekle uygun olarak Mayıs ayının on beşinci gününün sonuna kadar, e) Diğer bildirimler ile Kurumca istenecek diğer bilgileri mevzuatta belirtilen süre ya da Kurumca verilecek süre içerisinde, Kuruma bildirir.
|
Saklama ve ibraz yükümlülüğü MADDE 35 - (1) Denetim kuruluşları ticari defterlerini, düzenlenen denetim raporlarını elektronik, manyetik ve benzeri ortamlarda tutulanlar dahil olmak üzere denetim çalışmalarına ve kalite kontrol sistemine ilişkin her türlü belgeyi ekleriyle birlikte on yıl süreyle saklamak zorundadır. Bu hüküm tek başına denetim yapanlar hakkında da uygulanır. (2)Denetim kuruluşları ve denetçiler, birinci fıkra kapsamında saklanması zorunlu tutulanlarla birlikte Kurum tarafından görevlendirilenlerce talep edilen her türlü bilgi ve belgeyi ibraz etmek, gerektiğinde görevlilere bunların birer örneklerini vermek ve incelenmesine uygun ortam sağlamakla yükümlüdür. (3) Her bir denetim çalışmasına ilişkin, elektronik, manyetik ve benzeri ortamlarda tutulanlar dahil olmak üzere, tüm belgelerin ekleriyle birlikte denetim dosyası haline getirilmesi zorunludur. Denetim dosyalarının denetim sırasında oluşturulması esastır.
|
MADDE 22 – Aynı Yönetmeliğin 35 inci maddesinin birinci fıkrasının son cümlesindeki “tek başına denetim yapanlar” ibaresi “denetim üstlenen bağımsız denetçiler” şeklinde değiştirilmiş, ikinci fıkrasında yer alan “Denetim kuruluşları ve” ibaresinden sonra gelmek üzere “denetim üstlenen bağımsız” ibaresi eklenmiştir.
|
Saklama ve ibraz yükümlülüğü MADDE 35 – (1) Denetim kuruluşları ticari defterlerini, düzenlenen denetim raporlarını elektronik, manyetik ve benzeri ortamlarda tutulanlar dahil olmak üzere denetim çalışmalarına ve kalite kontrol sistemine ilişkin her türlü belgeyi ekleriyle birlikte on yıl süreyle saklamak zorundadır. Bu hüküm (Değişik ibare: RG-21/7/2017-30130) denetim üstlenen bağımsız denetçiler hakkında da uygulanır. (2) Denetim kuruluşları ve (Ek ibare:RG-21/7/2017-30130) denetim üstlenen bağımsız denetçiler, birinci fıkra kapsamında saklanması zorunlu tutulanlarla birlikte Kurum tarafından görevlendirilenlerce talep edilen her türlü bilgi ve belgeyi ibraz etmek, gerektiğinde görevlilere bunların birer örneklerini vermek ve incelenmesine uygun ortam sağlamakla yükümlüdür. (3) Her bir denetim çalışmasına ilişkin, elektronik, manyetik ve benzeri ortamlarda tutulanlar dahil olmak üzere, tüm belgelerin ekleriyle birlikte denetim dosyası haline getirilmesi zorunludur. Denetim dosyalarının denetim sırasında oluşturulması esastır.
