Ahmet Güzel
Yeminli Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
ahmetguzel@yatirimymm.com

Soru Cevaplarla İhracat Bedellerinin Yurda Getirilmesi

1) İhracat bedelleri yurda kaç gün içinde getirilecek?

Uygulamanın yürürlük süresi olan 31 Mart 2019 tarihine kadar (bu tarih dahil) fiili ihracatı gerçekleştirilen işlemlere ilişkin ihracat bedellerinin yurda getirilme süresi fiili ihraç tarihinden itibaren 180 günü geçemez.

2) İhracat bedelleri için Döviz Alım Belgesi (DAB) zorunluluğu var mı?

İhracat bedellerinin en az % 80’i bir bankaya satılması ve ihracat bedellerini alan banka tarafından DAB düzenleme zorunluluğu bulunmaktadır.

2018-32/48 sayılı Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin Tebliğ’in 7.maddesinde belirtilen indirimlerin yapılması ve mahsup işlemlerinin gerçekleştirilmesi sonrasında kalan tutarın % 80’inin bir bankaya satılması zorunludur.

3) DAB düzenleme süresi limiti var mı?

İhracat bedellerinin yurda getirilme süresi olan 180 günlük süre içerisinde kalınmak şartıyla ihracat bedeli dövizlerin yurda getiriliş tarihinden sonraki bir tarihte bankaya satılabilir.

Ancak;

1. NBF’nin düzenlenme tarihinden itibaren 30 gün içinde
2. İhracat bedelinin, ilgili kuruluştan efektif olarak alınması ya da bir bankaya havale edilmesi halinde bu efektifin/havalenin bir banka tarafından ihracat bedeli olarak alışının 30 gün içerisinde

DAB düzenlenmesi gerekir.

4) İhracat bedellerinin tahsilinde 180 günden fazla vade öngörülmesi durumunda yurda getirilme süresi değişiyor mu?

İhracat işlemlerine ait sözleşmelerde bedellerin tahsili için fiili ihraç tarihinden itibaren 180 günden fazla vade öngörülmesi durumunda bedellerin yurda getirilme süresi “vade bitiminden itibaren” 90 günü geçemez.

Öngörülen vadenin tespiti için ihracatçının yazılı beyanıyla birlikte vade içeren sözleşmenin ya da vadeyi tevsik niteliğini haiz proforma fatura veya poliçenin aracı bankaya ibrazı zorunludur.

5) İran ve Suriye’ye yapılan ihracatlara ait bedellerin de yurda getirilme şartı var mı?

İran ve Suriye’ye yapılan ihracat işlemleri uygulamanın dışında tutulmuştur.

Buna göre bu ülkelere yapılan ihracata ait bedelleri Türkiye’ye getirilmesi hususunda 4 Eylül 2018’den önceki uygulamalar geçerlidir.

6) İhracat bedelinin GÇB’de belirtilen döviz cinsinden yurda getirilmesi şart mıdır?

İhracat bedellerinin beyan edilen;

1. Türk parası veya
2. Döviz üzerinden yurda getirilmesi esas olup,
3. Bedelin beyan edilenden farklı bir döviz üzerinden getirilmesi,
4. Türk parası üzerinden yapılan ihracat karşılığında yurda döviz getirilmesi

mümkündür.

7) Bedelin nakit olarak yurda getirilmesi mümkün mü?

İhracat bedelinin yolcu beraberinde efektif olarak yurda getirilmesi halinde “gümrük idarelerine beyan edilmesi” zorunludur.

8) Peşin dövizde uygulama nasıl olacak?

Peşin ödeme olarak ihracatçının hesabına transfer edilen ihracat bedellerinin en az %80’i fiili ihraç tarihinden itibaren “en geç 180 gün içerisinde” bir bankaya satılır ve ihracat bedellerini alan bankaca DAB düzenlenir.

9) İhracat bedellerinin yurt dışındaki banka hesaplarına alınması mümkün mü?

Hayır.

Ancak ihracat karşılığında gelen “peşin bedeller” ihracatçı veya yurt dışında yerleşik kişiler adına açılan DTH’lere (döviz tevdiat hesabı) alınabilir ve bu hesaptan istenilen tutarda alışı yapılabilir.

