Doç. Dr. Ahmet Gökgöz
İBA Eğitim ve Danışmanlık Hizmetleri A.Ş.
ahmetgokgoz@ibakademi.com

TFRS Çerçevesinde Yapılacak Enflasyon Düzeltmesinde “Geçmiş Yıllar Kârları” Düzeltilecek Mi?

TFRS çerçevesinde yapılacak enflasyon düzeltmesinin VUK çerçevesinde yapılacak enflasyon düzeltmesinden ana hatlarda ayrıldığı noktaları aşağıdaki gibi özetleyebiliriz;

• TFRS enflasyon düzeltmesinde endeks olarak TÜFE kullanılırken VUK’a göre yapılacak enflasyon düzeltmesinde ÜFE kullanılacaktır.
• TFRS açısından bilançonun yanında gelir tablosunun da (dolaylı olarak nakit akış ve özkaynak değişimin de) düzeltilmesi söz konusu iken VUK açısından sadece bilanço düzeltilecektir.
• TFRS’ye göre yapılacak enflasyon düzeltmesinde, üç yıl karşılaştırmalı (20232022-2021) çalışılarak aşamalı bir enflasyon düzeltmesi metodolojisi icra edilecekken VUK’da sadece cari yıl (2023) düzeltilecektir.
• TFRS açısından yapılacak düzeltmede finansal tablo dipnotları da enflasyon düzeltmesine tabi tutulması gerekirken VUK’da finansal tablo dipnotları düzeltilmeyecektir.
• TFRS’de önceki dönem karşılaştırmalı finansal tablonun cari ölçüm birimiyle ifade edilebilmesi için sunum endeksi uygulaması mevcuttur. Ancak VUK’da sunum endeksi uygulaması yoktur.

TFRS ile VUK’un enflasyon düzeltmesi metodolojisinde detaya ait birçok farklılık sayılabilir. Ancak ana noktalarda ayrımlar yukarıda saydığımız gibidir. TFRS’ye göre yapılacak olan enflasyon düzeltmesinin etkilerinin finansal tablolara yansıması şu şekilde gerçekleşecektir.

TFRS’ye göre enflasyon düzeltmesi, aşamalı olarak, enflasyon düzeltmesinin dönemsel etkisinin kâr veya zarar ve diğer kapsamlı gelir tablosunda raporlamaya imkân verecek şekilde gerçekleştirilecektir. Öncelikle enflasyon düzeltmesinin açılış yılı olan 31 Aralık 2021 tarihine kadar düzeltme işlemi yapılacak ve enflasyon etkileri geçmiş yıllar kârı veya zararına yansıtılacaktır. Sonrasında 31 Aralık 2021’den 31 Aralık 2022’ye düzeltilecek ve 1 yıllık enflasyon etkisi kâr veya zarar ve diğer kapsamlı gelir tablosuna yansıtılarak “Net Parasal Pozisyon Kazanç veya Kayıp” kaleminde raporlanacaktır. Son aşamada yine 31 Aralık 2022’den 31 Aralık 2023’e düzeltme işlemi yapılacak ve 1 yıllık enflasyon etkisi kâr veya zarar ve diğer kapsamlı gelir tablosundaki “Net Parasal Pozisyon Kazanç veya Kayıp” yansıtılarak düzeltme işleminin son aşaması tamamlanmış olacaktır.

2021-2022-2023 yılları aşamalı olarak düzeltilirken “Geçmiş Yıllar Kârları” kalemi enflasyon düzeltmesine tabi tutulacak mı?

2021 yılında düzeltilmeyecek ancak 2022 ve 2023 yıllarında düzeltilecek. Şöyle ki…

2021 yılı, enflasyon düzeltmesinin açılış yılı olduğu için 2021 yılına kadar olan birikimli enflasyon etkisi “Geçmiş Yıllar Kârları” kalemine yansıtıldığından dolayı ayrıca geçmiş yıllar kârları düzeltmeye tabi tutulmayacaktır. 2021 yılında parasal olmayan kalemlerin enflasyon etkileri geçmiş yıllar kârına yansıtıldığı için geçmiş yıllar kârı kalemi diğer kalemlerin etkileri ile dolaylı olarak düzelmiş olacaktır. Bir başka açıdan, 2021 yılında geçmiş yıllar kârları düzeltme işlemine tabi tutulsa da geçmiş yıllar kârlarının düzeltme etkisi açılış yılında yine geçmiş yıllar kârına yansıtılacağı için bir şey değişmeyecek, kısır bir döngü olacaktır.

Ancak 2022 ve 2023 yıllarında geçmiş yıllar kârları kalemi enflasyon düzeltmesine tabi tutulacaktır. 31 Aralık 2022 tarihinde 31 Aralık 2021 tarihinden devreden enflasyon etkileri giydirilmiş geçmiş yıllar kârları; 31 Aralık 2021’den 31 Aralık 2022’ye endekslenerek geçmiş yıllar kârları düzeltilecektir. 2021’den 2022’ye 1 yıllık enflasyon farkı geçmiş yıllar kârı kaleminin karşılığında kâr veya zarar ve diğer kapsamlı gelir tablosundaki “Net Parasal Pozisyon Kazanç veya Kayıp” yansıtılarak düzeltme işlemi kayıtlanacaktır. Yine benzer şekilde 31 Aralık 2022 sonundan da 2023 sonuna endekslenerek 1 yıllık enflasyon etkisi gelir tablosundaki “Net Parasal Pozisyon Kazanç veya Kayıp” kalemine yansıtılacaktır.

Burada dikkat edilmesi gereken hususlardan birisi; geçmiş yıllar kârından temettü ödemesi veya sermayeye transfer gibi geçmiş yıllar kârının azalışına neden olan durumlar varsa geçmiş yıllar kârında azalışa neden olan temettü veya sermayeye transfer gibi tutarların da ödeme tarihine veya transfer tarihine göre düzeltilmesi gerekmektedir. Bu düzeltme yapılmadığı takdirde geçmiş yıllar kârı özkaynak değişim tablosunda fark verecek ve yanlış bir sunum olacaktır.

19.02.2024

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.