|
Şeffaflık raporunun hazırlanması ve duyurulması MADDE 36 - (1) (Değişik: RG-21/10/2014-29152) Bir takvim yılında KAYİK denetimi yapmış denetim kuruluşları ilgili takvim yılını müteakip, özel hesap dönemi kullanan denetim kuruluşları ise hesap dönemi kapanışını müteakip dördüncü ayın sonuna kadar yıllık şeffaflık raporunu Kuruma bildirir ve kendi internet sitelerinde yayımlar. (2) Bu rapor denetim kuruluşunun yönetim organı başkanı tarafından imzalanır ve denetim kuruluşuna ilişkin asgari olarak aşağıdaki bilgileri içerir: a) Hukuki yapısı ve ortakları hakkında açıklama, 1-Kilit yöneticileri ve sorumlu denetçileri hakkında açıklama, 2-İçinde yer aldığı denetim ağının hukuki ve yapısal özelliklerine ilişkin açıklama, ç) İlişkili denetim kuruluşları ve diğer işletmelere ve bu ilişkilerin mahiyetine ilişkin açıklama, 1-Organizasyon yapısı hakkında açıklama, 2-Kalite güvence sistemi incelemesinin en son ne zaman yapıldığına dair bilgi, 3-Bir önceki yılda denetim hizmeti verdiği KAYİK'lerin listesi, 4-Denetçilerinin sürekli eğitimine yönelik izlenen politikalar hakkında açıklama, ğ) Bağımsızlıkla ilgili uygulamalarına ilişkin, bağımsızlık ilkesine uyumun gözden geçirilmiş olduğunu da teyit eden açıklama, h) Toplam gelirlerin finansal tablo denetimi, diğer denetimler ve denetim dışı hizmetler itibarıyla dağılımı gibi denetim faaliyetinin ağırlığım gösteren finansal bilgiler, ı) Sorumlu denetçilerin ücretlendirilme esaslarına ilişkin bilgiler, i) Kalite kontrol sisteminin tanıtımı ve bu sistemin etkin olarak çalıştığına dair denetim kuruluşu yönetiminin beyanı, j) Kurum tarafından istenen diğer bilgiler. 1-Kişisel güvenliğe ilişkin önemli ve etkin bir tehdidin var olması ve buna talep olması
2-KAYİK denetimine ilişkin listelerde yer almakla birlikte bir takvim yılı içerisinde KAYİK
3-Şeffaflık raporu ile raporun güncellenmesi halinde raporun orijinal hali ve güncellenmiş
|
MADDE 23 – Aynı Yönetmeliğin 36 ncı maddesinin ikinci fıkrasının (h) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. “h) Toplam gelirlerin, bağımsız denetim faaliyetlerinden, diğer denetim faaliyetlerinden, defter tutma hizmetlerinden ve danışmanlık hizmetlerinden elde edilen gelirler itibarıyla dağılımı gibi denetim faaliyetinin ağırlığını gösteren finansal bilgiler,”
|
Şeffaflık raporunun hazırlanması ve duyurulması MADDE 36 – (1) (Değişik: RG-21/10/2014-29152) Bir takvim yılında KAYİK denetimi yapmış denetim kuruluşları ilgili takvim yılını müteakip, özel hesap dönemi kullanan denetim kuruluşları ise hesap dönemi kapanışını müteakip dördüncü ayın sonuna kadar yıllık şeffaflık raporunu Kuruma bildirir ve kendi internet sitelerinde yayımlar. (2) Bu rapor denetim kuruluşunun yönetim organı başkanı tarafından imzalanır ve denetim kuruluşuna ilişkin asgari olarak aşağıdaki bilgileri içerir: a) Hukuki yapısı ve ortakları hakkında açıklama, b) Kilit yöneticileri ve sorumlu denetçileri hakkında açıklama, c) İçinde yer aldığı denetim ağının hukuki ve yapısal özelliklerine ilişkin açıklama, ç) İlişkili