Muhammet Asa
SGK Müfettişi
asa.trt@gmail.com

Rapor Parası Hesabı Değişti! Yeni Düzenleme Miktarda Artış Mı Azalış Mı Getiriyor?

Bilindiği üzere Koronavirüs tedbirleri kapsamında, belirlenen bazı (kafe, restoran, kaplıcalar, internet kafeler, güzellik salonları, düğün salonları, spor tesisleri vs.) işyeri işverenlerine verilecek sigorta prim desteği ve bu işyerlerinde çalışanlar için ücretsiz izin desteği ile nakdi ücret desteğinin artırılmasına ilişkin düzenlemelerin bulunduğu “7316 Sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” 15/04/2021 tarihinde Mecliste kabul edilmiş 22/04/2021 tarihli Resmi Gazetede yayınlanmıştır. Söz konusu kanunda, SGK tarafından sigortalılara verilen, kamuoyunda rapor parası olarak ifade edilen, geçici iş göremezlik ödeneğinin hesaplaması ile ilgili 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 17’nci maddesinde yapılan düzenleme de yer almaktadır. Bu yazımızda yapılan düzenleme ışığında rapor parası hesabına ilişkin bilgilendirme yapılacaktır.

Kimler rapor parası (Geçici iş göremezlik ödeneği) alabilir?

Rapor parasının hangi kapsamdaki sigortalılar tarafından alınabileceği hususu, SGK mevzuatında belirtilmiştir. Buna göre SGK tarafından yetkili kılınan hastaneden istirahat raporu alınmış olunması kaydıyla;

• İş kazası ve meslek hastalığı nedeniyle iş göremez hale gelen sigortalılara (SSK ve BAĞKUR),
• Hastalık nedeniyle istirahatli olan sigortalılara (SSK ve 5550 sk. 5’inci madde kapsamındakiler),
• Doğum halinde (analık) kadın sigortalılara (SSK ve Muhtarlar-Gelir vergisi mükellefi olanlar-Esnaf ve Sanatkârlar-Tarım BAĞ-KUR’ular),

SGK tarafından rapor parası (geçici iş göremezlik ödeneği) verilmektedir.

Yeni düzenleme öncesi rapor parası hesaplaması nasıl yapılmaktaydı?

İş kazası, meslek hastalığı, hastalık ile analık hallerinde istirahat raporu alan sigortalıların rapor parasına esas olacak günlük kazanç, son 3 ayda SGK’ya bildirilen ücretlerin toplamı baz alınıp ödenen gün sayısına bölünmesi suretiyle hesap edilmekteydi. Günlük kazanç hesap edildikten sonra, yatarak tedavilerde 1/2 ile çarpılarak, ayaktan tedavilerde ise 2/3 ile çarpılarak sigortalıya ödenecek günlük rapor parası hesap edilmektedir. Örneğin; 1 Mayıs 2021 itibariyle 20 gün hastalık nedeniyle istirahat raporu alan sigortalı Nurettin Sigorta’nın son 3 ayda prim ödeme gün sayıları ve ücretleri tablodadır:

Yıl/Ay	Brüt Ücret	Prim Günü
2021 Nisan	4.500,00	30
2021 Mart	4.500,00	30
2021 Şubat	4.500,00	30
TOPLAM	13.500,00	90

Yapılan hesaplamada son 3 ayda SGK’ya 13.500,00 TL ücret ve 90 gün prim bildirildiği görülmektedir. Bu durumda rapor parasına esas olacak günlük kazanç 150 TL olacaktır. Nurettin Sigorta ayaktan tedavi görüp hastanede yatmamıştır. Sonuç olarak 150 TL x 2/3 = 100 TL günlük rapor parası alacaktı. Örneğimizdeki 20 günlük raporun hastalık türünde alınmış olması nedeniyle ilk 2 gün için ödeme yapılmamakta ve bu bakımdan Nurettin Sigorta’ya nihayetinde 18 x 100 = 1.800,00 TL rapor parası ödemesi yapılacaktı.

Yeni düzenleme ile birlikte rapor parası hesabı nasıl yapılacaktır?

Yapılan düzenlemenin gerekçesinde, son 3 ayda sahte sigortalılık yapılarak ya da ücretleri yüksek gösterilmek suretiyle daha fazla rapor parası alınmasının önüne geçilmek istenmesi olduğu ve bu nedenle hastalık ve analık nedeniyle verilecek istirahatler için günlük rapor parası hesabında dikkate alınan son 3 aylık dönem yerine son 12 ay baz alınarak hesaplama yoluna gidileceği belirtilmiştir. İş kazası ve meslek hastalığı nedeniyle alınan rapor parası hesaplamasında ise yine eskisi gibi son 3 ayda SGK’ya bildirilen ücret ve gün sayıları baz alınacaktır. Yukarıdaki örneğimizi tekrar ele aldığımızda; 1 Mayıs 2021 itibariyle 20 gün hastalık nedeniyle istirahat raporu alan sigortalı Nurettin Sigorta’nın son 12 ayda prim ödeme gün sayıları ve ücretleri tablodadır.

