Erhan Selim
Vergi Müfettişi
E. Gelirler Kontrolörü
erhanselim@yahoo.com

Roma Bile Böyle Çökmemişken GİB Nasıl Çöktü?

27 Temmuz itibariyle mali müşavirlerin beyanname ve defter beyan sisteminde yaşadığı beyan gönderme sıkıntıları dolayısıyla #gibçöktü etiketinin twitter trend topic’e yerleşmesini izledik. Yıllardır irili ufaklı sıkışmalar yaşayan bir sistemin tamamen kendini bırakması sonucu, beyannameler bir türlü GİB sistemlerine yüklenemedi ve ceza ile muhatap olabileceğini değerlendiren müşavirler isyan bayrağını çektiler.

Mali müşavirlerimiz geçmişten kalma bir alışkanlıkla tüm sorumluluğu GİB’e bıraksa da GİB çöktü ifadesini doğru adreslemek gerekir. Bilgi İşlem Genel Müdürlüğünün kurulmasından sonra GİB sadece bir politika makamıdır. Bu yüzden teknik bir çökmenin kastedildiği bir durumda doğrudan GİB’in tepkileri toplaması pek doğru olmayabilir. Ancak bilindiği üzere bu müşavirlerin sistem konusundaki ilk isyanı değildir. Yani geçmişten yığılarak gelen bir sorunlar sarmalı olduğunu düşünebiliriz.

Sorun baki ve tanımlıyken örneğin aynı sorunu yaşayan bir özel sektör kuruluşu olsa ve teknik bir danışmanlık versek, çözümleri bir çırpıda sıralamak imkân dâhilindedir. Statik sayfalar için CDN, hardware veya cloud load balancer kapasitesinin arttırılması veya yeni çözümlerin devreye alınması, code review(bottleneck tespiti), load test bolca, daha efektif online queue stratejileri, upload bandwith genişletilmesi (kablo, altyapı vs.) için çalışmalar, yeni teknolojiler üzerinden muhasebecilerin sistem kaynaklarının kullanılması, JSON datanın varlığının kabulü bir reçete olarak önerilebilir.

Hal böyleyken, geçmişte yer aldığımız toplantılarda artık Gelir İdaresi Başkanlığının kadrolarında bulunmayan bürokratların tam olarak ifade ettiği felaket senaryolarının gerçek olması gerçekten takdire şayan bir durumdur. Bile bile, göre göre bu golü yemek hem de kendi bildiğin alanda… Bugün GİB’in, VDK’nın, MASAK’ın ve diğer mali kurumların birçok kronik problemi çözüm beklerken aşırı santralize ve alan bilgisinden uzak bir kurumsal teşkilatlanmada hangi teknik projelere öncelik verildiği tekrar değerlendirilmelidir.

Geçmişte bu yapının artılarını ele alıp reformist yönlerini takdir etmekle beraber dost acı söyler düsturu gereği aksayan yönleri belirtmemiz gerekir. Beyanlar gibi gol yenmesi mümkün olan çok sayıda başlık mevcuttur. Politik olarak gerekli adım atılan BA – BS’den başlanarak mali alandaki tüm kronik problemler bir ajandaya oturtularak ve bu ajanda kamuoyuyla paylaşılarak tek tek çözümlenmelidir.

Dahası hatırı sayılı bir süre geçmesine rağmen “alanda” başarılı tek bir proje yoktur. Örneklemek gerekirse “Bir Milyon Yazılımcı Projesi” gerçekten bir ülke ihtiyacı, başarılı ve takdir edilesi bir proje olmasına karşın ne müşavirin, ne de mükellefin dikkatini çekmekte ya da hayatını kolaylaştırmaktadır. Buradan 10 bin başarılı teknik eleman yetişse ülke için katma değerdir. Fakat bu yatırımlar beşeri sermaye yatırımı olup uzun vadelidir. Çıktı belirsiz, etki ise saman alevidir. Kriz ortamında en son ihtiyaç duyulan projeler beşeri sermaye yatırımları ve uzun vadeli olanlardır.

Buna karşın BA – BS, beyan problemleri, müşavirlerin aşırı artan iş yükü, muhasebe programlarının başıboşluğu, dijital dönüşümün hızlandırılması, elektronik denetim, uzaktan ibraz, vergi teknolojilerinin sorunlu altyapısı elle tutulur gözle görülür problemler olup alandaki birçok paydaş yıllardır çözüm beklemektedir. Ne yazık ki böyle devam edilirse projelerdeki ters seçim geriye ket vurma sürecini beraberinde getirecek ve belki doğru kurgulanan bir yapıyı başa döndürecektir.

Yazımızı bitirirken son olarak kriz yönetimi başlığına da değinmemiz gerekir. Eskiden böyle sıkışmalar olduğunda GİB tarafından sürenin uzatıldığı ve gerekli kolaylığının sağlanacağının duyurulduğuna şahit olurduk. Aslında ateş henüz ufak bir kıvılcımken ve yapılacak açıklamayla söndürülebilecekken trend topic şeklinde bir orman yangınına dönüşmesi ve bir işgünü içerisinde hiçbir yetkiliden bir açıklama gelmemesi ilginç bir kriz yönetimidir.

28.07.2020

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.