Bu durumda söz konusu dövizlerin ihracat hesabının kapatılmasında kullanılabilmesi için mutlaka DAB düzenlenmesi zorunludur. Düzenlenecek DAB üzerinde bedelin peşin ihracat bedeli olduğu belirtilmesi gerekir.

10) Peşin dövizde ihracatın belli bir süre içinde yapılma şartı var mı?

Peşin bedel karşılığı ihracatın “24 ay içerisinde” yapılması zorunludur.

11) Peşin dövizde ihracatın yapılmaması halinde yaptırım veya ceza söz konusu mu?

Peşin döviz karşılığında;

1. 24 ay içerisinde ihracat yapılması veya
2. Bu süre içerisinde peşin döviz tutarının tamamının tek seferde iade edilmesi

Gerekir.

Bunun yapılmaması halinde peşin döviz tutarı kambiyo mevzuatı açısından prefinansman kredisi hükümlerine tabidir.

(Prefinansman Kredisi İhracatçıların borçlu terimi ile yurt dışından gerçekleştirdiği bir kredi türüdür.

Prefinansman kredilerinde ödemenin nakden yapılabildiği gibi ihracat veya döviz kazandıran hizmet bedelleriyle ödenebilmektedir)

Peşin bedelin iadesine ilişkin KKDF mevzuatı hükümleri saklıdır.

12) 4 Eylül 2018 tarihinden önce alınan peşin dövizler de uygulama kapsamında mı olacak?

Hayır.

Bu tarihten önce ihracatçıya peşin ödenen bedeller uygulama kapsamında yer almamaktadır.

13) Peşin döviz devir edilebilir mi?

Peşin bedeller,

1. Gönderenin muvafakati ile
2. Devreden ihracatçı firmanın yazılı beyanının alınması ve
3. Devralan tarafından “tekrar devredilmemek” kaydıyla

başka bir ihracatçı firmaya devredilebilir.

14) Peşin dövizde birden fazla devir yapılabilir mi? Kısmi devir yapılabilir mi?

Evet yapılabilir.

Devir işlemi, DAB’ın düzenlendiği veya bedelin döviz tevdiat hesabına transfer edildiği tarihten itibaren peşin bedelin kullanım süresi içinde kısmen veya tamamen sadece bir firmaya yapılabilir.

Kısmi devir yapılan işlemlerde aynı firmaya bilahare devir yapılması mümkündür.

15) DAB düzenlenmiş olması halinde devir işlemi nasıl yapılacak?

DAB düzenlenen işlemlerde;

a) Peşin bedelin tamamının devri halinde, bedeli devralan ihracatçı firma adına yeni bir DAB düzenlenerek üzerine DAB’ın değişiklik sonucu yeniden düzenlendiğine dair not konulur ve eski DAB yenisine iliştirilir.

b) Peşin bedelin kısmen devredilmesi halinde ise devredilen kısım için devralan ihracatçı firma adına DAB düzenlenir, daha önce peşin bedelin alışı sırasında devreden adına düzenlenen DAB devredilen kısım kadar iptal edilir.

16) Peşin dövizde her firmaya devir yapılabilir mi?

Hayır.

Sadece ihracatçı firmalara devir mümkündür.

17) Peşin bedelde yapılması gereken ihracat tutarı nasıl hesaplanır?

Peşin bedel karşılığı ihracat tutarı olarak GÇB’nin 22.hanesinde kayıtlı toplam fatura bedeli esas alınır.

İhracatçılarca kesin satıştan önce “konsinye avansı” olarak alışının yapılması istenen bedellerin alışı peşin bedel olarak yapılır.

Peşin bedel (ihracat akreditiflerinin peşin ödemeye imkan veren kısımları dâhil) faiz şartıyla gönderilmiş ise peşin bedel karşılığında gelen bedele faiz tutarının ilavesiyle elde edilen tutar kadar ihracat yapılır.

18) İhracat gerçekleştikten sonra GÇB’nin bankaya verilmesi zorunlu mu?

İhracatçılar tarafından ödeme şekli “Peşin Ödeme” yazılı olan GB’ler peşin bedele ilişkin DAB’ı düzenleyen bankaya ibraz edilir.