Yıl/Ay	Brüt Ücret	Prim Günü
2021 Nisan	4.500,00	30
2021 Mart	4.500,00	30
2021 Şubat	4.500,00	30
2021 Ocak	4.500,00	30
2020 Aralık	4.000,00	30
2020 Kasım	4.000,00	30
2020 Ekim	4.000,00	30
2020 Eylül	4.000,00	30
2020 Ağustos	4.000,00	30
2020 Temmuz	4.000,00	30
2020 Haziran	4.000,00	30
2020 Mayıs	4.000,00	30
TOPLAM	50.000,00	360

Yapılan hesaplamada son 12 ayda SGK’ya 50.000,00 TL ücret ve 360 gün prim bildirildiği görülmektedir. Bu durumda rapor parasına esas olacak günlük kazanç 138,88 TL olacaktır. Nurettin Sigorta ayaktan tedavi görüp hastanede yatmamıştır. Sonuç olarak 138,88 TL x 2/3 = 92,58 TL günlük rapor parası alacaktır. Örneğimizdeki 20 günlük raporun hastalık türünde alınmış olması nedeniyle ilk 2 gün için ödeme yapılmamakta ve bu bakımdan Nurettin Sigorta’ya nihayetinde 18 x 92,58 = 1.666,44 TL rapor parası ödemesi yapılacaktır.

Eski durumda Nurettin Sigorta, 1.800,00 TL rapor parası alabiliyorken yapılan yeni düzenleme ile birlikte 1.666,44 TL rapor parası alabilecektir. Yani 133,56 TL daha az rapor parası alacaktır.

1 yıl boyunca Asgari Ücret alanların rapor parasında düşüş olacak mı?

Örneğimizdeki Nurettin Sigorta’nın 2020 Mayıs ve sonrası için 2.943,00 TL, 2021 Ocak ve Nisan (dahil) dönemleri için 3.577,50 TL asgari ücret aldığını, yani rapor parasına esas olan 1 yıllık süreçte asgari ücretli çalıştığını varsayalım. Bu durumda yapılan hesaplamada son 12 ayda SGK’ya 37.854,00 TL ücret ve 360 gün prim bildirilmiş olacak ve rapor parasına esas olacak günlük kazanç 105,15 TL olarak hesap edilecekti. Sonuç olarak 105,15 TL x 2/3 = 70,10 TL günlük rapor parası alacaktı. Nurettin Sigorta’ya 18 x 70,10 = 1.261,80 TL rapor parası ödemesi yapılacaktı. Ancak 5510 sayılı kanunun 18’inci maddesinde yer alan hüküm nedeniyle, rapor parasına esas olan kazanç, ödeneğe hak edilen tarihteki günlük asgari ücretin altında (2021 için 119,25 TL) olamayacağından hesaplamada 105,15 TL yerine 119,25 TL baz alınacak ve bu durumda 119,25 x 2/3 = 79,5 TL günlük rapor parası ödenecektir. Nurettin Sigorta’ya nihayetinde 1.261,80 TL değil 18 x 79,5 = 1.431,00 TL rapor parası ödemesi yapılacaktır. Sonuç olarak rapor tarihinden geriye dönük bir yıl boyunca asgari ücretli çalışanlar için rapor parasında düşüş olmayacaktır.

Yeni düzenlemede rapor parası limiti olacak!

Yapılan yeni düzenleme ile birlikte son 1 yılda belirli bir prim ödemesi olmayan sigortalılara ödenecek rapor parasında üst limit belirlenmiştir. Buna göre son 1 yıl içinde 180 günden az primi olan sigortalılara hastalık ve analık halinde rapor parasına esas olacak günlük ücret, raporun başladığı tarihteki günlük asgari ücretin 2 katını geçemeyecektir. 2021 yılı geçerli günlük asgari ücret 119,25 TL olup 2 katı olan 238,50 TL üzerinde günlük ücret alan sigortalı için, ayaktan tedavide, en fazla 238,50 x 2/3 = 159 TL günlük rapor parası ödenecektir.

Sonuç

Yeni düzenleme ile birlikte asgari ücretin üzerinde çalışan sigortalılar için hastalık ve analık halindeki istirahatlerde rapor parası miktarında düşüş meydana gelebileceği ancak rapor tarihinden önceki son 1 yıl asgari ücretli çalışan sigortalılar için ise düşüş olmayacağı görülmektedir. İş kazası ve meslek hastalığı durumunda yine eskisi gibi hesap yapılacağından herhangi bir şekilde düşüş olmayacaktır.

26.04.2021

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.