Evren Özmen
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bilirkişi
evrenozmen@ozmconsultancy.com
www.kooperatiflerkanunu.com

Kooperatifler için 2023 Yılı Zorunlu Güncel Yasal Düzenlemeler Nelerdir?

Bilindiği üzere 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu’nun 7339 sayılı kanunla 14 maddesi değiştirilmiş, 1 ek ve 4’de geçici madde olmak üzere 5 yeni madde eklenmiştir. Eklenen maddelere istinaden kooperatiflerde birçok yeni soru hasıl olmuştur.

Örnek olarak;

• Kooperatif yedek-asil yönetici ve denetçileri ne zamana kadar eğitim almak zorundadırlar?
• Kooperatiflerin dış denetçi seçiminde dikkat etmesi gereken konular nelerdir?
• Kooperatifler hangi bilgi ve belgeleri ne zamana kadar koopbis-kooperatif bilgi sistemine gireceklerdir?
• Kooperatifler hangi tarihe kadar ana sözleşmelerini yeni tip ana sözleşmeye intibak ettirmezler ise dağılmış sayılacaklardır?

Bu değişiklikler ve yeni eklenen hükümler kapsamında yapı ve işletme kooperatiflerinin aşağıdaki iş ve işlemleri ilgili yönetmeliklerde belirtilen prosedürlere uygun olarak ve belirtilen sürelerde yapmaları gerekmektedir.

1-Kooperatifçilik Eğitimi Yönetmeliği gereği yönetim ve denetim kurulu asıl ve yedek üyelerinin eğitim belgesi almaları,

2-Kooperatif ve Üst Kuruluşlarının Denetimine Dair Yönetmelik gereği şartları taşıyan kooperatiflerin ilk genel kurulda 1 asıl, 1 yedek dış denetçi seçmesi,

3-Kooperatif Bilgi Sistemi Yönetmeliği gereği kooperatifle ilgili belirtilen bilgi ve belgelerin KOOPBİS’e yüklenmesi,

4-Kooperatifler Kanunu’nun geçici 9.maddesi hükmü gereği yeni ana sözleşmeye intibak edilmesi.

Bu iş ve işlemlerin özet açıklanması:

Kooperatiflerce yapılması gereken aşağıdaki iş ve işlemlerin ayrıntılı bilgisi ilgili yönetmeliklerde yer almış olup, bu nedenle aşağıda özet bilgiye yer verilmiştir.

1-Kooperatifçilik Eğitimi Yönetmeliği gereği yönetim ve denetim kurulu asıl ve yedek üyelerinin eğitim belgesi almaları:

Kooperatifler Kanunu’nun geçici 7.maddesine göre; yönetim ve denetim kurulu üyelerinin seçimlerini müteakip 9 ay içinde, daha evvel seçilenlerin ise 31/12/2022 tarihinden itibaren 9 ay içinde Bakanlıkça belirlenen eğitim sağlayıcılarından yönetmelik hükümleri doğrultusunda eğitim belgelerini alması gerekmektedir. (Her ne kadar kanun maddesinde yedekler ifadesi geçmemekte ise de, Yönetmelikte yönetim ve denetim kurulu yedek üyeleri de yer almaktadır.)

Eğitim şartına tabi kooperatifler (yapı ve işletme kooperatifi yönünden):

1–20.000.000 TL net hasılatı olan kooperatifler.

2–1.000’den fazla ortağı bulunan kooperatifler.

3- İnşaat ruhsatı alınmış ve ortak sayısı 50 veya daha fazla olan yapı, turizm geliştirme ve gayrimenkul işletme konularında faaliyet gösteren kooperatifler

Eğitim ücreti ancak genel kurul kararı alındığı takdirde kooperatif tarafından karşılanabilmektedir.

2-Kooperatif ve Üst Kuruluşlarının Denetimine Dair Yönetmelik gereği şartları taşıyan kooperatiflerin ilk genel kurulda 1 asıl, 1 yedek dış denetçi seçmesi:

Bakanlıkça çıkarılan Dış Denetim Yönetmeliğine göre:

Yapı ruhsatı almış ve 100 kişiden fazla ortağı olan yapı kooperatifleri ile faaliyet konusuna bakılmaksızın 30.000.000 TL ve üstü satış hasılatı olan, ya da ortak sayısı 2.000 kişiden fazla olan kooperatiflerin ilk genel kurullarında 1 asıl, 1 yedek dış denetçi seçmeleri ve ayrıca genel kurulda ücretini belirleyerek sözleşme yapıp, sicile tescil ettirmeleri gerekmektedir. Aksi halde dış denetime tabi olduğu halde, dış denetçi raporu olmayan kooperatiflerin genel kurulları geçerli olmamaktadır.

3-Kooperatif Bilgi Sistemi Yönetmeliği gereği kooperatifle ilgili belirtilen bilgi ve belgelerin KOOPBİS’e yüklenmesi:

İlgili yönetmeliğe göre Bakanlıkça oluşturulan KOOPBİS sistemine yine yönetmelikte belirtilen belge ve bilgilerin sistemin kuruluşunu müteakip 1 yıl içinde yüklenmesi zorunludur. Aksi halde yönetim kurulu üyeleri hakkında idari para cezası söz konusu olmaktadır.

Kooperatif Bilgi Sistemine Girişler 26.10.2023 tarihine kadar tamamlanması gerekmektedir. Detaylı bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.

4-Kooperatifler Kanunu’nun geçici 9.maddesi hükmü gereği yeni ana sözleşme hükümlerine intibak edilmesi:

Ticaret Bakanlığı koordinatör Bakanlık olarak kanunda yapılan değişiklikleri kapsar şekilde örnek ana sözleşmeleri hazırlayarak merkezi sicil kaydına (MERSİS’e) ve Bakanlığın internet sitesine yüklemiştir.

Bu örnek ana sözleşmeye 26 Ekim 2024 tarihine kadar intibak yaptırmayan kooperatifler dağılmış sayılmaktadır. Bu nedenle belirtilen tarihe kadar intibak işlemini de kooperatifler yapmak zorundadır.

Not:

İntibak istenen örnek ana sözleşmenin incelenmesinde aşağıdaki konuların uygulamada zorluk yaşatacağı nedeniyle düzeltilmesi doğrultusunda çalışma yapılması uygun olacaktır.

1-Ortak sayısı 500’ü geçen kooperatiflerde yönetim ve denetim kurulu seçimlerinin gizli oy, açık tasnif esasına göre yapılmasında kooperatif mührü taşıyan boş oy pusulalarının kullanılması (Oy kullanma şekli, madde 35) Mevcut durumda basılı oy pusulaları kullanılmaktadır.

2-İnşaat ruhsatı alan yapı kooperatiflerine birleştirme genel kurulu imkanının verilmemesi. (Toplantı şekilleri ve zamanı, madde 25)

3-Halihazırda kullanılmakta olan işletme kooperatiflerinin ana sözleşmelerine göre genel kurulların ikinci toplantısında nisap aranmamaktadır. Örnek ana sözleşmede ikinci toplantıda da aynı nisabın aranacağı şeklindedir.

08.06.2023

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.