Sanatçıların Sigortalılığı / Şevket Tezel

Okurum Ata ATALAY “Tiyatro ve sinema emekçilerinin sigortalılıkları konusunda sıkıntı yaşanmakta, dizilerde figüranlık yapan, tiyatrolarda yevmiyeli çalışanlar 4/a sigortalısı olmaları gerekmekte buna rağmen ajanslar tarafından sigortaları yapılmıyor ya da eksik gösteriliyor. Bu kesimde çalışanlar oldukça mağdur bir kesim. Çözüm bekleyen bu konuyu köşenizde işleyerek duyurur musunuz?" diyor.

Önceki dönemde bir veya birkaç işveren tarafından çalıştırılan film, tiyatro, sahne, gösteri, ses ve saz sanatçıları, müzik, resim, heykel, dekoratif ve benzeri diğer uğraşıları içine alan bütün güzel sanat kollarında çalışanlar, düşünür ve yazarlar 506 sayılı S.S. Kanunu hükümlerine tabi bulunuyorlardı.

Yeni dönemde de bir veya birden fazla işveren tarafından çalıştırılan film, tiyatro, sahne, gösteri, ses ve saz sanatçıları ile müzik, resim, heykel, dekoratif ve benzeri diğer uğraşları içine alan bütün güzel sanat kollarında çalışanlar ile düşünürler ve yazarlar 4/a sigortalısı (SSK’lı) sayılıyorlar.

Yasal düzenleme ile sanatçıların, SSK kapsamına alınmış olması iki nedenden dolayı sorunu çözmüyor. Bunlardan biri Devlet Tiyatroları, Devlet Opera ve Balesi, TRT Radyo ve Televizyon, Şehir Tiyatroları gibi yerler dışında faaliyet gösteren sanatçı ve yazarların çalışma tarzlarının bir işverene `iş sözleşmesiyle çalışmak` koşuluna tam olarak uymayışı, daha çok serbest meslek faaliyetini andırmakta oluşudur.

Diğer nedense sanatçıların önemli bir kısmının sanıldığının aksine çok fazla kazançlarının olmayışı ve önemli bir kısmının da sosyal güvenliğe genç ve sağlıklı iken verilen önem bakımından toplumun genelinden olumlu yönde öne çıkamamaları olmaktadır.

Sanatçıların ürünlerinin gelire dönüştürülmesi esnasında telif bedellerinin vergiden istisna edilmesi bile sanatçılık faaliyetlerinden elde edilen bu gelirlerin sürekliliğinin bulunmayışı karşısında sanatçıların sigortalılıklarının olumsuz etkilenmesini önleyemiyor.

2167 sayılı Kanunla gelen ek 10 uncu madde kapsamında sanatçılara getirilen hakkın bu konuyu çözmesi gerekirken ne 1983 yılında çıkartılan 2959 sayılı Kanun ne 1987’de çıkartılan 3395 sayılı Kanun ve ne de 1994 yılında çıkartılan 4056 sayılı Kanun sanatçıların sosyal güvenlik sorunlarını bitirmemiştir. Her defasında yaşlılık aylığı alma konumuna gelenlerin borçlanarak bu hakka kavuşmaları mantığına dayalı olan borçlanma yasaları bu alanda sosyal sigorta bilincinin tam olarak oluşmasına katkı sağlamış değildir.

Bu durum çerçevesinde primlerinin tam olarak yatırılmadığını saptayan sanatçılar veya figüranlar öncelikle işverenlerini uyarmalı veya bizzat kendileri bir ay içinde bildirimde bulunarak durumdan SGK’yı haberdar etmeli veyahut en azından iş sonunda hizmet tespit davası açmalıdır.

(Kaynak: alitezel.com | 13.04.2009)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.