Bankalarca peşin bedel hesabı kapatılırken gerekli kontrol yapılarak DAB’ın firma ve banka nüshasına GB’nin tarih, sayı ve tutarı kaydedilir.

19) Peşin döviz, peşin tahsilden önce bir ihracata sayılabilir mi?

Peşin bedelin alışından önceki bir ihracatın, peşin bedelin taahhüdüne sayılmasının talep edilmesi halinde; peşin bedele ait DAB iptal edilerek taahhüde sayılan GB ile irtibatlı yeni bir DAB düzenlenir ve üzerine ödeme şekli değişikliği sonucu düzenlendiğine ilişkin not yazılır.

20) Peşin dövizin fazla olması halinde uygulama nasıl olacak?

Peşin bedele ilişkin DAB tutarının taahhüde sayılan GB tutarından fazla olması halinde ise kalan tutar kadar da peşin bedelle ilgili yeni bir DAB düzenlenmesi ve iptal edilen DAB’ın yenisine iliştirilmesi gerekir.

21) Peşin dövizli ihracatta devir ve kapatma işlemi nasıl yapılacak?

İmalatçı veya tedarikçi firma adına alışı yapılan peşin bedelin ihracat taahhüdü, aracı ihracatçı vasıtasıyla diğer bir ithalatçıya yapılan ihracata ilişkin GB’de lehine peşin bedel alışı yapılan imalatçı veya tedarikçi firma unvanının kayıtlı olması veya imalatçı veya tedarikçi firmanın ihracatçıya düzenlediği faturanın ibrazı halinde kapatılır.

Peşin bedel, ihraç bedellerinin tahsil süresi ile peşin bedelin süresi içinde beyan edilmek kaydıyla peşin bedelin alışından önce veya sonra diğer bir ithalatçıya yapılmış olan ihracatın taahhüdüne sayılır. Ancak imalatçı veya tedarikçi firma adına alışı yapılan peşin dövizlerin aracı ihracatçı vasıtasıyla peşin bedelin alışından önce veya sonra diğer bir ithalatçıya yapılmış olan ihracatın taahhüdüne sayılabilmesi için GB’de imalatçı veya tedarikçi firma unvanının kayıtlı olması veya imalatçı veya tedarikçi firmanın ihracatçıya düzenlediği faturanın ibrazı gerekir.

22) Özelliği olan ihracatlarda bedelin yurda getirilme süresi ne kadar?

Özelliği olan ihracatlarda farklı süreler öngörülmüştür.

1. Yurt dışı müteahhitler:

Yurt dışına müteahhit firmalarca yapılacak ihracatın bedelinin 365 gün içinde yurda getirilerek bir bankaya satılması zorunludur.

1. Konsinye ihracat:

Konsinye yoluyla yapılacak ihracatta bedellerin kesin satışı müteakip; uluslararası fuar, sergi ve haftalara bedelli olarak satılmak üzere gönderilen malların bedellerinin ise gönderildikleri fuar, sergi veya haftanın bitimini müteakip 180 gün içinde yurda getirilerek bir bankaya satılması zorunludur.

1. Geçici ihracat:

İlgili mevzuat hükümlerine göre yurt dışına geçici ihracı yapılan malların verilen süre veya ek süre içinde yurda getirilmemesi veya bu süreler içerisinde satılması halinde satış bedelinin süre bitiminden veya kesin satış tarihinden itibaren 90 gün içinde yurda getirilerek bir bankaya satılması zorunludur.

1. Kredili veya Kiralama yoluyla ihracat:

Yürürlükteki İhracat Rejimi ve Finansal Kiralama (leasing) Mevzuatı çerçevesinde kredili veya kiralama yoluyla yapılan ihracatta, ihracat bedelinin kredili satış veya kiralama sözleşmesinde belirlenen vade tarihlerini izleyen 90 gün içinde yurda getirilerek bankalara satılması zorunludur.

23) İhracat bedelinin tahsili aracılar vasıtasıyla yapılabilir mi?

(4) İhracat bedelleri 6493 sayılı Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Kanunun 13.maddesinde belirtilen ödeme hizmeti sağlayıcıları aracılığıyla da yurda getirilebilir.