denetim kuruluşları ve diğer işletmelere ve bu ilişkilerin mahiyetine ilişkin açıklama, d) Organizasyon yapısı hakkında açıklama, e) Kalite güvence sistemi incelemesinin en son ne zaman yapıldığına dair bilgi, f) Bir önceki yılda denetim hizmeti verdiği KAYİK’lerin listesi, g) Denetçilerinin sürekli eğitimine yönelik izlenen politikalar hakkında açıklama, ğ) Bağımsızlıkla ilgili uygulamalarına ilişkin, bağımsızlık ilkesine uyumun gözden geçirilmiş olduğunu da teyit eden açıklama, h) (Değişik:RG-21/7/2017-30130) Toplam gelirlerin, bağımsız denetim faaliyetlerinden, diğer denetim faaliyetlerinden, defter tutma hizmetlerinden ve danışmanlık hizmetlerinden elde edilen gelirler itibarıyla dağılımı gibi denetim faaliyetinin ağırlığını gösteren finansal bilgiler, ı) Sorumlu denetçilerin ücretlendirilme esaslarına ilişkin bilgiler, i) Kalite kontrol sisteminin tanıtımı ve bu sistemin etkin olarak çalıştığına dair denetim kuruluşu yönetiminin beyanı, j) Kurum tarafından istenen diğer bilgiler. (3) Kişisel güvenliğe ilişkin önemli ve etkin bir tehdidin var olması ve buna talep olması halinde Kurumun onayıyla ikinci fıkranın (f) bendine ilişkin açıklamada ilgili denetlenen işletme bilgilerine yer verilmeyebilir. (4) KAYİK denetimine ilişkin listelerde yer almakla birlikte bir takvim yılıiçerisinde KAYİK denetimi yapmayan denetim kuruluşları bu durumu internet sitelerinin şeffaflık raporlarıyla ilgili bölümünde açıklar. (5) Şeffaflık raporu ile raporun güncellenmesi halinde raporun orijinal hali ve güncellenmiş halleri ayrı ayrı beş yıl süreyle kamunun erişimine açık tutulur.
|
İnceleme ve denetimler MADDE 38 …
(8) 660 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 25 inci maddesinin yedinci fıkrası uyarınca inceleme için görevlendirilenler tarafından istenecek rapor, defter, belge ve çalışma kâğıtları ile elektronik, manyetik ve benzeri ortamlarda tutulanlar dahil tüm kayıtların ve sair bilgi ihtiva eden vasıtaların ibraz veya teslim edilmemesi veya gerekli görülen diğer hallerde, Kurumun gerekçeli bir yazı ile yetkili sulh ceza hakiminden talepte bulunması üzerine, sulh ceza hakiminin istenilen yerlerde arama yapılmasına karar vermesi halinde ilgililer nezdinde arama yapılabilir. |
MADDE 24 – Aynı Yönetmeliğin 38 inci maddesinin sekizinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. “(8) 660 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 25 inci maddesinin yedinci fıkrası uyarınca inceleme için görevlendirilenler tarafından denetim kuruluşundan, denetçiden, denetlenen işletmeden veya üçüncü kişilerden istenecek rapor, defter, belge ve çalışma kâğıtları ile elektronik, manyetik ve benzeri ortamlarda tutulanlar dahil tüm kayıtların ve sair bilgi ihtiva eden vasıtaların ibraz veya teslim edilmesi zorunludur. Bu fıkra kapsamında istenecek bilgi ve belgelerin verilmemesi veya gerekli görülen diğer hallerde, Kurumun talebi, yetkili sulh ceza hakiminin kararı üzerine denetim kuruluşları, denetçiler, denetlenen işletmeler ve üçüncü kişiler nezdinde arama yapılabilir.”
