Maliye'nin kara listesine girmek kolay, çıkmak zor / Ahmet Yavuz

Mükelleflerin KDV iadesi taleplerini hatasız ve hızlı bir şekilde gerçekleştirmek için 84 No'lu KDV tebliği çerçevesinde kod sistemi oluşturuldu. Bu sistem artık Gelir İdaresi'nin bir iç işlemi olmaktan çıkmış durumda. Mükellefler kodda olduğunu duyduğu firmalardan mal almayı kesiyorlar. Satışları bir anda duran firmalar iflasın eşiğine kadar gidebiliyor.
Koda alma sistemi vergi iadelerinde hızlı bir şekilde tarama yapmak için getirildi. İstanbul özelinde başlanan bu çalışma Gelir İdaresi tarafından oldukça olumlu bulunuyor ve tüm ülkeye yaygınlaştırılmak isteniyor. Aslında bu çalışma idarenin iç işleyişi. Mükellefler belirli kriterlere göre sınıflandırılarak vergi uygulamaları biçimlendiriliyor. Mesela sahte fatura düzenlediğine dair rapor bulunan mükellef veya bu mükelleften mal alan birisi KDV iadesi talep ederse iadenin yapılmaması gerektiğine, ilgili daireyle yazışmaya gerek kalmadan karar verilebiliyor. Bu işlem bir nevi idarenin mükellefler hakkında istihbarat toplaması olarak görülebilir.

Sistemin işleyiş şeklinde bazı sıkıntılar var. Kötü niyetli memur veya mükellefler, koda girmiş firmayı usulsüz şekilde koddan çıkarabiliyor. Hatta kodda olmayı gerektirecek bir durumu olmayan firmaları da listeye alabiliyorlar. Yerinde bulunmadığı hakkında tespit bulunan ve belki de sahte fatura ticareti yapan bir mükellef, geçici olarak yerleştiği bir yerde yoklama yaptırarak koddan çıkmayı başarabiliyor. İdare genel olarak bu sistemden memnun. Ancak mükelleflerin şikâyetleri artıyor. Çünkü vergi daireleri, koda girmiş bir mükelleften mal alan diğer mükellefleri, bu mükelleften yapılan alışlara ait faturaları KDV beyanlarından çıkarmaları, yani bu faturalara ait KDV'lerini indirim konusu yapmamaları yönünde uyarıyor. Bu durumda birçok mükellef incelemeye sevk edilmemek için idarenin bu talebini yerine getiriyor ve düzeltme beyannamesi vererek ilave vergi tahakkukunu faiziyle birlikte ödemek zorunda kalıyor. Artık kodda olduğunu öğrenen ve işleri bozulan mükellefler konuyu mahkemelere intikal ettirmeye başladı. Mahkemeler başlarda konunun bir iç işleyiş olduğunu, bu işlemin kesin ve yürütülmesi gereken bir idari işlem olmadığını, dolayısıyla dava edilemeyeceğini kabul ediyordu. Ancak, daha sonra bu işlemin mükelleflerin ticari itibarını zedelediği ve mükelleflerin mağdur edildiğine karar vererek sistemin dava konusu edilebilir kesin bir işlem olduğu görüşü dile getirilmeye başlandı. Danıştay, mali idarenin mükellefleri bu şekilde kategorize edecek bir yetkiyi kanunlardan almadığını, kanuni dayanağı olmadan yapılacak bir sınıflandırmanın vergi barışını bozacağını ve Anayasa'da güvence altına alınan temel kişi hak ve hürriyetlerine de aykırılık teşkil edeceğini ifade eden bir karara imza attı.

Burada akla önce 'kazara listeye girilmesi halinde ne yapılacağı' sorusu geliyor. Bu listelere girmek kolay, çıkmak oldukça zor. İşe, hangi sebepten kod listesine girdiğinizi öğrenmekle başlayabilirsiniz. Çünkü listeden çıkmak, giriş sebebine göre farklılık arz edebiliyor. Sahte veya yanıltıcı belge düzenleyenlerle, bunları kullananlar raporla tespit edilmişse, raporların yanlış düzenlendiğinin yeni bir rapor veya mahkeme kararı ile ispat edilmesi hariç, listelerden çıkmak mümkün değil. Ama işyerini değiştirip vergi dairesine bildirmeyen bir mükellef bu sebepten listeye dâhil edilmişse, vergi dairesine başvurarak yeni adresini bildirince yeni bir tespit yapılacak ve listeden düşecektir.


Kara listeye kimler alınıyor?

SAHTE veya yanıltıcı belge düzenleyen veya kullananlar ve bunların ortakları veya kanuni temsilcileri.

BELGELERİNİN çalındığını veya kaybolduğunu bildirenler.

RAPOR düzeyinde olmamakla beraber sahte veya içeriği itibarıyla yanıltıcı belge kullandığı belirlenenler.

DEFTER belge ibraz etmeyenler.

İNCELEMEYE sevk edilenler.

BİRDEN fazla dönem KDV beyannamesi vermeyenler.

ADRESLERİNDE bulunamayanlar.

İŞ kapasitesi ile KDV beyannameleri arasında nispetsizlik bulunanlar.

KENDİLERİNDEN habersiz belgeleri taklit edilenler.

ÇEŞİTLİ sebeplerden dolayı re'sen terk ettirilenler.

(Kaynak: Zaman Gazetesi | 27.04.2009)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.