Bu Kanun uyarınca;

1. 5411 sayılı Kanun kapsamındaki bankalar,
2. Elektronik para kuruluşları,
3. Ödeme kuruluşları,
4. Posta ve Telgraf Teşkilatı Anonim Şirketi

ödeme hizmeti sağlayıcısıdır.

24) Yurda getirilen ihracat bedellerinin alım işlemi kimler tarafından yapılabilir?

Söz konusu bedellerin ihracat bedeli olarak alışı bankalar tarafından yapılır.

25) Ödeme sağlayıcı kuruluşlar aracılığı ile gelen bedeller için kaç gün içinde DAB düzenlemelidir?

İlgililerce ödeme ve elektronik para kuruluşlarına havale olarak gelen ihracat bedelinin, ilgili kuruluştan efektif olarak alınması ya da bir bankaya havale edilmesi halinde bu efektifin/havalenin bir banka tarafından ihracat bedeli olarak alışının 30 gün içerisinde yapılması gerekmektedir.

Ayrıca, söz konusu bedellerin alışı bu efektifin/havalenin yurt dışından geldiğine ilişkin aracı ödeme/elektronik para kuruluşu yazısının ibrazı veya alış işlemini yapacak bankaca efektif/havale konusu dövizlerin yurt dışından havale olarak geldiğinin ödeme/elektronik para kuruluşundan yazılı teyidinin alınması kaydıyla yapılır.

26) Bunun istisnası var mı?

Evet.

Afganistan, Irak ve Libya için farklı bir uygulama söz konusudur.

27) Afganistan, Irak ve Libya için ihracat bedellerinin yurda getirilmesi nasıl olacak?

İhracat bedellerinin bankacılık sistemiyle doğrudan ülkemize transferinin mümkün olmadığı Afganistan, Irak ve Libya’ya yapılan ihracat işlemlerinde (Suç gelirlerinin aklanması ve terörün finansmanına yönelik mevzuat hükümleri saklı kalmak kaydıyla) ihracat bedelinin bankalarca tahsilinin;

1. İthalatçının Türkiye’deki bankalarda bulunan hesaplarından transferi yoluyla veya
2. İhracat bedelinin ihracat işlemiyle ilişkisi kurulmak şartıyla üçüncü bir ülkeden bankalar aracılığıyla transferi yoluyla veya
3. İhracatçının yazılı beyanının yanı sıra işlemin niteliğine göre satış sözleşmesi ya da kesin satış faturası (veya proforma fatura) ile GB ibraz edilmek kaydıyla Nakit Beyan Formu (NBF) aranmaksızın efektif olarak

yapılması mümkündür.

İhracat bedellerinin bankacılık sistemiyle doğrudan ülkemize transferinin mümkün olmadığı diğer ülkeler Hazine ve Maliye Bakanlığınca belirlenir.

28) İhracat Bedellerinin tahsil süreleri nasıl hesaplanacak?

İhracat bedellerinin tahsil süresinin hesaplanmasında;

a) Sürenin gün olarak belirtildiği hallerde süre hesaplaması, işlemin yapıldığı tarihi takip eden günden başlar ve son günün çalışma saati sonunda biter. Ancak hesaplanan sürenin son günü resmi tatile rastlarsa süre, izleyen ilk iş günü çalışma saati sonunda biter. https://goo.gl/RkqgJX

b) Sürenin ay olarak belirtildiği hallerde, sürenin bitimi, izleyen ayların işlem tarihindeki gününün çalışma saati sonudur. O ayda işlem tarihine tekabül eden bir gün bulunmuyor ise, sürenin bitimi ayın son günüdür.

29) Birden fazla GÇB için tek DAB düzenlenebilir mi?

GB bilgilerinin DAB’a eklenmesi suretiyle, birden fazla GB için tek DAB düzenlenmesi mümkündür.

30) Türk lirası ile ihracat uygulaması nasıl gerçekleştirilecek?