|
İnceleme ve denetimler MADDE 38 … (8) (Değişik:RG-21/7/2017-30130) 660 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 25 inci maddesinin yedinci fıkrası uyarınca inceleme için görevlendirilenler tarafından denetim kuruluşundan, denetçiden, denetlenen işletmeden veya üçüncü kişilerden istenecek rapor, defter, belge ve çalışma kâğıtları ile elektronik, manyetik ve benzeri ortamlarda tutulanlar dahil tüm kayıtların ve sair bilgi ihtiva eden vasıtaların ibraz veya teslim edilmesi zorunludur. Bu fıkra kapsamında istenecek bilgi ve belgelerin verilmemesi veya gerekli görülen diğer hallerde, Kurumun talebi, yetkili sulh ceza hakiminin kararı üzerine denetim kuruluşları, denetçiler, denetlenen işletmeler ve üçüncü kişiler nezdinde arama yapılabilir. |
Uyarı MADDE 40 – (1) Denetim kuruluşlarına veya denetçilere; … l) Mevzuat uyarınca denetim raporlarının süresi içinde tamamlanmaması veya hazırlanan raporların usulüne uygun olarak ilgili yerlere gönderilmemesi, |
MADDE 25 – Aynı Yönetmeliğin 40 ıncı maddesinin birinci fıkrasının (l) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. “l) Denetim raporlarının süresi içerisinde tamamlanarak ilgili yerlere teslim edilmemesi,”
|
Uyarı MADDE 40 – (1) Denetim kuruluşlarına veya denetçilere; a) Denetim faaliyetinin, fiilin ağırlığına göre daha ağır bir yaptırım gerektirmeyen şekilde, TDS’ye aykırı olarak yürütülmesi, b) Bağımsızlığı tehdit eden hususlara ilişkin gerekli önlemlerin alınmaması ve bunlara ilişkin değerlendirmelerin kayda geçirilmemesi, c)20nci maddede belirtilen kalite kontrol sisteminin oluşturulmaması, ç) 21inci maddenin ikinci fıkrasında belirtilen taahhüdün verilmemiş olması, d) 23üncü maddede belirtilen reklam yasağına uyulmaması, e) 24 üncü madde hükümlerine aykırı hareket edilmesi, f) 25 inci maddede öngörülen sürekli eğitim programlarına katılım sağlanmadığının anlaşılması veya öngörülen süre sonunda eğitim programlarının tamamlanmaması, g) 28 inci madde uyarınca görevlendirilmesi uygun görülenler dışında sorumlu denetçi görevlendirilmesi, ğ) 29 uncu madde hükümlerine aykırı hareket edilmesi, h) 33 üncü maddede belirtilen mesleki sorumluluk sigortasının yaptırılmaması, ı) Kuruma yapılacak bildirimlerin zamanında, tam ve doğru olarak yerine getirilmemesi, i) 35 inci madde hükümlerine aykırı hareket edilmesi, j) 36 ncı maddede belirtilen şekilde şeffaflık raporunun hazırlanmaması, zamanında Kuruma bildirilmemesi veya yayımlanmaması, k) Kurumca belirlenen ücret tarifesine uyulmaması, l) (Değişik: RG-21/7/2017-30130) Denetim raporlarının süresi içerisinde tamamlanarak ilgili yerlere teslim edilmemesi, m) 37 nci madde hükümlerine aykırı hareket edilmesi, n) Bu maddede yer almamakla birlikte diğer ilgili mevzuatta uyarı yaptırımını gerektiren benzer diğer durumların tespit edilmesi, hallerinde uyarı yaptırımı uygulanır.
