A. Murat Yıldız
Yeminli Mali Müşavir
Eski Gelirler Başkontrolörü
Eski Ankara Defterdar Yrd.
muratyildiz@yildizymm.com

2015 Yılı İşyeri Kira Gelirlerinde 29.000 TL ’Ye Kadar Beyan, 126.560 TL ’Ye Kadar Vergi Yok, İade Var!

Bilindiği üzere Gelir Vergisi Kanunu’nun 94/5. maddesi hükmü çerçevesinde gayrimenkulleri işyeri olarak kiralayan kişi ve kuruluşlar, kira ödemeleri üzerinden gelir vergisi kesintisi yapacaklardır. Yani işyerinin kiracıları, ödeyecekleri kira üzerinden vergi keseceklerdir.

Kimlerin vergi kesintisi yapmak zorunda olduğu Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinde sayılmıştır. Buna göre işleriyle ilgili olarak yapmış oldukları ödemelerden vergi kesintisi (tevkifat) yapmak zorunda olanlar şunlardır.

- Kamu idare ve müesseseleri,

- İktisadî kamu müesseseleri,

- Sair kurumlar,

- Ticaret şirketleri,

- İş ortaklıkları,

- Dernekler, vakıflar, dernek ve vakıfların iktisadî işletmeleri,

- Kooperatifler,

- Yatırım fonu yönetenler,

- Gerçek gelirlerini beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı,

- Zirai kazançlarını bilanço veya ziraî işletme hesabı esasına göre tespit eden çiftçiler.

Kiracı olan bu kişi ve kuruluşlar, yaptıkları kira ödemelerinin brüt tutarı üzerinden %20 oranında gelir vergisi kesintisi yapmak zorundadırlar.

Bu vergi kesintisi, gelecek aylara veya yıllara ait olmak üzere peşin ödenen kira bedeli üzerinden de yapılacaktır. Örneğin; 3 aylık veya 2 yıllık işyeri kirası peşin tahsil edildiğinde, bu durumda peşin tahsil edilen kiranın tamamı vergi kesintisine tabi tutulacaktır.

Ancak, gayrimenkulü kiralayan mükellef basit usulde vergiye tabi ise; kira ödemesi üzerinden her hangi bir vergi kesintisi yapılmaz. Bu durumda gayrimenkulden elde edilen kira geliri ikinci şekilde vergilendirilir. Yani yıllık beyanname ile beyan edilir.

Kiraya verilen gayrimenkulün hem mesken ve hem de işyeri olarak kullanılması halinde ise; kiralanan yerin tamamı veya bir kısmı işyeri olarak kullanıldığı sürece, kira bedelinin tamamı vergi kesintisine tabi olacaktır.

Diğer taraftan Gelir Vergisi Kanunu’nun 4842 sayılı Kanunun 9'uncu maddesiyle değişen “Toplama Yapılmayan Haller”  başlıklı 86’ncı  maddesinin 1/c bendi hükmüne göre; tam mükellefiyette vergiye tabi gelirin; sadece gayrisafi tutarları toplamı G.V.K ’ nun 103 üncü maddede yazılı tarifenin ikinci gelir diliminde yer alan tutarı (2015 Yılı için 29.000 TL) aşmayan Türkiye'de tevkifata tâbi tutulmuş olan gayrimenkul sermaye iratlarından oluşması halinde beyanname verilmeyecek ya da diğer gelirler nedeniyle beyanname verilse dahi bu gelirler beyannameye dahil edilmeyecektir.

Bu tutarın aşılması halinde ise 25 Mart 2016 akşamına kadar beyanname verilecek ve verilen beyanname üzerinden hesaplanacak gelir vergisinden daha önce tevkif suretiyle kesilen vergiler mahsup edilecektir.