Peşin bedel ve alıcı firma prefinansmanı dışında ihracat bedelinin Türk lirası olarak tahsil edilebilmesi için satış sözleşmesi, akreditif mektubu veya banka garanti mektubunda bedelin Türk lirası olarak tahsil edileceğinin beyan edilmiş olması veya alıcıya gönderilecek faturanın Türk lirası olarak düzenlenmiş ya da Gümrük Beyannamesinin 22 nci hanesinde Türk Lirası olarak beyan edilmiş olması gerekir.

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ne yapılan ihracatta, ihracat bedeli birinci fıkrada belirtilen belgelerde döviz olarak gösterilmiş olsa dahi Türk lirası olarak tahsil edilebilir.

31) Türk Lirası ile ihracatta dövizle tahsilat yapılabilir mi ve nasıl hesaplanacak?

Türk lirası olarak tahsil edileceği beyan edilen ihracat bedelinin kısmen veya tamamen döviz olarak tahsili halinde GB’nin 22.hanesinde kayıtlı Türk lirası tutarı DAB tarihindeki Merkez Bankası döviz alış kurundan tahsil edilecek döviz cinsine çevrilir.

32) İhracat bedelinin tespiti nasıl yapılacak?

İhracat bedelinin tespitinde GB’nin 22.hanesindeki değer esas alınır. Ancak bu hanede belirtilen tutarın mal bedelinin dışında navlun ve/veya sigortayı da kapsaması ve ihracat bedeli olarak 22.hanede kayıtlı tutarın faturada kayıtlı tutara eşit olması halinde faturada kayıtlı bedel esas alınır. GB’nin 22.hanesinde kayıtlı tutarın faturada kayıtlı tutardan farklı olması ve GB’nin 22.hanesinde kayıtlı olan döviz tutarının ABD doları dışında bir döviz cinsinden olması halinde GB’nin 46.hanesinde ABD doları olarak gösterilen değer dikkate alınır.

GB’de beyan edilen değerlerle kontrol sırasında gümrük müdürlüklerince belirlenen değerlerin farklı olması halinde ihraç bedelinin tespitinde, GB’nin “E” veya “D” hanesinde yer alan kayıtlar dikkate alınır.

Konsinye ihracatta ihracat bedeli olarak kesin satış faturasında kayıtlı bedel esas

alınır.

GB’nin 22 nci hanesinde kayıtlı döviz cinsi ile ihracatçıya ödenen döviz cinsinin farklı olması halinde kapatma işlemleri için yapılacak hesaplamalarda; fiili ihraç tarihindeki Merkez Bankası çapraz kurları kullanılır.

33) İhracat bedellerinin transferi GB ile ilişkilendirilme nasıl yapılacak?

MADDE 11 – (1) GB’de kayıtlı alıcı firma veya bu firma dışındaki gerçek veya tüzel kişiler tarafından yurt dışından havale olarak gönderilen dövizin, herhangi bir referans veya fatura numarasıyla irtibatlandırılmış olup olmadığına bakılmaksızın ihracatçının beyan edeceği GB konusu ihracatın bedeli olarak alışının yapılması mümkündür.

Ancak serbest bölgelerdeki bankalar aracılığıyla yapılan havalelere istinaden döviz alışı, sadece GB’de alıcının bulunduğu ve malın gideceği yer olarak serbest bölgenin gösterilmesi halinde yapılabilir.

Serbest bölgeler dışındaki başka ülkelere yapılan ihracat bedelinin serbest bölgeden gönderilen havaleye istinaden alışı yapılamaz.

34) Efektif olarak getirilen ihracat bedellerinin ilgili GÇB ile ilişkilendirilmesi nasıl yapılacak?

Efektif olarak getirilen ihracat bedelinin yurt dışından getirildiğinin tespiti gümrük idarelerince onaylı NBF ile yapılır.