|
Faaliyet iznini askıya alma MADDE 41 - (1) Aşağıda belirtilen aykırılıklarda bulunulduğunun tespit edilmesi halinde, denetim kuruluşlarının ve denetçilerin faaliyet izinleri fiilin ağırlığı dikkate alınarak, iki yılı geçmemek üzere Kurul kararıyla belirlenen süreyle askıya alınır: a) Uyarı yaptırımını gerektiren fiilin, uyarıya rağmen devamı veya yaptırımın kesinleşmesinden itibaren iki yıl içinde tekerrürü ya da bu süre içinde uyarı yaptırımım gerektiren farklı fiillerin üçüncü defa işlenmesi. b) TDS çerçevesinde gerekli mesleki özen ve titizlik gösterilmeksizin gerçeğe aykırı görüş bildirilmesi. c) Yapılan denetim çalışmalarında, TDS çerçevesinde dürüstlük, tarafsızlık, bağımsızlık, mesleki yeterlilik ve özen, sır saklama, mesleğe uygun davranış ve diğer etik ilkelere uyulmaması, kaliteli ve güvenilir denetimler gerçekleştirilmemesi. ç) Denetlenen işletmeye 22 nci maddenin beşinci fıkrasına aykırı olarak hizmet verilmiş olması. d) 26 ncı maddede belirtilen denetim kısıtlamalarına riayet edilmemesi. e) Mevzuat uyarınca sadece denetim kuruluşları tarafından yapılması gereken denetimlerde, 27 nci madde uyarınca denetim ekiplerinde aranan koşullara aykırı davranılması. f) Mevzuatta faaliyet izinlerini askıya almayı gerektiren diğer durumların tespit edilmesi. |
MADDE 26 – Aynı Yönetmeliğin 41 inci maddesinin birinci fıkrasına (c) bendinden sonra gelmek üzere aşağıdaki (ç) bendi eklenmiş ve müteakip bentler buna göre teselsül ettirilmiş ve teselsül ettirilmiş halinin (f) bendinde yer alan “Mevzuat uyarınca sadece denetim kuruluşları tarafından yapılması gereken denetimlerde” ibaresi “Denetimlerde” şeklinde değiştirilmiştir. “ç) 11 inci maddeye aykırı davranılması,”
|
Faaliyet iznini askıya alma MADDE 41 – (1) Aşağıda belirtilen aykırılıklarda bulunulduğunun tespit edilmesi halinde, denetimkuruluşlarının ve denetçilerin faaliyet izinleri fiilin ağırlığı dikkate alınarak, iki yılı geçmemek üzere Kurul kararıyla belirlenen süreyle askıya alınır: a) Uyarı yaptırımını gerektiren fiilin, uyarıya rağmen devamı veya yaptırımın kesinleşmesinden itibaren iki yıl içinde tekerrürü ya da bu süre içinde uyarı yaptırımını gerektiren farklı fiillerin üçüncü defa işlenmesi. b) TDS çerçevesinde gerekli mesleki özen ve titizlik gösterilmeksizin gerçeğe aykırı görüş bildirilmesi. c) Yapılan denetim çalışmalarında, TDS çerçevesinde dürüstlük, tarafsızlık, bağımsızlık, mesleki yeterlilik ve özen, sır saklama, mesleğe uygun davranış ve diğer etik ilkelere uyulmaması, kaliteli ve güvenilir denetimler gerçekleştirilmemesi. ç) (Ek:RG-21/7/2017-30130)(6) 11 inci maddeye aykırı davranılması, d) Denetlenen işletmeye 22 nci maddenin beşinci fıkrasına aykırı olarak hizmet verilmiş olması. e) 26 ncı maddede belirtilen denetim kısıtlamalarına riayet edilmemesi. f) (Değişik ibare:RG-21/7/2017-30130) Denetimlerde, 27 nci madde uyarınca denetim ekiplerinde aranan koşullara aykırı davranılması. g) Mevzuatta faaliyet izinlerini askıya almayı gerektiren diğer durumların tespit edilmesi.
|
İdari yaptırımlarla ilgili diğer hükümler MADDE 43 - (1) Kurumca yapılan denetimler veya incelemeler neticesinde, düzeltilmesi imkan dahilinde olan hallerde, yaptırım karan verilmeden önce tespit edilen aykırılık ve eksikliklerin giderilmesi için Kurumca ayrıca süre verilebilir. Verilen süre sonunda aykırılık ve eksikliklerin giderilmediğinin tespiti halinde karşılığında öngörülen idari yaptırım uygulanır. 1-İlgililere savunma yapılması için on günden az olmamak üzere süre verilir. Verilen süre içinde savunma yapmayanlar savunma hakkından vazgeçmiş sayılırlar.
2-Kurum uyarı yaptırımı dışında fiilin ağırlığını dikkate alarak gerekçesini belirtmek
3-Gerekli değerlendirmeler yapılarak Kurulca alınmış olunan karar ilgililere tebliğ edilir.