Beyan sınırı olan 29.000 TL.’lik haddin hesabında dikkat edilmesi gereken ve özellik gösteren önemli bir konu ise, bu haddin aşılıp aşılmadığının hesabında her ne kadar kanun metnine bakıldığında tevkif suretiyle vergilendirilmiş tutarın, bir başka deyişle işyeri kira gelirlerinin toplamının esas alınacağı anlaşılsa da Maliye Bakanlığının bu konudaki yorumu farklı olduğu hususudur. Bu konuya ilişkin açıklamaların yer aldığı 220 seri no’ lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinin 4. bölümünün 34 no’lu paragrafında “elde ettiği mesken kirası gelirinin istisna haddini aşan tutarı ile vergi kesintisine tabi işyeri kira gelirinin toplamı 29.000 TL.’yi (2015 yılı için) aşan gayrimenkul sermaye iradı sahiplerinin beyanname verecekleri yönünde belirleme yapılmıştır. Nitekim gerek aynı tebliğin 7. bölümünde yer alan 5 no’lu örnek ve gerekse Gelir İdaresi Başkanlığınca yayınlanan beyanname düzenleme rehberlerinde yer alan örnekler tebliğde yapılan açıklamalara paralellik göstermektedir.

Konuyu bir örnekle açıklayacak olursak; Bir mükellefin 2015 yılı içinde mesken olarak kiraya vermiş olduğu gayrimenkulünden 12.600 TL işyeri olarak kiraya vermiş olduğu bir başka gayrimenkulünden ise 24.000 TL kira hasılatı elde ettiği bir durumda, tevkif suretiyle vergilendirilmiş bulunan brüt işyeri kira hasılatı 29.000 TL’lik beyan sınırının altında kalmakla birlikte, mesken kirası hasılatının istisna haddini aşan kısmı 9.000 TL ile işyeri kirasının toplamı olan 33.000 TL 86’ncı maddede yer alan 29.000 TL’lik beyan sınırını aştığından, bu gelirlerin tamamı beyana konu edilecektir. Ancak beyanname üzerinden hesaplanan vergiden işyeri kirasından kesilen vergiler mahsup edilecektir.

Diğer taraftan, 2015 takvim yılında elde edilen işyeri kira gelirlerinin brüt tutarının 29.000 TL’yi aşması halinde, yıllık beyanname verilecektir. Ancak, bu durumda daha önce kesinti yoluyla ödenen vergiler beyanname üzerinden mahsup edilecektir.

Bu çerçevede gerçek kişilerce elde edilen gelirin işyeri kirasından ibaret olduğu durumda aşağıda yer alan tablonun tetkikinden de görüleceği üzere 29.000 TL’ye kadar hiç beyanda bulunulmayacak, elde edilen brüt kira tutarının 29.001 TL - 126.560 TL arasında olduğu durumda ise beyanname verilmesine karşın, ödenecek vergi doğmamaktadır. Tabloda kira hasılatından matraha ulaşmada % 25’lik götürü gider düşülmek suretiyle ulaşılmış olup, mükellefin Gelir Vergisi Kanunu’nun 74. Maddesinde yer alan türden belgelendirebilir giderleri bulunduğu ve gerçek gider usulünün tercih edildiği durumda gider toplamına bağlı olarak yapılan stopajın tamamına kadar olan kısmının dahi iade alınabilmesi söz konusu olabilecektir.

2015 YILINDA ELDE EDİLEN İŞYERİ KİRALARININ BEYANI VE VERGİLENDİRİLMESİNE İLİŞKİN TABLO  (TL)
Yıllık Kira Geliri (Brüt)	Gelir Vergisi Stopajı (% 20)	Götürü Gider Tutarı (% 25)	Gelir Vergisi Matrahı	Hesaplanan Vergi	İade Edilecek Vergi	Ödenecek Vergi
001-29.000	5.800,00	7.250,00	21.750,00	BEYAN YOK
29.001,00	5.800,20	7.250,25	21.750,75	3.750,15	2.050,05	-
50.000,00	10.000,00	12.500,00	37.500,00	7.495,00	2.505,00	-
75.000,00	15.000,00	18.750,00	56.250,00	12.557,50	2.442,50	-
85.000,00	17.000,00	21.250,00	63.750,00	14.582,50	2.417,50	-
100.000,00	20.000,00	25.000,00	75.000,00	18.340,00	1.660,00	-
110.000,00	22.000,00	27.500,00	82.500,00	20.965,00	1.035,00	-
126.560,00	25.312,00	31.640,00	94.920,00	25.312,00	0,00	-
130.000,00	26.000,00	32.500,00	97.500,00	26.215,00	-	215,00
200.000,00	40.000,00	50.000,00	150.000,00	44.590,00	-	4.590,00

 

17.02.2016

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.