NBF konusu efektifin ihracat bedeli olarak alışının yapılabilmesi için;

1. NBF’nin düzenlenme tarihinden itibaren 30 gün içinde bankalara tevdi edilmesi,
2. NBF’nin “Geliş Sebebi” bölümünde efektiflerin getirilme sebebinin ihracat ile ilgili olduğunu belirtir bir ifadenin kayıtlı olması,
3. İhracat bedeli başkası adına getiriliyorsa NBF’nin ilgili kısımlarının bu hususu belirtecek şekilde doldurulması veya bu hususun açıklama olarak NBF’de yer alması,
4. Tevdiat sırasında NBF’yi ibraz eden şahsın kimlik tespitinin yapılması,
5. İhracatçının ihracat işlemiyle ilgili yazılı beyanı, işlemin niteliğine göre proforma fatura, satış sözleşmesi, kesin satış faturası veya GB’nin yanı sıra ihracatçı veya ithalatçının yazılı beyanında NBF’de kimliği belirlenen şahıs ile NBF sahibi ihracatçı ve ithalatçı arasındaki illiyet bağının belirtilerek bankalara ibraz edilmesi,
6. NBF’de kayıtlı efektif tutarının tamamen DAB’a bağlanması halinde, NBF aslının ilgilisine iade edilmeyerek bankalar tarafından alıkonulması, kısmen bağlanması halinde ise, NBF aslı üzerine DAB’a bağlanan tutara ilişkin not düşülerek fotokopisi alındıktan sonra aslının ilgilisine iade edilmesi,

gerekir.

35) Üçüncü kişilerce getirilen efektif ihracata sayılabilir mi?

Üçüncü kişilerce getirilen efektifin ihracatçı adına alışı, tevdiatın ihracatçının kendisine veya hesabına yapılması şartıyla mümkündür.

İhracatçının hesabına transfer edilen ihracat bedelinin, bankadan efektif olarak alınması halinde bu efektifin başka bir banka tarafından ihracat bedeli olarak alışı, bu efektiflerin yurt dışından geldiğine ilişkin aracı banka yazısının ibrazı veya alış işlemini yapacak bankaca efektif konusu dövizlerin havale olarak geldiğinin bankadan teyidinin alınması kaydıyla yapılır.

36) İhracat bedelinin diğer yöntemlerle tahsili mümkün mü?

Evet, mümkündür.

İhracatçılarca ihracat bedeli olarak tahsil veya iştira için tevdi edilen banka veya şahıs çekinin bankalarca iştiraya alınması halinde:

1. Çekin keşidecisi yurt dışındaki banka ise iştira anında DAB düzenlenebilir.
2. Çekin keşidecisi şahıs ise çek karşılığı muhabir hesaplarına alacak geçmeden DAB düzenlenemez.

İhracat bedeli olarak tevdi edilen çeklerin yurda girişinde gümrük idarelerine beyan edilme zorunluluğu yoktur.

Türkiye’deki bankalarca düzenlenen çeklerin iştira edilerek ihracata ilişkin DAB düzenlenebilmesi için çeki düzenleyen bankanın çek bedelinin yurt dışından geldiğini belirten yazısı aranır.

İhracat bedelinin kredi kartıyla tahsil edildiği işlemlerde, kredi kartının yurt dışından verilmiş olduğunun tespiti şarttır. Bu işlemlerde, fiş (slip) bedelinin ihracatçıya ödendiği tarih itibarıyla talebe göre her bir fiş için ayrı ayrı ya da fiş bedellerinin tamamı için tek bir DAB düzenlenebilir.

Fiş bedellerinin tamamı üzerinden tek bir DAB’ın düzenlendiği işlemlerde, peşin bedel hesabı diğer firmalara gerçekleştirilen ihracatla kapatılabilir.

37) İhracatçı dışındaki firmalara gelen ihracat bedellerinde uygulama nasıl olacak?

GB’de kayıtlı imalatçı veya tedarikçi firma lehine gelen dövizin, imalatçı veya tedarikçi ile ihracatçı firmanın yazılı beyanının alınması kaydıyla ihracatçı firma adına ihracat bedeli olarak alışı yapılabilir.

(2) GB’de imalatçı veya tedarikçi firma unvanının kayıtlı olmadığı işlemlerde, ihraç konusu malın imalatçı veya tedarikçi firma tarafından ihracatçı firmaya satıldığına dair faturanın ibraz edilmesi ve ihracatçı ile imalatçı veya tedarikçi firmanın yazılı beyanının alınması kaydıyla ihracatçı firma adına ihracat bedeli olarak alışı yapılabilir ve DAB düzenlenebilir.

38) İhracat fiyatının lehte veya aleyhte değişmesi halinde kapama nasıl yapılacak?