4-Denetim kuruluşlarında tespit edilen aykırı fiillerden dolayı istihdam edilen denetçilere
5-Kurum, aykırılığı yapanların denetçi veya denetim kuruluşu olmaması halinde gerekli işlemleri tesis eder.
|
MADDE 27 – Aynı Yönetmeliğin 43 üncü maddesinin beşinci fıkrasında yer alan, “Denetim kuruluşlarında” ibaresinden sonra gelmek üzere “ve denetim üstlenen bağımsız denetçilerde” ibaresi ile “denetim kuruluşunun” ibaresinden sonra gelmek üzere “ve denetim üstlenen bağımsız denetçinin” ibaresi eklenmiş, sekizinci fıkra aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve dokuzuncu fıkraya aşağıdaki bent eklenmiştir. “(8) Hakkında faaliyet iznini askıya alma kararı verilenler bu süre içinde, faaliyet izninin iptali kararı verilenler iptal kararı sonrasında; denetim faaliyeti durdurulanlar ise durdurma kararı devam ettiği süre içinde yeni sözleşme yapamazlar ve denetimlerde görev alamazlar. Ancak, bunların devam eden denetim işlerinin tamamlanmasıyla sınırlı olarak faaliyetlerinin devamına Kurul tarafından karar verilebilir.” “c) Sürekli eğitim yükümlülüğünün yerine getirilmemesi.”
|
İdari yaptırımlarla ilgili diğer hükümler MADDE 43 – (1) Kurumca yapılan denetimler veya incelemeler neticesinde, düzeltilmesi imkan dahilinde olan hallerde, yaptırım kararı verilmeden önce tespit edilen aykırılık ve eksikliklerin giderilmesi için Kurumca ayrıca süre verilebilir. Verilen süre sonunda aykırılık ve eksikliklerin giderilmediğinin tespiti halinde karşılığında öngörülen idari yaptırım uygulanır. (2) İlgililere savunma yapılması için on günden az olmamak üzere süre verilir. Verilen süre içinde savunma yapmayanlar savunma hakkından vazgeçmiş sayılırlar. (3) Kurum uyarı yaptırımı dışında fiilin ağırlığını dikkate alarak gerekçesini belirtmek suretiyle bir derece hafif yaptırım uygulamaya yetkilidir. (4) Gerekli değerlendirmeler yapılarak Kurulca alınmış olunan karar ilgililere tebliğ edilir. Yargı yolu açık olmaküzere, Kurul kararları kesindir, itiraz edilemez. Kurul kararları ilgilinin siciline işlenir. (5) Denetim kuruluşlarında (Ek ibare:RG-21/7/2017-30130) ve denetim üstlenen bağımsız denetçilerde tespit edilen aykırı fiillerden dolayı istihdam edilen denetçilere yaptırım uygulanması denetim kuruluşunun (Ek ibare: RG-21/7/2017-30130) ve denetim üstlenen bağımsız denetçinin hukuki ve cezai sorumluluğunu ortadan kaldırmaz. (6) Kurum, aykırılığı yapanların denetçi veya denetim kuruluşu olmaması halinde gerekli işlemleri tesis eder. (7) Bu madde kapsamında denetim kuruluşları ve denetçiler hakkında alınan yaptırım ve tedbir kararları Kurumca gerekli görülen ilgili diğer kurumlara da bildirilir. (8) (Değişik: RG-21/7/2017-30130) Hakkında faaliyet iznini askıya alma kararı verilenler bu süre içinde, faaliyet izninin iptali kararı verilenler iptal kararı sonrasında; denetim faaliyeti durdurulanlar ise durdurma kararı devam ettiği süre içinde yeni sözleşme yapamazlar ve denetimlerde görev alamazlar. Ancak, bunların devam eden denetim işlerinin tamamlanmasıyla sınırlı olarak faaliyetlerinin devamına Kurul tarafından karar verilebilir. (9) Aşağıdaki