Krizde alacaklarını tahsil edemeyenler için vergi kolaylığı! / İsmail Kökbulut

Kriz ortamında alacakların tahsil edilememesi işletmeler açısından oldukça sıkıntılı bir durum. Ekonomik açıdan sıkıntılı günler geçiren reel sektör açısından özellikle karşılıksız kalan çek sayısında müthiş bir artış yaşandığı bir gerçek. Bu şekilde alacaklarını tahsil edemeyen mükellefler açısından vergi kanunlarımızda öngörülen bir müessese var. Adı Şüpheli Alacak Karşılığı.
Mükellefler tahsil edemedikleri alacakları için şüpheli alacak karşılığı ayırıp gider kaydetme imkanına sahipler. Örneğin mal satışından kaynaklanan 10.000 TL'lik bir alacağınız var ve bunun karşılığında da 10.000 TL'lik çek aldınız. Çek zamanında ödenmediği takdirde alacağınız şüpheli hale geliyor. Siz de bu alacak için dava açarsanız yahut da noterden protesto çekerek alacağınızın ödenmesini talep ederseniz, alacağınızı tahsil edememeniz durumunda, 10.000 TL için şüpheli alacak karşılığı ayırabilir ve bunu gider kaydedebilirsiniz.

Şüpheli alacak karşılığı ayırabilmek için bazı şartların varlığı gerekiyor.

1- Karşılık ayrılacak alacak ticari ve zirai kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi ile ilgili olmalıdır: Alacağın ticari ilişkiden kaynaklanan bir alacak olması şart. Yani daha önceden ticari defterlere hasılat kaydı yapılmış olması gerekli. Hiçbir ticari ilişkiye dayanmayan, örneğin hatır senedine bağlı bir alacak için karşılık ayrılamıyor.

2- Alacağın tahsili gecikmiş olmalıdır: Karşılık ayrılması için alacağın vadesinde tahsil edilememiş olması gereklidir. Alacağın vadesinden önce şüpheli hale gelmesi ve bu tür alacaklar için karşılık ayrılması söz konusu değildir.

3- Bilanço esasında defter tutulmalıdır: Şüpheli hale gelen alacakların giderleştirilmesi için pasifte karşılık ayrılması gerekiyor. Pasifte karşılık ayrılması ise bilanço hesabı esasında defter tutan mükellefler için mümkün.

İşletme hesabı esasında defter tutanların şüpheli alacak karşılığı ayırmaları mümkün değil.

4- Alacak teminatsız olmalıdır: Şüpheli hale gelen alacak için teminat gösterilmiş ise örneğin bir gayrimenkul ipoteği varsa, öncelikle teminatın değeri tespit edilmeli. Teminat alacak miktarını karşılıyor ise karşılık ayrılamaz. Teminat tutarı alacak tutarının bir kısmını karşılıyorsa kalan kısım için karşılık ayrılabilir. Örneğin 100.000 TL'lik alacağınız için 60.000 TL'lik gayrimenkulü teminat olarak aldıysanız ve alacağınızı tahsil edemediyseniz ancak 40.000 TL'lik için karşılık ayrılabilecek.

Hesaplanan KDV için de şüpheli alacak karşılığı ayırma imkanı var (334 Seri No'lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği.)

Şüpheli alacak karşılığı uygulaması tahsili şüpheli hale gelmiş alacaklar için gider imkanı sağlayan bir düzenleme. Tahsili şüpheli görülen alacaklar belli şartların varlığı durumunda gider yazılıp vergiden düşülebiliyor. Bu şekilde gider kaydedilen alacaklar daha sonra tahsil edilirse bu defa gelir kaydedilmek durumundalar.

Öte yandan tahsil imkanı kalmamış olan ve bu imkansızlık mahkeme kararı gibi kanaat getirici bir belge ile desteklenen alacaklar için doğrudan gider kaydetme imkanı var. Bu alacakların daha sonra tahsil edilme imkanı da yok.

(Kaynak: Bugün Gazetesi | 20.04.2009)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.