Fiili ihraçtan sonra ihracat fiyatında lehte değişiklik yapılması halinde ihracatçının talebine ve fiyat değişikliğine ilişkin faturanın ibrazı üzerine fark tutarın ihracat bedeli olarak alışı yapılabilir.

Fiili ihraçtan sonra ihracat fiyatında aleyhte değişiklik yapılması halinde ihracatçının yazılı beyanı ve fiyat değişikliğine ilişkin faturanın ibrazı üzerine GB’nin 22 nci hanesinde belirtilen tutar ile fiyat değişikliğine ilişkin faturada belirtilen tutar arasındaki fark hesap kapatma işlemlerinde dikkate alınmaz.

39) Fiili ihraçtan sonra alıcısı tarafından kabul edilmeyen mallarda uygulama nasıl olacak?

Alıcısı tarafından kabul edilmeyen malların yurda getirilmeden başka bir firmaya satışına ilişkin talepler 06/06/2006 tarihli ve 26190 sayılı Resmi Gazete’de yer alan İhracat Yönetmeliğinin 14maddesi hükümleri çerçevesinde sonuçlandırılır.

İlgili gümrük idarelerince GB’ye gerekli değişiklikler işlenir ve yenilenen GB yeni fatura tarihi de belirtilmek suretiyle ihracat hesabının takibinin yapılmasını teminen aracı bankaya bildirilir.

Bu işlemle ilgili bedel getirme süresinin tespitinde yeni fatura tarihi esas alınır.

40) İhracat alacağı ıskontosu durumunda DAB nasıl düzenlenecek?

İhracat alacağının Türkiye’deki bankalara iskonto ettirilmesi halinde; gayri kabili rücu iskonto işleminde DAB iskonto tarihinde, kabili rücu iskonto işleminde DAB bankanın muhabirleri nezdindeki hesaplarının alacaklandırıldığı tarihte iskonto edilen bedelin tamamı üzerinden düzenlenir.

İhracat alacağının yurt dışındaki bankalara iskonto ettirilmesi halinde DAB, en erken senet bedelinin Türkiye’deki bankanın muhabirleri nezdindeki hesaplarına alacak kaydedildiği tarihte, gelen bedel kadar düzenlenir.

DAB üzerine iskonto tutarına ilişkin not konulur.

41) Faktoring işlemlerinde DAB nasıl düzenlenecek?

İhracattan doğan alacak hakkının ihracatçı tarafından faktoring sözleşmesi çerçevesinde faktoring şirketine temlik edildiği faktoring işlemlerinde;

1. İhracat bedelinin faktoring şirketi tarafından yurt dışı kaynaklı dövizlerle hesaba transferi veya getirilmesi halinde faktoring şirketinin aracı bankaya göndereceği, üzerinde GB’nin tarih ve sayısı ile temliğe konu fatura tarihi ve numarasını içeren yazılı talimatı ve ihracatçının beyanına istinaden bankalarca bedel alışı yapılarak DAB ihracatçı firma adına düzenlenir. DAB üzerine faktoring masraflarına ilişkin not konularak Türk lirası karşılığı ihracatçı firmaya ödenir.
2. İhracat bedelinin faktoring şirketinin yurt içi kaynaklarından hesaba transferi veya getirilmesi halinde faktoring sözleşmesinin bankaya ibrazı üzerine, ihracat hesabının kapatılmasına ilişkin sorumluluğun faktoring şirketine ait olması halinde, ihracat bedeli dövizler yurda getirildiğinde, faktoring şirketinin GB’nin tarih ve sayısı ile üzerinde temlik notu bulunan faturanın tarih ve sayısını içeren yazılı talimatına istinaden DAB ihracatçı firma adına düzenlenir. DAB üzerine faktoring şirketinin unvanı ile faktoring masraflarına ilişkin not konularak Türk lirası karşılığı faktoring şirketine ödenir.

42) Yurt içine 180 günde getirilmesi şartı bulunmayana başka bir ifadeyle ihracatçının serbest kullanımına bırakılan dövizler var mı?

Evet, var.