hallerde Kurul tarafından denetim kuruluşu veya denetçinin denetim faaliyeti durdurulabilir: a) 22/11/2001 tarihli ve 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu uyarınca gaiplik, temyiz kudretinin yitirilmesi, kısıtlılık ve benzeri haller ile denetçinin fiil ehliyetini yitirmesi veya denetim kuruluşunun faaliyetinin fiilen veya kayden sona ermesi veya hakkında mahkeme tarafından bir tedbir kararı verilmiş olması sonucu, denetim faaliyetinin yürütülmesinin sonradan imkânsız hale gelmesi. b) Yıllık inceleme planı çerçevesinde veya ihbar ve şikayetler ve diğer kurumlardan gelen bildirimlerle ilgili olarak yapılan ilk değerlendirmeler sonucunda, faaliyet izninin askıya alınmasını veya iptal edilmesini gerektiren durum nedeniyle, denetim kuruluşunun veya denetçinin faaliyete devam etmesinin telafisi zor ve imkansız zararlara yol açacağı ihtimalinin bulunması.
c) (Ek: RG-21/7/2017-30130) Sürekli eğitim yükümlülüğünün yerine getirilmemesi.
|
MADDE 44 - (1) Denetim raporlarının TDS'ye aykırı olması ile bu raporlardaki bilgi ve kanaatlerin yanlış, eksik ve yanıltıcı olması nedeniyle doğabilecek zararlardan, denetim kuruluşları ve denetçiler ayrı ayrı hukuken sorumludurlar. 1-İdari yaptırımlar, mevzuata aykırılıkları tespit edilen denetim kuruluşları ve denetçiler hakkında uygulanır. Kurumca gerekli görülen hallerde, denetim ekiplerinde görevlendirilen ve işlem ve eylemleriyle mevzuata aykırılığa neden olan denetçiler hakkında da yaptırım uygulanır.
2-Denetim ekiplerinde, denetçi olarak görevlendirilenler dışında, denetime yardımcı olmak üzere yer alan kişilerin sebep olduğu mevzuata aykırılıklardan, idari yaptırımlar bakımından bu kişiler değil, gözetiminde çalıştıkları denetim kuruluşları ve denetçiler sorumlu tutulur.
|
MADDE 28 – Aynı Yönetmeliğin 44 üncü maddesinin ikinci ve üçüncü fıkralarının ilk cümlelerinde yer alan “denetim kuruluşları ve” ibarelerinden sonra gelmek üzere “denetim üstlenen bağımsız” ibareleri eklenmiştir.
|
Denetimlerde sorumluluk MADDE 44 – (1) Denetim raporlarının TDS’ye aykırı olması ile bu raporlardaki bilgi ve kanaatlerin yanlış, eksik ve yanıltıcı olması nedeniyle doğabilecek zararlardan, denetim kuruluşları ve denetçiler ayrı ayrı hukuken sorumludurlar. (2) İdari yaptırımlar, mevzuata aykırılıkları tespit edilen denetim kuruluşları ve (Ek ibare:RG-21/7/2017-30130) denetim üstlenen bağımsız denetçiler hakkında uygulanır. Kurumca gerekli görülen hallerde, denetim ekiplerinde görevlendirilen ve işlem ve eylemleriyle mevzuata aykırılığa neden olan denetçiler hakkında da yaptırım uygulanır. (3) Denetim ekiplerinde, denetçi olarak görevlendirilenler dışında, denetime yardımcı olmak üzere yer alan kişilerin sebep olduğu mevzuata aykırılıklardan, idari yaptırımlar bakımından bu kişiler değil, gözetiminde çalıştıkları denetim kuruluşları ve (Ek ibare:RG-21/7/2017-30130) denetim üstlenen bağımsız denetçiler sorumlu tutulur. Denetime yardımcı olmak üzere yer alan kişilerin genel hükümler, bağımsızlık, tarafsızlık ve sır saklama yükümlülüklerinden doğan sorumluluk halleri saklıdır.