1. Hizmet ihracatı,
2. Transit ticaret,
3. Türkiye’de ikamet etmeyenlere özel fatura ile yapılan satış,
4. Türkiye’de ikamet etmeyenlere KDV hesaplanarak yapılan satış ve
5. Mikro ihracat işlemlerinde

bedellerin tamamının tasarrufu serbesttir.

43) Kira bedelleri de ihracatçının serbest kullanımına bırakılan dövizler arasında mı?

CFR ve CIF teslim şekline göre gerçekleştirilen ihracatta, navlun ve sigorta bedeli ile kiracının satın alma hakkı bulunmayan finansal ve ticari kiralama sözleşmesi çerçevesinde elde edilen kira bedelleri hizmet bedeli döviz olarak kabul edilir ve ihracatçının serbest kullanımına bırakılır.

44) İhracat hesabının kapatılmasında ibrazı zorunlu belgeler nelerdir?

İhracat hesabının kapatılabilmesi için GB örneği, ilgili DAB ve DSB’ler, satış faturası ile indirim ve mahsup konusu belgelerin aracı bankaya ibrazı zorunludur.

45) İhracat bedellerinin yurda getirilmesinde ek süre alınabilir mi?

2018-32/48 sayılı Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin Tebliğ’in 9 maddesinin birinci fıkrasında sayılan mücbir sebep hallerinin varlığı halinde;

“mücbir sebebin devamı müddetince altışar aylık dönemler itibarıyla”

ilgili Vergi Dairesi Başkanlığınca veya Vergi Dairesi Müdürlüğünce ek süre verilir.

Mücbir sebep halleri dışında kalan haklı durumların varlığı halinde;

“hesapların kapatılmasına ilişkin altı aya kadar olan ek süre talepleri, firmaların haklı durumu belirten yazılı beyanına istinaden üçer aylık devreler halinde”

ilgili Vergi Dairesi Başkanlığınca veya Vergi Dairesi Müdürlüğünce, altı aylık süreden sonraki ek süre talepleri Bakanlık tarafından incelenip sonuçlandırılır.

Mücbir sebep halleri ile ilgili olarak yurtdışından temin edilecek belgelerin dış temsilciliklerimizce veya Lahey Devletler Özel Hukuku Konferansı çerçevesinde hazırlanan Yabancı Resmi Belgelerin Tasdik Mecburiyetinin Kaldırılması Sözleşmesi hükümlerine göre onaylanmış olması gerekir.

46) Durumu Özetleyen Tablo

İhracat Bedellerinin	Genel Ülkeler	Afganistan, Irak, Libya	Suriye, İran
180 Gün İçinde Yurda Getirilme Şartı	Var	Var	Yok
%80 'inin Bankaya Satılması Zorunlu mu	Evet	Evet	Değil
İhracat Bedelinin Bankaya Satılmasında Genel Süre	180 Gün	180 Gün	Yok
Bankaca DAB Düzenleme Zorunluluğu	Var	Var	Yok
Vadelerin 180 Günden Fazla Olması halinde Yurda Getirilme Süresi	90 Gün	90 Gün	Yok
Türk Parası İle ihracat mümkün mü	Evet	Evet	Yok
Türk parası ile yapılan ihracatta dövizle tahsilat mümküm mü	Evet	Evet	Evet
Yolcu beraberinde getirilmesi mümkün mü	Evet	Evet	Evet
İhracat Bedelinin Elden Getirilmesinde NBF Şart mı	Evet	Evet	Kapsam dışı
Peşin dövizde İhracatın yapılma süresi	24 Ay	24 Ay	24 Ay
İthalatçının Türkiye'deki Hesabından Transfer	Yok	Var	Var
Üçüncü Bir Ülkeden Transfer	Yok	Var	Var
Nakit Beyan Formunun Bankaya İbraz Süresi	30 Gün	30 Gün	Yok
Üçüncü Kişilerce İhracat Bedelinin Elden Getirilmesi mümkün mü	Evet	Evet	Evet
Başka Firmaya Gelen transfer İhracat Bedeli olarak kabul edilir mi	Evet	Evet	Evet
DAB şart mı	Evet	Evet	hayır
DAB devir edilebilir mi	Evet	Evet	Kapsam dışı

14.11.2018

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.