|
MADDE 29 – Aynı Yönetmeliğin; 2 nci maddesinin birinci fıkrasında yer alan “6102 sayılı Kanun” ibaresi “Türk Ticaret Kanunu” şeklinde değiştirilmiş, 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının teselsül ettirilmiş halinin; (r) bendinde yer alan “13/1/2011 tarihli ve 6102 sayılı” ibaresi yürürlükten kaldırılmış, (v) bendinde yer alan “6102 sayılı Kanunun” ibaresi “Türk Ticaret Kanununun” şekilde değiştirilmiş, 6 ncı maddesinin birinci ve ikinci fıkralarında yer alan “6102 sayılı Kanun” ibareleri “Türk Ticaret Kanunu” şeklinde değiştirilmiş, 8 inci maddesinin birinci fıkrasında yer alan “6102 sayılı Kanunun” ibaresi “Türk Ticaret Kanununun” şeklinde değiştirilmiş, 26 ncı maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde yer alan “6102 sayılı Kanun” ibaresi “Türk Ticaret Kanunu” şeklinde değiştirilmiş, 29 uncu maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde yer alan “6102 sayılı” ibaresi yürürlükten kaldırılmış, 34 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde yer alan “6102 sayılı Kanunun” ibaresi “Türk Ticaret Kanununun” şeklinde değiştirilmiş, 37 nci maddesinin birinci fıkrasının ilk cümlesinde yer alan “6102 sayılı Kanun” ibaresi “Türk Ticaret Kanunu” şeklinde, aynı fıkranın (a) bendinde yer alan “6102 sayılı Kanuna” ibaresi “Türk Ticaret Kanununa” şeklinde, aynı fıkranın (b), (c) ve (ç) bentlerinde yer alan “6102 sayılı Kanunun” ibareleri “Türk Ticaret Kanununun” şeklinde, (d) bendinde yer alan “6102 sayılı Kanun” ibaresi ise “Türk Ticaret Kanunu” şeklinde değiştirilmiş, 39 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan “6102 sayılı Kanunda” ibaresi “Türk Ticaret Kanununda” şeklinde değiştirilmiştir.
|
Değişiklikler ilgili maddelere işlenmiştir. | |
MADDE 30 – Aynı Yönetmeliğe aşağıdaki geçici madde eklenmiştir. “Kendi adına denetim faaliyetinde bulunanlar için geçiş hükümleri GEÇİCİ MADDE 6 – (1) Kendi adına denetim faaliyeti yürütenlerce 1/1/2019 tarihinden önce üstlenilen denetimlerde bu Yönetmeliğin 14 üncü maddesinin üçüncü fıkrası uygulanmaz.”
|
“Kendi adına denetim faaliyetinde bulunanlar için geçiş hükümleri GEÇİCİ MADDE 6 – (1) Kendi adına denetim faaliyeti yürütenlerce 1/1/2019 tarihinden önce üstlenilen denetimlerde bu Yönetmeliğin 14 üncü maddesinin üçüncü fıkrası uygulanmaz.”
|
|
MADDE 31 – Bu Yönetmeliğin; a) 6 ncı maddesiyle değiştirilen 15 inci maddenin üçüncü fıkrası 1/1/2018 tarihinde, b) 17 nci maddesiyle değiştirilen 28 inci maddenin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentleri 1/1/2019 tarihinde, c) Diğer hükümleri yayımı tarihinde, yürürlüğe girer. MADDE 32 – Bu Yönetmelik hükümlerini Kurum Başkanı yürütür.
|
(25.07.2017)
>> Yılın Kampanyası: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL yerine 999 TL + KDV Ayrıntılar için tıklayın.
>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.
>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.